|
2005
|
|
|
Izan ere, kasu horretan delitu pilaketa egiteko muga objektiboa 40 urtekoa izango da-eta eta horren ondorioz ex legem aplikatu baharko da zigorrak betearazteko sistema berezia.
|
Bestea
, ordea, martxan jarriko zen ZK 76 artikuluko muga objektibo salbuespenezkoak (76 a, b, c, edota d) ezartzerik ez dagoenean. Guk aurrerantzean lehenengo kasuari aipamena egingo diogu.
|
|
|
Bigarrenik, erregimen bereziak ex legem ezarrita, ez du ia atzera bueltarik:
|
beste
delituen kasuetan zaintza epaileak 78 artikuluaren sistema zorrotza alboratzeko erabakia har dezakeen arren, salbuespenez bada ere?, terrorismo kasuetan ez da salbuespena egiteko ia modurik. Eta, ia?
|
|
|
Bost urte baino luzeagoak diren terrorismo delituen kasuetan segurtasun epe automatikoa eta bihurtezina zegoen bezala (ZK 36.2 art.), ZK 78 artikuluak are astunagoak diren delitu pilaketetan oraindik are zorrotzagoa den
|
beste
segurtasun epe antzerakoa ezarri du, erdia ez baizik eta ia espetxealdi oso osoa eraentza itxian betetzera eramango duena.
|
|
|
Alegia: agintariekin elkarlanean modu aktiboan aritu behar da, talde terroristaren
|
beste
delituak sahiesteko; edo bere delituaren ondoreak arintzeko; edo beste terrorismo delituen erantzule identifikatu, harrapatu edo prozesatzeko, edo frogak eskuratzeko; edo taldeen jarduera edo jarraipena sahiesteko.
|
|
|
Zatikako atzera eragingarritasun honen aitorpenak badu bere oinarria Konstituzio Auzitegiaren doktrinan, hain zuzen Espainiako Konstituzioaren (EK) 9.3 artikuluaren gainekoan6 Aipatu artikuluak,
|
besteen artean
, xedapen zehatzaile eta eskubide murriztaileen atzera eragina debekatzen du. Konstituzio Auzitegiaren esanetan atzera eragiteko debeku hura ñabarduraz interpretatu beharra dago:
|
|
|
Gure kasuan, hortaz, sailkapena gertatu bada ezin da berrikusi xedapen murriztaile berriaren argitan. Baina honen alboan Konstituzio Auzitegiak 9.3 artikuluko atzera eragiteari buruzko
|
beste
interpretazio malguago bat aldarrikatzen du, xedapenak bere eragina oraindik gertatu, burutu, ez diren egoeratara ezarri behar direnean.
|
|
|
Ikusi,
|
besteen artean
, Kostituzio Auzitegiaren hurrengo epaiak: 126/ 1987, 197/ 1992, 173/ 1996, 182/ 1997 eta 273/ 2000.
|
|
|
legeak baimentzen ez duen kasuetara segurtasun epea analogiaz eramaterik ez dago, legezkotasun printzipioarekin loturik doan berme ukaezina delako. Eta, gainera, epaileek nabarmentzen dute, Zigor Kodeak
|
beste
erakunde juridikotan ezberdindu ohi duela, ezarritako zigor, eta, ezarritako zigorren gehiketa, ren artean (hala nola, zigor askatasun gabetzailearen betearazpena etetean).
|
|
|
Gogoratu beharra dago, 72.5 artikuluan bi eraentza juridiko ezberdin ezartzen direla: bata, orokorra, delitu guztietarakoa; eta
|
bestea
, berezia, gizarteekonomiazko ordenaren aurkako delitu eta antzekoentzakoa. Bigarren delitumultzotan, legegilearen benetako leit motiv izandakoetan alegia (gogora dezagun Roldan kasua), interpretazio zorrotzena bultzatu zen.
|
|
|
Horregatik lan honen izenburan norabide zuzenketei buruz hitz egiten genuen eredu ziabogaren ondoan, lehenengoek azkenekoa funtsean aldatu ez dute-eta.
|
Beste
era batera esanda: berme eztabaiden adarrek ezin dute izkutatu eredu berria ezarri duen zuhaitza eta adar ustel batzuk moztu badira ere, zuhaitz berria, eredu berria?
|
|
|
bata, espetxealdia betetzeko modua, graduetan aurrera egitea, sailkapena...? denbora pasatzearen menpe argi eta garbi egotea; eta
|
bestea
, arriskutsutasun ideologiko berri baten protagonismoa.
|
|
|
Teoriaz Espetxeetako LO Orokorraren eredua indibidualizazio zientifikoaren sistema dugu, preso bakoitzaren azterketa egin ondoren (gizartean birsartzeko) tratamendurik egokiena sustatzen duena. Denborak ez luke zertan halabeharrez eragin beharrik tratamenduaren gradu batean edo
|
bestean
sailkatzea, kondenatuaren inguruko diagnostiko eta iragarpena baizik. Aztertu ditugun aldaketek, ordea, badute helburu argia:
|
|
|
Alegia, eredu ziaboga egitez gauzatu arren, ikuspegi formal, terminologiko eta sistematikotik hori aitortu gabe egin da. Legegileak aztertutako aldaketak egin ditu baina ez du espetxeetako antolamenduaren
|
beste
artikulutan aldaketarik sartu ezta eredu aldaketa egiten ari zela inoiz adierazi ere. Horren azalpena hurrengoa izan liteke:
|
|
|
izenekoak) emandako hiru Instrukzioek2 argi asko erakusten duten bezala. Aipatu instrukzioak gainera oso denbora laburrean bata
|
bestearen atzetik
onartu dira eta zenbait arazo juridiko eta interpretazio alderdi garrantzitsuetan iritzi aldaketa erabatekoak gertatu ere. Izan ere, arrazoi politiko hutsak gorabehera3, jurisprudentziak legeak aplikatzeko zuzenketa nabarmenak sartu ditu hasiera batetik eta horrek ere eragin du instrukzio ildo batzuk aldatu beharra.
|
|
|
Aipatu betekizunak delitu guztietan kontuan hartzekoak dira lege aldaketaz geroztik baina, orain ikusiko dugun bezala, terrorismo delituetan berezitasun batzuk topatzen ditugu betekizunon zorroztasuna areagotzen dutenak. Horien alboan espetxeetako lege aldaketok
|
beste
betekizun berezia ekarri dute terrorismo delituentzat bakarrik eragingarria dena: jarduera deliktiboak bertan behera uztearekin batera autoritateekin elkarlan aktiboan datzana hain zuzen ere.
|
|
|
areago, legez kasuotan 36.2 artikuluak berak epea bertan behera uzterik ez dagoela aldarrikatzen duelako. Terrorismo delituetan segurtasun epea automatikoki ezarriko da,
|
besteetan
bezala, baina ez Zaintza epaileak, ez inork, ezin dute eraentza orokorra inolaz ere ezarri, legearen borondatea kasu hauetan inongo salbuespenik ez egitea delako. Segurtasun epea, hortaz, ezarri eta bete egingo da ex legem eta, demagun, birsartzearen aldeko iragarpen bakoiztua balego ere.
|
|
|
Bonifaziok, hala ere, inkesa berezia izan zuen beti, musikazaletasunarekin batera, zuzenbidearekiko, eta, batez ere, euskal foru zaharretatik etorritako hainbat erakunde eta araubideekiko. Eusko Ikaskuntzaren partaide gogotsua, bata
|
bestearen atzetik
etorri ziren, XX. mende hasieran haren ikerkuntza eta argitalpenak. Lanean ere, Espainiako Auzitegi Nagusiaren Sala bateko idazkari kargua irabazi zuen.
|