|
2000
|
|
|
Gaztelak eta Espainiak Euskal Herriari eragindako konkistei buruz, zenbait testuaurkeztea iruditu zait interesgarriena. Hasteko, Araba, Bizkaia, Errioxa eta Gipuzkoa1200 urtean konkistaturik izan baitziren, orain 800 urteurrena gogoratuz, jakingarridiren ondoko
|
bi
testu hauek ekarriko ditut Gonzalo Martinez Diez-engandik jasoak (1974):
|
|
2001
|
|
|
Hori horrela izanik ere, aipatutako bi nobela horien argumentuabiapuntua (ohean etzanik dagoen pertsonaia batek istorioak kontatzen segitu beharra bere existentzia frogatzeko) alde batera utzirik, Beckett-en nobelagintzaren eta, orokorki, bere poetikaren eragina Saizarbitoriarengan donostiarrak berak nabarmendutakoa izanik ere,
|
bi
testu hauen desberdintasunak guztiz dira: Saizarbitoriaren nobela askozaz ere fragmentarioagoa izanik, hizkuntza literarioaren mailan ikus daitekeen sinpletasunak eta sekuentzia berdinen etengabeko konbinaketak irlandarrarenean aurki daitekeen hizkera eta intrigaren tratamendu barrokoagoarekin zerikusi gutxi du.
|
|
2005
|
|
|
" Testu zatiak" eta" iragarpena", beraz, ez dira inolaz ere esklusiboki euskalarien aztergaia, baizik eta baita autore honen pentsamendu antropologiko pedagogiko linguistikoa ulertu nahi duen edonorena ere. Esan beharrik ere ez dago, jakina, euskaldunontzat
|
bi
testu hauek, eta hauekin baita bere bestelako euskal ikerketek ere, interes berezia dutela eta, neurri handi batean, honengatik eskaintzen ditugula itzulita jarraian. Utz diezaiogun orain Humboldti" euskaraz" hitz egiten.
|
|
|
Horien artean garrantzitsuenak hauek dira: " Das achtzehnte Jahrhundert"(?) eta" Plan einer vergleichenden Anthropologie" (1797?) 3 Egilea sinetsita dago antropologia orohartzaile baten beharraz eta,
|
bi
testu hauetan azaltzen den moduan, ezinbestekoa iruditzen zaio gizakia batasun eta osotasun bezala ulertzen ahalegintzea eta berau alde guztietatik eta alde guztietan ikertzen saiatzea. Giza-izakia bete betean, eta berari dagokion aspektu bat bera ere alboratu gabe, aztertu nahi du bere antropologiak eta, honengatik, berau bi zereginen aurrean aurkitzen da:
|
|
|
Egitasmo honen berri, ondoen," Fragmente der Monographie uber die Basken"() eta" Ankundigung einer Schrift uber die Vaskische Sprache und Nation" (1812) izenburuko idatzietan ematen digu. Hain zuzen
|
bi
testu hauek dira, baita euskaldunontzat duten esanahiagatik ere, idazlan honen eranskinean euskaratuta eskaintzen ditugunak. Egia da, bestela, Humboldtek ez duela inoiz euskal monografia hori hasieran irudikatutako forman bukatu baina, gorago aipatutako ikerketek erakusten duten bezala, ukaezina da ere horretarako pentsatuak zituen atal guztiak, gehiago edo gutxiago, landu dituela.
|
|
|
" Einleitung in das gesammte Sprachstudium"() eta" Ueber Sprachverwandschaft"(): hizkuntz estudioari eta hizkuntz ahaidetasunari buruzko
|
bi
testu hauek hurrengo maila bat osatzen dute ibilbide honetan eta, aurreko testuan aipatutako kontzeptuak abiapuntu bezala hartuz, ondorengo testuari bidea prestatzen diote67.
|
|
|
" Von dem grammatischen Baue der Sprachen"() eta" Ueber die Verschiedenheit des menschlichen Sprachbaues"(): hizkuntzen eraketa gramatikal anitzari buruzko
|
bi
testu hauek, beste gai askoren artean," mundu ikuskera linguistikoek pentsatzean bertan duten eragina" aztertzen dute eta, zehazki, ondorengo obraren bide erakusle garrantzitsuak dira71.
|
|
2013
|
|
|
Bihotz biren berri ematen dute honako
|
bi
testu hauek. Zure sentimenduen inbentarioa ikusita, nolakoa dela esango zenuke zeurea?
|
|
2014
|
|
|
Honetaz, adigarri diren
|
bi
testu hauek gomendatuko nituzke: D. MacCannell, Empty Meeting Grounds, Routledge, 1992, eta J. Comaroff & J. L. Comaroff, Ethnicity, Inc., University of Chicago Press, 2009 Bestalde, askotan begitantzen zait eremu libreen gerrilla estrategia dugula buruan, alegia, gotorlekuetatik igorriko dela euskalduntze orokorra. Hartan ere, euskararen galeraren urratsak oso modu linealean ulertzen ohi ditugunez, maiz euskalduntzea ere garapen lineal eta zentrifugo baten bidez lortuko dela irudikatzen dugu.
|
|
|
Orain, Aro Modernoko egoera batean aplikatuko dugu ikasitakoa.
|
Bi
testu hauetan, garai hartako bi pertsonaiek XVI. mendearen hasieran Erroman eraiki nahi zen Done Petri basilikari buruzko beren ikuspuntua adierazten dute.
|
|
|
|
Bi
testu hauek ijitoen inguruan osatuak dira. Adierazi eta arrazoitu ezazu horietako bakoitza iturri fidagarrietan oinarrituta idatzi den edo ez.
|
|
2021
|
|
|
[4] Lasak azaltzen duenez
|
bi
testu hauekin hasitako polemikak bazter guztiak harrotu zituen:
|
|
|
Bukatzeko, ezin aipatu gabe utzi
|
bi
testu hauetan agerikoa den hitzekiko mimo eta kariñoa. Hitzen esanahi eta sonoritatearekin jolas finean, hizkuntzaren baliabideak ekintza dramatikoaren zerbitzura modu elegantean jarrita topatuko ditu irakurleak, bizibidea izan gabe, antzerkiaz bide emankorra bizitzen ari den Gaizka Sarasolaren eskutik.
|