|
2005
|
|
|
Azaila ko elebiduna ikertu eta gero konturatzen baita, leherkari gorrak eta ozenak bereiz daitezkeela. Berez bi objektu ezberdin dira, aldi berean
|
bi
hizkuntza ezberdinetan daudenak, baina bere ustez esanahi baliokidea dute, biak ontzigile beraren markak direlako: batak latinez PROTEMUS FECIT idatzirik duen bitartean, besteak iberieraz beste horrenbeste izango luke. PO.RRO.TE.N. PO.TE.N.I.N. Ustezko elebidun honetatik, ozenak eta gorrak bereizten hasten da, eta horrela pixkanaka pixkanaka, Gomez Moreno-ren transkripzio fonetikoa baztertzeaz gain, bere signario básico delakoa proposatzen du.
|
|
|
bi hizkuntzen arteko kontaktuaren ondorioz, iberierak, euskararen itxuradun mintzaira horren hainbat elementu linguistiko onartuko zituela. Beraz, Oroz entzat euskara eta iberiera
|
bi
hizkuntza ezberdin dira, baina penintsularen hegoaldean hitz egiten zen euskararen ahaideak iberieran substratua utziko zuen, gaskoieran gertatu zen moduan.
|
|
2010
|
|
|
Jatorrizko hizkuntza izanik, bere lurraldean bizirik irauteko aukerak auzitan dituen hizkuntza da gure euskara. nahiz eta errekonozimendu ofiziala eta babes politikoa ezagutzen duen —eaeko lurraldean— ez du ziurtaturik bere jarraipena; eskoletan hizkuntza hau ikasteko aukera ugariak eskaini dira azken urteetan, hala ere, gaur egun gazte diren guztiek ez dute bere egin hizkuntza hau. eguneroko gizarte bizitzan, euskarak, espainiako hizkuntza nazionalaren nagusitasuna du aurrez aurre, eta nazioarteko beste hizkuntza indartsuekin batera bizi beharra dauka teknologia berrien aro globalizatu berrian. errealitate honek zaildu egiten du bere biziraupena. euskaraz bizi nahi dugunok, ez badugu nahi bereizita edo isolatuta, beste hizkuntza bat erabiltzen duten hiztunekin elkarbizitza bat eraiki beharra dugu. euskaraz bizi nahi dugunok, bai gaztelania nahiz beste hizkuntzak ezagutuz bizi behar dugu. beste hizkuntzekin partekatuz, gure hizkuntzaren izaera. gure euskaldun izateko nahiak, ez du inor behartu behar; bakoitzak erabaki dezala zein hizkuntzatan bizi nahi duen. baina, jarrera berdina eskatzen diegu, hizkuntza nagusiko hiztunei, geurearekiko. ...tzen du eta alderantziz. batak bestearen hizkuntza ezagutu beharra sortzen digu honek, kasu horretan lortuko baita, bakoitzak bere borondatez erabakitako izan nahia errespetatzea. elebitasunaren ordez, elebakartasunaren aukera egiten duena da bere hizkuntza berdina hitz egiten duten hiztunez osatutako barrutia edo ingurunea sortu edo mantendu nahi duena. baina gure helburua elebitasuna da, hemengo
|
bi
hizkuntza ezberdinak partekatu nahi ditugu, bi hizkuntzak gu guztion hizkuntza izatea nahi dugu. eta azkenik, gaur egungo gizarte modernoan bizi nahi dugu euskaraz; ez dugu nahi antzinatasunean edo bizimodu tradizionalean egin gure bizitza. gure hizkuntzak gaurko gizarte modernoan bizi nahi badu, beste hizkuntzekin batera egingo du, beraien artean integratuz. horretarako garrantzitsua ikusten dug...
|
|
|
Baina gure helburua elebitasuna da, hemengo
|
bi
hizkuntza ezberdinak partekatu nahi ditugu, bi hizkuntzak gu guztion hizkuntza izatea nahi dugu. hizkuntza ezberdinak partekatu nahi ditugu, bi hizkuntzak gu guztion hizkuntza izatea nahi dugu. zergatik berreskuratu behar dugu euskara, gure gizarteko bi hizkuntzek elkarrekin arazorik gabe bizitzeko egin behar dugun ahalegina da. zeregin honekiko izan behar dugun erantzukizuna edo gizarte ardura da. gutako bakoitzak, gizartearen elkarbizitzari diogun zorra. ez ditu elkarbizitzarako edo pakerako baldintzak sortzen, beretzako nahi duena, beste norbaiti ukatzen dionak. gaztelania hizkuntza nazionala da espainian, eta euskadin ere ofiziala dela aldarrikatzen da gainera, baina ahaztu egiten da euskara ere ofizial dela —gaztelaniaren pareeuskadin. euskararen ofizial izaera ukatzen da, euskaraz bizi nahi duenari bere hizkuntzan aritzeko aukerarik ematen ez zaionean:
|
|
2011
|
|
|
Fergusonek berak itxuraldatu egin zuen grezian adiera popularrean diglosiari ematen zitzaion esanahia. hor lehenengo ziaboga aldia. Bigarrena Fishmanek eman zuen, Fergusonen adiera (hizkuntza beraren barietateen artekoa) itxuraldatuz(
|
bi
hizkuntza ezberdinen arteko konpartimentazio soziofuntzionala). Fishmanen adiera horri ikusi dizkiote akatsak hudsonek, Brittok... ulen Arexolaleiba – Ereiten jarraitu behar dugu; ezin, bestela, purgatorioari eutsi!
|
|
|
Norvegierak eta suedierak egiturazko antzekotasunak dauzkate eta hiztun gehienek elkar uler dezakete, baita nahikoa ongi idatzizko testuak ulertu ere. Eta hala ere,
|
bi
hizkuntza ezberdintzat jotzen dira. Ingelesaren edo ingelesen adibidea ere baliagarria da hau ulertzeko.
|
|
2015
|
|
|
hizkuntzaren aldaera estandarra sortuta. Baina
|
bi
hizkuntza ezberdinez ari garenean. Horrez gain, Fishmanek ez zuen zehaztu zer faktorek desagerrarazten duten diglosia (nola eta zergatik pasatzen den ‘elebitasunik gabeko diglosiatik’ ‘diglosiarik gabeko elebitasunera’), ez zeintzuk diren hizkuntza ordezkatze prozesuen eragileak, ezta zein den prozesu horien dinamika ere.
|
|
2020
|
|
|
Valentziako Zientzien Museora bazoazte, han ikusiko duzue errotulazioan Valentziako katalana lehenetsita, gaztelania eta ingelesarekin batean. Alabaina, Katalunian baino askoz gutxiago mintzatzen da Valentzian, bereziki hirietan, eta informazioa falta bazait ere, ausartzen naiz esaten gure hizkuntzak gurean dituen zailtasunak baino gutxiago ez dituela katalanak Valentzian, hots, valentzierak, valentziar gehienek dioten moduan duela gutxi egindako galdeketa baten arabera, %52rentzat valentziera eta katalana
|
bi
hizkuntza ezberdin dira; eskola maila ona dutenen artean, aldiz, valentziarren %58 dira hizkuntza bakarra dela diotenak.
|
|
2021
|
|
|
Guk, berriz, mendeetako historia dugu». Gainera, gehitu du «oso antzekoak» izan arren
|
bi
hizkuntza ezberdin dituztela. Filologo erromanikoen artean ideiarik onartuena da hizkuntza bera dela.
|