|
2000
|
|
|
Hitz baten esanahia finkatzeko modu bat definizioaren bitartekoa da, hots, esanahi ezaguna duten beste hitz batzuk erabiliz. Baina
|
beste
hitz hauek prozedura berbera jaso lukete, azkenean hitz definigaitzekin topo egin arte, hau da, bakarrik ostentsioaren bidez finka daitezkeen kontzeptu primitiboekin. Hauek, azken finean, ezin dira definitu, baizik eta soilik erakutsi:
|
|
2007
|
|
|
zioten estoikoek. Edota
|
beste
hitz hauetaz: –Orduak iritsi eta iragan egiten diren bezala, ni neu ere, iritsia naizenez, iragan egin behar dut?.
|
|
2008
|
|
|
Koroa bateko txanponaren tamainako biribila zen. Alde bat zuri zeukan, azken orriari baitzegokion; bestean, berriz, Apokalipsiaren txatal bat edo bi zeuden, eta besteak
|
beste
hitz hauek, nire baitan zirrara bizia eragin zutenak: –Utikan zakurrak, hiltzaileak?.
|
|
2010
|
|
|
Eta gehiago oraindik: " Ez da erraza Joan Paulo Bigarrenari buruz iritzi bat ematea" (27 or.). Edo baita
|
beste
hitz hauek ere: " Aipagarria da Joan Paulo Bigarrenak nola eman zion lehentasuna bakeari" bere ekintza guztietan.
|
|
|
Gainera, legea gogoan izanik, honako hitz hauek idatzi ziren: Jainkoaren legea perfektua da eta arimak eraldatzen ditu etab. Baita
|
beste
hitz hauek ere: aholkua kriseilua da, eta legea, argia.
|
|
2012
|
|
|
bazigun Orixek eta, gure hizkuntza aldi eta eginkizun berrietarako egokitzen saiatu bazen eginahalean eta, hizkera zailu, labur biziago bat moldatzen?, zinez eta benetan uste dut beste horrenbeste esan genezakeela Mitxelena jaunak euskaraz eta euskararen alde egin duen lanaz. Honek hartaz esan zituen
|
beste
hitz hauekin, Orixe izenaren ordez Mitxelenarena ezarriz, amaituko dut lantxo hau: –Mitxelenaz geroztik doinu berri batean ikasi du mintzatzen euskal prosak, atsegin bazaigu eta ez bazaigu, euskara batuaren doinua neurri handi batean Mitxelenari eskerrak asmatua, bultzatua eta zabaldua baita egungo euskal libururik gehienetan.
|
|
|
Esaldi horiekin batera agertzen zaizkigun Konstantino Kavafis en
|
beste
hitz hauek ere, irakurlea pentsaraztera bultzatuko dute, dudarik gabe: «La ciudad irá en ti siempre.
|
|
2015
|
|
|
(gaur egungo bizk. kuma). Landucciren hiztegiko
|
beste
hitz hauetan ere ahostuna zegoen: gamellua, gamelua?, galamua, kalamua?
|
|
|
agindu (ez manatu), ahaztu (baina Lazarragak ahantzitu), alkandora (eta atorra), atze eta aurre (ez gibel/ aitzin), barru (ez barne), baso (ez oihan), bertan (ez berean), bi beti (ez bi eta biga), bidaldu (ez igorri), bigun (eta bera), erruki (ez gupida), ezer (ez deus), goipe/ koipe (ez urin), hirurogei eta laurogei (ez hiruetan hogei/ lauetan hogei), irten (ez atera), kale (Gamizek karrika), kare (ez gisu), ostu (ez ebatsi)? Arabako lekukoetako
|
beste
hitz hauek ere mendebalera eta erdialdera mugatzen direla ematen du: herren, ipuin, laztan, perretxiko?
|
|
|
curcea, gurutzea?, pulça, quilça eta tenpora (baina sarriago denpora). Baita Landuccik ez dakartzan
|
beste
hitz hauetan ere: castadu (gazt.
|
|
|
–rávano?) aldaeretan. Horiekin batera,/ f/ dago
|
beste
hitz hauetan ere: ficua, pikua?, ifini, ipini?
|
|
|
Pas un oiseau, pas un bruit». Armstrongek oroitzapen plaka bat Ilargian uzten du, besteak
|
beste
hitz hauekin: «Hemen, Lur planetako gizon batzuk lehen aldikoz, 1969ko uztailean, oinak Ilargian jarri dituzte.
|
|
|
Aldiz, 1939ko lan horretan bederen
|
beste
hitz hauen bokaletan ez dakar sudurkaritasun ikurrik:
|
|
2017
|
|
|
ipar sartaldean, Busturialdean, Atxondon, Elorrion, eta errota?, Mutrikun?
|
Beste
hitz hauek ere jaso ditut: biripo (Nerbioi ibarreko iparraldea, giripo Zollon?, Zeberio, Orozko); errota (Zaldibar); papara (Oñati); parapo (Bergara); piripo (Eibar); tiboko (eta errota Elgoibarren).
|
|
|
erdibitu eta ordubiak. Baina alderantziz,
|
beste
hitz hauekin izenaren ezkerrean baizik ezin da erabili: bi bider, bi aldiz?; bi mila.
|
|
|
Uribe Kostan, Mungialdean, Leioan eta Busturialdeko herri batzuetan esaten da.
|
Beste
hitz hauek ere badira: basokoipatsu (> basokoipetsu) (Busturialdeko eta Durangaldeko alderdi batzuk); kanporamartxo (Bizkaiko hego sartalde osoa. Orozko eta Nerbioi ibarra tartean direla?
|
|
|
Ald. txindor (Zeberio; txiñddor Durangaldean).
|
Beste
hitz hauek ere badira mendebalean: bekatxo (Elgoibar); txeldor (Antzuola, Bergara); txondor (Arrieta, Elorrio); txotor (Busturialdea, Bakio, Fruiz).
|
|
|
Ald. arin (ga) aringa (Busturialdeko hizkera batzuk, Lea Artibai, Durangaldea).
|
Beste
hitz hauek ere badira mendebalean: antxintxika (Deba ibarreko erdigunea, Oñati, Elgoibar eta Azkoitia); galapa (Bizkaiko sartalde gehiena); postaka (Leintz Gatzaga); takarrada (> takarrara) (Debagoiena, Elorrio eta Otxandio).
|
|
|
(Emberiza citrinella) da.
|
Beste
hitz hauek ere esaten dira: eleiztxori (> elestxori) (Zeberio, Arratia, Elantxobe, Munitibar, Otxandio, Aramaio); hormatxori (Eibar, Bergara); kurloi (Busturialdea, Ondarroa, Durangaldea.
|
|
|
Gaztelania zaharreko amatar hitzetik dator eta badirudi Bizkaian egokitu dela euskarara; Arabako lekukoetan hil eta itzaungi agertzen dira.
|
Beste
hitz hauek ere badira mendebalean: atzen (Mutriku); atzein (Bergarako Angiozar auzoa); emendau (Bergara, Antzuola, Elgoibar, amatau lehiakide duela?, Mendaro eta Mutrikuko Astigarribia auzoa.
|
|
|
Umetan sasíeskola sarri éitten gendun, txoríabixak topatza júteko, umetan sasieskola sarri egiten genuen, txori habiak topatzera joateko?.
|
Beste
hitz hauek ere badira mendebalean: eskolara pando egin (Lekeitio); txarritan egin (Antzuola, Bergara); txikar egin (Oñati).
|
|
|
girgilleru (Orozko); girgillu (Bakio, Meñaka). Sortaldean
|
beste
hitz hauek erabiltzen dira: kilker (Debabarrena); kirkil (Artibai eskualdea, Mendexa, Oñati, Eskoriatza); labatxurri/ labatxorri (Oñati); txirtxil (Otxandio, Elorrio, Mallabia, Lea eskualdea, Deba ibar gehiena).
|
|
|
Larri ego nas elixan, txixelarrixai eutzi ésiñik, larri egon naiz elizan, txizalarriari eutsi ezinik?.
|
Beste
hitz hauek ere entzun ditut: txixasi (Lekeitio); txixegure (Aramaio); txixestu (Zeberio).
|
|
|
Zeberion jaso dut.
|
Beste
hitz hauek ere badira mendebalean: intxusatu/ intxuskatu (Oñati); iñusar (Busturialdeko alderdi batzuk); iñuska egin (Eibar); ixurrian ibili (Soraluze); ixurtu (Elgoibar); musturtu (Zollo Arrankudiaga); uxarrian ibili (Antzuola, Bergara, Mutriku).
|
|
|
Ald. zurdai/ zurdei (Durangaldea, Munitibar).
|
Beste
hitz hauek ere badira mendebalean: antzigar (Oñati, Eskoriatza, Antzuola, Bergara); intzerre (Zollo Arrankudiaga, Orozko, Zeberio); lanzurda (Soraluze, Bergara, Antzuola).
|
|
|
Otxandion eta Aramaion ere ogittegastai esaten da.
|
Beste
hitz hauek ere badira: komandresa (Leioa); mustela/ musterla (Lea Artibai eta Mutriku); satandera (Deba ibarreko iparraldean:
|
|
|
Badirudi mendebal gehienean erabili dela, baina gaur egun erdarazko arko iris eta euskara batuko ostadar/ ortzadar zabaldu dira.
|
Beste
hitz hauek ere jaso ditut: arku Arrietan antzina; erromako zubi eta ustruku Zeberion; garriko Leioan eta Berangon; sanmigel zubi Otxandion; ustargi Zaratamon.
|
|
|
Elorrion, Elgetan, Bergaran, Antzuolan, Oñatin, Seguran eta Burundan ere madura erabili da. Gaur egun
|
beste
hitz hauek esaten dira: igustillea (Zaratamo); ihitze (Txorierri, Murueta); isengura (Mallabia); istinga (Antzuola, Bergara, Elgoibar; estinga Eskoriatzan); ihiztoki (Orozko; ihiztuki Zeberio); lukera (Zollo Arrankudiaga); ziduri (Txorierri); zingera (Busturialdea, Durangaldea); zingira (Elorrio, Aramaio, Bergara, Elgoibar); zinturi/ yingudi (Txorierri)?
|
|
|
Klasiko greko latindarren bildumarako Orixek hautatu zituen lanak aztertzea geratzen zaigu, baina lehenago iruzkina behar dute
|
beste
hitz hauek ere: «más completos que los trozos escogidos ordinarios, siguiendo más bien el plan de dar obras completas».
|
|
2018
|
|
|
Horazioren carpe diem hura, alegia. Ni gehiago astindu ninduten hitzaldi hartako
|
beste
hitz hauek: " Inork ez du hil nahi.
|
|
|
Itzuli ugari eman daitezke kultura bizitzeko gaurko bideetan, baina buruaren jauziek sarean nahikotxo mugitu den bideo batera ekarri naute, Rodriguezek
|
beste
hitz hauekin:
|
|
2020
|
|
|
Paisaiaren kontzeptuak baso bukolikoan, Niels Lyhne ren urkidian duela jatorria zioen W.G. Sebaldek,
|
beste
hitz hauek gaineratu baino lehen: " Orain badakigu urkidia Buchenwalden ondo ondoan zegoela".
|
|
|
Teresa Rilok, aipatu liburuan erabiltzen duen estiloan –ezertaz enteratzen ez zen alargun koitaduarena eginez, alegia–, zeharkako aitorpen gisa har litezkeen hitzak esaten ditu: liburuaren 163 orrian, Naparra kasuari buruzko garrantzi gutxiko komentario bat (garrantzi gutxikoa baina kasua ezagutzen duela adierazteko aski); hemeretzi orri aurrerago (182 orrian)
|
beste
hitz hauek jartzen ditu Billy el Niñoren ahotan, Escalerasek proposatu diolako (Teresari) elkarrizketa bat egitea astekari batean, Cherid hil eta gero (Gómez Pachecok elkarrizketarik ez emateko konbentzitzen du): " Y con tu primo ya hablaré yo.
|
|
2023
|
|
|
Tifloteknologia aurrerapen teknologikoak itsuen eskura jartzeaz arduratzen da. Kontzeptu honi loturik, erro bereko
|
beste
hitz hauek aurkitu nituen (euskaratu ditut): tiflologia, tiflologikoa, tiflologoa, tifloteknika eta tifloteknikoa.
|