|
2008
|
|
|
Maitasun mundutarraz gozatzearen gainean bi ikuspuntu aurkajartzen dira, gizakumearena eta emakumearena. Ez dira
|
bi
subjektu partikularrek
|
|
|
Zentzu horretan, agian, esan liteke Azkuek foruzaleen interpretazio paktistari eusten ziola, euskal lurraldeen estatusa aliantza bidezkoa zela aipatzean; baina aliantza horren subjektuak nor ziren definitzeko orduan, foruzale tradizionalek ez zituzketen euskaldunak eta espainolak aipatuko baizik euskaldunak eta gaztelauak, biak ere esentzialki espainoltzat hartuz. Hortaz, Azkueren historiaren interpretazio orokorra, euskaldunak eta espainolak jatorri independentedun
|
bi
subjektu gisa aipatzean, oinarrian sabindarra zen. Arana Goirirena baino matizatuagoa, ez hain independentista, eta kutsu foral handiagoarekin, baina nazionalista azken finean, euskaldunak ez espainol gisa definitzen zituelako.
|
|
2010
|
|
|
Adibide horietan ikus daitekeenez,
|
bi
subjektu enuntziatzaileak bereizita ageri dira, zuzeneko berbaldia izan, zein zeharkakoa. Adibide horietan guztietan, bestalde, ez dira bakarrik besteen hitzak ekartzen, ekartzen dira, baita, beste iritzi edo abiaburu batzuk ere.
|
|
2021
|
|
|
Horren ondorioz,
|
bi
subjektuen arteko komunztadura berdindu egiten da, eta hizkuntza akusatiboetan ere hala izaten denez (pentsa bestela nosotros venimos/ nous arrivons ‘gu gatoz’ eta nosotros leemos/ nous lisons ‘guk irakurtzen dugu’ subjektu komunztaduren batasunean), badirudi ereduak huts egiten duela. Horrelakoak ez dira arrotzak hizkuntza ergatiboetan.
|
|
|
Edozein euskaldunek berehala bereiziko lituzkeen umea dator/ umea dakar eta horien gisako bikoteetan, argi ikusten da hemen adierazi nahi dena. Bestetik, Miren etorri da eta Mirenek egin du perpausak erkatuz gero, berehala konturatzen gara
|
bietan
subjektua izanik ere, marka morfologiko desberdinak hartzen dituela perpaus batean eta bestean (Miren – Mirenek).
|
|
|
lehenak izen joskera du (afariaren amaieran) eta bigarrenak aditz joskera (afaria amaitueran). Osagarri adberbialak izan ditzake azken honek (herrian sartukeran, kortara sartueran, eskolatik urtekeran) eta objektu zuzena (lehenengo berbak egikeran); askotan erreferentziakideak izaten dira perpaus
|
bien
subjektuak, eta orduan isilpean geratzen da mendekoarena, baina hala ez denean agerian eman daiteke honen subjektua: Hamarrak ziren ni herrira heldueran.
|
|
|
Bizkaierako eskualde batean izan ezik, non tzea erabiltzen den kasu guztietan, hau da jokabide nagusia: perpaus
|
bietako
subjektuak erreferentziakide direnean, partizipioa hobesten da: Nahiago dut ondrarekin pobre bizi, ez aberats ondrarik ez dudala (Bilintx), eta erreferentziakide ez direnean aditz izena:
|
|
|
yo he venido/ je suis venu; yo te he visto/ je t’ai vu.
|
Bietan
subjektua (batean intrantsitiboa, bestean trantsitiboa) berdin markatua: yo eta je.
|