2000
|
|
Badakizu, jaun André, ezen guti direla gizonezkoen artean irakurtzen eta skribatzen dakitenak, baina are gutiago direla eskolatuak izan diren emaztekiak; aldiz, gure amak, zeina baitzen argia eta zorrotza, ongi irakurtzen eta skribatzen zuen eta hainbat liburu irakurriz janzten eta apaintzen zuen bere jakintasuna. Eta, liburu haietarik gehienak bere aita spiritualak uzten bazizkion ere, bazuen bat bere berea, eta liburu hura Gaspar de Asteteren Doctrina cristiana ren euskarazko tradukzione bat zen, 1608koa eta Iruñan publikatua, amak erabiltzen zuena bai bere
|
buruaren
janzteko, eta bai irakurtzeko eta irakasteko ere zerbitzuko neskei eta emaztekiei, zeinetarik inportantena Hipolita zeritzana baitzen, bere ohorezko dama eta laguntzaile leiala eta artatsua, amaren beztimendez arduratzen zena, baita haren garbitasun pertsonalaz ere, azal ukenduez zein ile kentzeaz. Konfesore eta aita spiritual hura, bertzalde, ezkondu baino lehenagokoa zuen amak, eta frantziskotar bat zen, Uraitzeko klaratarren komentuko kaperau izendatu zutena eta harat igorria izan zena; eta, nola gure ama ez baitzegoen haren kontseiluen uzteko, zeren apez hura laket baitzuen —don Frantzisko baino laketago bai bederen—, harat joaiten zen, urtean bizpahiru aldiz, aitorraren eta komunionearen egiteko, haietarik batean Pazkoarekin konplitzen zuela.
|
2004
|
|
hiru kotxe erosiko zituela, bai; baina hirurak Isotta Fraschiniak. Baina ilusioa, batez ere, bera gidari izateak egiten diola, zapia
|
buruan
jantzita.
|
2006
|
|
Goserik batere ez izan arren, katilukada bat kafe eta labore apur batzuk irenstera behartu zuen bere burua. Gero, ilea ez zikintzeko zapi bat
|
buruan
jantziz, kanpora atera zen urrats tinkoz.
|
|
Piratek eta kortsarioek jan eta edan egin behar izaten zuten, eta mozkortu eta festa egin, atseden hartu eta borroketako lan eta estutasun zakarretatik lasaitu, eta babesleku bat behar zuten horretarako. Frantzisko Irigoik horrelako babeslekua antolatzeko eta zuzentzeko
|
buru
jantzia zuen, eta pirata eta kortsarioen liskarrak eta ezinegonak baretzeko espiritu orekatua, besteen gehiegikeriak apaltzeko erraztasuna.
|
2009
|
|
Ingeniaria, izan ere, gizon erabakigarria izan zen Nazarioren bizitzan, Mateok bultzatu baitzuen ia estudiorik ez zuèn gizona bere
|
burua
janztera, honengan halako jakin min bat piztuz, edozein txolarte, etxean nahiz fabrikan, aprobetxatzera eraman zuena:
|
|
Erregeren atorrari dagozkionak izan genituen abiaburu. Hiru egun geroago, ez zen Frantzian ni baino jantziagorik erresumako
|
burua
janzteko lanbidean. Beztitu ondotik erregek topaldia izaten zuen egunero printze handiekin eta bere ganberako kapareekin.
|
|
Ingeniaria, izan ere, gizon erabakigarria izan zen Nazarioren bizitzan, Mateok bultzatu baitzuen ia estudiorik ez zuèn gizona bere
|
burua
janztera, honengan halako jakin min bat piztuz, edozein txolarte –etxean nahiz fabrikan– aprobetxatzera eraman zuena: horrela irakurtzen zituen egunkari asko eta asko, baita bere pentsamenduarekin bat ez zetozenak ere, etsai ideologikoa hobeto ezagutzeko ahaleginean, Mateok berak aholkatutakoaren arabera; hil zen, baina, halako batean, Mateo; gelditu zen Nazario umezurtz... eta orduan, Honoratoren irakaslearengana jo zuen –aita Anizeto kalonjearengana, alegia–, hark bete zezakeelakoan Mateok eta Honoratok utzi ziotèn hutsunea; aita Anizeto, gainera, teologian ez ezik, literatura katolikoan ere aditua zen –anaia jesuita bat ere bazuen, hirian aski ezaguna aldizkari katoliko batean idazten zituèn artikuluengatik–, bere seme alaben irakurketak gida zitzakeena, kulturaren arriskuz jositako bideetan barrena desbidera ez zitezen...
|
2010
|
|
Badakit aurki ninduzetela Santa Ageda, n sartua. Ta ori egitea eskatzen diguten euskaldunak ote dira, bada, euskaldun zuurrenak, euskaldun
|
buru
jantzienak, euskaldun gurenak. Bada, nik (jaun oiek astotzat joko ba naute ere), naiago det ibai txiki izan, baña ene urak neronek itsasora eramateko jabe; ta ez nere izena ta nere izana galdu, ibai aziago bati nere burua eman beharrez.
|
|
Badakit aurki ninduzetela Santa Ageda’n sartua. Ta ori egitea eskatzen diguten euskaldunak ote dira, bada, euskaldun zuurrenak, euskaldun
|
buru
jantzienak, euskaldun gurenak. Bada, nik (jaun oiek astotzat joko ba naute ere), naiago det ibai txiki izan, baña ene urak neronek itsasora eramateko jabe; ta ez nere izena ta nere izana galdu, ibai aziago bati nere burua eman beharrez.
|
2011
|
|
Alcarriako ezti saltzaileak iduri, panazko jaka beltza, oihal eta kolore bereko prakak, txapel eskasa, eta arrotza?
|
buruan
jantzi, trena hartu, eta nola Euskal Herriratu ziren kontatzen zuten, elkartzen ziren bakoitzean; urteetan aurrera joan ahala sarriago, gainera. Berrogeita hamarreko hamarkada izango zen, eta Palentziako herri hotz eta lur koloreko hartan ez ei zegoen bestela etorkizunik.
|
2012
|
|
Jainkoak daki egiazaletasuna handiagoa nuela jakituria baino, izaki gizajoari irakasteko aukeratzen nituen ikasbide guztietan, eta esan baharra daukat, nire ustez, hastapen berberetan oinarri hartuko lukeen edonori gauza bera gertatuko litzaiokeela; alegia, gauzak argi eta garbi hari azaltzean, neure
|
burua
jantzi eta prestatu nuela lehenago ez nekizkien edo gogoan izan ez nituen gauza askotan, denak basati gizajoari berri emateko ikerketan ari nintzenean bat batean bururatutakoak. Une horretan inoiz baino grina handiagoa izan nuen jakin nahi horretan.
|
|
|
buru
jantziari; eta halako bakar baten iritzia
|
2013
|
|
Gehiago izanen ziren. Bi buruzagiek gerlarako kasko lumadunak zituzten
|
buruan
jantzirik.
|
|
Oro maitagarri eta onbera izanda, den bezala! Adimen bikaina,
|
buru
jantzia eta modu liluragarriak. Eta gure aitaren kontra ere ezin liteke ezer esan, zeren, bitxitasun batzuk gorabehera, Darcy jaunak berak mespretxatuko ez lituzkeen abilidadeak baititu, bai eta jaun horrek ziur aski inoiz iritsiko ez duen itzala ere.
|
|
Gizonaren adimendu eta umorea ez ziren Elizabethenak bezalakoak, baina bai bere nahikari guztien neurriko. Gertatuz gero, ezkontza hori bien onerako izango zen; Elizabethen lautasun eta bizitasunarekin, Darcyk bere gogoa eztituko zuen eta bere moldeak hobetuko; Darcyren zentzuzkotasun eta
|
buru
jantziarekin, eta munduari buruz zeukan ezagutzarekin, berriz, Elizabethek garrantzi handiagoko irabazia jasoko zuen.
|
2015
|
|
Gauza asko nabaritzen zituen, eta batek asaldatzen eta kordokatzen zuen bereziki, zergatik ez zekien arren. Asko gustatuko zitzaiokeen Ramsay andreak prozesioan ikusi balu, toga eta
|
burukoa
jantzita. Ikerlari, unibertsitateko irakasle, zernahitarako gai ikusten zuen bere burua...
|
2016
|
|
Hainbeste denbora behar izan nuen bizarginaren atzaparretatik libratzeko, ezen jada beranduegi baitzen pentsatzeko gau hartan Madame R*** ri gutuna eramatera joateaz; baina gizon bat oinetatik
|
bururaino
jantzita dagoenean kalera irteteko, haren gogoetek axola gutxi daukate; beraz, ostatu hartuta nengoen Hotel de Modeneren izena paper batean idatzi eta abian jarri nintzen, nora joan deliberatu gabe nengoela.
|
|
60ko hamarkadan, Martuteneko kartzelatik bigarrengoz igarota, lehenbizikoz 1950ean, eta berriz 1960an?, erakundeak erabaki zuen zuhurrena Txillardegi erbesteratzea izango zela, eta halaxe, aurrena Ipar Euskal Herrira eta handik laster Parisa egin zuen. Han askoz leku hobea aurkitu zuen ideologikoki bere
|
burua
janzteko. Francoren peko Espainian baino askatasun eta informazio gehiago, noski!?, nazioarteko politika jarraitzeko. Eusko Abertzale Ekintzak Argentinan argitaratzen zuen Tierra Vasca n hasi zen artikulu politikoak plazaratzen, P.M. Irujo zuzendari zela, eta 1962tik aurrera ETAren agerkari ofizial Zutik en, Caracasen argitaratzen zena hasiera batean.
|
|
Bereziki barregarria, eta baita bereziki interesgarria ere. Eleberriko lehen kapituluetan bizar ontzi bat lapurtzen diote bizargin bati Kixotek eta Santxok, eta hori da zaldunak une horretatik aurrera
|
buruan
jantzita eramango duen kaskoa, harentzat ez baita bizar ontzi arrunt bat, Mambrino delako baten kasketa magikoa baizik. Pertsonaiaren ikur ere bilakatu da geroztik burukoa, eta 10 euroren bueltan saltzen dute haren forma duen bisera oroigarri dendetan, aurrealdean «España» hitza gorriz eta horiz inprimatuta duela.
|
2017
|
|
–Paraxut moderno bat izango da. Nonbait irakurri dut armiarmen zetarekin egingo dituztela, denetan
|
buru
jantzienak.
|
2018
|
|
Begi onez begiratzen dit. Adore seinaletzat dauka, nonbait, neskatoaren irudimen hori, bere
|
burua
janzteko modu bat asmatu izan hori. Barregarrikeria hori, desegokitasun hori ontzat eman bakarrik ez, baina gustatu ere gustatzen zaio halako desegokitasuna berari, alargunen gisara hain andre formala denari, klaustroan itxitako mojen gisara kolore grisaxkaz janzten denari.
|
2019
|
|
Hain zuzen, sortzaile izateko, ez da nahikoa nork bere
|
burua
janztea, hau da, norberaren bizitzan ikuskizunak eta jakintza txertatzea; transzendentzia baten mugimendu librearen bitartez jaso behar da kultura; gogoak, bere aberastasun guztiekin, zeru hutsera jo behar du abailan, hartan bizitzea baitagokio; mila lokarri leunek lurrera lotzen badute, ordea, eten egiten diote bulkada. Dudarik gabe, neska gaztea bakarrik atera daiteke orain, eta ibil daiteke paseoan Tuilerietan, baina esana dut zein etsaia zaion kalea:
|
2020
|
|
Elizakoak beste ekitaldirik ez dago hirian; Aste Santukoak aurki. Amorratu egiten da, beltzez eta mantelina
|
buruan
jantzita, ofizio amaiezinetara joan duela pentsatze hutsarekin.
|
2023
|
|
Adelaren amak ere gutxitan du ezer irakurtzeko esku artean, eta alabak irakurtzen dio maiz. Adelak bere
|
burua
janzteko irakasle ikasketak egin zituenean, ahalegindu zen amak gustua har ziezaion. Baina zailegia egiten zaio idazlan baten kontakizunari eustea amari.
|
|
Ama Extremadurakoa zuen, eta aitak, lotsagatik eta beldurragatik, gutxitan egiten zien euskaraz. Edurnek, berriz, etxean jaso du, eta beti gura izan du bere
|
burua
jantzi, han hemen irakurri Anaitasuna aldizkaria, libururen bat, irratiko saio bakanak entzun, eta euskaldunekin ahalik eta gehien euskaraz egin, erdarak askotan egiten du-eta labain berbaldietara. Alfabetatzen ere ibili da, euskara batua ere ikasi behar da eta.
|
|
Amaren ahizpa txikia zen izeko Eufemi, Otiliaren amabitxia. Izekoren gurasoek ez zioten utzi lan egiten; eta hori egin ezinik, bere
|
burua
jantziz hartzen zuen arnasa: musika, filmak, antzezlanak, liburuak...
|
|
Ateari begiratu nion, oinarekin bultzatu eta kamiseta erantzi nuen. Soinekoa
|
burutik
jantzi nuen. Formarik gabeko soinekoa izan arren, nire praken joskurak nabari ziren aldaketan; kamisetarekin nahikoa ez eta prakak ere kendu nituen.
|
|
Baina irudipena daukat murriztu gabeko bertsioa ere ezin dudala kontatu. Nire oinazealdiaren egiak eta aurrerago 2000ko urteetan ama bakar gazte gisa nire bizitza egiteko borrokan jasan nuenak zinez desegokiak dirudite tabernarako eta nire adiskide apain jantzi, zertxobait txolindu eta
|
buru
jantzientzat. Aurretik ere kontatu izan dut egia osoa antzeko emakumeen aurrean, eta erreakzioa berbera da beti.
|