2000
|
|
Narrazioaren haria gogoetek bideratzen dutenez, hiru egunetan egituraturiko narrazio honetan linealtasun eza da nagusi: " denboran zeharkako jauziek iragana nahasten dute orainaldiarekin, gogoeta batzuk
|
beste
oroitzapen batzuekin..." (Egan 49) Beraz, kanpo analepsi ugari egiten ditu narrazioan zehar.
|
2001
|
|
|
Beste
oroitzapena udaberrikoa da. Goizean eta euria.
|
2004
|
|
Bai. Garai hartako
|
beste
oroitzapen bat, Leizaola lehendakariarena. Azokara etorri zen, bertako euskaldunak bisitatzera; dotorezia berezia zuen baina, aldi berean, oso apal.
|
|
Iaz, autobusa jubilatu berritan ARGIAko lagunek Nairobitarrari buruzko zerbait egitea proposatu zidaten. Alde batetik «Nagoen Lekutik» kronikatxo hau hilabetean behin idaztea, eta
|
bestetik
oroitzapenak astindu eta Nairobitarraren bizi filosofiarekin ideiaren bat lantzea. Sar ote daitezke 25 urte bi kutxatan?
|
2005
|
|
Bakoitza marko desberdin batean jar daiteke eta hainbat modutan lerrokatu, marko anizkoitzetara jo eta benetako argazki collageak ere sor daitezke, horman zintzilikatutako kortxo bati atxikitzen bazaizkio. Kasu honetan, irudiez gain
|
beste
oroitzapen batzuk ere sar daitezke, hala nola zinemarako edo kontzertuetarako sarrerak, bidaia txartelak, gutunak edo bestelako objektuak. Landare eta apaingarri exotikoak eta itsasokoak Landareek eta loreek ere nortasun handia ematen diote etxe bati, eta aukera ugari ematen dituzte:
|
|
Horregatik
|
beste
oroitzapen bat
|
2007
|
|
Izugarria izan zen!
|
Beste
oroitzapen bat Itxaropen Basea da, eskola eta mikrozinea dituen bakarra. Antartikako familia gehienek bizitzeko toki gogokoena da; izan ere, lekua ikuskizuna den arren, bertan bakardade sentsazioa eta erabateko isolamendua eragiten ditu.
|
2008
|
|
Hala hasi ziren pilatzen
|
besteren
oroitzapenak bere etxean. Arropak hasieran, iragana oroitarazten zioten objektuak ondoren, eta aurkitzen zuen edozer gauza amaiera aldera.
|
|
sutu behar ziotenak. Horregatik ekin zion, beharbada, Nazariok, beti neurriz edateko ohitura zuenak, festa hartan zurrutari, berezko lotsaren mugak hausteko asmotan, nahiz eta erabaki hura hartzeko oztopo edo zailtasunen bat ere behar zuen, zurrutak
|
beste
oroitzapen batzuk ekar ziezazkiokeelako, Beñardori lotuak, zurrutak galdu zuèn etxeko ardi beltzari. Eta horrela, kopa bat ardo edan zuen, edan zituen bi, hiru eta lau?
|
|
Zeren Nazariok begi bistan baitzituen emakumeak, ederrak eta eder jantziak, irudimena ez ezik, gorputza ere –gizon indartsu bezain kementsua zen– sutu behar ziotenak. Horregatik ekin zion, beharbada, Nazariok, beti neurriz edateko ohitura zuenak, festa hartan zurrutari, berezko lotsaren mugak hausteko asmotan, nahiz eta erabaki hura hartzeko oztopo edo zailtasunen bat ere behar zuen, zurrutak
|
beste
oroitzapen batzuk ekar ziezazkiokeelako, Beñardori lotuak, zurrutak galdu zuèn etxeko ardi beltzari. Eta horrela, kopa bat ardo edan zuen, edan zituen bi, hiru eta lau...
|
2009
|
|
Txillardegik berak eman zigun horren aitorpena, poeta hil zenean (2001), honekiko
|
beste
oroitzapenekin batera. 1977tik aurrera harreman handia lotu omen zen Txillardegi idazle, hizkuntzalari eta soziolinguistaren eta Gandiaga poetaren artean.
|
|
esango nuke Begiraleak dantza taldean dudala, Donibane Lohizunen den euskal dantza talde horretan. Gero baditut
|
beste
oroitzapen batzu: Jazz dantza munduarenak eta klasikoarenak.
|
|
ez gimnasia, ez kirola, ez ariketa fisikoak ziren haren espezialitatea? berak inork baino hobeto zekien bere mugen berri; Damasok, gainera, buruan behar zuen
|
beste
oroitzapen hura dantzan, zaldiak bota zuenekoa, bost urte zituela, ez baitzuen dudarik zoritxarraren zaldiak berriro botako zuela; zerbait egin behar zuen, beraz, zerbait esan behar zuen?
|
|
Izebaren
|
beste
oroitzapen bat ere behar zuen Domingok buruan: ikustekoa zen, izan ere, nola egoten zen izeba elizan, belauniko nahiz eserita, ezpainak mugitu ere gabe, begiak aldareari josita, eskaintzazko eta konfiantza osozko jarreran, harik eta egun batean. Domingok hamar bat urte zituen, eta izeba Ernestinarekin zapata batzuk erostera joan zen hirigunera, baita, erosita gero, etxerako bidean zegoèn eliza batean sartu ere, non halaxe egon baitziren izeba ilobak hamar bat minututan, isilik?, mutilak bere iruzkina egin zuen arte:
|
|
Horregatik, hiru hilabete asko zen. Asko, Delboren liburuan Higinia Luzi buruzko
|
beste
oroitzapenik ez izateko.
|
|
Bestalde, sarritan gertaera berezien alderik atseginena, ospakizun eta bidaiena berbarako, batetik proiektuaren lilura da, amestearen poza. Eta
|
bestetik
oroitzapena.
|
|
Hona txikitako
|
beste
oroitzapen bat: herrian bazen zine areto txiki bat, eta bertako arduradunak sasi batera botatzen zituen sobratutako edo hautsitako zeluloide puskak.
|
|
Bost denboraldi izan ziren denera. Emaitza paregabeak lortu ez ezik,
|
beste
oroitzapen batzuk ere dauzka gogoan; taldea, taldekideak eta beraien arteko giroa: –Berdin zen ospetsua eta ezaguna izatea, denok genuen gogoa gauzak ondo egiteko.
|
|
Noski, ez genuen erretzen, baina paregabea zen esku artean zigarreta ibili ahal izatea.
|
Beste
oroitzapen ezin hobe bat Gargantua da. Sekulako beldurra genion.
|
|
Izebaren
|
beste
oroitzapen bat ere behar zuen Domingok buruan: ikustekoa zen, izan ere, nola egoten zen izeba elizan, belauniko nahiz eserita, ezpainak mugitu ere gabe, begiak aldareari josita, eskaintzazko eta konfiantza osozko jarreran, harik eta egun batean –Domingok hamar bat urte zituen, eta izeba Ernestinarekin zapata batzuk erostera joan zen hirigunera, baita, erosita gero, etxerako bidean zegoèn eliza batean sartu ere, non halaxe egon baitziren izeba ilobak hamar bat minututan, isilik–, mutilak bere iruzkina egin zuen arte:
|
|
borrokaldi hark –atipikoa, inondik ere– arrisku erantsi bat zuen, biek ala biek baitzituzten betaurrekoak; han, baina, ez zen inor arriskuaz mintzatzen, odolaren deia eta inkontziente kolektiboaren ahotsa beste dei eta ahots partikular guztien gainetik zeudelako, ausaz, betaurreko xixtrin batzuen gainetik zer esanik ez; Damasok, halere, bere berezko ahotsa zuen –bere berezko beldurraren ahotsa, alegia–, inkontziente kolektibo guztien gainetik mintzatzen zitzaiona, eta esaten ziona zerbait egin behar zuela; Damaso, beraz, kikilduta zegoen: ez gimnasia, ez kirola, ez ariketa fisikoak ziren haren espezialitatea... berak inork baino hobeto zekien bere mugen berri; Damasok, gainera, buruan behar zuen
|
beste
oroitzapen hura dantzan, zaldiak bota zuenekoa, bost urte zituela... ez baitzuen dudarik zoritxarraren zaldiak berriro botako zuela; zerbait egin behar zuen, beraz, zerbait esan behar zuen... baita orduantxe esan ere, uniformea kentzen hasi aurretik:
|
|
Badago Berlingo egonaldi hartatik gogoan iltzatuta geratu zaidan
|
beste
oroitzapen bat. Kongresuaren amaiera ospatzeko, afaltzera eraman gintuzten aintziratxo baten ondoan zegoen jatetxe batera (ez zen pilotuaren alaba etorri, ez dut harrezkero haren berririk izan).
|
2010
|
|
zer ikusteko zeukan irudiak haren heriotzarekin?
|
Beste
oroitzapen batek bere arreta eskatzen zuen: Carlos Agirreren armairuan topatutako oxigeno botilak.
|
2011
|
|
Nadia, bere gida-liburua eskuetan, aurretik nuela joan ginen Altostadt era, oinezkoak bakarrik sartzen diren hirigune historikora. Max Frisch en etxean atea jotzeko gauza ez izanaren frustrazioak antzeko
|
beste
oroitzapen bat ekarri zidan gogora. Uda zen, hondartzan eguzkia hartzen bainengoen, eta toallatik altxatu nintzen batean Frisch en Stiller irakurtzen ari zen neska bat aurkitu nuen ondoan, nigandik bizpahiru metrora.
|
|
Mikel ohartu zen Lucía laster desagertuko zela bere bizitzatik. Egun batzuen buruan,
|
beste
oroitzapen gazi gozo bat besterik ez zen izanen.
|
|
Batzuen eta
|
besteen
oroitzapen liburuei erreparatuta, batek inpresioa hartzen du Lazkao Txikik askotan jardun zuela inoren garraioan. Fundiciones Arriaran dik atera eta Piensos Cometa n hasi zen lanean.
|
|
Mamelenarekin lotutako
|
beste
oroitzapen bat ere badut. Francoren azken urteetan ni PCn nengoen.
|
|
|
Beste
oroitzapen bat. Oporren parte bat pasatzen genuen Irisarrin, osaba izeben etxean.
|
|
Badut
|
beste
oroitzapen bat. Tolosan bagenuen filosofia irakasle bat, gaztea, ez zituen 30 urte.
|
2012
|
|
Itsaso zakarra dagoenean ere tontoa bezala egoten naiz begira, etxeraino sartzen den kresalaren koloretik hasita. Eta horrek
|
beste
oroitzapen bat ekartzen dit. Haurra nintzelarik piper asko egiten nuen eskolatik eta askotan egoten nintzen arroka tartean ezkutaturik itsasontziak nola ateratzen ziren begira.
|
|
Eta emekiro makurtu zen Emma besarkatzeko. Baina, haren ezpainek ukitzean,
|
bestearen
oroitzapena atxiki zitzaion, eta eskua pasatu zuen Emmak aurpegian zirgit eginez.
|
|
Josuk Jamaikara bizitzera joan nahi zuela azaldu zionekoa, han bakea aurkituko zuelakoan.
|
Beste
oroitzapen bat: hegazti gripearen aurkako txertoaren bidez munduko biztanleria antzutzeko estrategia gauzatzen ari zirela kontatu zionekoa.
|
2013
|
|
Eta abar. Eta batak bestea dakar, ikuskizun batek
|
beste
oroitzapen bat, eta umorezko saioa zena azkenerako bilakatzen da kate oso baten giroa. Eta trenpu ona zena bilakatzen da gustu okerreko txantxa, tranpa txarra.
|
|
«Hori izan zen aurrera egiteko behar nuen zerbait. Niri pena ematen didana da Mikel dela
|
besteen
oroitzapenetan geratu den zerbaiten isla».
|
|
|
Beste
oroitzapen bat. Jaioterrian ikusi nuen neure burua.
|
|
|
besteen
oroitzapenetan:
|
2014
|
|
Nik uste nuen haren oroitzapena gizon ororen bizitzan metatzen diren hildakoen
|
beste
oroitzapenak bezalakoa zela: itzalek beren azken bidaia azkarrean garunera erortzen direnean bertan uzten duten aztarren lauso bat; baina atetzar luze gotorraren aurrean, hilerriko ibilbide ongi zaindutako bat bezain lasaia eta txukuna zen kale bateko etxe altuen artean, Kurtzen ikuskaria izan nuen, anda gainean, ahoa gosez zabaltzen, zera bezala, lurbira osoa, gizadia eta guzti?
|
|
|
Beste
oroitzapen bat: kaletik oso hurbil zegoen balkoitik justu etxe azpian emakumeak, kalean, koltxoietako lana jotzen.
|
|
Nola gorrotatu zuen egun hartan Eneko. Baina
|
beste
oroitzapen argiago bat gordetzen du: Izaskunek hori eta gero prestatu zion kakao esnea.
|
2015
|
|
Eta nola etxekoentzat bertsolariak norbait garrantzitsuak ziren, eta haiei entzuteko isilik egon behar ginen.
|
Beste
oroitzapena kantatzen hasi ginenekoa da: parrandan hasi ginenean eta, lagun batzuk elkartzen ginen, bertsozale amorratuak, eta bertsotan aritzen ginen, hankamotzak, hankaluzeak eta potoak eginez".
|
|
Martxoaren 11ri buruzko
|
beste
oroitzapen bat, oraintxe berpiztu zaidana barruan. Gau hartan Antena3eko albistegia ari nintzen ikusten pisukideekin.
|
|
|
Beste
oroitzapena ere ez da batere zehatza, eta begiari ez baina belarriari dagokio: aitonaren boza.
|
|
Han hazi zen, osaba izebekin eta haien alabarekin.
|
Besteen
oroitzapenetatik ezagutzen du ama, eta argazkietatik. Omarren adin moduko emakume dotore bat da erretratuetakoa, betiereko gazte dirauena.
|
|
Pertsonaiek elkarrekin gurutzatzeko duten joera kaotikoaren haritik beharbada, makuluan ongi tinkaturik,
|
beste
oroitzapen bat ekarri dio oroimenak:
|
|
Harrizko murrutxoen artean ezkutaketan jolasten edo pinudien barna su baterako egurra bilatzen nenbilela, oharkabe eraikitzen ari nintzen leku haren oroitzapenak, hagitzez geroago
|
besteren
oroitzapenekin nahasiko zirenak. Pixkanaka, mendi hartan gertatutakoaz jabetu ahala, jende arrotz haren gomutez jabetuz joan nintzen.
|
|
Memorietara itzulMigel J. Urmenetaren Memoriak bi liburukitan. tzeko tenorea zeukan. Beste orduz idatzi zituenek zerikusia zeukaten bere eskarmentu politikoarekin, oraingoan, ordea, ukitu gogo zituen
|
beste
oroitzapen intimo eta familiarragoak. Bira eman zion bere lanari, eta Ene hiru urteko Memoriak obrari ekin.
|
|
Atraku frustratuaren gomuta berbatsuaren kontrara, ETAri loturiko
|
beste
oroitzapen batzuk ezin dira adierazi erdizka baizik, totelka, egiaren osotasunak barne mintzora mugatu behar du, nahiz eta entzungo lukeen solaskidea alboan eduki. Ezaugarri hori du Juliarenak, Otzetan Martinekin afaltzetik Donostiara autoz itzultzen ari direla.
|
|
Maiatzaren 8 a gogoan, 40 eko gerlaren bururatzeaz gira oroitzen. Denbora berean
|
beste
oroitzapenik ere harrotzen da haatik. Untsa gogoetagarriak.
|
2016
|
|
Lesbianismoa kanarioen kaiolan.
|
Beste
oroitzapenetan baino nostalgia dosi handiagoa garai hartakoetan.
|
|
bere jaioterriko barberuaren kutxitril hura, eta Wilkinson lozioaren usaina bertan, eta egurrezko banku bat dena kirol aldizkariz beteta, eta bera banku batean eserita nekazarien bromak entzunez eta Peleri edo Garrinchari buruzko erreportaje bat irakurtzen.
|
Beste
oroitzapen polit bat: bere herriko kale nagusia, harri pinporrez egina eta bi erreten zituena, eta erreten haietan euri zaparradek ekarritako ur arrea bizi bizi kalean behera, eta mutil koskor batzuk bera, bere anaia eta beraien lagunakkorronte hartan koloretako txotxak jartzen estropadetara jostatzeko.
|
|
bere herriko kale nagusia, harri pinporrez egina eta bi erreten zituena, eta erreten haietan euri zaparradek ekarritako ur arrea bizi bizi kalean behera, eta mutil koskor batzuk bera, bere anaia eta beraien lagunakkorronte hartan koloretako txotxak jartzen estropadetara jostatzeko.
|
Beste
oroitzapen polit bat: euria kristaletan, eta bere izeba Miren etxeko patioan gaztainak erretzen ahopeka kantatzen zuen bitartean, ixil ixilik dago kaiaren barrenean, ontzi txuripolit bat uraren gainean...
|
|
Etxetik atera eta Arrigorrirako ibilbidea egin zuen, bakar bakarrik eta astiro, bata
|
bestearen atzetik
oroitzapenak jaiotzen zitzaizkion bitartean. Arrigorriko behatokitik dena garbi ikusten zen, hego haizeak itsas paisaia argitu egiten baitzuen.
|
|
Zer dakit?
|
Beste
oroitzapen bat da. Hank, harantz.
|
2017
|
|
Kezka aurpegiarekin jaisten ari ziren agure biak. Bata aldapak sortzen zion kezkarekin eta
|
bestea
oroitzapenak sortzen zion kezkarekin. Nola ahaztu gertakari hura?
|
|
|
Beste
oroitzapen bat datorkio burura. Etsipena eta amorruz beterik dago Jamil.
|
|
Eta nola hileta azpil apaindu bati behatzen diogunean
|
beste
oroitzapen batzuk multzoka zintzilikatzen zaizkigun, saguzarrak bihotzeko hormetan bezala, hala hala, nik nahi gabetanik, hasieratik bertatik beste itzal maitatu bat nahasi zen Zorbaren itzalarekin, eta itzal horren atzean, uste gaberik, beste bat agertu zen oraino: Zorbak eta biok Kretako hondartza batean, Libiako itsasoan, behiala ezagutu genuèn emakume porroskatu, mila aldiz pintarratu eta musukatuarena?
|
|
Ate hura itxiz gero, ez zen berriz itzuliko. Oskar dezepzioz eta amorruz kutsaturiko
|
beste
oroitzapen bat besterik ez zen izanen.
|
|
Baina idorte eta euriteek
|
beste
oroitzapen bat ekartzen dautate gogorat. Buruilaren 17 goiz bat zen, 2000 urtea aitzinekoa naski.
|
|
Zinez luzea izan zen, eta ezinago bortitza. Soldaduzka egiten genuen bi milioi gazte bederen handik pasa ginen, 30.000 han hil ziren eta
|
besteak
oroitzapen txarrekin itzuli.
|
2018
|
|
Hala ere, nik pertsonarengana hurbiltzeko izan ditudan errekurtsoak irudimenezkoak dira:
|
besteen
oroitzapenak eta nire harremana jada hilda dagoen pertsona batekin. Hori forman ere nabaritzen da.
|
|
Aitarenik, esan dizuedana
|
beste
oroitzapenik ez dut. Hurrengo urteetan ez zen berriro azaldu.
|
|
Gai horren inguruan, bestalde, bada
|
beste
oroitzapen bat nigan bizi bizirik iraun duena. Gaur egun, lehengo oturuntza aretoan jadanik ez daude behialako mahaia eta espazio zabal hura, sabai gora eta bikainekoa; aitzitik, galeria gisa edo darabil Farraday jaunak.
|
|
Haren aldartea gozatu zen, nonbait, Lewis jauna ikustean. Aspaldiko lagunak balira bezala agurtu zuten elkar berak eta estatubatuar senatariak, eta, orduz geroztik, ia egun osoa eman zuten elkarren konpainian, bata
|
bestearen
oroitzapenekin barreka. Gisa berean, suma zitekeen Lewis jaunaren eta monsieur Duponten arteko ia etengabeko gertutasuna eragozpen larria zela lord Darlingtonentzat, zeren, noski, jaun agurgarri harekiko harremana estutu gogo baitzuen konferentzia hasi aurretik.
|
2019
|
|
Herrestan garraiatzen nuen nire zama, haiek bezala, eta nire gorputz hondatua, haiek bezala. Nekea eta oinazea
|
beste
oroitzapenik ez nuen. Egunik egun nire haragian markatu ziren oroitzapenak, ordurik ordu haragian markatuz zihoazkidan oroitzapenak baino ez.
|
2020
|
|
Loidisaletxerekin Urdanetako festetan herri kiroletan ere parte hartua naiz, baina badaukat
|
beste
oroitzapen bat aipagarria izan daitekeena. Aiako auzo horretan bertsotan ginen batean egundoko ur tronba bota zuen.
|
|
–Ez daukat
|
beste
oroitzapenik.
|
|
Osaba Juan Herzog laborariak gorputz zikin hori ukitu zuten jantzi gehienak, erretzera baserrira eraman zituen.
|
Beste
oroitzapen, argazki eta besteak etxeko baratzean erre. Jantzi hoberenak edo egari gabeak pobreentzat eman.
|
|
Bada, halaxe memorian oroitzapen batzuk; halaxe nire memorian aipatutako bi oroitzapenak, Xabier Kalparsororena eta autobuseko emakumearena, anbar tanten barruan bezala, anbar tanten barruan xomorro, hosto puntta edo loretxoak bailiran, aldaezin, beti berdin. Kutxa batean baleude, edota biltegi batean, agian nahastu egingo litzaizkidake
|
beste
oroitzapenekin, edo desitxuratu; baina dauden bezala, anbarean harrapaturik, bere horretan iraungo dute ni zerura definitiboki joan arte. Horregatik, galdera entzuten dudanean, zer gertatu da, zehazki eta egiatan?, zer izan da biolentzia gure artean?, aurrena, ezer baino lehen, eskua zabaldu eta nire bi bitxiei begiratzen diet, ea zer adierazten didaten.
|
|
Gerora izan nituen lagunak Madrilen, ipuin kontalariak, eta haiek bazuten lagun bat oso eskandalosoa, ahal zuen une oro galtzak kendu eta biluztu egiten zena jendaurrean, izugarri maite zuena bere gepardo tanga erakutsi eta hortzekin kenduko zionaren peskizan ibiltzea. Baina ez, hori
|
beste
oroitzapen bat da, geroagokoa. Hala ere gepardo tangak oroimenaren atea jotzen dit kax kax Madril inguruko etxe hartan.
|
|
Zeozer gehiago gehitu nahiko zenuke?
|
Beste
oroitzapenen bat?
|
2021
|
|
Ogi mamitik atera eta jan nituen».
|
Beste
oroitzapenik ez zuen gorde. «Jende zuriaren artean egin dut bizi osoa, zurien biziera, eta haietarik bezala hartu naute.
|
|
Tomas Sulibarriak kontatu zuen Donibane Lohizuneko Anai Artean afaltzen ari zela konortea galdu zuenean, eta, bere ustez, han harrapatu zutela, burua estali eta eraman;
|
beste
oroitzapenik ez zuela.
|
2022
|
|
Baina, esan dezagun zure oroitzapenaren eta horrek sortzen dizun erreakzio fisikoaren arteko lotura moztuko dugula, nolabait. Funtzionatzen badu, zure oroitzapena hor egongo da,
|
beste
oroitzapenen artean, baina ez dizu eragin mingarririk sortuko. Oroitzapen bat gehiago izango da besteen artean:
|
|
Amari entzunda, bagenekien gure aitona Michel Epstein arduratu zela bere emaztearen testuak zuzentzeaz eta mekanografiatzeaz. Aitonaren nortasunari buruzko
|
beste
oroitzapenik ez daukagunez, niri beti zoragarria iruditu izan zait bien arteko konplizitate sinboliko hori.
|
2023
|
|
Badaukat
|
beste
oroitzapen bat ere konfitegiarena. Orduan ere amarekin izan nintzen bertan.
|
|
Atera hadi hortik oraintxe bertan!".
|
Beste
oroitzapen bat zen, oraingoan umetakoa, artasoroetan ezkutatzeko mania hartu nuen aldikoa. Zurtoin berdeen artean sartu eta bertan egoten nintzen ordutan, harik eta azkenean agindua aintzat hartu eta Albizturko amonaren etxera itzultzen nintzen arte.
|