|
2002
|
|
|
ohartu gabe, bi hizkuntza mota eraikitzen ari gara, eta euskara gaztelaniaren nahiz frantsesaren azpian jartzen dugu egunero. Gure hizkera euskaran arrotzak izan diren egiturez betetzen ari gara, zuzenean hartzen baititugu hitzak, esamoldeak eta egitura osoak
|
beste
hizkuntza horietatik, batez ere gaztelaniatik. Hau da, eta nik neuk ere eman ditut zenbait adibide lan honetan, euskarak, bizirik iraun nahi baldin badu, duen beste arrisku argietako bat.
|
|
|
Horretarako, baina, beharrezkoa da herri horretako hizkuntza ezagutzea; gutxienez, nazioartean gehien erabiltzen den hizkuntza ezagutu da. Hori dela eta, geure unibertsitateetan ingelesez edo
|
beste
hizkuntza horiez eskolak jasotzeko aukera ezin hobea litzateke, akademi alorrean hizkuntza hori trebetasunez erabiltzeko oso bide egokia baita.
|
|
2005
|
|
|
Euskara eta euskaldunak enbor horretatik egun arte iraun dutenak izango lirateke, bidean iberiarrak, tartesiarrak, etruskoak, eta minoarrak gelditu ziren. Beraz euskara, iberiera eta
|
beste
hizkuntza horiek ulertzeko erabil daiteke. Are gehiago J. Alonso-ren ustez, euskara eta iberiera hizkuntza berberak dira, tartesiera aldiz, beste idazkera sistema batekin idatzitako iberiera.
|
|
2007
|
|
|
%3, 6 eta %3, 7, hurrenez hurren. Egia da beste adin tarteetan
|
beste
hizkuntza horien presentzia askoz apalagoa dela; egia da, halaber, haur eta gazteen artean euskararen erabilera handiagoa dela beste hizkuntza horiena baino. Hala ere, kontuan izanda beste hizkuntzaren bat duten etorkin berrien gertakaria nahiko berria dela, deigarria da hizkuntza horiek gure kaleetan erdietsi duten lekua; kasu batzuetan, euskarak duenaren ia parekoa.
|
|
|
%3, 6 eta %3, 7, hurrenez hurren. Egia da beste adin tarteetan beste hizkuntza horien presentzia askoz apalagoa dela; egia da, halaber, haur eta gazteen artean euskararen erabilera handiagoa dela
|
beste
hizkuntza horiena baino. Hala ere, kontuan izanda beste hizkuntzaren bat duten etorkin berrien gertakaria nahiko berria dela, deigarria da hizkuntza horiek gure kaleetan erdietsi duten lekua; kasu batzuetan, euskarak duenaren ia parekoa.
|
|
|
%3, 6 eta %3, 7, hurrenez hurren. Egia da beste adin tarteetan
|
beste
hizkuntza horien presentzia askoz apalagoa dela; egia da, halaber, haur eta gazteen artean euskararen erabilera handiagoa dela beste hizkuntza horiena baino. Hala ere, kontuan izanda beste hizkuntzaren bat duten etorkin berrien gertakaria nahiko berria dela, deigarria da hizkuntza horiek gure kaleetan erdietsi duten lekua; kasu batzuetan, euskarak duenaren ia parekoa.
|
|
|
%3, 6 eta %3, 7, hurrenez hurren. Egia da beste adin tarteetan beste hizkuntza horien presentzia askoz apalagoa dela; egia da, halaber, haur eta gazteen artean euskararen erabilera handiagoa dela
|
beste
hizkuntza horiena baino. Hala ere, kontuan izanda beste hizkuntzaren bat duten etorkin berrien gertakaria nahiko berria dela, deigarria da hizkuntza horiek gure kaleetan erdietsi duten lekua; kasu batzuetan, euskarak duenaren ia parekoa.
|
|
2012
|
|
|
Gizarte berrian, bere ordain-sari sisteman, inoiz baino beharrezkoagoa egiten da gaztelaniaren eta beste hizkuntzen, batik bat ingelesaren, ezagutza eta erabilera. Gizartean aurrera egingo bada, euskara ez diren
|
beste
hizkuntza horiekiko kontaktua eta harremana inoiz baino beharrezkoagoa egiten da. Hainbat harreman saretan ezinbestekoa gertatzen da euskara ez den beste hizkuntza batean jardun beharra eta, apurka apurka, horiek egiten dira nagusi.
|
|
2013
|
|
|
Eta beste ezaugarria erabilerraztasuna da. Erraz erabiltzeko hiztegia sortu nahi genuen, poltsikoan eramatekoa, oinarrizko komunikaziorako tresna, ez bakarrik euskara erabiltzeko, kontrako bidea egingo duena ere bai, hau da, euskaldunak herri honetan hitz egiten diren
|
beste
hizkuntza horietara hurbiltzeko. Bokazio horrekin jaio zen egitasmoa, ahalik eta gehien zabaltzeko asmoarekin".
|
|
2015
|
|
|
Baina euskarazko corpus orokorren tamaina oso txikia da beste hizkuntzahandiagoenekin konparatzen badugu. Horregatik, logikoa da,
|
beste
hizkuntza horiek egin duten bezala, euskarak ere. Web as Corpus, planteamendua (hau da, weba eta metodo automatikoak) baliatzea.Artikulu honetan azaltzen dira egileak bere doktore tesian euskarazko corpus orokor handi bat biltzekoeta weba euskarazko corpus gisa kontsultatzeko egindako ikerketak, garatutako tresnak eta lortutakoemaitzak.
|
|
2016
|
|
|
Baina aniztasunaren balioa ez ezik, badaude
|
beste
hizkuntza horien alde egiteko arrazoi gehiago (Martinez de Luna 2015: 83):
|
|
|
Gu bitartean saiatuko gara gure hiri erdaldundu modernoetatik euskarara itzultzen gure modernitatea eta pasatuko dizuegu gero zuei. Horretarako ordea behar dugu/ eskatzen dizuegu zuek zuen bazterrean geratu zaitezten, zuen atzerapenean, eta ez dezazuen inondik hartu guri modernizatzeko aukera eman diguten
|
beste
hizkuntza horien zaldia.
|
|
|
Kanpotik iritsitakoek hemengo bi hizkuntzak ikastea komeni da? Hemengo zenbait ere
|
beste
hizkuntza horiengana gerturatu lirateke. Eleaniztasuna guztiz bideragarria da, eta gure helburua, gizarte bezala, eleanitzak izatea izan litzateke.
|
|
2018
|
|
|
Euskara eta gaztelania ez diren
|
beste
hizkuntza horien zenbatekoa apala izanagatik, kualitatiboki oso aberatsa da. Adibidez, Ikuspegi Behatokiak eta Unesco Etxeak, 2007an, burutu zuten ikerketan 100 bat hizkuntza ezberdin aurkitu zituzten Hego Euskal Herrian, 66 nazionalitatetako etorkinen lehen hizkuntza gisa.
|
|
|
Euskara eta gaztelania ez diren
|
beste
hizkuntza horien zenbatekoa apala izanagatik, kualitatiboki oso aberatsa da.
|
|
2022
|
|
|
Jatorri atzerritarreko biztanleak eta turistak dira
|
beste
hizkuntza horien hiztun potentzial nagusiak.
|
|
|
Kale erabilerari erreparatuz, beste hizkuntzen hiztunak gutxiengoa dira eta, beraz,
|
beste
hizkuntza horietan hitz egiteko aukera mugatua da. Jatorri atzerritarreko biztanleria hazi arren, beste hizkuntzen erabileraren datua maila berean mantentzen da.
|
|
|
Horrezaz gehiago jakin genuke. Izan ere, aldaerak aldaera, edozein hizkuntza gutxituren prestigioa etengabe elikatu behar da; horren ezean, hizkuntza nagusiek erraz ordezkatuko dituzte meneko egoeran dauden
|
beste
hizkuntza horiek; baita euskara ere.
|