|
2008
|
|
|
Aurrekontuen legeak izaera berezia du, tramitazio prozedura aztertzen dugunean ikusiko dugun moduan. Edozein kasutan ere,
|
beste
lurralde erakundeek ere. Autonomia Erkidegoek, Aldundiek eta udalek, euren aurrekontuak onetsi behar dituzte.
|
|
2017
|
|
|
EEP izanen da, dudarik gabe,
|
beste
lurralde erakundeekin eta Estatuarekin so lastatzeko eta hitzartzeko esparrua. Euskal elkargoak baldin badu hizkuntza politi karen gidaritza nagusia, EEPren baitan adostuko dira kudeaketa kontuak.
|
|
|
Estatua EEPren kide de nez, egia da zilegitasuna duela bere eremuko beste lurralde hizkuntzen kasua azter tzeko, esperientzia interesgarrien arteko trukaketa eraikitzailea eginez. Azterketa so ziolinguistikoa aldiz, HELEP batek egiten ahal du berez, diagnostiko gisa; ez du baitezpada eskatzen
|
beste
lurralde erakundeen esku sartzea.
|
|
|
kultur eskubideen erres petua. Izan ere, NOTRe legeak, bere 103 artikuluan aitortzen du Estatuak,
|
beste
lurralde erakundeekin batera, kultur eskubideen errespetuaren ardura duela. Kul tur eskubideen kontzeptua ulertzeko, komeni da hiztegi frantsesak eskaintzen duen definizioari so egitea20:
|
|
|
Esperimentazio eskubideak aukera emanen luke lege estatus ezberdina aplika tzeko euskarari, eragiten dituen berezitasunei egokitzeko asmoz, Korsikan egina izan den bezala neurri batzuen inguruan. Era berean, esperimentazioaren bidez, elkargoak bere gain hartzen lituzke orain arte Estatuak ala
|
beste
lurralde erakunde batek obratzen dituen eskumenak.
|
|
2023
|
|
|
Aurrekontuen legeak izaera berezia du, tramitazio prozedura aztertzen dugunean ikusiko dugun moduan. Edozein kasutan ere,
|
beste
lurralde erakundeek ere autonomia erkidegoek, aldundiek eta udalekeuren aurrekontuak onetsi behar dituzte, euren antolamenduan dagoen lerrunik goreneko arauaren bidez.
|
|
|
VALENZUELA VILLARUBIAk adierazten duenez, lege erreserbaren printzipioa Zuzenbideko Estatuaren printzipio nagusia da, jardueraren esparru guztietan diharduen printzipioa159 Toki autonomia bera ez da EKn zehazten eta toki erakundeen arauketa guztia, toki erakundeak Administrazio publikoa diren aldetik, lege garapen baten mende geratzen dira. Hori horrela, toki autonomia legearen mende geratzen da eta, toki erakundeek Legea egiteko eskumenik ez dutenez,
|
beste
lurralde erakundeen mende geratzen dira. Modu horretara, gogora ekarri behar dugu berriro ere KAren 4/ 1981 Epaiaren 3 oinarri juridikoa, bakoitzak berezkoak dituen interesak kudeatzeko duen boterea antolamendu juridikoaren mende geratzen zela adierazten zuenean.
|
|
|
Nagusitasun egoera horrek aukera ematen du baieztatzeko —errekurtsogileek berariaz onartzen duten bezala, eta Zuzenbide konparatuan ere onartzen da— autonomia printzipioa bateragarria dela eskumenak baliatzeari buruzko legezkotasun kontrola egotearekin, nahiz eta, gure ustez, ez den printzipio horretara egokitzen toki erakundeak Estatuko Administrazioaren edo
|
beste
lurralde erakunde batzuen mendetasun edo mendetasun ia hierarkikoan kokatzen dituen kontrol generiko zehaztugabeen aurreikuspena. Nolanahi ere, kontrol zehatzek, normalean, toki erakundearen eskumenak baliatzeak erakundearen beraren interes orokorretan eragiten duten kasuetarako izan dute erreferentzia, interes horiek udalerriarenak, probintziarenak, autonomia erkidegoarenak edo estatuarenak izan da.
|
|
|
Hala arrazoitu zuen Konstituzio Auzitegiaren 4/ 1981 Epaiak (3 OJ): administrazio kontrolek lege arauetan aurreikusita egon behar dute; zehatzak eta zehatzak izan behar dute, ez generikoak eta zehaztugabeak, eta lurralde instantzia bat Estatuko Administrazioaren edo
|
beste
lurralde erakunde batzuen mendekotasun edo mendekotasun ia hierarkikoan kokatu behar dute [zentzu berean, KAren 6/ 1982 epaia, 7 OJ, 154/ 2015, eta FFJ). Eskakizun hori jarduera autonomikoaren kontrolari edo koordinazioari ere aplika dakioke, doktrina konstituzionaletik ondorioztatzen den bezala (Konstituzio Auzitegiaren 32/ 1983 Epaia, 2 OJ; 86/ 1989 Epaia, 31 OJ; 134/ 2011 Epaia, 10 OJ, eta 101/ 2016 Epaia, 7 OJ, besteak beste)" 197.
|
|
|
CoRRAL GARClAk argi eta garbi adierazten du zer den leialtasuna edo zertan datza: " Espainiako Konstituzioak
|
beste
lurralde erakunde guztiei onustearen eta fideltasunaren irizpideekin jarduteko ezartzen duen betebehar juridikoa, ezartzen duen printzipioa da erakundeen arteko leialtasunaren printzipioa" 228 Baina hain argi definitzen den printzipio hori ez da EKn beren beregi agertzen eta jurisprudentziak berak eraikitako printzipioa izan da, azken urteotan lege ezberdinetan agertu arte.... Horren arabera, leialtasun printzipioak Administrazioek interes amankomun bat jarraitzeko itsasgarri bihurtu da eta, hori lortu ahal izateko, Administrazioek euren artean elkarlanean koordinaturik lan egin dute.
|
|
|
Esan bezala, finantza zaintzak ekarri duen kontrola, ebazpena hartu eta aurretiazkoa edo gerokoa izan daiteke. Lurralde erkidean, kontrol teknika horiek udalez edo toki erakundez gaineko
|
beste
lurralde erakunde batzuek aplikatuko dituzte: Estatuak eta autonomia erkidegoak (finantza zaintzako funtzioen eskumena autonomia estatutuan jasota dutenean).
|
|
|
Hala arrazoitu zuen jada Konstituzio Auzitegiaren 4/ 1981 Epaiak, 3 oinarri juridikoan: administrazio kontrolak lege arauetan aurreikusita egon behar dira; zehatzak izan behar dira, ez" generikoak eta zehaztugabeak", lurralde instantzia bat" Estatuko Administrazioaren edo
|
beste
lurralde erakunde batzuen mendetasun edo mendetasun ia hierarkikoan" kokatzen dutenak [zentzu berean, Konstituzio Auzitegiaren 6/ 1982 Epaia, 7 OJ], 154/ 2015, 6 OJ, 4 b) eta 7 OJ). Eskakizun hori jarduera autonomikoaren kontrolera edo koordinaziora zabal daiteke, Konstituzio doktrinaren arabera (Konstituzio Auzitegiaren 32/ 1983 epaia, 2 OJ; 86/ 1989 epaia, 31 OJ; 134/ 2011 epaia, 10 OJ, eta 101/ 2016 epaia, 7 OJ, besteak beste).
|