|
2023
|
|
|
Motibazioa: pertsona edo gizatalde bat zerbait egitera eraman, horretarako proposamen atseginak eskainiz eta
|
bide
errazak eta ulergarriak erakutsiz.
|
|
|
haur eta gazteei proposatu aurretik galdetu, eta zaletasunak, nahiak, desirak eta ametsak ezagutu eta partekatu. Horren arabera, programazioa adostu dinamika parte hartzailearen eta demokratikoaren bidez.
|
Bide
horretatik elkarrekiko errespetua sustatuz, norberaren heldutasunean eraginez, programa guztiona eginez. Betiere helburuak argi izanda eta jarduera horiek lortzeko norabidean jarrita.
|
|
|
Zabalpena ohiko
|
bideetatik
egin dugu: gure webgunea, Facebook eta Whatsapp plataformak erabili ditugu.
|
|
|
" Hizkuntza eta hitzak ez dira berez eder zein gris, nik egiten ditut eder zein aspergarri". Eta zuek, liburu hau gauzatu duzuenok, Ane, Ander, Anjel, Esther, Rosa, Xabier eta Yolanda zeuen artikuluen bidez erakutsi diguzue oraindik asko falta dugula etxean, karrikan, eta ikastetxean euskaraz modu erraz eta goxoan aritzeko; baina, horrezaz gainera, hizkuntza eder egiteko,
|
bidea
zein izan daitekeen eta zer eta nola landu behar dugun hizkuntza formala eta informala, eskolan eta eskolatik kanpo, ere erakutsi diguzue.
|
|
|
Artikulu honen asmoa da ereduan ikasleen ahozko komunikazio gaitasuna lantzeko egindako esperientziaren baitan urrats bat areago joatea, gaur egun eskoletan ahozkoa lantzeko ditugun aukerak eta oztopo nagusiak mahaigaineratuz. Izan ere, badakigu zenbait baliabide didaktiko eta metodologikok ahozkoaren lanketa errazten dutela, badaude aukerak eta
|
bideak
ahozkoa modu sistematiko eta planifikatuen bidez (ahozko sekuentzia didaktikoen bidez) lantzeko ikasleekin. Indarrean dugun curriculumak1 ere (eta LOMLOEk) aukera ez ezik, ahozkoa lantzeko derrigortasuna ere ezartzen du.
|
|
|
Indarrean dugun curriculumak1 ere (eta LOMLOEk) aukera ez ezik, ahozkoa lantzeko derrigortasuna ere ezartzen du. Baina, badira oztopoak
|
bidean
: esaterako, eskoletan ahozkoa lantzeko egindako lan itzelean sistematizazioa falta da; ahozkoaren progresioa programatzeko zailtasunak daude; euskaran, ikasleen ahozkoaren irteera profilaren zehaztapena eredu errealei erreparatuta egitea falta da, eta ahozkoaren ebaluazioaren ezaugarriak eta nolakotasunak zehazteke daude.
|
|
|
(1993). " Hizkuntza jokaera aldaketa legeen
|
bidez
", in Bat Soziolinguistika aldizkaria, 9, 11 Hemendik eskuratua: https://soziolinguistika.eus/files/ William%20McKey.pdf
|
|
|
Hala ere, badaude arrazoiak kontrako norabidea indartsuagoa dela pentsatzeko: neurri handi batean hiztunek hizkuntzarekiko atxikimendua eraikitzen dutela hizkuntzaren erabilera komunikazioaren helburuak lortzeko
|
bidea
bada.
|
|
|
Beraz, euskaraz komunikatzeko baliabide nahikorik ez duen hiztunak bi
|
bide
hauetako bat aukeratu behar du: euskarari eutsi, komunikazioa (eta, ez ahaztu, gizarte harremanak) kaltetzeko arriskua onartuta, edo komunikazioaren eraginkortasunari lehentasuna eman, ongi menperatzen duen hizkuntza erabiliz eta euskara bazterrean utziz.
|
|
|
Gaitasun erlatiboek erdararen alde egiten dutenean esku hartu nahi badugu, hainbat
|
bidetatik
batera lan egin dugu:
|
|
|
Irakurleak esku artean duen artikulu honek, Helena Baraibarrek, Ikastolen Elkarteko Hizkuntza Egitasmoetako mahaiburuak, 2022ko irailaren 22an Iruñean egindako" Nafarroako gaztetxoen ahozko jardunean curriculumak ezartzen dizkigun mugak eta eskaintzen dizkigun aukerak" izeneko hitzaldiaren mamia jasotzea eta zabaltzea du helburu. Bertan, Bigarren Hezkuntzan lanean diharduen irakasleari euskara ardatz duen hezkuntza sisteman beste irakasleekin batera elkarlanean aritzeko lan ildoak proposatu nahi zaizkio, curriculumari ahalik eta etekinik handiena ateraz, ikasleen euskarazko komunikazio gaitasuna aberasteko
|
bidean
jar dezan eta ikasle horiei ikasketa ibilbidean arrakastaz aritzeko ezinbesteko duten hizkera akademikoa garatzen lagun diezaien.
|
|
|
Kultur adierazpenez gozatzeko
|
bideak
ere aldatu zaizkigu. Oraintsu arte, munduan zehar sortutako kultur ekoizpenak eskuratzeko bideak urriagoak ziren, eta, egun, jendarteak esku eskura du mundu osoan entzuterik gehin daukaten kultur adierazpenetarako sarbidea.
|
|
|
Kultur adierazpenez gozatzeko bideak ere aldatu zaizkigu. Oraintsu arte, munduan zehar sortutako kultur ekoizpenak eskuratzeko
|
bideak
urriagoak ziren, eta, egun, jendarteak esku eskura du mundu osoan entzuterik gehin daukaten kultur adierazpenetarako sarbidea. Euskal kulturak ur handi horietan ere eutsi egin behar dio, kultura eta hizkuntza nagusien artean bere lekua egin behar du, eta horrek euskal kulturarekiko atxikimendua eta kontzientzia bizi bizi izatea eskatzen du.
|
|
|
Ekintzara Bideratutako Ikuspegiak biltzen du, gure ustez, zeregin horretan eskolak duen erronkari erantzuteko
|
bide
egokia: ekintzan eta erabileran oinarritutako ikuspegia da lehenesten duguna.
|
|
|
Izan ere, Ekintzara Bideratutako Ikuspegiaren arabera, ezagutzak testuinguruan jarritako ekintza baten inguruan eraikitzen eta partekatzen dira (hots, ekintza horren baitan hartzen duten zentzua eduki horiek), testuinguruan jarritako ekintza horri erantzunez garatzen dira konpetentziak, eta ekintza horretan gauzatzen da ikaslearen konpetentzia ere. Helburu hori lortzeko
|
bidean
, hizkuntzak eraginkortasun handiagoz aritzeko modua emango lioke
|
|
|
Ez gara eduki zerrendetatik hasiko, beraz, egoera jakin bati erantzuteko. Alderantzizko
|
bidea
proposatu du Ekintzara Bideratutako Ikuspegiak: egoera aztertzetik eta egoera horri aurre egiteko egin beharreko zereginetik hasiko da planifikazio lana.
|
|
|
EEEBren arabera, estrategiak hizkuntzaren erabiltzaileak bere baliabideak mobilizatzeko eta orekatzeko erabiltzen dituen
|
bideak
dira, bere trebetasunak eta prozesuak abian jartzeko erabiltzen dituen bideak10, alegia. Komunikazio estrategiek edozein komunikazio moduri eragiten diote (ulermena, ekoizpena, elkarreragina eta bitartekaritza) eta metakognizioarekin lotura estua dute:
|
|
|
Testuinguruan jarritako egoerak ebazteko
|
bidean
, informazioa ikuspegi kritikoz aztertzen erakutsi behar zaie ikasleei: informazioaren benetakotasuna eta fidagarritasuna aztertzen eta ebaluatzen trebatu behar ditugu (berariaz landu beharreko alderdia dugu azken hori, egun eskura dugun gehiegizko informazioa kontuan hartuz gero), horretarako, ulermen sakonagora iristeko bitartekoak landuz (informazioa eta iritzia bereizten, helburu jakin baten arabera informazioa eskuratzen, testuak edota irudikapen grafikoak edo sinbolikoak interpretatzen trebatzea, esaterako).
|
|
|
Azken puntu horri heldu diote Galarragak eta Alonsok ikasgelako elkarreragina hizpide duen artikuluan11 Bi ikertzaileon esanetan, elkarrekin pentsatzen ohitu behar dira ikasleak, eta,
|
bide
horretatik, eskolaren funtsezko egitekoa da, ikasleei elkarrekin arrazoitzeko aukerak ematea; arrazoinamendu kolektibora iristeko aukerak eman behar zaizkie. Horretarako, ikasgelan ohikoak diren elkarreraginezko egoeretan hizketa esploratzailea sustatu beharra aipatu dute.
|
|
|
Helburu desberdinak izango dituzten beste zenbait egitekorekin batera, bost aldagai horiek gogoan izanda ekingo dio ikasleak egoera ebazteko
|
bideari
. Era berean, bost aldagaiok erabili beharreko hizkuntza erregistroan eta hizkera akademikoaren konplexutasunean duten eraginaz jabetuta jokatu du irakasleak ikasle taldea gidatzeko lanean.
|
|
|
Era berean, Hizkuntzen Trataera Bateratuari ere berebiziko ekarpena egin dio Bronckarten ikuspegiak; izan ere, ikasleak hizkuntza batean landutakoa beste hizkuntza batean erabiltzeko
|
bidean
ezinbestekoa den kontzientzia metalinguistikoa garatzeko aukera ematen baitu. Aipatu berri ditugun geruza bakoitzean erabili beharreko hizkuntza baliabideak hizkuntza desberdinetan nola baliatzen diren hausnartu behar du ikasleak.
|
|
|
Ikasleek izan ditzaketen zailtasunak aintzat hartuko ditu irakasleak, dela kontzeptuen konplexutasunak eragin ditzakeenak, dela kontzeptu horiek barneratzeko ezinbestekoa den hizkuntzak eragindakoak. Ildo horretatik, ebaluazio hezigarria oinarri hartuta, irakasleak ikasleari lagundu dio egoerak eskatzen duen hizkera akademikoaren konplexutasun mailara iristen, horretarako, beharrezko diren aldamioak eraikiz eta
|
bidean
aurrera egin ahal izateko feedback esanguratsua emanez. Era berean, berdinen arteko lanketari ere ezarriko dizkiogu hizkuntza helburuak.
|
|
|
Beste modu batera esanda, gure kasuan, murgiltze ereduan, eskolak ikasleen ahozko komunikazio gaitasuna lantzeak Cumminsen pertsonen arteko oinarrizko komunikazio trebetasunak lantzen dituela esan nahiko luke, Garziaren hiztun onak sortzen dituela hizlari bihurtzeko
|
bidean
eta, Aldasororen arabera, ikasleak erregistro ez formaletan trebatzen dituela.
|
|
|
EGOERA: DBH 3ko ikasleek etorkizunerako erabaki akademikoak hartzen hasi behar dute (ibilbideak...);
|
bide
hori dagoeneko 4 mailako ikasleek hasia dutenez, 3 mailakoei laguntzea da asmoa, horretarako gaur egun dauden aukerak azalduko dizkiete, norberaren profilaren arabera aholkuak emanez.
|
|
|
Ikasleek euren ekoizpenak ikustea ahozkoaren kontzientzia bereganatzen hasteko
|
bide
aproposa da, eta horrelaxe ikusi da gelaratutako sekuentzia didaktikoetan.
|
|
|
Egin beharreko
|
bidea
da ahozko komunikazio gaitasunaren ebaluazio diagnostikoa. Gaur gaurkoz, EAEn zenbait urrats egin dira, Egañak (2010) azaltzen duenez, eta zailtasun teknikoek eta behar diren baliabideek galarazten dute bidea egitea.
|
|
|
Egin beharreko bidea da ahozko komunikazio gaitasunaren ebaluazio diagnostikoa. Gaur gaurkoz, EAEn zenbait urrats egin dira, Egañak (2010) azaltzen duenez, eta zailtasun teknikoek eta behar diren baliabideek galarazten dute
|
bidea
egitea. Europako Markoko hizkuntz mailak hartu ziren kontuan, eta lagin bati egin zitzaion ahozkoaren ebaluazioa.
|
|
|
Europako Markoko hizkuntz mailak hartu ziren kontuan, eta lagin bati egin zitzaion ahozkoaren ebaluazioa. ereduko ikasleen ahozko komunikazio gaitasuna bermatze aldera ezinbestekoa da
|
bide
hori egiten hastea. Horrek eskatzen du ebaluazioa ere planifikatzea eta ahozkoaren ebaluazioari neurria hartzea.
|
|
|
Edozein kasutan eta egin gabeko
|
bidea
denez, beharrezkoa da ahozkoaren ebaluazioari denbora eta toki berezia eskaintzea.
|
|
|
Nahiz eta hasiera batean ikasle profil jakin bat izan ikerketa horien jomuga (hau da, migratzaileak, edota gutxiengo etnikokoak), hizkuntzaren dimentsioa aintzat hartuta jarduteak edozein ikasleri dakarzkio onurak. Finean, ikaslearen lehenengo hizkuntza eta eskolako hizkuntza berberak diren kasuetan ere, ulermen sakonagorako
|
bidea
urratuko dio artikulu honetan jorratu dugun ikuspegiak.
|
|
|
Argumentatzeko
|
bideak
: diren testu antolatzaile ideiak ordenatu, iritzia edo esapideak:
|