|
2000
|
|
|
Izan daiteke ez, da! Borgesen Babelgo liburutegiaren metafora erabiltzen badugu, liburutegi unibertsal horretan dago euskara,
|
beste
hizkuntza guztiak bezala, baita xumeena ere. Unibertsaltasun horretan ezin dugu ahaztu ingelesa ere partikularra dela.
|
|
|
Euskara (Lingua Navarrorum) zabartu egin zuten eta okerhorrek ondorio tragikoak ekarri dizkio Euskal Herriari. 1225 urte inguruan, GaztelakoFernando III. erregeak, bere erresumako agiri publiko guztiak gaztelaniaz idatziakbehar zutela izan agintzen zuen bitartean, bere seme Alfontso X.ak berraginduzuena?, nafar erregeek euskara ez
|
beste
hizkuntza guztiak erabiltzen zituzten ofizialkibere erresuman: latina, gaskoinera, Nafar Aragoiko erromantzea; gero gaztelania erebai eta, azkenaldian, frantsesa ere.
|
|
2002
|
|
|
Oso gustura. Gainera," Eta zer?" saila argitaletxe elkartuek ateratzen dutenez, euskaraz bezalaxe, katalanez, gailegoz, asturianoz eta Valentziako katalaneraz plazaratzen ditu kontakizunak, eta niri poz handia eman dit
|
beste
hizkuntza horietan guztietan nik idatzitakoa azaltzeko bidea eman didalako.
|
|
2003
|
|
|
Bizkitartean, Paulok eta haren lagunek bidean kausitu zituzten
|
beste
hizkuntza guztien artetik badira zenbait fede berriaren janzteko ontzat hartu zituztenak, hala nola Siria, Persia, Armenia eta Egiptoko hizkuntza zaharrak. Horra zergatik, hor dauzkagun oraino, gaur egun, aberasgarri eta irakurgai, orduko idazle handien obrak, Efrem, Pakomio, Atanasio eta grekoz idazten ez zuten beste asko.
|
|
|
Sakon agertzen zaigu arrasto hori Kardaberazengan, esaterako.
|
Beste
hizkuntza guztiak elkarrekin nahastuak eta kutsatuak izan direla dio Kardaberazek, eta, aitzitik, euskarak zuzenean hitz egiten digula Jainkoaz. Euskarak galdu du, bai, neurri batean jatorrizko garbitasuna, eta hori euskaldunen lotsagarri da.
|
|
|
Ana Urkiza kexu agertu zen prentsan esanez emakumeen lana behar bezala ez dela kritikatzen, gozoegi tratatzen dela. Ados egon naiteke emakumeen lana behar bezalako kritikarik jasotzen ez duelako iritziarekin (euskaraz eta
|
beste
hizkuntza guztietan ere bai), baina ez dut uste gozoegi tratatzen denik, edo beti ez da horrela izan behinik behin.
|
|
2007
|
|
|
denborak, ohiturek, aurreramendu teknologikoek eta beste hainbat eragilek ekarrikoa. Eta gauza bera gertatzen da
|
beste
hizkuntza guztietan. Bide batez, iruzkin bat egin nahiko nuke kontu honen eretzean.
|
|
|
Kasu honetan, euskara da ezberdin egiten gaituen ezaugarri nagusia, betiere, berak adierazten dituen adigaiak, ikusmoldeak eta enparauak ez dira euskal senetik sortuak; esan dezagun argi: joera orokortzailearen eremuan gaude,
|
beste
hizkuntza guztiak dauden legez, salbu eta ingelesa.
|
|
|
Koldo Mitxelenaren ustean, bizirik iraute horrek zerikusi estua eduki behar du euskara egituraz
|
beste
hizkuntzetatik guztiz diferentea izatearekin; beste jatorri batekoa izatearekin, hau da, auzo hizkuntzekin etorkiz zerikusirik ez edukitzearekin. Hala ere, iberiera eta etrusko hizkuntzak ere guztiz galdu ziren erromatarren hedatzearekin, hizkuntzok latinarekin loturarik ez zutenak izan arren.
|
|
|
eta duintasunarekin zerikusitua baino bestelakorik373 «Zer ezezagun» hori berau zehazki zer den arakatzeko, estreina kontzeptuan edo helburuan zerk egon beharra daukan jasoa zedarritzen da (erdietsiko den kontzeptuak bete beharreko baldintzak) 374, eta bidean jardunerako jada ezaguna zaigun metodo bikoitza proposatzen da375: enpirikoa376, eta razional edo filosofikoa377 Erdiespenaren behin behineko izena da «der Geist der Menschheit» («gizatasunaren izpiritua») 378 Baina orain ohar luze batek jarraitzen du, zer ulertu behar den «izpirituarekin», eta esplikatzen digu hori, besteren artean (arnasa, indarra, etab.) areté grekoaren oso hurbileko zerbait dela, aberatsagoa ordea,
|
beste
hizkuntza guztien artean Geist alemanak bakarrik daukan aberastasun konplexu bat? 379 Izpiritua, gizakia gizaki egiten duena, gizakiaren hastapena eta jomuga. Humboldt-en antropologiako kontzeptu zentrala da.
|
|
|
Euskara, adibidez, munduikuskera okerrekoa omen da eta abandonatu behar da. Barère k bezalaxe, Grégoire k ere uste du
|
beste
hizkuntza guztiok feudalismo gaindituaren hondarrak direla, deuseztekoak beraz924 (gehienez ere iraganaldiaren ikerketarako lagungarri izan litezke, eta hein horretan haien materialak bildu eta artxiboetan gorde egin behar dira) 925 Horiek baino gutxiago feudala ote da, ordea, frantsesa. Bistan dago ezetz926 Zer dauka, orduan, frantsesak, okzitanoak, esate baterako, ez daukana??
|
|
2008
|
|
|
Tamalez ez dago Interneten gune bakarra hizkuntzaren prozesamendurako produktu guztien berri biltzen duenik. gunean 50 baino gehiago bildu dituzte.
|
Beste
hizkuntza guztiekin berdin gertatzen bada, existitzen diren hiztegi sistemen kopurua askoz handiagoa izan daiteke.
|
|
2009
|
|
|
Orain artean bazterrotan nagusi izan den elebitasun sozialak gurea bezalako hizkuntza gutxituei erreka joarazten diela ere esan zuen Partalek, eta eztabaidagarriagoa izan daitekeen ideia bota zuen hurrena: Internetek
|
beste
hizkuntza guztien artean lehiatzera garamatza eta lehia horretan aukera handiagoak omen ditugu (ideia eztabaidagarria dela diot, jokaleku horretan aukerak ugaritzen direla egia izan arren, mehatxuak ere proportzio berean hazten direlako; hortxe frogatu behar, beraz, abilezia: balantza aukeren aldera erorarazten).
|
|
|
|
Beste
hizkuntza guztietan bezala, euskaraz ere errusierazko edo ukrainerazko hitzak nola idatzi jakin behar da, eta horretarako proposamena aurkeztu dio Akademiaren Exonomastika batzordeak Euskaltzaindiari, eta Akademiak onartu.
|
|
2010
|
|
|
Hori ezin diteke inolaz ere, euskararen aurka joatea izan. Euskara
|
beste
hizkuntza guztiak bezala erabiltzeko da, eta gure iritziz zernahitan erabili behar da. A! baina zuek barkaezinezko pekatu bat egin duzute, gitarra joaz euskaraz abestu.".
|
|
2011
|
|
|
Baina erran gabe doa, izen pribatizatuezin hori frantsesezkoa da. Aurrerago ikusiko dugunez, egiazko informazioa frantsesez doa,
|
beste
hizkuntza guztiak erabil daitezke marka sortzeko harrobi gisa, non material konnotatiboa har daitekeen (modernitatea ingelesarekin, jatorrizkotasuna euskararekin...). Oroitzekoa da, bestalde, euskararen ofizialtasun eza erabili dela Euskal Herriko Laborantza Ganbarachambre d, agricultureren aferan.
|
|
|
Fishmanek aspaldi abisatu zuen bezala, munduko bost edo sei hizkuntza hegemonikoetatik at, mundializazioak eta gizarte berriak erronka interesgarri, itxaropentsu bezain arriskutsu eta latzak eskaintzen dizkie
|
beste
hizkuntza guztiei, bereziki ertainak izatera iristen ez direnei edo ertainak izatera larri xamar iristen direnei. Mundializazioaren garaian, bost edo sei hizkuntza nagusien etorkizuna nahiko argia da, baina besteena kolokan dagoela dirudi.
|
|
2013
|
|
|
(Barère, 490 or.). Ondo irakurri duzue: jabokinoek Frantziako
|
beste
hizkuntza guztiak, exterminatu, nahi zituzten.
|
|
|
egi historikoa, eskuina eta ezkerra, terrorismoa eta hizkuntza nazionala. Azken honi buruz jarduten du luzeen, Frantziako Iraultzak ezarri ez ezik, ahalegin berezia egin zuelako frantsesa ez ziren
|
beste
hizkuntza guztiak gutxietsi eta zokoratzeko.
|
|
2014
|
|
|
Proiektu honetan, sinesten dugu hizkuntza aniztasuna sustatu behar dugula euskara sustatzeko. Hortaz, euskaraz gain,
|
beste
hizkuntza guztiak ongietorriak izango dira. Orain arte euskaraz ez dauden webguneak euskaraz ere egotea da. eus domeinuaren helburuetako bat.
|
|
|
Izan ere,
|
beste
hizkuntza guztien aldean argia, alaia, paregabe miragarria da frantsesa; ez erreakzionarioa, ez fanatikoa, ez tristea. –Notre race gauloise a toujours eu, sous ce rapport, une grande supériorité?.
|
|
2015
|
|
|
Berrogei mila lanetik gora aurkeztendira urtero lehiaketa horretara. Egilearekin sinatutako kontratuaren bitartez, GlimmerTrain ek ingelesezko eta
|
beste
hizkuntza guztietako lehen argitalpenaren eskubideakerosten ditu, baina kasu honetan, ingelesezkoa 2015eko udazkenean argitaratuko badaere, Erlean argitaratzeko baimena eman dute, egilearen eskaerari erantzunez.
|
|
|
Hasteko, iker saio honetan aipagarriak iruditzen zaizkidan ezaugarri batzuk; batetik, EHSaren metodologia propio sortua eta berria izatearena nahiz eta nazioarteko produkzio soziolinguistikoaren (teoriko praktikoaren) azterketa sakonean oinarritutakoa izan (batez ere Joshua A. Fishmanen lanean). Bestetik, ez da bakarrik aplikagarria euskararen kasuan, antzerako egoera soziolinguistikoan dauden
|
beste
hizkuntza guztiei aplika dakieke. Beste era batean esanda:
|
|
2016
|
|
|
Eleaniztasuna guztiz bideragarria da, eta gure helburua, gizarte bezala, eleanitzak izatea izan litzateke. Etorkinek edo haien seme alabek haien hizkuntza ikasi behar dute, eta ondoren ahal dituzten
|
beste
hizkuntza guztiak barneratu, tartean eskolan ikasten dutena, gizartean entzuten dutena, eta etorkizunerako komenigarriak ikusten duten beste edozein. Eta bertakoei dagokionez, uste dut guk, euskaldunok, bizilagun bezala, gure bizilagunen berezitasunak ikastea komenigarria dela, enpatizatzeko eta harreman indartsuagoa lortzeko.
|
|
|
Neskek batez ere, ikasiek, ez zuten euskara jakiten ahal. Instrukzioa frantsesetik pasatzen zen, eta frantsesak hartzen zuen
|
beste
hizkuntza guztien lekua. Frantsesa zen zurea eta beste guztiak atzerriko.
|
|
|
Hori beste atal bat da, baina. ikasiek, ez zuten euskara jakiten ahal. Instrukzioa frantsesetik pasatzen zen, eta frantsesak hartzen zuen
|
beste
hizkuntza guztien lekua"
|
|
2017
|
|
|
Beste hizkuntzekin duen alde bakarra kanala da, soinu bidezkoa beharrean bisuala izatea. Gainerakoan
|
beste
hizkuntza guztiak bezalakoa da, berezko ezaugarriak ditu, lexikoa, gramatika arauak... baita dialektoak ere! Ez da berdin hitz egiten hemen eta Huelvan, testuinguruari lotutako ezaugarriak ditu, hizkuntza bizia den seinale.
|
|
|
Baina hizkuntzari buruzko interes intelektuala asetzeko bai, eta baita gaurko euskara hobeto ezagutzeko ere.
|
Beste
hizkuntza guztietan egiten da: hizkuntzaren historia eta bilakabidea aztertu, testu zaharrak analizatu… Euskara salbatzeko, hizkuntza arkaikoa aztertzeak ez du balio, baina, izan ere, hizkuntza bat salbatzeko ez dago modu automatiko eta berehalakorik.
|
|
|
167. Ingelesaren eraginak lortuko ote du
|
beste
hizkuntza guztien izaera betiko aldatzea. Ingelesak desagerraraz ditzake beste hizkuntza guztiak?
|
|
|
167. Ingelesaren eraginak lortuko ote du beste hizkuntza guztien izaera betiko aldatzea? Ingelesak desagerraraz ditzake
|
beste
hizkuntza guztiak. Hizkuntza bakarreko mundua, aurrekaririk gabeko eskala handiko hondamendi intelektuala?
|
|
|
Zorionez edo zoritxarrez, baina, IKTak teknologia berriak ez diren bezala, gizarte teknologien afera ez da gazteen asunto bat. Andras Kornai ikerlariaren arabera, XX. mendean ikusi dugun munduko hizkuntzen desagertze erritmoa geldotu beharrean azeleratu egingo da Interneten aroan, ekosistema digitalak eskaintzen dituen esparru eta aukera guztiak baliatzeko masa kritiko eta kapitala hizkuntza gutxi batzuek (%5ek, Kornairen arabera) soilik erdietsiko dutelako (orain arte ikusi gabeko potentzia bat eskuratuz);
|
beste
hizkuntza guztiak (maila ezberdinetan) diglosia egoera digitalera kondenatuak izango dira lehenengo, eta desagerpenera gero. Hori horrela izan nahiz ez, XXI. mendea euskararentzat mende interesgarria izango da, horretaz ez dago zalantzarik.
|
|
2018
|
|
|
Euskara aldaketa da. Eraldaketa, mundua ikusteko beste modu bat (munduko
|
beste
hizkuntza guztiak bezala; ez gehiago, baina ezta gutxiago ere). Euskara transgresioa ere bada.
|
|
|
Sinetsi ote dugu diskurtso hori?
|
Beste
hizkuntza guztiei, hegemoniko guztiei, aitortzen diegun estandarraren beharra ukatzen ote diogu gureari?
|
|
2019
|
|
|
|
beste
hizkuntza guztietan ikasi dituzun
|
|
2021
|
|
|
Jarrera horrek ez zuen luze iraungo, eta 1795eko ‘2 Thermidor’ dekretuak frantsesa ez
|
beste
hizkuntza guztiak debekatuko ditu bizitza publiko nahiz pribaturako. Tartean Grégoirek eta Barrerék bigarren konbentzioan aurkeztutako txostenak leudeke, aurreko mendeetan estatuak frantsesa lehenesteko eraikitako ideologia muturrera zeramatenak:
|
|
2022
|
|
|
Euskara, gaztelania eta frantsesa ez diren
|
beste
hizkuntza guztiek euskararen erabilera gainditzen badute ere, aberastu eta koloreztatu egiten dute hiriko hizkuntza egoera.
|
|
|
Turkiar agintariek herrialdearen izena, koronimoa, aldatzeko agindu diete Nazio Batuei, izena ez baita kontu txikia; eta onartua izan da. Kasu honetan, ingelesezko izena ofizialki Türkiye izatea agindu dute, berdin
|
beste
hizkuntza guztietan ere, beti Türkiye, turkieraz. Recep Tayyip Erdogan buruzagi duten turkiar agintariek argudiatu dute Turkia-k beste hizkuntza hegemoniko horietan konnotazio negatiboak dituela.
|
|
|
Espainiako Erreinua liberalago agertzen da, baina ezinbestean horretaratu da nahiko berantean. Gaztelaniaz besteriko hizkuntzen zapalkuntza Francorekin gogortu bazen ere, aspaldian hasia zen, bereziki XVIII mendean, Bourbon familiako errege berriek
|
beste
hizkuntza guztiak debekatu zituztelarik espainiar inperio zabalean. Etsenplu bakar batera mugatzeko, Cardaberaz apaiz idazle famatuaren liburu bat Iruñen inprimatzekoa zelarik, debekatu zion Espainiako gobernuak.
|
|
2023
|
|
|
Jarrera horrek ez zuen luze iraungo, eta 1795eko ‘2 Thermidor’ dekretuak frantsesa ez
|
beste
hizkuntza guztiak debekatuko zituen bizitza publiko nahiz pribaturako. Aurreko mendeetan estatuak frantsesa lehenesteko eraikitako ideologia muturrera zeramaten garaiko intelektualek:
|
|
|
Baina, azkenean, diktadurak sei urte eta erdi iraun zuen. Konstituzioa bertan behera utzi zuten, Gorteak eta diputazioak desegin zituzten, eta irailaren 18an «separatismoaren» kontrako dekretu bat onartu zuten, gaztelania ez
|
beste
hizkuntza guztiak jarduera ofizialetatik egozten zituena eta Espainiaren menpeko nazioen ikurrak debekatzen zituena.
|