|
2000
|
|
|
Beste hainbat eta hainbat arlotan bezalatsu, ezin konta ahala baitira Txillardegireneragina aldez edo moldez jaso duten euskal eremuak; hain zuzen, euskal soziolinguistikaren jardunbidean ere
|
buru
buruan ageri zaigu. Ezker abertzalearen pentsamendueta ekinbide politikoa abian jarri zenean, 1960 hamarkada hartan, inor gutxi arduratuzen hizkuntzaren eta abertzaletasunaren arteko loturak aztertzen.
|
|
|
Nola ez zituen libertatea amesten zuèn osaba Joanikot bezalako gizon batek aintzakotzat hartuko hitz haiek, hiru anaien arteko anaitasuna erlijione diferentzia guztien gainetik jartzen zutenak? Nola ez zitzaizkion, osaba Joanikot bezalako gizon bati, hitz haiek
|
buru
buruan sartuko, eta nola ez zituen, bada, bere bizitzaren ardatz bihurtuko. Eta nola ez zuen amets eginen kartari zerion spiritu franko eta liberal harekin, baita hiru anaiek sinboliza zezaketèn Nafarroa harekin eta aro harekin ere, halako moldez, non azkenean idealizatu eta Nafarroako historiaren urrezko arotzat hartu baitzuen, bere baitarako bai behintzat...?
|
|
|
Baina orduan Antonio Ibarbia mintzatu zen, zeren eta Antoniok
|
buru
buruan sarturik baitzeukan orduko ezen bere asmoetarako irabazi behar zuela Joxe Aberasturi:
|
|
|
...u zenean ezen ene gogoak baretzerat egin zuela eta nigar purpuilak guztiz agortu zitzaizkidala, don Venanciok kontatu zidan ezen Nenbori pena ezin penagarriago hura sartu zitzaiola bihotzean eta ezin izan zuela pena hura bere baitarik erauz, ni preso eraman nindutenetik... eta gaixoa apetitua galtzen hasi zela eta egun osoak kantuan emaiten zituela, nitaz oroiturik, halako suertez, non egun batean
|
buru
buruan sartu baitzitzaion ezen presondegiaren inguruneraino joan behar zuela, nik kantatzen entzun niezaion... eta hartarakotz lagundu ziola bere neba Gunbek... eta biak joan zirela behin, bi aldiz eta hiru aldiz... baina handik gutira eritu eta azkenean hil zela, orduan ere kantari.
|
|
|
—Ordea, ni nauk hemen burua eta
|
buruen
burua... —ihardetsi zidan, serios.
|
|
|
Eta kanoi hura
|
buru
buruan sartu zitzaion eta, nola aita baitzen, izaitez, aseezina, hala gogoratu zitzaion ez ote zen luzeegia kanoien tratuan sinaturikako lau urteko epe hura, zeren ehungarrenaren ondotik baitzetorren ehundabatgarrena... harik eta berant baino lehen argi bat piztu zitzaion arte, aterabidean jarri zuena: Patientia vincit omnia, baina gure aita ez zen pazientzia handiko gizona, eta, handik astebete eskasera, errege egunean, erran zuen:
|
|
|
Eta benturaz horregatik iragan zitzaidan burutik sententzia hura, istanteko haize bat bezala, oharkabean. Baina haizea batetik bertzerat dabil, eta harat egin duenak honat egin dezake berriro ere... eta niri ere hala gertatu zitzaidan, haize hura berriro etorri zitzaidala, ez alde egiteko, baina
|
buru
buruan sartzeko, eta neure burmuinetan errotzeko. Maleruski!
|
|
|
Ez dakit. Zeren eta baitakizu ezen ehiza dabilen lekuetan ehiztaririk onena dela jaun Gezur —emanen ahal dit Bertzeokoak honako izen propio hau erabiltzeko baimendua eta lizentzia, bere don Bildurren eredurat! — Baina, gezurra edo egia izan, dukearen hitzak
|
buru
buruan sartu zitzaizkion Mattini... are gehiago dukeak antzeko hitzak xuxendu zizkionean adio egiteko orduan, eta promes egin zionean ezen bere etxerat eramanen zuela —dukearen etxerat, bai! —, frogen froga hura gainditu ondoren. Eta Mattinek, nola aita bezalakoa baitzen eta buruan gauzaren bat sartzen zitzaionean ez baitzuen etsiko, halaxe erran zuen:
|
|
|
HURRENGO goizean, finean, Pisatik jalgi aitzin, gosaltzeko orduan, nik osabari deus ere galdegin gabe, bezperako afarian Maurice Ducreuxekin harroturikako hainbat kontu artean
|
buru
buruan zeuzkalako edo, bere bertze esperientzia hartaz eleztatzen hasi zitzaidan osaba, kontatzen zidalarik nola han Parisen elkargo sekeretu fundatu berri bateko kidea izan zen aldi batez —rosaecrucistarrena—, baina denborarekin atera egin zela, zeren haien jakintasunak zientzia ez zen sasizientzia baitzuen harroin, baliatzen zirelarik, hartarakotz, hainbat iduri sakratuz —gurutze... Eta osaba Joanikotek ez zuen magia suerte hura laket, eta erran zidan:
|
|
|
Eta konbertsazione haiek kapitainaren gero eta lagunago egin ninduten, eta bertze egun batean bertze kontu bat izan genuen mintzagai. Izan ere, denbora hartan,
|
buru
buruan sarturik nituen zure hitz haiek, jaun André, noiz eta kontseilatzen baitzenizkidan, atsegintasunaz denaz bezainbatean, neurria eta moderazionea, zeren plazerrarekin itsutzen zenak edireiten baitzuen, finean, desplazerra. Ordea, zer nekien nik plazerraz?
|
|
|
barne borrokan zen, zerbait erranen ez erranen. Bertze tanta batek kausitu ninduen,
|
buru
buruan oraingoan. Edurnek nire lankidetza nolabaitekoaz etxeko patioan hedaturiko arropaz oroitu nintzen, eta jakako lepoak goititu nituen, babesgarri ezdeusa izanen nuela jakin arren.
|
|
|
Kristinarekin ez bezala, ordu laurden baino gehiago nuen, eta hala ere ez nintzen xehetasunetan luzatu. Zer agertu eta zer gorde aldez aurretik neurtua nuen
|
burutik
buru. Bi egun lehenago Ttipiren bulegokoak nola hartu zituen kontuan hartuta, goganbehartuta nengoen, berriak entzunda, orduan bezain sinesgaitz agertuko ez ote zen Potzolo.
|
|
|
Bazekien zertaz ari zen. Azken hamar urteetan, gutienez ere lau aldiz jarri behar izan zuen telefonoan, Ximurraren andre Josefinari zinez zin egiteko senarrak gaua berarekin egina zuela
|
burutik
buru, laguna goizean, auskalo nondik, atzarri samarrik etxeratutakoan. Ttipiren zaintzapean gure emazteak ez ziren nonbait gu bertze emakumeekin lardaskatuko ginen beldur.
|
|
|
Bulegoa goitik beheiti arakatu arren, ez diagu atzeman bertze deusen arrastorik inon. Eta hala ere, biek
|
buru
buruan jo.
|
|
|
Zabalguneko merkatuko sarrera berrogeita hamar metro baino gutiagora dago. Barazki postuetatik hasi eta harategietara, fruta dendak inguratu eta esnekien saltokietaraino,
|
burutik
buru zeharkatu genuen, ordu horretan salgaien inguruan purrustaka metatzen ziren etxekoandreen, haur eta aita opordunen eta erretiratuen artean. Galderak, ene gain beti.
|
|
2001
|
|
|
Ez da eginbide atsegina hogeiren bat urteren buruan argitara diren txaldankeriak
|
burutik
burura irakurtzea; premiazkoa, bai, kasu honetan. Noizean behin, pozbideren bat edo beste aurkitu dut, hala nola Nixoni (eta Nixonen bidetik dabilen euskaldun mordo isilzale zaratatsuari) aldez aurretik erantzun niola ikusi dudanean:
|
|
|
Batzuek eta besteek, nik uste, ez bide dakite, gerokoak geroko, Frantziako kondairaren 1789 urteari 1868 dagokiola Espainian, alde huts batekin, halaz guztiz: Espainiakoek kolpe huts egin zutela Frantziako kideek
|
burutik
burura erdietsi zutena eskura nahi izan zutenean.
|
|
|
Eta berak dakien bezain zehatz eta osotoro itzuli du, izena aldaturik hala ere (bidez ala premiarik gabe?). Lan luze bezain nekagarri hori arretaz eta neurri doiez egin du
|
burutik
burura.
|
|
|
ageri zaigu
|
burutik
burura eta ez dira zeharo parcus eta infrequens hor ipini  behar genituzkeen hitzak. Leturiak ongi ezagutu zuen neskatxa batenganako maitasun berorik ere ez zaio ernatzen.
|
|
|
Barkakizun da, ordea, horretan ere. Bere garaiko joera baitzen hori, Azkuek berak ere
|
burutik
burura segitu zuena. Herriko gizonaren lekuko leial izaten Barandiaran jauna izan dugu geroztikakoek gidari, beste sail askotan bezalaxe.
|
|
|
Beti hor omen zen hamahirugarren kalbarioaren harri tailuaren itzalean, nehork ulertzen ez zuen hizkuntza batean marmaraz, eskuak gurutzatuak eta burua apalik, egiazko fededunaren plantan. Maddalen ez zen zozoa, ahoskatu zuen apezak, ezpain izkinan irri bat marraztuz, arbasoen mintzoan" Kontrizionezko Akta"
|
burutik
buru xuxurla zezakeelako" eta hartzen dut xede zin bat zu gehiago ez ofentsatzeko eta zure borondateari amore emateko, amen".
|
|
|
Bilkuretatik landa, mendiak zein muino mazelak ardi marraka ozenez betetzen zirela, intsentsu usainaren oroitzak lardaskatzen ninduen: ilargiari eta noiztenka izarrei, haurtzaroko igande bezperetako salmoak,
|
burutik
buru eskain niezazkien. Gizonak jendetu eta jendetuko ninduena?
|
|
|
Hankak daldaraka hasi zitzaizkidan karreterara ailegatu nintzenean. Dorre ondoko ezponda luzea gizonez betea zegoen,
|
bururen
buru. Mila gizon!, denak arrotz.
|
|
2002
|
|
|
Donatek utzi zintuenean zuzaz ni urrikaldu, eta horra! begiramenezko hitz erdia azaldu nizuneko, nire irudia
|
buru
buruan eta bihotz bihotzean zenuela esan zidan mutil mukitsua ez al zara?
|
|
|
Bi atondu ebezan. Ezea bata,* Euzkadi, VII
|
buru
buruan" Ondo etorri" iñoala. Itxas tresnaz egiñikoa bestea:
|
|
|
Bat batean bi gazte agertu ziren motor batean eta Urgoitia jaunari, jazartzeko astirik eman gabe, bi tiro tira zizkioten gertu gertutik,
|
buru
buruan. Hantxe gelditu zen zerraldo, hilotz.
|
|
|
Kexu nabaritzen nuen bakoitzean, lasaigarriak ematen nizkion, jakina. Egun batean,
|
buru
buruan sartu zitzaidan zergatik ez nion bukaera ematen egoera hari, ni ere alabarekin joanez beste mundura. Istantean atera zitzaizkidan protestan, ordea, anbulatorioko gaixoak –Eladio, Zesareo eta hitz eta pitz egiten zuen atso andaluza–, haiek guztiak ene buruaz jabetu balira bezala:
|
|
|
Merkatari berriek, nolanahi ere, ez dute erdietsi gizarte mailako aurrerakada sakona, alegia, euskararen hedatzea maila eta talde anitzetara. Gogorrago dator bitasuna, eta, horretan, zer esanik ez, euskara iskilu moduan erabiltzeko tentazioa, deslegitimazio prozesuan
|
buru
burutik sartuta.
|
|
2003
|
|
|
Honek estatuen zentralismoari enfasia ematen dio, ezberdintasun etniko eta nazionalen aurkako enfasia, kanpoko eta barneko etsaiak oso presenteak dauzka. Mugimendu hau sostengatzen duten alderdi politikoak kontserbadoreak dira arlo ekonomikoan eta arlo politikoan, berriz, guztiz autoritarioak, AEBak
|
buruan
buru izaki.
|
|
|
bere autorretratu bat zen, lapitzak laster bai laster osatu zuena! Bere
|
burua
bururik gabe ikusi zuenean, ezin pozikago jarri zen, lepoa ere neurri neurrikoa iruditu baitzitzaion: " Azkenik, ez buruhandia, ezta lepamotza ere!", oihu egin zuen haren bihotzak eta, munduko gizon zoriontsuena zela igartzen zuen bitartean, azken hatsa eman, eta bertan behera erori zen.
|
|
|
Don Estebek
|
buru
buruan sartuta zuen hura, eta horregatik eman nahi zion Permini bizitzan ahaztuko ez zuèn eskarmentua. Eta horregatik abiatu zen, halaber, Soroetarantz, don Kosme eta don Justinianorekin hamaiketan plazan elkartu ondoren.
|
|
|
|
buruak
burukoa
|
|
|
–Berbera. Ertzaintzaren
|
buruaren
burua zen. Ez nuen harekin hitz egin, zerarekin baino...
|
|
2004
|
|
|
hizkuntza dela, alegia, geure buruak munduratzeko eta gizartekotzeko sozializazio prozesuan darabilgun bitartekoa, eta prozesu horretan garatzen dugula guk geure ezaguera gaitasuna eta leialtasun joera. Hortxe hasten da eta hortxe bukatzen da gure mundu honetako bizialdia, prozesu horren uzta gara
|
burutik
bururaino. Gure izatearen eta izaeraren funtsa den uzta hau, berriz, hizkuntzaren euskarriz ekoiztua izan da, eta hizkuntza euskarriaren esku hartze hau ez da izan kanpotik ezarri zaion tresna mekaniko soila, barru barrutik dimentsio kognitiboaren eta afektiboaren osaeran eratze jardunean parte hartu duen ezaugarria bazik.
|
|
|
Orokorra berezitasunez osatua dagoelako,
|
burutik
burura onartzekoa da Eusebio Osaren ondorengo proposamen hau. Inork ez luke inoren mirabe izan behar hizkuntza eta nortasun problema hauetan, orokortasuna bereizgarritasunaren aldarean gurtzeko, edo hau haren satelite soil bihurtzeko.
|
|
|
batzuk lehen mailakoak, besteak bigarrengoak, hurrengoak auskalo. Erran nahi baita, hierarkizazioaren estatusak lehengo lepotik izango duela burua,
|
buru
buruan ibili diren hizkuntza kulturen arteko hegemonia maila aldatu arren.
|
|
|
Inoiz erdietsiko ote dugu,
|
burutik
burura gauzatu duten etnozidioaren ondorenik gabe, herri honen naziotasunak eta hizkuntza izaerak gainerakoan izan zezaketen berezko oreka hura. Joxe Austin Arrietak Eibarko sozialista zahar eta euskaltzale haien kontuak dakarzkigu Mario Onaindiarekin izandako eztabaida baten harian.
|
|
|
euskararen erabilera gizarteratzeko politikak ba al du bada inolako zerikusirik marko politikoaren zer nolakoarekin? Euskalduntze prozesua ez ote da bada
|
burutik
burura autonomoa egitura politikoa halakoa edo holakoa izanda ere. Horra beste interpretazio bat, halakoxe espirituz jantzia, nahiz eta mirari itxaropenak kritikatu, Jose M. Zeberioren aldetik:
|
|
|
Ez ote dago, ordea, hori eta horrenbestez, beste ezer auzigai horretan? Den dena,
|
burutik
burura, esana ote dago, eta esana ez ezik, behar bezala jorratua eta ondua. Ez nuke nik hori esango.
|
|
|
Horrelakoetan bai, izan da eskola porrotik franko erdal eskolan euskal giro hutsean hazitako umeen artean. Zernahi delarik ere, ez al da ordea hobe izango, neurez jardun beharrean, gai honetako jakitunen artean
|
buru
buruan dabilen Cummins berriro ere gure artera ekartzea. Betor, bada, hori eta horrenbestez, lehenbailehen:
|
|
|
Berrets dezagun lehendabiziko iritzia, legeen ustezko ondorio miragarrietan oinarritzen dena, alegia. Bigarrengo alean, ordea, huts egin du
|
burutik
burura euskaltzain euskaltzaleak, euskalduntzeko eta alfabetatzeko motibazio premiak eta euskararen beharrizana lege eskakizunen logikatik at ezarri dizkigunean. Aldeko legerik gabe ere sor liteke noski euskaldun izateko nahimena; frankismoa, lekuko.
|
|
|
hizkuntzaren ordezkapenak ofizialtasunik gabeko herri mintzaira osin beltzera jaurti duenean, legearen ezinkizunak aldarrikatzeko gogo sutsua pizten zaio hainbati. Oraingoan, gainera, nori eta Euskararen Legearen moldaera eta onarpena
|
burutik
burura kudeatu zuenari eragingo dio sukarrak. Dudarik gabe, Pedro Migel Etxenikeren esaldi hau, bere laburrean, esanguratsua da:
|
|
|
Eta su festak piztu zizkidan bihotzean, txoro txoro eginda bainengoen benetan: hainbesteraino, non
|
buru
buruan sartu baitzitzaidan Montserekin ezkondu be har nuela.
|
|
|
Karrika
|
bururen
buru gurutzatzen dut batzuetan.
|
|
2005
|
|
|
Handik astebetera izan zen, egun eguzkitsu batean? astebete beltza pasatuta gero, hori bai,
|
buru
buruan sartu baitzitzaion Anbrosiori, emaztea lehen aldiz jo zuenetik, hura arrastoan sartu behar zuela, kosta ahala kosta, behin betiko, nola baserritarrak behi desbideratua, egun batean bai eta hurrengoan ere bai kolpatzen zuela, aitzakia bategatik ez bazen bestegatik, bere egiteko hari atsegin berezia hartu balio bezala.
|
|
|
Teresak ongi gogoratzen zuen aitak amari emandako zaplazteko haietako bat, aste beltz hartako egun batean bertatik bertara ikusi zuena eta
|
buru
buruan grabatua geratu zitzaiona, eta ongi gogoratzen zuen, halaber, nola bera negar zotinka hasi zen, eszena beldurgarri hartaz aparte, orduantxe ulertu baitzuen amari bizpahiru egun lehenago aurpegian sortutako ubelunearen arrazoia, ama disimulatzen ahalegindu zena:
|
|
|
Ezin argiago ikusi du hori ordenagailu ondoan berak konektatu aurretik utzitako oharra irakurri duenean. Irakurri aurretik dena zeukan hain argi, hain berea zuen Naroari Argentinara itzultzeko eskatzeko ideia, hain urrun
|
burua
buruan duen arazotik, ordura arte ezer gertatu ez balitzaio bezala. Eta hain berea mahai gaineko papera irakurri gabe apurtu eta paperontzira botatzeko bultzada.
|
|
2007
|
|
|
izan ere, gure artean Herder gehienbat holako erreferentzia indirektoetatik eta itzulpenetatik ezagutzen da. Origi nala inoiz irakurrita daukan irakurlea, oilakituta gelditzen da itzulpen horrekin, apropos erabat gaiztotua baita
|
burutik
buru. –Raza astuta y sórdida?, benetan juzgu lazgarria da inork nazien askoz aurretik esateko ere:
|
|
|
Amaitu baino lehen, Iparraldeko egoeraz galdera bat gehiago: euskal izatearenetnozidioa euskal lurraldearen zati horretan ez al du Frantziako Errepublika demokratikoak
|
burutik
burura hezurmamitu. Noiz konturatuko ote dira gure haurridebatzuk munduan burutzear dauden 3.000 etnozidiotik gehienak sistema demokratiko horrexen beraren izenean egin direla?
|
|
2008
|
|
|
Eta bazuen bere arrazoia, izebak
|
buru
buruan sartua baitzuen bere aitonari aspaldi batean gertatua: joan zen feriara bero sapa egiten zuèn egun batean, edan zuen nahi adina bazkarian?. Hura ardozalea zen, badakizue, eta bi pinta ardo edan zituen, hortxe hortxe?, tabernariaren lekukotza?, ekin zion itzulerari arratsaldean, baina hara:
|
|
|
Nataliak, izan ere,
|
buru
buruan zuen, ezinbestean behar zuen, egun hura, Gerardok berari idatzitako gutun laburra ahizpari utzi zionekoa, honek paper zimur bat itzultzen ziola; zer gertatuko zen, ordea, baldin eta, papera zimurtu beharrean, ahizpak gutuna urratu izan balio, edo hautsi eta mila zatitan apurtu?
|
|
|
Natalia oso ahulduta zegoen, lotan bezala, arnasa estu, aldian behin zinkurinka? baita
|
burua
burutik at ere, antza. Medikuak masailetan zapladatxo batzuk eman zizkion, alferrik.
|
|
|
nola, bada! Etxean osaba izebak zituen bertsozale, eta, hargatik bakarrik ez bazen ere, gogotik saiatzen zen Beñardo etxeko obligazioekin konplitzen?
|
buru
buruan behar zuen Beñardok, gainera, izeba Ursulak behin eta berriro errepikatutako esaera: –Jolas eta jolas?
|
|
|
Ez zen hura Nazariok Espainiako hiriburuko aldizkari bat erosten zuèn lehenengo aldia, probintziako egunkari aldizkariak ez ezik, kanpokoak ere erosten baitzituen? bere lerro politikoaren ingurukoak batez ere, noski, baina baita bestelakoak ere tarteka,
|
buru
buruan zituelako, ausaz, buru buruan zituelako, ziur. Mateo Sukunzaren hitzak, honek bere doktrinamenduaren une jakin bezain zehatz batean helarazi zizkionak:
|
|
|
Ez zen hura Nazariok Espainiako hiriburuko aldizkari bat erosten zuèn lehenengo aldia, probintziako egunkari aldizkariak ez ezik, kanpokoak ere erosten baitzituen? bere lerro politikoaren ingurukoak batez ere, noski, baina baita bestelakoak ere tarteka, buru buruan zituelako, ausaz?
|
buru
buruan zituelako, ziur. Mateo Sukunzaren hitzak, honek bere doktrinamenduaren une jakin bezain zehatz batean helarazi zizkionak:
|
|
|
Izan ere, Vienako artzapezpiku izandakoa, errogatiben sortzailea ez ezik, santu mirarigilea ere izan zen, sute klase guztiak itzaltzeaz gain urak eta euriak ere erakartzen zituena, antza, lehorteak hartuta zeudèn lurretara. Eta sor Imeldak
|
buru
buruan baitzuen umetan gertatua.
|
|
|
horrela ibili ziren ordubetean herriko zelai galsoroetan zehar, harik eta, elizara itzultzerakoan, euria hasi zuen arte. Esan nahi baita sor Imeldak
|
buru
buruan behar zuela orduan gertatua, kontatu ere, aukera zuen bakoitzean kontatzen zuen, gertaera hura bizitzako altxorra balu bezala, oroimenaren kutxarik dotoreenean gordetzen zuena?, halako eran, non bere kontakizun bakoitzari erremate ezin egokiagoa jartzen baitzion:
|
|
|
Egun batean, hogei bat urte zituela, edozein kaletako eliza batean sartu eta santa Agataren koadro batekin topatu zen. Koadroa bigarren mailako pintore batena zen, baina koadroak erakusten zuèn irudia
|
buru
buruan grabatuta geratu zitzaion Millan gazteari: santa martiria atzetik pintatua zegoen, baina burua jiratua zuen alde batera; erretilu bati eutsiz, non bular ebakiak baitzeuden odol xorta batzuk zerizkiela, eskuak zituen, goraka jasoak, zerutik begira zuèn Jainko Aitaren irudiaren norabidean, eskaintza jarrera zintzoan.
|
|
|
Izu ikarak hartuta zegoen, begiak zeruraino zabalik, bekatuaren itzalak edo ikuspen ezin itsusiago batenak inguratua balego bezala. ...itzalen hesien bestaldera egiteko ez zuen beste modurik aurkitu, antza?, gero eta sutsuago, espresioa oinazezkoa zuen arren, bazuten haren begiek (ilbetea zen eta argi errainuek leihoko kristal biluzia zeharkatzen zuten) halako distira berezi bat, bere betebeharra behar bezala bete duen emakumearen atseginak eragindakoa izan zitekeena eta bere oinaze benetako hari zentzua ematen ziona, beharbada?,
|
burua
burutik ihesi joan eta erori egin zen arte. Lurrean zetzan bitartean, kaperako kanpaitxoak matutietarako deia jo zuen, egun hasi berriaren lehen orduan.
|
|
|
ipiñi izan balitu errenka, erdal itzulpena aldamenean emanik, bestelako tres na geneukan orain eskuetan. Nola atzekoz aurrera egin zuen lana, ordea, erdal itzak eto rri ala euskerara edo biurtuaz, erdaldunak arritu bearrez noski, ezta erraz jakiten euskal itz direlako orietan zer den entzuna edo irakurria eta zer den aldatua edo
|
burutik
burura asmatua10.
|
|
|
Arraro zihoan lasterketa, oso arraro, eta atzean ere ohartu ziren horretaz. Donostiako Klasikoa irabazteko faboritoen multzoan
|
buru
buruan zegoen Alejandro Valverde espainiarra, eta, egoera aztertuta, ihes eginda zihoazen Caisse d' Epargneko bederatzi txirrindularietatik zazpi, baina atzean ziren Valverde bera eta Vladimir Karpets, Ordiziako Klasikoa irabazi berri duen errusiarra. Atzean saiatzen ari ziren CSC, Scott eta Francaise des Jeux, aldea 2.13tik 1.25era murriztu zuten Azpeitiara iritsi baino lehen, baina aurrean zegoen lasterketa.
|
|
|
Atsedena hartu du Tau Baskoniak asteburu honetan, une ezin egokiagoan Pablo Prigionirentzat. Tauk lidergoa gal zezakeen jardunaldi honetan, baina jokatu ez, eta
|
buru
buruan jarraitzen du, Kanaria Handiaren balantze berarekin: 5 Unicajak lider berriaren kantxan galdu zuen, eta Bartzelonak Estudiantesen aurka, azken unean.
|
|
|
Ez zen hura Nazariok Espainiako hiriburuko aldizkari bat erosten zuèn lehenengo aldia, probintziako egunkari aldizkariak ez ezik, kanpokoak ere erosten baitzituen... bere lerro politikoaren ingurukoak batez ere, noski, baina baita bestelakoak ere tarteka,
|
buru
buruan zituelako, ausaz –buru buruan zituelako, ziur– Mateo Sukunzaren hitzak, honek bere doktrinamenduaren une jakin bezain zehatz batean helarazi zizkionak: " Gu bezalako jendeak, Nazario, etsaiari aurre egiteko dohainak behar ditu, egunez egun landu lituzkeenak, eta hara:
|
|
|
Nataliak, izan ere,
|
buru
buruan zuen –ezinbestean behar zuen– egun hura, Gerardok berari idatzitako gutun laburra ahizpari utzi zionekoa, honek paper zimur bat itzultzen ziola; zer gertatuko zen, ordea, baldin eta, papera zimurtu beharrean, ahizpak gutuna urratu izan balio, edo hautsi eta mila zatitan apurtu. Irudimenaren ariketa xume hartan, parez pare zabaldu baitzitzaizkion begiak, agian, Nataliari, paperean idatzitako amodioa papera bezain hauskorra ez ote zen...
|
|
|
Izan ere, Vienako artzapezpiku izandakoa, errogatiben sortzailea ez ezik, santu mirarigilea ere izan zen, sute klase guztiak itzaltzeaz gain urak eta euriak ere erakartzen zituena, antza, lehorteak hartuta zeudèn lurretara. Eta sor Imeldak
|
buru
buruan baitzuen umetan gertatua.
|
|
|
horrela ibili ziren ordubetean herriko zelai galsoroetan zehar, harik eta, elizara itzultzerakoan, euria hasi zuen arte. Esan nahi baita sor Imeldak
|
buru
buruan behar zuela orduan gertatua –kontatu ere, aukera zuen bakoitzean kontatzen zuen, gertaera hura bizitzako altxorra balu bezala, oroimenaren kutxarik dotoreenean gordetzen zuena–, halako eran, non bere kontakizun bakoitzari erremate ezin egokiagoa jartzen baitzion:
|
|
|
Egun batean, hogei bat urte zituela, edozein kaletako eliza batean sartu eta santa Agataren koadro batekin topatu zen. Koadroa bigarren mailako pintore batena zen, baina koadroak erakusten zuèn irudia
|
buru
buruan grabatuta geratu zitzaion Millan gazteari: santa martiria atzetik pintatua zegoen, baina burua jiratua zuen alde batera; erretilu bati eutsiz, non bular ebakiak baitzeuden odol xorta batzuk zerizkiela, eskuak zituen, goraka jasoak, zerutik begira zuèn Jainko Aitaren irudiaren norabidean, eskaintza jarrera zintzoan.
|
|
|
Izu ikarak hartuta zegoen, begiak zeruraino zabalik, bekatuaren itzalak edo ikuspen ezin itsusiago batenak inguratua balego bezala. ...bestaldera egiteko ez zuen beste modurik aurkitu, antza–, gero eta sutsuago –espresioa oinazezkoa zuen arren, bazuten haren begiek (ilbetea zen eta argi errainuek leihoko kristal biluzia zeharkatzen zuten) halako distira berezi bat, bere betebeharra behar bezala bete duen emakumearen atseginak eragindakoa izan zitekeena eta bere oinaze benetako hari zentzua ematen ziona, beharbada–,
|
burua
burutik ihesi joan eta erori egin zen arte. Lurrean zetzan bitartean, kaperako kanpaitxoak matutietarako deia jo zuen, egun hasi berriaren lehen orduan.
|
|
|
Natalia oso ahulduta zegoen, lotan bezala, arnasa estu, aldian behin zinkurinka... baita
|
burua
burutik at ere, antza. Medikuak masailetan zapladatxo batzuk eman zizkion, alferrik.
|
|
|
Eta bazuen bere arrazoia, izebak
|
buru
buruan sartua baitzuen bere aitonari aspaldi batean gertatua: joan zen feriara bero sapa egiten zuèn egun batean, edan zuen nahi adina bazkarian –" Hura ardozalea zen, badakizue, eta bi pinta ardo edan zituen, hortxe hortxe", tabernariaren lekukotza–, ekin zion itzulerari arratsaldean, baina hara:
|
|
2009
|
|
|
Joan zan txangurrua isil isilik zaratarik ez ateratearren; sartu eban burua zulotik, eta adi adi jarri jaken ogigaztaiai. Baina usterik gitxienean ez dau hartzen, ba, itzelezko makiladea
|
buru
buruan! Hil ez zanean, horraitino!
|
|
|
Domingo harro egoteko moduan egon zitekeen, mirariaren protagonista bera zenez gero, baina bere zalantzak behar zituen, halaber; are gehiago: pentsatzen ere hasia zen hura ez ote zen Jainkoaren zigorra, eskua moztu zuèn mementoan irudi iraingarri hura tartekatu zitzaiolako, sarjentuaren urrezko hortzak ostia ukitzen zuenekoa, Domingorentzat huraxe baitzen sakrilegioaren esentzia ezin hobeto laburbiltzen zuèn argazkia, sarjentuaren urrezko hortza eta ostia batzen zituena eta
|
buru
buruan itsatsita geratuko zitzaiona; hark egin zuen, baina, sakrilegioa, sarjentuak?, eta ez berak, Domingok; ondorenak, ordea, ageri agerikoak ziren, bera ospitalean hilzorian zegoen bitartean hantxe egongo baitzen sarjentu putakumea, kanpamentuan, eskuak galtzontziloetan sartuta, potrojorran; eta Domingo bere patuaren kontra erreboltatzen zen, hain iruditzen zitzaion zuzengabea gertatu zitzaion... azkenean hori izango da guztia, Kristok ere urrezko hortzak zituela?
|
|
|
Ama alabak bere bidean zihoazen, eta, halere, haiei begira jarraitu zuen Domingok lauzpabost segundoko tartean; Domingok, izan ere,
|
buru
buruan behar zuen arestian bizi izandako mementoa, noiz eta Adari eskumuturretik heldu eta haren eskuari puzka aritu baitzitzaion: arreba txikiaren eskutxo hura, zoritxarraren arantza jaso zuena, bizitzaren diamanterik preziatuena gordetzeko egina zirudienean?
|
|
|
etxeko emakumeak ere halatsu. Etxeko jaunak, berriz, erdibitua behar zuen, bi sentimendu kontrajarriren artean, semeen artean Teofilo Maria baitzuen kuttun eta alaben artean Ada; hain kuttun zuen azken hau, non, egoera hartan, aitari gogorra egin baitzitzaion, ausaz, erraietako sentimendu errukizko bat eragin ote zioten Nazariori Adaren malkoek??, alaba are gehiago estutzea; nola, bada, baldin eta Nazariok
|
buru
buruan bazuen, izango ez zuen, bada!. Adari umetan egin ziona, noiz eta haren ametsari, kantagintza ogibide bihurtzeko posibilitateari, alegia, opera kantari edo beste mota bateko abeslari gisa?
|
|
|
Kisketa hark espazio bat itxiz espazioa zabaltzen zion, Adaren espazio propioa, mila aukera eskaintzen zizkiona, zernahi egiteko: ...ko, gelako leihoa zabaldu, etxekoen mugimendu guztiak zelata zitzakeen handik?, zigarroa piztu eta, besoak koskan bermaturik, xurgada bat ematen zion edo ez zion ematen, begi aurrean zuèn ikuspegiaren arabera; Ada, hala ere, murriztuta bezala sentitzen zen, aldian behin, esate baterako, muturra okertu eta irri etsi bat egiten zuen, bere buruarekin ados ez balego bezala?, Txaroren beste hitz haiek
|
buru
buruan zituelako, beharbada: –Xurgadak bi eratakoak dira, bakarrik edo besteekin gauden; besteekin gaudenean, begiak zabalik eduki behar baititugu, hurkoak merezi duen errespetuagatik; bakarrik gaudenean, ordea, begiak itxita erre dezakegu, eta hara, sekretu bat kontatuko dizut:
|
|
|
Reginaren eta Ernestinaren arrosarioek, baina, hark zuzentzen zuen, eta honek, etxekoekin batera, erantzuten?, ez zuten zerikusirik: Reginak, izan ere,
|
buru
buruan izaten zuen, agurmaria eta letania guztietan, Ama Birjinaren irudia, noizbait agertuko zitzaionarena, alegia, bere mantu ezin dotoreagoarekin, jakin ere ongitxo baitzekien, antza, hura nola agertuko zitzaion?,. Agur Maria, graziaz betea, Jauna da zurekin, esaten zuen bakoitzean Ama Birjinari zera esaten ariko balitzaio bezala, itxurazko hitzen azpitik:
|
|
|
eutsi ezean?; izan ere, jende guztiak esaten zuen izeba Ernestina santa bat zela, apala, argia eta eskuzabala, baina izeba Ernestina Regina enean bizi zen, eta Regina eneari eusteko borroka latzak egin behar zituzten bai berak eta bai aitak ere fabrikan: ...ita otso bat bezala jokatu behar zuela, ez al zen adierazgarria orbetarren armarria ere, Teofilo Mariaren irudimenak esanahi sinbolikoz beteta ikusi behar zuena, zeren bi otsok eusten baitzioten zuhaitz bati, aitak eta biek fabrikari eusten zioten bezala??, beste batzuk ebanjelioaren espirituaren arabera bizi zitezen, ardiak bezala; horregatik esan zizkion, ausaz, aitak hitz haiek, Teofilo Mariari
|
buru
buruan sartuta geratu zitzaizkionak:
|
|
|
–Bakarkako bekatu horrek ahultzen du gizona, bakarkako bekatu horrek galtzen du arima, bakarkako bekatu horrek eramaten du gizona infernuko garretara!? esan zuen predikatzaileak, eta hamalau hamabost urteko mutilari
|
buru
buruan sartuta geratu zitzaizkion hitzak; hainbesteraino, non zin egin baitzion bere buruari ez zuela kanpairik joko sekula santan; handik hilabetera, ordea, Jainkoari emandako hitza jan zuen; eta hain gaizki sentitu zen gero, hain obsesionatuta, non insomnioak jota egon baitzen bolada batean; bere loaldi arin laburretan, gainera, amesgaiztoak izaten zituen. Nazario Orbek ongi bai ongi gogora zezakeen amesgaizto haietako bat:
|
|
|
Baina, atzetik nenbilkion arren, ez nenbilkion atzetik, modu nabarmenean ez behintzat, esan dezadan hori ere, nigan sortu zèn amodioaren mundu ezezagun hura, Helenaren edertasuna abiapuntu zuena, neuretzat bakarrik banu bezala, senetik zetorkidàn jarreran. Edo ustez senetik zetorkidana hitzak baldintzatua ote zetorkidan?, zeren gogoan bainituen sendategiko kapilauari sermoi batean maitasunari buruz entzundakoak,
|
buru
buruan sartuta geratu zitzaizkidanak. Kastitateaz ari zelarik, maitasunik ederrena arimatik arimara mamitzen zena zela esan baitzuen?. Goi maitasunak arima du planetatzat, eta gorputza satelitetzat?
|
|
|
Heldulekurik gabe zegoen, eta hantxe heldulekua, neurri neurrikoa! Konbertsio bat bezalakoa izan zen,
|
buru
buruan sartu baitzitzaion ezen berari ere fraide hegalariaren etorkizuna zetorkiola: hark bezala, Domingok ere txoriekiko mirespena zuen, baina bazuen, gainera, Cupertinoko Josek ez bezala, jainkozko marka edo seinale bat, ez baitzuen jada dudarik ezen marka hura jainkozkoa zela?, bera jaio zen egunean leihotik kanario bat sartu, sehaska ertzean bere kanta kantatu eta berriro itzuli baitzen leihotik, auskalo nora; seguru fraide hegalariari ez zitzaiola antzekorik gertatu, bestela aipatuko baitzuen, bai, apaizak, makalak ziren-eta sermolariak horrelako ñabardurak ahazteko!
|
|
|
aire garbia, atsedena eta elikadura ona. Pilulak baino gehiago, beraz(
|
buru
buruan sartu esaten ari natzaizuna), aire garbia, atsedena eta elikadura ona izango dituzu sendagai. Hortik aurrera, ama naturak sendabidean jarriko zaitu, ama naturari eman beharrekoa ematen zaionean gure alde jartzen da-eta; zure kasuan, hamaika urte dituzula, errazago?
|
|
|
–Bai, xake txapelketa batean ezagutu nuen, hamabost hamasei urte nituela, baieztatu zuen Damasok, Domingori begira?. Finala jokatu genuen, eta
|
buru
buruan daukat haren irudia, hainbeste lan eman zidan?
|
|
|
Eta hala zirudien, bai: ...orretan aitaren herrira joan eta osaba Ismaelek, denborarekin ehiztari amorratua izatera iritsi zenak, usotara edo joan zitezen tentatzen zuenean ere, Domingo ez zen joaten, Damaso eta Gabino ere, beste arrazoi batzuengatik, joaten ez ziren bezala. Teofilo Maria zen halakoetan osaba Ismaelekin joaten zèn bakarra, eta hura ere gutxitan, aitak inoiz eman ziòn erantzuna, ehizazaletasunari buruzkoa,
|
buru
buruan zeukalako, beharbada: –Ni ez naiz osaba Ismael eta ez naiz izango.
|
|
|
...rrepikatzen zion galdera, non pentsatzekoa baita Adak zerbait gordetzen ziola pentsatzen zuela, baina Adak ezetz esaten zion, ezetz eta ezetz, inoren susmo txarrik piztu ez zezakeèn jarreran, hain ziren biribilak eta hain erabatekoak ezpain begien ezezkoak; esan nahi baita Adari ez zitzaiola ezertxo ere igartzen, hain bereganatuak zituen, antza, disimuluaren teknikak, ezetz esaten zuèn mementoan
|
buru
buruan behar baitzituen Domingorekin bizi zituèn ezkutuko harremanak; disimuluaren artean trebea izan zitekeen arren, baina, Adak, batzuetan, ezin disimulatu izaten zuèn bere tristura.
|
|
|
Gero, guztiak erretiratu ziren, Damaso izan ezik, Damasori
|
buru
buruan sartu baitzitzaion Txopitea jaunarekin hitz egin behar zuela, eta honek ez zuen atzera egin; aitzitik, halaxe esan zion, irri pikaro bat ezpainetan:
|
|
|
Egun batean amona bat ikusi nuelako irrist egiten patatazal baten gainean? handik aurrera,
|
buru
buruan sartu baitzitzaidan patatazal bakoitzean, edo sagarrazal edo beste frutazal baten gainean, amonaren batek irrist egin, erori, eta burua apurtuko zuela:
|
|
|
Tasio Loidik, beraz, Jainkoa nazionalen alde eta bere alde lerratu zela sinesten zuen; Tasio, baina, haserre bizian zegoen, Itun Zaharreko Jainkoa bezalaxe, hartutako kolpeari beste kolpe batez erantzuten ziona, begia begi truk eta
|
burua
buru truk, bere legea, behin betikoa, definizioz, ezartzeko bidean; esan nahi baita berandu gabe errotu zela mutilaren baitan halako mendeku gose bortitz bat, aise bai aise mozorrotu zezakeena. Tasio Loidik letra larriz idatzitako hitzetan bakarrik sinesten zuen jada?, Jainkoaren Justiziapean:
|
|
|
Eta burua nekez aldatzen da. Eta
|
buruak
burua estutzen du, begira zu ere nola zabiltzan, ni neu bezalaxe, harik eta, tren guztiak hartuta gero, azkenekoak neu hartzea erabaki nuen arte, ezin jasan nuèn estutasunetik ihes egiteko. Anak.
|
|
|
Bertzerik zen Rabelaisekin. Zeruak ez zuen nahi izan nik hura ezagut nezan, hainbat urte hilik baitzituen nire eskuetara etorri zelarik haren Grandes et inévitables chroniques de l? énorme géant Gargantua. Traba egin zidan hitz batek edo bertzek, baina onik ez nuen izan hura
|
bururen
buru irakurri artean. Amadisen balentriek txunditu ninduten lau urte lehenago.
|
|
|
Halako papista zuloa izaki Zuberoako hiriburua! Nafarroa Beherea, berriz,
|
burutik
buru bihurtua zen Joana Albretekoaren eskuetara. Ez zen, alabaina, lanik falta han.
|
|
|
Oraingoan ez ginen aitzinekoan bezain onik atera. Tiro batek
|
buru
buruan kausitu zuen Nérestan, Labriteko mutikoa. Oraino bizi hatsen bat bazuen handik lekutu ginelarik.
|
|
|
Ahoz aho eta
|
bururik
buru ibili da mende askotan euskara; hitz gutxitan esateko, herri hizkera izan dugu luzaroan gure berbeta. Eta herri hizkera horrek sortu du herri literatura, edo, berba zabalagoetan esanda, herri kultura bera.
|
|
|
Ahoz aho eta
|
bururik
buru ibili da mende askotan euskara; hitz gutxitan esateko, herri hizkera izan dugu luzaroan gure berbeta. Eta herri hizkera horrek sortu du herri literatura, edo, berba zabalagoetan esanda, herri kultura bera.
|
|
|
Corpus Christi jaiegunean prozesioan parte hartzen zuenekoa, adibidez, banda militarraren soinuen konpasean desfilatuz hiriko kaleetan barrena, umez osatutako konpainia batean –tronpeten eta atabalen erritmora errenditutako uniforme militarrak lerroan, haragia arau eta araua haragi bihurtutako geometriaren eremuan... besoak indartsu katapultatuz eta neurriz kanpora eramanez, baita istantean neurrira ekarriz ere, arauak indarra balu bezala oinarri, eta indarrak araua–, inoiz konpainiako kapitain gisa ere bai –Rikardo Lehoibihotz berraragitua balitz bezala, agindupeko gurutzatuen buruzagi bihoztuna, kristau herriaren heroia–; aitaren kargua betetzeko eta orbetarren zutabe nagusia izateko ikuspegian hezia izateaz gain, Teofilo Mariak bai baitzuen halako sentimendu bat, Jainkoak kargu hartarako predestinatu balu bezala –Benjamin Mariaren itzala ahazteko ahaleginean, jarrera handinahi hartara bultzatzen ote zuen, halaber, itzalak berak, erreakzio inkontziente bezain paradoxiko batean? –, erregeek, printzeek eta gainerako handikiek Jainkoarengandik jasotzen baitzuten, Jainkoaren betidaniko egitamuaren arabera, boterea –Elizaren doktrina ofiziala zen–, eta bera ere errege izateko deitua izan baitzen... noizbait izango zen, orbetarren erresuman, han Regina eneko Jerusalemenen; horregatik, beharbada, Teofilo Mariak naturaltasunez hartzen zituen manifestazio haiek –martxa militarrak, prozesioak eta desfileak–, baina baita gogo beroz ere, manifestazio haiek ematen baitzioten forma formarik ez zuèn mundu sakratu ikusezinari; esan nahi baita beste manifestazio guztiak –ebanjelioa edo ebanjelioaren mezua, esaterako– bigarren mailan geratzen zitzaizkiola, manifestazio nagusi haien aurrean; egia zen, ebanjeliora joz gero, halako kontraesanak azaleratzen zitzaizkiola; Teofilo Mariak, baina, bere gain hartzen zituen kontraesan haiek guztiak, errudun usteak eta eskrupulu ustelak alboratuta, kontzientziaren ustezko akusazioei zuribideak nonahi aurkituz; izan ere," Ezpataz hiltzen duena ezpataz hiltzen da" esan zuen Jesusek, bai, baina nork uka zezakeen ezen kristautasunak nekez eutsiko ziola bi mila urteko etorkizun oparoari, hura bermatu zuèn ezpatari –excalibur ari? – eutsi ezean?; izan ere, jende guztiak esaten zuen izeba Ernestina santa bat zela, apala, argia eta eskuzabala, baina izeba Ernestina Regina enean bizi zen, eta Regina eneari eusteko borroka latzak egin behar zituzten bai berak eta bai aitak ere fabrikan: ...t bezala jokatu behar zuela –ez al zen adierazgarria orbetarren armarria ere, Teofilo Mariaren irudimenak esanahi sinbolikoz beteta ikusi behar zuena, zeren bi otsok eusten baitzioten zuhaitz bati, aitak eta biek fabrikari eusten zioten bezala? –, beste batzuk ebanjelioaren espirituaren arabera bizi zitezen, ardiak bezala; horregatik esan zizkion, ausaz, aitak hitz haiek, Teofilo Mariari
|
buru
buruan sartuta geratu zitzaizkionak:
|
|
|
Bekozkoa jarri eta ahoa ireki zuen Teofilo Mariak, kalonje jaunak bezalaxe, baina biak isildu eta Nazariori begira geratu ziren... etxeko emakumeak ere halatsu. Etxeko jaunak, berriz, erdibitua behar zuen, bi sentimendu kontrajarriren artean, semeen artean Teofilo Maria baitzuen kuttun eta alaben artean Ada; hain kuttun zuen azken hau, non, egoera hartan, aitari gogorra egin baitzitzaion, ausaz –erraietako sentimendu errukizko bat eragin ote zioten Nazariori Adaren malkoek? –, alaba are gehiago estutzea; nola, bada, baldin eta Nazariok
|
buru
buruan bazuen –izango ez zuen, bada! – Adari umetan egin ziona, noiz eta haren ametsari –kantagintza ogibide bihurtzeko posibilitateari, alegia, opera kantari edo beste mota bateko abeslari gisa– hegoak ebaki baitzizkion!; une hartan, ordea, guztiak eskatzen ari zitzaizkion zirt edo zart egin zezala, semearen edo alabaren eta koinataren alde, eztabaidak, zegoèn puntuan egonda...
|
|
|
Kisketa hark espazio bat itxiz espazioa zabaltzen zion, Adaren espazio propioa, mila aukera eskaintzen zizkiona, zernahi egiteko: ...baldu –etxekoen mugimendu guztiak zelata zitzakeen handik–, zigarroa piztu eta, besoak koskan bermaturik, xurgada bat ematen zion edo ez zion ematen, begi aurrean zuèn ikuspegiaren arabera; Ada, hala ere, murriztuta bezala sentitzen zen –aldian behin, esate baterako, muturra okertu eta irri etsi bat egiten zuen, bere buruarekin ados ez balego bezala–, Txaroren beste hitz haiek
|
buru
buruan zituelako, beharbada: " Xurgadak bi eratakoak dira, bakarrik edo besteekin gauden; besteekin gaudenean, begiak zabalik eduki behar baititugu, hurkoak merezi duen errespetuagatik; bakarrik gaudenean, ordea, begiak itxita erre dezakegu, eta hara, sekretu bat kontatuko dizut:
|
|
|
Eta burua nekez aldatzen da. Eta
|
buruak
burua estutzen du, begira zu ere nola zabiltzan, ni neu bezalaxe... harik eta, tren guztiak hartuta gero, azkenekoak neu hartzea erabaki nuen arte, ezin jasan nuèn estutasunetik ihes egiteko –Anak.
|
|
|
Eta hala zirudien, bai: ...an aitaren herrira joan eta osaba Ismaelek, denborarekin ehiztari amorratua izatera iritsi zenak, usotara edo joan zitezen tentatzen zuenean ere, Domingo ez zen joaten, Damaso eta Gabino ere, beste arrazoi batzuengatik, joaten ez ziren bezala –Teofilo Maria zen halakoetan osaba Ismaelekin joaten zèn bakarra, eta hura ere gutxitan, aitak inoiz eman ziòn erantzuna, ehizazaletasunari buruzkoa,
|
buru
buruan zeukalako, beharbada: " Ni ez naiz osaba Ismael eta ez naiz izango.
|
|
|
Tasio Loidik, beraz, Jainkoa nazionalen alde eta bere alde lerratu zela sinesten zuen; Tasio, baina, haserre bizian zegoen, Itun Zaharreko Jainkoa bezalaxe, hartutako kolpeari beste kolpe batez erantzuten ziona, begia begi truk eta
|
burua
buru truk, bere legea –behin betikoa, definizioz– ezartzeko bidean; esan nahi baita berandu gabe errotu zela mutilaren baitan halako mendeku gose bortitz bat, aise bai aise mozorrotu zezakeena –Tasio Loidik letra larriz idatzitako hitzetan bakarrik sinesten zuen jada–, Jainkoaren Justiziapean: Jainko garbiak garaipena eman digu, eta orain garbi ditzagun Jainkoaren lurrak, lore arteko irakak eta sastrakak errotik kenduz, baita gure martirien odolaz ureztatuz ere, garaipenaren loreak ahalik eta ederren haz daitezen...
|
|
|
...rrepikatzen zion galdera, non pentsatzekoa baita Adak zerbait gordetzen ziola pentsatzen zuela, baina Adak ezetz esaten zion, ezetz eta ezetz, inoren susmo txarrik piztu ez zezakeèn jarreran, hain ziren biribilak eta hain erabatekoak ezpain begien ezezkoak; esan nahi baita Adari ez zitzaiola ezertxo ere igartzen, hain bereganatuak zituen, antza, disimuluaren teknikak, ezetz esaten zuèn mementoan
|
buru
buruan behar baitzituen Domingorekin bizi zituèn ezkutuko harremanak; disimuluaren artean trebea izan zitekeen arren, baina, Adak, batzuetan, ezin disimulatu izaten zuèn bere tristura.
|