|
2000
|
|
|
Surik piztu barik horren kontura
|
beste
garai batzuetan nahiko sofritu duelako hizkuntzak eta patxada guztiz, aditu, unibertsitate, euskaltzale eta abarren artean euskalkiari leku normalizatu bat egin behar zaio, denborarekin euskara batu aberats bat lortzeko, gaztelerak duen bezala.
|
|
|
Connemarara, alegia.
|
Beste
garai batean, XIX. mendearen erdialdean, Irlandak Gosete Handia deritzona jasan behar izan zuen: patata uztak hondatu egin ziren eta ondorioz jendetza izugarriak hil ziren, edo uhartetik alde egin behar izan zuten, gehienak Estatu Batuetara.
|
|
|
Edukin zerbait baduela antzematea zaila da, zinez
|
beste
garai bateko kazeta baten tankerakoa baita" Le Miroir". Tamaina handikoa, herrietako berri arruntez (sortzeak, heriotzak, ezteiak eta abar...), eztei argazkiz eta kiroletako albistez osatuta gehien batez.
|
|
|
Orduan itzulerakoan etortzen zitzaigun furgoneta bat ateratako gauza guztiak San Telmora ekartzeko, baina gu geu berriro motoan bueltatzen ginen.
|
Beste
garai batzuk ziren, sosik ere ez genuen-eta.
|
|
|
Maharaja delako hauen eskubide eta indarrak" Europako zenbait erregerenak baiño aundiagoak ziran", aldizkariak zioenez. Halaz guztiz, gutxitzen hasiak ziren, kopuruari dagokionean behintzat, zeren
|
beste
garai batzuetan," England eko Victory erregiñaren denboretan" kasu," benetako jaungoiko txiki" en gisara bizi ziren" 500 maraja" ba omen zen. Mesedetxoren bat edo beste egingo zioten andre Victory ri" Koroaren bitxia" berea izaten jarrai zezan, eta Ingalaterrako erregina esker onekoa izaki...
|
|
|
Orain
|
beste
garai batean gaudela ikusten da eta justu kontrakoa gertatzen dela: bertsolariak dira literaturara eta beste alorretara ekarpenak egiten ari direnak.
|
|
|
Orduan ez zekien zer erantzun ere, eta eman zidan erantzun bakarra honako hau izan zen: Giza Eskubideen onarpena
|
beste
garai batekoa zela, haiek beste denbora batzuk zirenez gero.
|
|
|
Gaur egunean, komentarista iruzkinaren egilea bera da, bere testua irakurriko duena.
|
Beste
garai batekoa da artikulugile edo informatzaile ospetsuak idazten zuenekoa, gero, hizlari batek irakurria izan zedin.
|
|
|
|
Beste
garai batzuetan, berriz, gure espezie bereko animalien bila ematen ditugu egunak; haiek zaintzeko baino, beraiek zain gaitzaten. Bila esan dut, baina esan nezakeen baita ere esperoan, berreskuratu nahian, gogoratzen, hautatzen...
|
|
|
Atzerriratuen ikuspuntutik hori bigarren mailako helburu bihurtu zen orduan, nagusia Franco botatzea baitzen. Dena dela, datu horiek, salbuespen guztiekin,
|
beste
garai bateko espresioak dira, artikulu honen mugak gainditzen dituztenak.
|
|
|
|
Beste
garai batean, gizabanakoen banantzeak zekarren ondasunen banantzea, baina ondasun banantzeak sekula ere ez gorputzena.
|
|
|
Horrexegatik ez ditugu onartu, lege arrazoien artean, heriotza zibila —naturalaren antzekoa— eta ezkontide batek bestea salatzeko moduko delituak. Ez dugu zuzen ikusi dibortzioak onargarriagoa izan behar duenik,
|
beste
garai batean banantzeak ziren bezainbestekoak, behinik behin.
|
|
2001
|
|
|
Inguruko herrietan egiten zituzten tresna hauek. Pasaiako Lasa eta Madariaga Fundizioak, Errenteriako Illarramendi, Tolosako Otaegui (hauek egurrezkoak egiten zituzten) eta Luzuriaga dira besteak
|
beste
garai hartako matxakak egiten zituztenak. Makina modernoak, ordea, Normandiatik ekartzen zituzten.
|
|
|
Barruan ere, itxura informalez jantzitako hainbeste jenderen artean versallestar itxurako gela erraldoiaren luxua aurkituko dugu, geure buruari gaur egungo bizimodurako gehiegitxo ez ote den galdetzen diogularik. Noski, kontrasteak azaltzeko eraikina
|
beste
garai bateko noblezia eta burgesia dirutsuarengan pentsaturik egin zela esan behar da, eta ordutik hona bainuetxeen munduan ere gauzak asko aldatu direla.
|
|
|
Baina hori alemanentzat gauza txikia zen, beharrik ez ziren SSak! Hala ere,
|
beste
garai batean gehiago eginen zuten, baina orain aliatuak Parisera bidean ziren, Provencetik ere sartu ziren...
|
|
|
Hori bai, lehenago beste mendi bat ere igotzeko asmoa dugu, Okabe alegia, honek ere sekulako paisajeak erakutsikodizkigulako, baina, batez ere, aintzinatik gordetzen jakin izan dituen harrespila magikoak ederki gordetzen dituelako,
|
beste
garai bateko gizakiaren aztarna gisa. Bitartean, nola ez, Irati handiosoa ikusgarriro agertzen joango zaigu, bertako mirariak bata bestearen atzetik erakutsiko dizkigula.
|
|
|
|
Beste
garaiak dira hauek, dudarik gabe: euskaraz esna gaitezke irratiari esker, euskal prentsa irakurriz gosal dezakegu, ikasketa asko euskaraz egin ditzakegu, Honekin batera, gure artean argitara ematen diren liburu askoren tiradek gora egin dute.
|
|
|
Stephen Cummings Oheburukoa duela gutxi arte dekorazioa definitzeko arazo batzuk zituen eremua da.
|
Beste
garai batean, oro har, gurutze batekin, santu baten irudiarekin edo beste erlijio ikono batekin betetzen zen eremu hori. Gaur egun hori ez da hain arrunta, eta beste elementu batzuekin bete behar da.
|
|
|
Batzuetan komentarioak ordurako oso ulergarri ez ziren hitzei buruzkoak ziren:
|
beste
garai bateko hitzak, zaharkituriko esanahi eta batere erabili gabeak; beste batzuetan gerra egiteko teknikei buruzkoak izaten ziren, edota janzkerei buruzkoak. Baina beraien komentarioak ez ziren aurreko hauetara mugatzen, errezitatzen zutenaren zentzu intelektual, moral eta historikoaz ere arduratzen baitziren.
|
|
2002
|
|
|
Batasuneko buruzagiek behin eta berriro aipatzen dute
|
beste
garai historiko batzuetan ere ezker abertzalea egon dela legez kanpo, hala ere aritu dela eta orain ere arituko dela. Ez da horren zalantzarik, kontua da, besteak beste, bere eragin politikoa handitu hala txikituko den.
|
|
|
«Intelligentsia» hitza zehaztetik abiatu gara: «Lehenik ere erabilia izan da hitz hau, Paulo Iztuetak badu liburu bat euskal intelligentsiaren inguruan. Paulok baina, Orixe eta
|
beste
garai bateko intelektualak izan zituen gogoan, nik, berriz, oraingoak izan ditut hizpide. Kontzeptu hau oso zabala da, eta ez du, nahitaez, intelektuala zentzu hertsian hartzen, euskalgintzan diharduten eragile guztiak bildu daitezke berean, andereñoak edota irakasleak, besteak beste.
|
|
|
OHEak errealki folklore bat dira.
|
Beste
garai batzutan iratxoak, amandreak, aingeruak zeuden bezala, orain imajinaziozko izaki horiek plater hegalaritan datoz. Zergatik?
|
|
|
Horrela, Euskal Herriko ekipamenduko ondasunen sektorea, funtsean, Bizkaian kokatutako bi enpresa handitan dago oinarritua: bata Mecanica de la Peña (Mecapeña), Urdulizen kokatua, eta
|
bestea
garai bateko BW, orain multinazional aleman baten eskuetan (Babcock Borsig), eta Trapagaranen kokatua, Ezkerraldean. Bi enpresek orain baino askoz enplegu gehiago izan dute beren historia luzean, baina krisiek, pixkana, enplegua kendu egin dute.
|
|
|
Bazen oposizioko jende gehiago ere leku garrantzitsuetarako hautatua. Baina egia da,
|
beste
garaiak ziren. Merkatal Ganbara harekin lortu genuen pentsa gaur egun zer izango litzatekeen Euskal Herriko bost ganbaren arteko argitalpen bat egitea, Baionakoa barne.
|
|
|
Gero
|
beste
garaiak egokitu zaizkigu bizitzea. Gaur egun lur jota bizi gara abertzaleak hemen.
|
|
|
Antzinako erresumetan egitura politikoen kontzepzio patrimonialista zeukaten, eta lurralde bat batera edo bestera joan zitekeen ez bere nortasunaren arabera baizik eta heredentzia kontu batekin. Gaurko egoerak
|
beste
garai historiko batzuetakoekin alderatzeko ahaleginarekin kontuz ibili behar dugu.
|
|
|
dela magiko fantastikoak (Irigoien, Atxaga), dela ingurune urbanoa marrazten digun" errealismo zikina" (E. Jimenez, U. Apalategi, X. Montoia...), dela
|
beste
garai historiko batean kokatutako errealitate bat irudikatu nahi diguna (I. Mujika, Egaña, Iturralde, Jimenez...), dela egoera baten ondorioak salatu nahi dituen errealismo kritikoa (Urrujulegi, Txillardegiren Exkixu, Hernandez Abaitua, L. Mintegi...)... ugariak dira, ezbairik gabe, errealismoaren egungo aurpegiak.
|
|
|
Horrekin guztiarekin batera, eleberriaren literatur edo kultur erreferentziek (liburuaren entziklopediak, Ecok esango lukeen bezala) garaiko poetika eta pentsamendu korronteei egiten diete erreferentzia: Gauguin (65), Kafka eta Amiel (74), Gide (89), Valéry (115), San Agustin (123), Unamuno (131), Lizardi (132), etab. Horizonte literario hori guztia eleberriaren modernitatearen adibidea da,
|
beste
garai bateko mundu idilikoetatik urrun, mundu hurbilago, sinesgarri eta, jakina, batere manierista ez dena erakusten baitigu.
|
|
|
hezkuntza politika eta erakundeak, alfabetatze prozesuak, haurtzaroaren azterketa eta pentsamendu pedagogikoa. Arestian esan dugun bezala, azkenbi mende hauen inguruko lanak,
|
beste
garaiekin konparatuz gero,, ugariak, dira, nahiz eta, aro garaikide honetan heziketak izan duen bilakaera egoki eta zorrotzezagutu ahal izateko, sintesi lan orokorra falta zaigun oraindik9.
|
|
|
Geroztik,
|
beste
garai batean sartu dira irrati askeak. Alde batetik, antolaketaren inguruan, profesionalagoak direla esan liteke; hau da, borondatezko lanean oianarritzen diren arren, beharrezkotzat jotzen dute formakuntza.
|
|
|
Martzialek errealitatearen irrimarrak egiten bazituen, Juvenalek eszena osoagoak marrazten eta margotzen ditu, erretorikan ikasitako baliabideak erabiliz. Baina askotan
|
beste
garai batekoak balira bezala aurkezten ditu (batik bat bederatzigarren liburutik aurrera), balio orokortzailea emanez.
|
|
|
Arrakastasua izan zen bere garaian, besteak
|
beste
garaiko kontuez diharduelako; gero ere bigarren loraldi bat izan zuen idazle kristauen artean, bere pentsamenduak ondo zetozkiolako etika kristauari.
|
|
|
Hala ere, merkurioaren kasurik ezagunenean gertatzen den bezala, haren forma organikoak askoz arriskutsuagoak dira. Hala gertatzen da tributil eztainuarekin (laburtuta, TBT),
|
beste
garai batzuetan nabarmen erabiltzen baitzen itsasontzien kroskoetan zoladuraren aurkako agente gisa (algak eta beste organismo bizidun batzuk itsastea eragozten zuten). Haren erabileraren eta abusuaren ondorioz, gaur egun ia edozein itsas organismotan aurki daiteke TBT, batez ere itsasertzean harrapatutakoetan.
|
|
|
Bestalde, Elkargoko Medikuntzako Erakundeko (MME) lehendakari Guillermo Sierrak atzera bota zuen atzo Segurtasun Indarrek atxiloketa horietan izan zuten jokabidea. “Harritu egiten gaitu operazioa nola gauzatu den ikusteak; justiziatik ihes egin nahi ez duten herritar (mediku) batzuen bulegoetan sartzeak,
|
beste
garai batzuetako prozedurak gogorarazten dizkigu, kezkatzen gaituztenak”, esan zuen Sierrak, eta gaineratu zuen “Estatu demokratiko batean, herritar guztiek entzun behar dute kondenatu aurretik”. Hala ere, MMAko lehendakariak gogorarazi zuen medikuek, gizarte betebeharrez gain, betebehar etikoak dituztela, “eta etika aldatu eta herritarra engainatzen duen eta aberastasun pertsonala bilatzen duen oro, eta ez osasun laguntza, kritikagarria da”.
|
|
|
–Belarriak zorroztuz gero –adierazi zuen Alaznek–,
|
beste
garai bateko hasperenak aditzen direla ematen dik. Entzun.
|
|
|
Ile xerlo batek ia guztiz estaltzen zizkion begiak. Ile xerlo hark
|
beste
garai haietako oroitzapenak askatu zizkion barnean Juleni. Ile xerlo hura orduko berbera zen esatekoz.
|
|
|
Izan behar zuen. Arantxari ez zitzaion jada gelditzen, egia esateko,
|
beste
garai bateko kirolari traza gehiegirik. Aurpegian hemezortzi urte zeuzkaneko tankera bazuen ere, gizentzen hasita baino gehiago zegoen.
|
|
2003
|
|
|
Adrian Perezen ustez, taldearen garapen normala izan da: " Guk geure artean euskaraz egiten dugu etengabe,
|
beste
garaietan gertatzen ez zen bezala. Izan ere, talde honetatik jende asko pasa baita.
|
|
|
Arrazionaltasuna eta autonomia indibidualabaieztatzen duen bitartean, ez du ahalbideratzen eztabaida eta partaidetza zuzena; eta dagoenarekiko konformismo akritikoa bultzatzen du. Autoreak, kontuan hartubeharreko bereizgarritasuna ikusten du modernitatean,
|
beste
garai historikoenaldean; gure garai historikoak, irudikapen eta signifikazio sistema bakarrean (balio, arau eta orientabide sistema bakar batean) oinarritu beharrean, bi irudikapen sistema ditu oinarri; batetik, autonomia indibiduala eta kolektiboaren etengabeko bilaketa, eta bestetik, sistema kapitalistaren signifikazio sistema utilitarista. Autonomiaren bilaketa antzinako Grezian ditu sustraiak, eta eklipse luze batiragan ostean, sasoi modernoetan berpiztu zen XI. gizalditik aurrera:
|
|
|
Berezia, bestalde, lanaren egilea UEUren zuzendaria izan delako, baina historialarioi aztergairekiko urruntasuna eta hoztasuna eskatzen zaigu. UEUren zuzendaria izateak erakundea ondo ezagutzeko aukera eman zidan; eta, kudeaketa egokiak dituen zailtasunen jakitun, bestela baino ikuspegi ulerkorragoa izan dut
|
beste
garai batzuetan egindako bidea aztertzeko. Ezin dut ukatu lan hau maitasunez eginda dagoenik, nire unibertsitate bizitzaren zati handi bat UEUrekin lotuta baitago; eta, bertan, toki eta jatorri desberdineko adiskide ugariez gain, euskal gizartearen beste esparru batzuetan aurkitu ez dudan lankidetzarako eta trukerako gune berezia topatu dudalako.
|
|
|
|
Beste
garai batzuetan, eta ia modu orokorrean, hotza hilketaren garaiarekin batera iristen zen. Berehalako kontsumorako haragia lortzeaz gain, jakiak urte parterako betetzea zen helburua, hestebeteak eta tradizioaren arabera prestatutako beste produktu batzuk eginez, ahalik eta denbora gehien iraun zezaten.
|
|
|
Belaunaldi berriak Gizarte Gaien kanpainak bezalako kanpainek eragiten duten eszeptizismoaren aurrean, adituek gurasoen belaunaldi berrietan jartzen dute indarra. “Gazte gehienek ez dute eztabaidarik egiten,
|
beste
garai batekoa dela uste baitute. Gero, bizitzaren errealitatearekin aztoratuko dira”, gogoratzen du Carmen Rodríguezek.
|
|
|
Inoiz izutu ere egin omen zuen. Antzezlan batetik ihes egindako aktore bat omen zirudien,
|
beste
garai edo lekuren batekoa, galtzaile paperean ia beti, Monikak ez daki seguru zergatik, gailurrari beldurra ziolako beharbada, edo porrotak, amildegiak edo gauzen ifrentzu eta alde ilunak halako tira berezi bat eragiten ziolako agian.
|
|
|
Orduan idazleak, behatz erakuslearen eta luzearen artean billete bat zuela, eskuarekin keinu inperatiboa egin omen zion gizonari, aurrera jarrai zezan isilik. Monikari hantustekoa iruditu zitzaion imintzioa,
|
beste
garai batekoa," filmen batean ikusia edo" esapidea zerabilela uste dut komisarian egin zituen adierazpenetan;" nazkagarri baten imintzioa" pentsatu nuen nirekiko, gorrotatu egiten baitut dirua hain modu agerian erabiltzen duen jendea. Monikari, ordea, jakin mina piztu omen zion eta isilik jarraitu omen zuen, isilik jarraitu omen zuten, leihatila banatatik kale esnatu berriei begira, bikote aldendu samartuak joan ohi diren eran.
|
|
|
Hala ere, lekua lehengo bera zen, baina denbora ez.
|
Beste
garai batean nintzen, oso bestelakoan.
|
|
|
Urte batzuk lehenago hango eta hemengo aldizkarietan atera hinduten. Askorentzat hi eredu izatea nahi zitean,
|
beste
garai batean Inazio bezalakoentzat eredu izan hintzen bezala. Argazki puta horrek dena izorratu zian, ordea.
|
|
|
Neskak txabolan beheko surik ote zegoen galdetu behar zuen, horixe zen-eta bere kezka nagusia, baina elurra botatzen hasi duenetik hotzagatik nahikoa kexatu dela iruditu zaio, eta arduratsu azaldu nahi izan du lagunaren begietara, hura bezala erne eta atezuan dabilela erakuste aldera. Mutilak, berriz, kikiltasun eta mesfidantza zantzuak ikusi uste ditu neskak esandako horretan, baina ez du estu hartu nahi izan,
|
beste
garaietan ez bezala.
|
|
|
Irekiera ofiziala Espainiako Elena Borboikoak egin zuen, senarrarekin.
|
Beste
garaietako kiratsa izan zuen inaugurazioak, goitik behera, eta norekin eta Oteiza intimoenarekin. Oteizaren izena lehen aldiz entzungo zuten erret etxeko bi pertsonaiek ikusi ahal izan zuten, beraientzat propio prestaturiko bisitaren barruan, artistaren tailer berritua, bere liburutegi apailatua.
|
|
|
Bidaiak bezala dira denboran, dio Paul Oskar Kristeller ek, Ernazimentuko autoreen estudioa justifikatu nahi duela. Baina Kristellerrek, beste lurralde batzuetara edo
|
beste
garai batzuetara bidaiatzeak gure mentalitatea zabaltzen duela, esango balu bakarrik, topiko zahar merke bat besterik ez zuen esan izango, bidaiatzearen gorazarre gehienetan horixe egin ohi baita modu" ilustratu" sinplista ezagunean. Izan ere, ohiko gure pentsaeraren bestelako posibilitateak deskubritzeko, oso urrutira joan beharrik ez dago, ez behintzat euskaldunarentzat.
|
|
|
Aitzitik, historialaria sarritan honetaz kontura daiteke: zientzialari komunitate batek paradigma zaharrago bat
|
beste
garai batekotzat jotzen duenean edo eskola aurre paradigmatiko batzuen planteamendua baztertzen duenean, era horretan zientzi ikuspuntu garrantzitsu baten ernamuina baztertzen du eta beranduago berriro ere bertara itzuli du. Haatik, ez dago oso garbi horrela jokatzean komunitateak zientzi garapena atzeratzen duenik.
|
|
2004
|
|
|
|
Beste
garai batzuk ziren eta orduan, esaten den bezala," lo vasco vendia": euskalduna, euskaltzalea izatea oso ongi ikusita zegoen.
|
|
|
Nabarnizen utzi zuen familiak ikusi ez duena ikusi eta bizi izan du Idahora joan zen euskaldunak: bestelako planeta ikusi du, izateko modu ezberdinak,
|
beste
garai batzuk... Eta etorri eta Nabarnizen eragin du:
|
|
|
Ordena jakin bati eustea Terraza edo balkoia trasteleku moduko bihurtzeko arriskua dago, batez ere etxebizitza txikietan. Neguan edo eguraldiak kanpoan egotera bultzatzen ez duen
|
beste
garai batzuetan gertatzen bada hori, baliteke eragozpenik ez sortzea. Baina udan, objektuak metatzeak ez du behar adina leku uzten, edo urduritasuna sor dezake, erlaxatzea galarazteko.
|
|
|
Inoiz txaloka hasi dira denak leihoetatik, Nero indartsu heldu bada aldatsaren amaierara,
|
beste
garai batean beraz, hiru minutu eskas behar izan zituen hartan. Lucak, zinema itxi eta etxera doanean, ordu erditik behera ez du inoiz egiten, farolen azpian geratzen delako neskekin berba egiten.
|
|
|
Horrexegatik eta Hitlerri dion fideltasun gaixotiagatik eusten dio karguari. Halako gizon batek, bestelako egoera batean,
|
beste
garai batean, ez zukeen inolako kalterik eginen. Tipo xelebrea besterik ez zen izanen.
|
|
|
Gaur egun, noski,
|
beste
garai batzuk dira. Zorionez ikastolak sortu ziren.
|
|
|
Izan ere, arrazoiak egon badaude, eta ugariak gainera, gure oinarrizko ideiak eta gure munduaren ikuskera zuztarretatik auzitan jartzeko. Zientzia eta teknologia indar boteretsuak bihurtu dira gaur egun, ia ahalguztidunak,
|
beste
garai batean Jainkoa eta eliza izan zitezkeenaren parekoak zenbait aspektutan. Orduko garaietan gizakiari erlijioak eskain ziezaiokeen guztia eskain diezaiokete gaur egun haiek, baita hilezkortasunaren, edo horren ezean bizitza luzeago baten, ametsa iziotuta izatea ere.
|
|
|
Zientzian eta teknologian datza gure itxaropen eta poz guztia, baina baita ikara eta izua ere. Zientziak eta teknologiak (jainko mediatikoari aplikatutakoak bereziki) sendo inguratzen eta babesten gaituzte, eurek zuzentzen dute gure zeregin osoa bide jakin batzuetatik gure bizitza osoan, eta harro, baina fundamentu askorik gabe, beharbada, guk arintasunez gutxiesten ditugu beste leku batzuetako eta, bereziki,
|
beste
garai batzuetako bizierak, pentsamoldeak eta mundu ikuskerak, geurea" aurreratuagoa" bailitzan; sineskeriatzat jotzen dugu gureetatik urruntzen den edozein uste eta ideia eta, gehiago oraindik, eskandalagarriak iruditzen zaizkigu gureekiko arrotzak direnen jarrerak eta jokaerak. Erlijio itsuenean bezala ez dago apaltasunerako lekurik gurean; alderantziz, ezgauza gara gurearen mugak ikusteko eta larregizkoak izan daitezke, beharbada, besteenean dakuskigunak.
|
|
2005
|
|
|
Lizarra Garaziko garaian ezker abertzalean kontsulta bakarraz hitz egiten zen, Euskal Herri osorako eratu beharreko legebiltzarraz... Pentsatu behar da halakoak
|
beste
garai bateko planteamenduak direla?
|
|
|
Ez, ez dira
|
beste
garai bateko kontuak. Guk ideia berberekin jarraitzen dugu, baina gauza bat da Batasunak Bide Eginezen zer proiektu proposatzen duen, eta beste bat euskal herritarrok zer erabakitzen dugun.
|
|
|
Klase sozialen araberako bereizketa garai haietan ez da
|
beste
garaietan gertatudena bezain handia. Zentzu horretan, partaideen kopuru eskasak etxez etxe eginikokaptazioa behartzen du.
|
|
|
Infanteriako konpainia hauen eraketa erakunde edozonaldearen araberakoa izaten da. Horrela, gehienek hiriko auzo bat ordezkatzendute, baina batzuek beste talde batzuk islatzen dituzte; Real Union konpainia, esaterako, edota
|
beste
garai batzuetan RENFE, Kasino Tradizionalista edota Batzokiizeneko konpainiak. Desfilearen ordena arrazoi historikoen arabera egiten da, eraketaren ordena kronologikoa, bere postua galtzea berandu iristegatik edotagerra ostean konpainia osatzeko kide nahikorik ez izateagatik?, gaur egun ordenahau tradizionaltzat jotzen da, eta beraz, aldaezina.
|
|
|
Kasuhonetan ere gatazka irrazionalitate eta eskandaloaren bidetik eramateko saiakeraegin zen. Aitzitik,
|
beste
garai batzuk ziren eta hiritarren parte hartzea instituzioetan errazagoa zen; gutxienez, une horretan emakumeek beraien iritzia ematekoaukera izan zuten. Bitxia bada ere, garai haietan egunkarietan emakumearen partehartzearen kontra azaldu ziren iritziak eta iritzi emaileak eta gaur egungoak berdinak dira.
|
|
|
Ahaleginak egiten nituen etxe barneko egoerak kanpoan islarik izan ez zezan, baina nik ere igartzen nuen ez nengoela
|
beste
garai batzuetan bezain hiztun. Edozer gauzak haserretzen ninduen eta jatetxeko langileek, aukeran, nahiago izaten zuten ezer ez galdetzea; Mateok ere nahiago zuen niri ezer ez esan.
|
|
|
|
Beste
garai batean, Karlos Felix nire ondoan egongo zen, biok barrez Asisko eta Markoren margoekin gozatzen, aurpegi haiek imitatzen, haien esaldiak geureganatzen... Orduan, ordea, bazirudien nahiago zuela Lurdisekin tirabiraka ibiltzea:
|
|
|
banekien une hartaz beti oroituko nintzela, eta beti nostalgiaz. Amak, behin, txikitako nire argazki bat atera zuen albumetik –pijamaz jantzita ageri nintzen, sehaskan, aurpegia txokolatez zikinduta–, biziki gustatzen omen zitzaiolako,
|
beste
garai baten ederra gogora zekarkiolako, eta marko bat ipini eta egongelako horman eskegi zuen. Nik ere huraxe egingo nukeen:
|
|
|
Adelak irribarre egin zuen, kikara barrura begira, koilaretxoarekin jolasten zen bitartean. Isilik hartu zuen txokolatea, ogi xigortuak emeki bustiz, esan behar zidana ondo neurtzen ari balitz bezala; hori iruditu zitzaidan, behintzat; edo, bestela,
|
beste
garai batzuk ari zen oroitzen, lehen minez, niri nerabezaroan erakutsitakoak gogoratuz edo. Irribarre egiten zuen, eta itxura barrekara zeukan, artean haur bat banintz bezala hitz egin ala ez zalantzan balego bezala; horixe irakurtzen nion begietan eta aurpegiko keinu leunetan.
|
|
|
batzarra frontoian. Denborak ziren leku hartan inolako ekintzarik egiten ez zela; tran  tsizioaren hasieratik, gutxi gorabehera; baina oraingoan jendea berez bezala mugitu zen,
|
beste
garai batzuen oihartzunez edo, Joxe agurtzeko omenaldi bat egin nahirik. Bailara guztiko jendea igo zen; frontoia leporaino zegoen, eta jende gehiago plazan pilaturik, frontoiaren ondoan.
|
|
|
Aitonak inoiz ez zituen"
|
beste
garai haiek" aipatzen. Banekien, izekok esanda, herriko etxe handian egon zela hainbat urtez, gerra bukatu ostean.
|
|
|
Ez zituen inoiz"
|
beste
garai haiek" aipatu.
|
|
|
" Baditugu urteak biok, Angel. Bada
|
beste
garaiak ahazteko unea. Ez zaizu iruditzen?
|
|
|
Sergiok arrazoi zuen. Ibilbide luzeko trenek hauts gehiago eta neke gehiago zuten gainean, lurralde ezberdinetan zahartu denaren txapa azala,
|
beste
garai bateko ukitu bat, herdoilera iristen ez den distira ez bat, diktadoreak erortzen ziren bitartean garai berriaren etorrerak tren haiek martxan harrapatu izan balitu bezala, trenak enteratu ez bailiran erregimen aldaketaz. Eta diktadurak gera daitezke, baina martxan datozen trenak ez.
|
|
|
Eta diktadurak gera daitezke, baina martxan datozen trenak ez.
|
Beste
garai bateko auskalo zer bat zuten ibilbide luzeko trenek.
|
|
|
Eta ezinezkoa dela dakizun arren, Apezetxeari egokitu zaion bizitza zenukeela nahiago zeuretzat, daukazun hau baino. Aitor ezazu zenbateraino zaituen liluratzen izadiaren eta gizakiaren arteko
|
beste
garai bateko harreman estuak. Munduaren neurriak oinez ibiltzeak markatzen zituen aroak dituzula amets.
|
|
2006
|
|
|
Lanetik atera eta lagun taldearekin elkartzen zen tabernaz taberna basoerdiak hartuz txikiteoan ibiltzera.
|
Beste
garai batzuk ziren. Gaur egun gizartea aldatu egin da eta jendeak nahiago du etxean egon telebista ikusten edo dena delakoa egiten.
|
|
|
Sagardoa Euskal Herrian aldaketa aldi nabarmenean murgilduta dago; urtetik urtera nabaritzen da aldaketa horrek utzitako arrastoa, batez ere
|
beste
garai batzuekin alderatzen badugu. Dena den, oraindik lan asko dago egiteko.
|
|
|
Gaur egun badirudi feminismoa itzalean dagoela, ez al da ikusten
|
beste
garai bateko mugimendu erradikal gisa. Zer egin du gaizki feminismoak jendea erakartzeko hain gaitasun gutxi izateko?
|
|
|
Bertako gurdibide eta bidezidorrek Infernuko erreka aldeko errotara joan ohi ziren baserritarren urratsak ezagutu zituzten.
|
Beste
garai batzuk ziren, gogorrak eta zailak, guda guztien ondotik izan ohi direnen antzekoak.
|
|
|
Sinesten duzu,
|
beste
garai bateko baskoien jentilitate barbaroa, zenbat odol sakratu isuri zuen akats krudelak. Uste duzu biktimen arimak Jainkoarengana eramanak izan zirela berriz?
|
|
|
Halako zerbait antolatzeak ilusioz betetzen gaitu; gure zaletasuna eta gure kirola bizirik daudela frogatzen du eta. Batzuek uste dute guztiau pasata dagoela,
|
beste
garai batzuetakoa dela. Baina guretzat oso bestelakoa da.
|
|
|
izateari gero eta garrantzi handiagoa ematen zaion gizartehonetan, askotan ahaztu ohi dira guraso berriengan prozesu honek sortzen dituententsioak eta estres mailak.
|
Beste
garai batzuetan, haurrak ekartzen ziren gidoiareneskakizun sozialei erantzunda, eta haurra izateko planteamendua ez zen egiten, edoez orain egiten den neurrian behintzat. Orain, ordea, oso ohikoa da sarritan honelako galderak egitea haurra izan aurretik:
|
|
|
Behin adopzio eskaeraluzaturik, bete beharreko baldintza garrantzitsuenetako bat ebaluazio psikosozialbat egitea izango da, aurrerago ikusiko dugun bezala, oro har, modu nahiko ezkorreanbizi izaten dena. Ziurgabetasunez josiriko
|
beste
garai bat, itxarotearena izango da, behin ebaluazio psikosoziala gainditurik eta, egokitasun ziurtagiria, lortzen deneanhasten dena, etorkizuneko gurasoei neurri handiago edo txikiagoan eragingo diena.
|
|
|
gizabanakoaren autokontserbazioa egia izango bada, horrek agintzen du gizakiak sistema kontserbatzeko eskakizunetara egokitu duela. Sistematik at geratzeko inongo aukerarik ez du dagoeneko(?)
|
Beste
garai batzuetan, gizaki autonomoaren idealarekin bat eginik eraiki behar zen errealitatea. Ideologia horiek egun arriskugarri gertatzen dira eta pentsaera progresistak saihets egiten die; horrek erraztu egiten du, nahi izan gabe ere, errealitatea idealaren kategoriara goratzea.
|
|
|
Gizaki ondradu eta sinesgarriaren ideala dago oinarrian eta, batez ere, kapitala haztea indibiduoaren obligazioa delako ideia dugu aurrean (kapitala bizkortzea bere horretan helburu).
|
Beste
garai batzuetan kapitalismoa izan da, bai, baina ez kapitalismo modernoaren etika berezia.
|
|
|
AEBetako Zientzien Akademia Nazionalak beste azterketa bat egin du, Estatu Batuetako Kongresuak eskatuta. Azterketa horren arabera, XX. mendeko azken hamarkadak beroagoak izan ziren azken 400 urteetan aldera zitezkeen
|
beste
garai batzuk baino. Txosten hori zuhaitzetako eraztunen, koralen, glaziarren, haitzuloetako metaketen, izotz geruzaren eta itsaso eta lakuetako sedimentuen azterketan oinarritzen da, 2.000 urteko klima berreraikitzeko.
|
|
|
hala, esneko arkumeak jaten dituzten ardiek elikatzen dira larre freskoak. Horrela, arkumeen haragia leunagoa da, samurra eta urteko
|
beste
garai batean baino koipe gutxiagokoa. Beraz, udaberriko hilabeteetan pieza hobeak eros daitezke prezio ona eta haragia izoztu, beste une batean jateko.
|
|
|
Egoera horren aurrean, Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundea (FAO), herrialde gehienetako osasun agintariekin batera, kontsumitzaileen ohiturak aldatzen saiatzen ari da, ahal den neurrian. Helburua da mende honetan nagusitzat jotzen diren gaixotasunak murriztea, hau da, elikadura txarraren ondoriozkoak, eta
|
beste
garai batzuetan ez bezalako osasun ikuspegia izatea. Alde batetik, aurreko mendeetan heriotza handiak eragin dituzten gaixotasun asko kontrolatzea lortu da.
|
|
|
Baina bistan da horrela gertatu izanak ondorio positiboa ekarri zuela. Hizkera asko galdu den arren, beste askok bizirik eutsi diote erasoari, eta, historiako
|
beste
garai batean, berriz bildu eta bat egiteko parada ere egokitu da; euskara batuaren sorreraz ari gara, noski. Indar sakabanatuak berriz bildu eta, desagertu gabe, bat egin.
|
|
|
Mundu osoan ematen ari den zergen presioa jaisteko joera hori zerbitzu publiko gutxiago izatera edo erabiltzen ditugunean doako prestazio gutxiago izatera eramango gaitu —garamatza—,
|
beste
garai batzuetan aldarrikatzen zen elkartasun printzipioarekin apurtuz. Hortik eskola txekearen proposamena, ikuspuntu askotatik bidegabea, baina erakargarritasun handia aurkezten duena hainbat instituzio eta hezkuntza alorreko eragilerentzat.
|
|
|
Maite ditut, nola ez, bada? Fernando, Iñaki...
|
beste
garai bat zen hura eta beste izaera bat genuen orduan.
|
|
|
Eta entzuleek hizlariaren aurkako irudipena izango balute —irudipena zentzugabekoa izan arren—, hizlariak aintzat hartu luke desabantaila hori; gaian bete betean sartu baino lehen, haien nahitasuna lortu eta haien oniritziak eskuratzen saiatu luke. Hizlari horren diskurtsoaren analisia egin lukeen
|
beste
garai bateko edo beste nazio bateko kritikariak zirkunstantzia horiek guztiak kontuan hartu lituzke, eta bere burua entzuleriaren kokapen berean jarri luke diskurtsoaren gaineko judizio egiazko bat eratze aldera. Antzera, lan bat publikoarengana zuzentzen denean, nahiz eta ni egilearen adiskidea edo etsaia izan, egoera hori ez dut kontuan hartu behar; aintzat hartu behar dut neure burua, baina gizaki gisa, zentzu orokorrean ulertuta, eta ahal den neurrian ahantzi behar ditut nire izate partikularra eta nire zirkunstantziak.
|
|
|
Antzera, lan bat publikoarengana zuzentzen denean, nahiz eta ni egilearen adiskidea edo etsaia izan, egoera hori ez dut kontuan hartu behar; aintzat hartu behar dut neure burua, baina gizaki gisa, zentzu orokorrean ulertuta, eta ahal den neurrian ahantzi behar ditut nire izate partikularra eta nire zirkunstantziak. Aurreiritzien mendean dagoen pertsonak ez du betetzen baldintza hori, eta bere kokapenari eusten tematzen da; ez du bere burua kokatzen obrak duen ikuspuntuan; obra
|
beste
garai eta nazio bateko pertsonengana zuzenduta baldin badago, haien ikuspegia eta aurreiritziak ez ditu aintzat hartuko. Aitzitik, besteen iritzian miresgarria dirudiena zentzurik gabekotzat hartuko du bere garaian eta lurraldean bakarrik oinarrituz, nahiz eta diskurtsoa osatua izan den beste garaikoei begira.
|
|
|
Aurreiritzien mendean dagoen pertsonak ez du betetzen baldintza hori, eta bere kokapenari eusten tematzen da; ez du bere burua kokatzen obrak duen ikuspuntuan; obra beste garai eta nazio bateko pertsonengana zuzenduta baldin badago, haien ikuspegia eta aurreiritziak ez ditu aintzat hartuko. Aitzitik, besteen iritzian miresgarria dirudiena zentzurik gabekotzat hartuko du bere garaian eta lurraldean bakarrik oinarrituz, nahiz eta diskurtsoa osatua izan den
|
beste
garaikoei begira. Obra hori publiko horrentzat egina baldin bada, pertsona hark ez du sekula behar beste zabalduko bere ulermena, edo ez du sekula ahantziko bere interesa, bai adiskide gisa bai etsai gisa, bai arerio gisa bai iruzkingile gisa.
|
|
|
Musika eta kea tabernaren jabe.
|
Beste
garai baten oroitzapenak ekarri ditu akordura, inguru horretan ibiltzen zenekoak. Baina janzkerak eta betondoetako zimurrek bestelakoa esan diote, jadanik ederto dakiena, ez dela, zentzu batean behintzat, hemengoa.
|
|
|
zer bilakatu ziren! Orain, mundua zen bezala onartzen zuten bi lagun ziren, diruari atxikiak, eta
|
beste
garai bateko burgesiaren bertuteen jabe ere ez zirenak; eraikuntzaren bi txapuzero, ez zoriz elkarren sozio bilakatutakoak, eta, noski, elkarri ziria sakatzen lehiatzen zirenak.
|
|
|
Sai bat. Egia zen saien populazioa biderkatu zela urteotan,
|
beste
garai batean ezinezkoa litzateke sai bat hirian bertan ikustea. Baina bere iritzirako, kalte baino, onura ekartzen zuten saiek.
|
|
|
Markel ekologista zen, teknikariaren behialako laguna.
|
Beste
garai batzuk ziren, Organbidexkara joaten zirenekoak, ornitologia behaketak egitera, lehen ugatz alea ikusi zuenekoak, Organbidexkako etxolan zebilen Normandiako ornitologo bati galtzerdi izerditu bat eman zionekoak, ornitologoak adiskidetasun frogatzat eman zion aspaldi luzean garbitu gabeko ile xorta baten truke. Ordutik hona, sai arrea pasatu zen desagertzeko zorian zegoen espeziea izatetik hazten ari zen dezenteko populazio egonkorra izatera.
|
|
|
badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak ...ina guk ere indarra daukagu, manifestazio bat egingo dugu, hasteko, ezin gaituzte part botata utzi, konpromisoak dauzkate gurekin, ederki asko aberastu dira gure kontura, azken hamabost urteetan, borroka egingo dugu, negoziatu dute, negoziatzera behartuko ditugu, langileria berriro karrikaren jabe, beren ikur zaharrekin, jendea trumilka bildurik, Poliziaren karga bat edo beste, atxilotu batzuk, ez
|
beste
garai batean bezainbeste, hala ere, ez kargak eta ez atxilotuak, eta patronala eseri da sindikatuekin negoziatzera, ikusten, Goio, esaten zuen Armanik, ikusten, orain, albiste on horrekin batera badut beste bat txarra, urte on batzuen ondoren Elektrikak jaisten ari dituk, baina lanpostuei eutsi egingo zieagu, bai horixe, negoziazioak gogorrak izango dituk, negoziazioak gogorrak izaten ari dira, l...
|
|
2007
|
|
|
Belarrezko malda eder bezain gogorra igota Adiko tontorrera helduko gara. Bakandu samarrik egoteak eta,
|
besteen aldean
garaiagoa izateak, talaia paregabea bilakatzen dute Kintoako kolosoa: Sorogaingo bailara, Erro harana, Orreagako mendiak (Astobizkar, Ortzanzurieta...), Adartza, Alba Haitza, Auza, Saioa, Zuriain...
|
|
|
Hortaz, klase ertainak ez luke gauza bat ahaztu behar:
|
beste
garaietan gizartean hobetzeko eta igotzeko eskailera mekanikoak egon diren bezala jaistekoak ere badaudela. Are gehiago, batzuetan jaisteko azkarragoa eta merkeagoa izaten da igogailuaren beheragailua kasu honetan erabilpena.
|