|
2005
|
|
|
Artikuluak esaten duena argi badago ere, berau hausten duena zigortzeko aukerarik ez da aurreikusten.
|
Beste
hitz batzuekin esanda, ez da inor behartzen ofizialak diren bi hizkuntzak erabiltzera; komertzioetan elebitasuna bultzatzea dendarien borondate hutsaren arabera dago.
|
|
|
Hain justu ere, estimuluak gureganatzeko daukagun gaitasunak mugak dituelako, eta, bestalde, horietako batzuk bakarrik direlako guretzat interesgarriak.
|
Beste
hitz batzuekin esanda, gizakiak aktibatua izaten du kanpotik datorren informazio guztia iragazi, benetan interesatzen zaiona barneratu (beherapenak adierazten dituzten kartelak, kontserbatzaile eza adierazten duten etiketak...), eta bere helburuetarako garrantzirik ez duena alboratzeko mekanismoa. Kontzienteki edo inkontzienteki, estimuluen aukeraketa egiten dugu, eta, beraz, guregana zuzentzen diren iragarki guztien artetik kopuru txikia barneratzen dugu.
|
|
|
Publizitate faltsuaren, merkatuan legea betetzen ez duten produktuen edo iruzurrak egiten dituztenen kontrako legeak oso argiak izan behar lirateke.
|
Beste
hitz batzuekin esanda, kontsumitzaileen interesak zalantzan jartzea ez da inolaz ere errentagarria izan behar.
|
|
2008
|
|
|
Alde batetik, argi dago ekonomi ahalbidea bakarra dela, eta zergek ahalbide horren agerpen desberdinak kargatzen dituztela. Horren ondorioz, berdintasuna tributu sistema osoaren irizpide izan behar da;
|
beste
hitz batzuez esanda, Ondarearen gaineko Zergak konpentsa dezake gastuaren gaineko zergak sortzen duen desberdintasuna, ekonomi ahalbide osoari begira. Baina, horrez landara, berdintasunaren eskakizuna tributu bakoitzean ere aplikatu behar da.
|
|
|
zati orokorra eta zati berezia. Lehenengoan, tributua zer den jakiteko oinarrizko kontzeptuak ikusten dira;
|
beste
hitz batzuez esanik, tributuak Zuzenbidearen barruan duen garrantzia azaltzen da. Horrez gain, tributuaren arauzko iturriak aztertzen dira, bereziki Konstituzioak xedatutako printzipioak?, eta tributuak ezarri eta biltzen dituzten herri erakundeen berri ere ematen da.
|
|
|
Beste batzuen ustez (MARTÍN QUERALT), 86 artikulua lege erreserbaren printzipioarekin lotu behar da (31.3 artikulua); hori dela eta, lege dekretua lege erreserbapean ez dauden gaiak arautzeko bakarrik erabil daiteke. Ondorenez, lege dekretuak erabilita, ezin daiteke tributurik eratu, ezta horren oinarrizko osagairik aldatu ere;
|
beste
hitz batzuez esanda, lege dekretuek ez dute balio tributuak ezartzeko, ez Estatuaren tributuak ukitzen dituzten onurak emateko ere.
|
|
|
prestazioaren osotasuna, prestazioaren identifikazioa eta prestazioa zuzenean eskatzeko modukoa izatea.
|
Beste
hitz batzuez esanik, zergadun solidario bakoitzak zor du tributu zor osoa, eta Administrazioak euretariko edozeini eska diezaioke tributuaren zenbateko osoa.
|
|
|
|
Beste
hitz batzuetan esateko, aurretiazko sarrerak betebehar berezia betetzea dakar, tributu betebehar nagusiaz bestelakoa. Atxikipenen eta konturako sarreren kasuan, betebehar hori etekinen ordaintzailearen gain ezartzen da, nahiz eta ordaintzailea tributuaren subjektu pasiboa izan ez, eta ordaintzaile horrek inolako ekonomi ahalbiderik erakutsi ez.
|
|
|
Estatuak tributuak aplika «ditzake» eta, horrez gain, eragingarriak egin «behar» ditu.
|
Beste
hitz batzuez esanik, Estatuak ez dauka ahalmena bakarrik, betebeharra ere badu. Hortaz, ahalmena den aldetik, tributu eginkizuna uler daiteke ahalmen orokorreko egoera gisa, herritar guztiok betebehar fiskalak betetzeko dugun eginbehar orokorraren aurrean.
|
|
|
tributua eta horren aplikazioa.
|
Beste
hitz batzuez esanik, tributu betebeharra eta hori eragingarri izan eta aplikatzeko behar dugun prozedura nahastu ditu teoria horrek.
|
|
|
Tributuak ordaintzeko betebeharra sortarazten duen egitezko kasura ez da biltzen arau juridikoaren haustea;
|
beste
hitz batzuez esateko, antolamenduaren erreakzioa ezin daiteke oinarritu antolamendu hori haustean.
|
|
|
Zerga pertsonaletan, pertsona jakin bat dago zergaren baldintza objektiboen barruan;
|
beste
hitz batzuez esateko, zerga hori ezin daiteke pertsonarik gabe eratu. Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga, esaterako, bakoizturiko pertsonaren errenta osoaren gainean ezartzen da beti, baldin eta pertsona hori ohiko egoiliarra bada.
|
|
|
Zergadunak tributua ordaintzen ez duenean, edota aitorpena aurkezten ez duenean, betebehar horiek ezartzen dituzten arauak hausten ditu;
|
beste
hitz batzuez esanik, zergadun hori egintza ez zilegia burutzen ari da. Tributuen Lege Orokorrak titulu oso bat jaso du zehatzeko ahalmena arautzeko (IV. titulua).
|
|
|
Erregela hori bat dator errugabetasunaren printzipioarekin. Esangura hertsian, errekurtso edo erreklamazioa jartzeak ez du zehapenaren eragingarritasuna eteten;
|
beste
hitz batzuekin esanda, zehapena ez da eragingarria, administrazio bidean irmoa izan arte. Modu horretara, zehapena eragingarria ez denez, ezin daiteke berandutza korriturik eskatu, hau da, zehapena irmoa izan arte ezin daiteke korriturik eskatu.
|
|
|
Hainbestez, Administrazioak ez badu zorra eskatzen Legeak zehazturiko epean, zor hori azkendu egiten da.
|
Beste
hitz batzuez esanik, Administrazioak likidazioaren bidez tributu zorra zehazteko duen eskubideak iraupen mugatua du. Ondorenez, epe jakin batzuk igarotakoan, Administrazioak bere eskubidea galtzen du.
|
|
|
Arean bere, etorkizuneko zergaldietako salbuespenen sortzapena ez da oraindik gertatu; hortaz, ezin daiteke eskuratutako eskubideez hitz egin.
|
Beste
hitz batzuez esateko, ez da egon salbuespen horiek erabiltzeko eskubiderik eta, horren ondorioz, ez dira salbuespenak galdu, inoiz eskuratu ez direlako. Edozein modutara ere, segurtasun juridikoaren printzipioa eta Konstituzioaren beste printzipio batzuk (atzeraeragintasun eza?) ere gogoan izan behar dira.
|
|
|
Administrazio kudeatzaileak berak hasierako likidazio hori behin betiko likidazio bihur dezake. Behin betiko likidazioak, ostera, ezin aldaraz daitezke tributuak aplikatzeko bidean, prestazioaren zenbatekoari buruz Administrazioak duen azken adierazpenak baitira behin betiko likidazioak;
|
beste
hitz batzuez esateko, behin betiko likidazioak aldarazi ahal izateko, subjektuak aurkaratu behar ditu horiek, edota berrikuspen prozedura bereziak erabili behar dira. Aldaezintasunak badu bere azalpena:
|
|
|
Hala ere, ondasuna baloratu arren, Administrazioak gerogarrenean balio horren egiaztapena egin dezake, hasieran emaniko balioa aldatuz.
|
Beste
hitz batzuetan esanda, hiru hiletik aurrera erantzuna ez da loteslea Administrazioarentzat, eta bihar etzi aurretiaz emandako balorazioa alda dezake. Administrazioaren erantzuna zioduna izan behar da, baloratzeko erabili diren irizpideak azalduz (baita zergadunak ekarritako datuak aintzat hartu direnentz ere).
|
|
|
a) Zerga bilketa administrazio eginkizuna da, esangura teknikoan.
|
Beste
hitz batzuetan esateko, arauek Administrazioari eratxiki dioten ahalmen eginbeharretako bat da; hortaz, Administrazioak zerga bilketa ahalmenak ez ezik, zerga bilketa gauzatzeko eginbeharra ere badu.
|
|
|
Tartekariaren esku hartzea handiagoa edo txikiagoa izan daiteke. Batzuetan, bankuak edo partzuergoak «modu irmoan» hartzen du jaulkipena;
|
beste
hitz batzuez esanik, bankuak lehenbizian erakunde jaulkitzaileari maileguan ematen dio horrek behar duen adina diru, eta gerogarrenean negoziatzen ditu tituluak merkatuan. Mailegu kontratua, beraz, erakunde jaulkitzailearen eta banku tartekariaren artean egiten da; gero, mailegu emailea aldatzen da, tituluak hirugarrenak eskuratzen dituenean, eta betebehar izaerako lotura sortzen da erakunde jaulkitzailearen eta hirugarren horren artean.
|
|
|
Lurralde Historikoetako erakunde eskudunek, Estatuak bezala, tributuen arloan arauak egiteko ahalmena dute, euren berezko tributu eraentza sortu eta garatuz.
|
Beste
hitz batzuetan esateko, erakundeok (Batzar Nagusiek eta Foru Aldundiek) euren lurraldearen barruan tributuak arautzeko ahalmena dute. Ekonomi Itunaren (2007) eta Ekonomi Hitzarmenaren (2007) azken aldarazpenek berriro utzi dute agerian Espainiaren historian zehar ez dela tributu batasunik izan, eta egun ere ez dagoela, Euskal Autonomia Erkidegoari eta Nafarroari tributuak arautzeko ahalmen zabala ematen baitzaie.
|
|
|
Seigarren Ekonomi Ituna 1952ko otsailaren 29ko Dekretuak onetsi zuen, baina Arabako lurraldearentzat soilik. Itun horretan, maiz sarri erabiltzen zen «administrazio kudeaketarako itun» esamoldea;
|
beste
hitz batzuez adierazteko, zergak lurralde erkideko arauketaren arabera biltzen zituen Arabak, bertako Foru Aldundiaren kudeaketaren menpean.
|
|
|
Labur zurrean, solidaritate printzipioari helduta, Administrazio bakoitzak bere gastuei egin behar die aurre, lortzen dituen tributuekin; baina, sarri askotan, egokitzapen tresna bat behar da, tributuen sarreren eta gastuen arteko oreka ziurtatzeko.
|
Beste
hitz batzuez esateko, Gobernu bakoitzak berari dagozkion sarrerak eskuratu behar ditu, horren gastuen arabera. Desorekak saihesteko, Kupoaren sistema ezarri da.
|
|
|
Administrazio egintzaren eragingarritasuna eteteko, zordunak bermeen kostuak ordaindu behar ditu. Gerogarrenean, ebazpenak adierazten badu egintza antolamendu juridikoarekin bat ez datorrela, Administrazioaren jarduna akastuna izan da;
|
beste
hitz batzuekin esateko, Administrazioak legearen arabera jardun izan balu, zordunak ez zituzkeen bermeen kostua ordaindu behar izango. Horregatik, guztiz bidezkoa da Administrazioak ordaintzea kostu horiek.
|
|
2009
|
|
|
Akats horiek lotzen dira, gainera, kanbio zordunak jarri ahal dituen salbuespenen sistemarekin; izan ere, Prozedura Zibilaren Legea Merkataritza Kodearen aurrekoa denez gero, arazoa prozesu arazo bihurtu da, baina horren irtenbideak tituluen arauketa substantiboa ukitzen du.
|
Beste
hitz batzuez esanda: aukeratzen den salbuespen arauketak ekarriko du letraren kari bidezko ulerkerak irautea, edota kontrara, tituluaren abstrakziorako joera hastea.
|