|
2000
|
|
|
DEIA egunkaria
|
bi
multzo horien artean kokatzen da. Izan ere, bere printzipioengatik Euskal Herri osorako egunkaria izan nahi luke, baina bere egiturak Bizkai, Arabaeta Gipuzkoara mugatzen du (Nafarroan eta Iparraldean erredakziorik ez baitu).
|
|
2003
|
|
|
izaki); ikastetxe barruko segurtasunari dagokionean proportzioa hamarretik ia ia zortzikoa den arren, ikastetxe batetik bestera dagoen alde izugarria
|
bi
multzo horiek, hainbesteko?
|
|
|
Helburu nagusia, Euskal Unibertsitatearen aukera ezeztatzea zen.
|
Bi
multzo horiek, neurri handian, bizi bizi zeuden euskal autonomiaren eskakizunen aurkako taldean kokatu behar dira. Gogora dezagun bide honetan, gero Bilboko Unibertsitateko errektorea eta autonomista sutsua izango zen Echevarria Gangoiti 1968 urtean euskararen katedra sortzearen alde azaldu zela, baina Santanderren jartzea proposatuz, Bilboko alkatearen babesarekin, Bizkaia eta Gipuzkoa elkartzeko aitzakiak ekidin nahian3 Dena den, batzuek Euskal Barrutia eta Euskal Unibertsitatea bereizten zituzten eta barruti bakarra defendatzen zuten; baina, baziren unibertsitate bat baino gehiago egon behar zela esaten zutenak, Deustuko zenbait irakasle esaterako, baita Karlos Santamaria bera ere4.
|
|
2008
|
|
|
Izatez, ekonomian bi ekonomia mota daude: gizartearen beharrak ekoizten dituen ekonomia industrial produktiboa, eta gainegitura finantzarioa, FIRE delakoa (finantza, asegurua eta higiezin erreala), zeinak langileengandik eta kapital industrialetik errenta desbideratzen duen eta
|
bi
multzo horiei gero eta zor handiagoarekin zamatu.
|
|
2009
|
|
|
Ildo bat bederen bai, osatzen dute; alde batetik, gaurko gatazkaren inguruko gaiek, eta horrekin paraleloki etortzen den gerra zibilaren denborako gaiek.
|
Bi
multzo horiek baditugu gure literaturan bereziki.
|
|
|
Jarrera irekiena duen taldeak, gizartearen %40 inguruk, berriz, 71 puntu ditu.
|
Bi
multzo horien artean dagoen aldea, estatistikoki adierazgarria, da, baina ez du muturreko jarrerarik erakusten.
|
|
2010
|
|
|
Euskal Herrian sortu ikasleena ikasle etorkinena baino handiagoa da. Baina ezberdintasunak ttipituz doaz
|
bi
multzo horien artean. Alabaina bi aldagaiak kurutzatuz agertzen diren multzoen ordena berdina da lehen bi ikasturteetan:
|
|
|
Euskaldun batzuk dituzten lagunarteak dira gehienik gertatzen bi multzoetan, bi herenak herriko ikasleetan eta erdia baino gehiago etorkinetan ere. Horiek hola
|
bi
multzo horietan %13 dabiltza lagunen erdia edo gehiago euskaldunak diren lagunarteetan.
|
|
2011
|
|
|
Ikerketan parte hartu duten gazteen% 30ek aipatu du 30 minututik ordubetera bitartean ikusten duela telebista egunero, eta% 35ek esan du ordubetetik bi ordura ikusten duela.
|
Bi
multzo horiek betetzen dute laginaren hein handiena, beraz. Hurrengo multzo handienak(% 13) aipatu du bi ordutik hiru ordura egoten dela telebista aurrean egunero.
|
|
2013
|
|
|
Hernández eta besteek Berezko guneak eta Gune birziklatuak bereiztu bazituzten ere, guk multzo berean aztertu genituen, gazteek denbora librean egoteko askatasunez aukeratutako espazioak kontsideratzen ditugulako denak. Dena dela, ez ditugu aztertuko ikerlariok
|
bi
multzo horietan jasotako gune guztiak, kontaktatutako gazteen bizitzan ohikoak direnak baizik. Bestalde, Berezko guneei beste bat gehitu diogu guk:
|
|
2014
|
|
|
Alde batetik, filosofia eta pentsamendu humanisten oinarri, forma eta edukiei, ideologiari, kokapen eta jarrera anitzetatik egindako kritika gisaazter daitezke (euren artean erabat desberdinak izan daitezkeelarik), eta, bestetik, gaur egun bizi garen gizarte konplexua, errealitatea, azaltzen, eraldatzen, besteleku batetik hari hurbiltzen saiatzen diren perspektiba askotarikoak eta aldakorrakdaude, irakurketa postmoderno eta kapitalismo postindustrialaren ikerketen eskutikdatozenak.
|
Bi
multzo horiek, noski, ez daude kontraesanean, gehienetan elkarrekindatoz eta berez banaezinak direla esango nuke, baina baliteke haien artekodesberdintasun nagusia denborari, azkeneko hamarkadetan gertatu diren aldaketateknologiko eta zientifikoei emandako garrantzia izatea. Nahiz eta, oro har, biplanteamenduek humanismoaren kategorien eta narratiben izaera antropozentrikoa, etnozentrikoa, historikoa, ez naturala, ez unibertsala, ez neutroa ere identifikatzenduten, dirudienez batzuek gaurkotasunari eta aldaketei intentsitate handiz begiratzendiete humanismoa gero eta desegokiagoa iruditzen zaien bitartean, eta, beste batzuenustez, gehienbat humanismoaren «gizaki» kategoria esentzialistatik at egon direnenustez, aldiz, humanismoaren planteamendu teoriko politikoak hasiera batetikdesegokiak dira.
|
|
2015
|
|
|
Normalean, ikerketen datuak interpretatzerakoan, euskaldun kategoriapean eskalako goiko kosketan dauden kideak batu ohi ditugu. Koska horietan ditugu euskaraz" oso ongi" eta" nahiko ongi" mintzatzen direnak, hain zuzen ere; baina, egia esan,
|
bi
multzo horiek hainbatetan berezita agertzea hobe genuke, irudi argiagoak eman eta interpretazio zuzenagoak egingo baditugu.
|
|
|
Aldi osoa aintzat hartuta, euskaldunen ehunekoa apur bat jaitsi egin da abiapuntua %80 %90ean zuten udalerrietan (%83, 2tik %81, 1era) eta maila berean azaltzen zaigu %70 %80koen multzoan, %74aren inguruan. Edonola ere, kontuan hartzeko datua da azken hamarkadan
|
bi
multzo horiek beherako joera argia hartu dutela.
|
|
|
Ikerketa honen aitzineko atal batean aztertu zen hezkuntzaren eremuan ari diren bi hiztun multzo desberdinek nolako joera erakusten zuten atzerakargari begira (ikus atzerakargaren definizioa testu honetan goitiago).
|
Bi
multzo horiek honela osatuak ziren: alde batetik, bazen goi mailako adituen talde bat, 8 lagunez osatua, bigarren fase honetan ere eskuzabal lagundu diguna; eta bertzetik, UPV EHUko Irakasle Eskoletako Lehen Hezkuntzako Graduko lehen ikasturteko ikasleen lagin bat, ikasturtekoa, 212 lagun denetara7 Bi taldeei erranaldi sorta bera aurkeztu zitzaien. erranaldi horiek atzerakarga ttikiko antolamenduan emanak ziren, eta denei eskatu zitzaien erranaldi haiek zuzentzeko, baldin eta zerbait okerra bazen erranaldian, onargarria ez zena8 Ikertu nahi zen ea inkestatuek ontzat ematen zituzten aurkezturiko erranaldiak (atzerakarga txikiarekin emanak), edo beharra sumatzen ote zuten haien elementuen ordena aldatzeko eta atzerakarga handitzeko, adibidez idatzian aditza gibelago edo «eskuinerago» jarrita.
|
|
2016
|
|
|
Hori guztia kontuan hartu da, erabilerari buruzko txosten honetan. Nolanahi ere, eta sarrerako atal honi amaiera emateko, euskarazko jarduna goiko
|
bi
multzo horien konjuntzioaz ateratzen da:
|
|
2017
|
|
|
|
Bi
multzo horiek kontuan hartuta, oliba olioa erosteko bideratzen dute Estatuko familiek diru gehien (80 euro), eta kafea erosteko ondoren (60 euro).
|
|
|
Bere jaiotzatik Giza eta Gizarte zientzien aldizkari gisa aurkeztu da eta ikerketa lanak eta sintesi lanak kaleratu ditu. Historia arloko artikuluak ere
|
bi
multzo horietan bana daitezke, edo hirutan nahi bada. Multzorik nabarmenena ikerketek betetzen dute, 67 direlako modu batera edo bestera atal horretan sailka daitezkeen lanak.
|
|
2020
|
|
|
%62, 7 Egin kontu, azken batean, bai irakaskuntza eta bai haur eta gazteentzako liburua eta literatura populazio tarte berera zuzentzen dela.
|
Bi
multzo horiek kenduta, gainerakoen pisua asko arintzen da, gehiegi: hurrengoa giza eta gizarte liburua da (%14, 5), eta orpoz orpo doakio literatura (%12, 2).
|
|
2021
|
|
|
Tradiziozko hizkuntzalaritzan, kategoria lexikoak hiztegiarekin lotzen dira, eta kategoria funtzionalak sintaxiarekin. Horrela,
|
bi
multzo horietan sailkatzen diren kategorien ezaugarriak azaltzen dira. Ezaugarri horietako bat da kategoria lexikoek zerrenda mugagabeak edo irekiak dituztela, sarritan aipatzen denez; aldiz, kategoria funtzionalak zerrenda mugatuak edo itxiak lirateke.
|
|
|
Bada, hizkuntzalariek ikusi dute rol tematiko desberdinak ezartzeaz gain, intrantsitiboetan sortzen diren
|
bi
multzo horiek propietate sintaktiko eta morfologiko diferenteak dituztela, nahiko modu koherentean ageri direnak hainbeste hizkuntzatan. Eta hortik sortu dira bi multzoak:
|
|
|
|
Bi
multzo horiez gain, Europako funtsetatik parte bat eskuratu nahi du Jaurlaritzak administrazio publikoen diru laguntzen deialdien bidez garatzeko: aurreikusi duenez, guztira 6.399 milioiko aurrekontua izango lukete egitasmo horiek guztiek.
|
|
|
Gai multzoen pisua aztertuz, nabarmena da haur eta gazteentzako zuzenduriko ekoizpenaren tamaina, %64, kontuan hartuz bai irakaskuntza eta bai haur eta gazteentzako liburua adin tarte berera zuzentzen dela.
|
Bi
multzo horiek alde batera utzita, gainerakoen itzala asko arintzen da, gehiegi: hurrengoak helduen literatura (%14, 7) eta giza eta gizarte zientzietako liburua (%13) dira.
|
|
|
Batetik, beren burua politizatutzat edo konprometitutzat hartu duten gazteak daude; bestetik, politikatik deskonektaturik sentitzen direnak.
|
Bi
multzo horiek beren helduarorako trantsizioetan egindako ibilbide ereduak aztertuko dira ondoren.
|
|
|
|
Bi
multzo horiek kenduta, gainerakoen pisua gehiegi arintzen da: hurrengoa giza eta gizarte zientzietako liburua da (337, %14, 7), eta orpoz orpo doakio helduen literatura (309, %13, 5).
|
|
2022
|
|
|
Bestetik, kanpoko bisitariak ditugu, turistak bereziki, denbora tarte mugatua gure artean ematen dutenak.
|
Bi
multzo horietako askok ezaugarri bera partekatzen dute: espainiera edo frantsesa ez, beste hizkuntzaren bat duen herrialde edo hizkuntza komunitate batetik etorriak dira4.
|
|
|
Baldin eta espazio horretan bi espazio baldin badaude eta ezin bagara batetik bestera iritsi, orduan deskonexio bat dago. Eta ezin iritsi hori defini genezake
|
bi
multzo horietako puntu bikote denen arteko distantzia hertsiki positiboa izatearekin.
|
|
|
Ordea, ez dirudi erabilgarria denik
|
bi
multzo horiek bereiztea, hasteko, sail bakoitzean zein hitz sailkatu jakitea zaila litzatekeelako; izan ere, lexikalizazioa bera gradualki gertatzen den prozesua da. Adibidez, ez dago argi nolakoa den ustez hitzaren interpretazioa, lexikalizatua ala estereotipatua.
|
|
2023
|
|
|
Horien artean, herritarren %14, 9 euskaldunak dira, eta %11, 6, berriz, euskaldun hartzaileak.
|
Bi
multzo horietan ere nabari da igoera, baina oso apala: %0, 8koa hurrenez hurren.
|
|
|
|
Bi
multzo horiek alde batera utzita, gainerakoen itzala asko arintzen da, gehiegi: hurrengoak helduen literatura (350, %13, 8) eta giza eta gizarte zientzietako liburua (318, %12, 6) dira.
|
|
|
Bestela esanda, ohiko zereginei zegokienez, kortsarioak ziren pirata izateko adorerik ez zutenak. Dena den, ez ziren erabat itxiak
|
bi
multzo horiek, eta zeregin batetik bestera erraz pasa zitezkeen. Are gehiago, gaizkileen bizimodu horretan dirutza handiak irabazi ondoren, merkatari ondradu, gobernari leial edo almirante boteretsu bilaka zitezkeen, Henry Morgan edo Francis Drake kasurako.
|