|
2009
|
|
|
Euskararen minorizazioari eta ikasleek testuinguru akademikotik kanpo duten hizkuntza jokabideari erreparatuz gero, argi dago hizkuntza horren erabilera eremu akademikora mugatzen dela. Elkarrekintzari garrantzi handia eman zaion arren —ikasi beharreko hizkuntza integratuz, Hamers (1992), Genesee (1992) —, badira euskararen erabilera mugatzen duten
|
beste
faktore batzuk ere. Hizkuntza bat ikasteko, behar beharrezkoak dira hizkuntza horrekiko afektu loturak garatzea, lotura pragmatikoez eta instrumentalez gain; izan ere, hizkuntza norberaren bizitzan eta kulturan integratzen denean, inklusio sentimenduak sortzen dira.
|
|
2010
|
|
|
4) Euskarazko eta espainierazko gaitasun mailak lortzeko hezkuntzaz kanpoko
|
beste
faktore batzuk ere eragina dute.
|
|
|
Euskarazko eta espainierazko gaitasunmailak lortzeko hezkuntzaz kanpoko
|
beste
faktore batzuk ere eragina dute.
|
|
2012
|
|
|
Hainbat faktoreren arabera erabiltzen dute B hiztun elebidunek oreka egoera horretan: hizkuntzek elkar ukitzearen arabera —A nagusi da gizarteko eremu guztietan—; informazio inperfektuaren arabera; gizalege arauen arabera; eta eredutik kanpoko
|
beste
faktore batzuen arabera, hala nola gutxiengoaren hizkuntzaren erabilera formal eta informal eskasaren eta gutxi garatutako ahozko eta idatzizko diskurtsoereduen arabera.
|
|
|
Hainbat faktoreren arabera erabiltzen dute B hiztun elebidunek oreka egoera horretan: hizkuntzek elkar ukitzearen arabera —A nagusi da gizarteko eremu guztietan—; informazio inperfektuaren arabera; gizalege arauen arabera; eta eredutik kanpoko
|
beste
faktore batzuen arabera, hala nola gutxiengoaren hizkuntzaren erabilera formal eta informal eskasaren eta gutxi garatutako ahozko eta idatzizko diskurtso ereduen arabera. Horren guztiaren ondorioz, litekeena da hizkuntzaren erabilera oso txikia izatea.
|
|
2013
|
|
|
sisteman, alegia. Hala ere, ez da bidezkoa identifikazio hori egungo hizkuntzalaritza formalari bakarrik egoztea, horretan, zalantzarik gabe,
|
beste
faktore batzuk ere lagundu baitute. Adibidez, identifikazio hori bera asko bultzatu izan du hizkuntza idazketara murrizteko eta hizkuntzaren kodifikazio arauemailea egiteko edozein prozesutan inplizitu dagoen hizkuntzaren erreifikazioak.
|
|
|
F. Xavier Vila i Moreno – Ikuspegi zabaleko ikerkuntza soziolinguistikoaren hainbat oinarri soziala den heinean, hainbat balorazio eta epai jasotzen ditu, batzuetan adostasunak eta besteetan desadostasunak eragiten dituztenak. Hizkuntzaren historian, soziolinguistikan, psikosoziolinguistikan, pragmatikan eta beste hainbat diziplinatan egindako ikerketek behin eta berriz erakutsi dutenez, forma linguistiko jakin batzuk edo besteak aukeratzea,
|
beste
faktore batzuen artean, aldagai psikologikoen araberakoa da; esate baterako, hiztunaren motibazioa, aurreiritziak, asmoak eta testuinguruaz egindako balorazioa (Blommaert 1999; Schieffelin, Woolard eta Kroskrity 1998; Giles eta Coupland 1991; van Dijk 1998). Eta ez dut sakonduko hala nola ontasunari, musikaltasunari, arruntasunari eta jatortasunari buruzko balorazio ugarietan, baina kontuan izan behar da horiek ere aldaketa linguistikoa baldintzatzen dutela, komunitate elebakarretan barne (Lippi Freen 1997, Tusón 1988).
|
|
|
Zonalde oso euskaldunetan, alabaina, belaunaldi gazteen artean hiztun berri askok euskara hizkuntza sendoagotzat edo indartsuagotzat dute, etxeko hizkuntza gaztelania izan arren. Esan daiteke, beraz, lortutako gaitasun maila ona izateak hiztunaren auto pertzepziorako oso garrantzi handikoa den arren, behin gaitasun maila jakin bat lortuz gero,
|
beste
faktore batzuk bihurtzen direla garrantzizkoagoak, esate baterako, erraztasunez hitz egiteko trebezia edo komunitateko kide izatearen kontzientzia.
|
|
|
Oro har, gure ikasleen kasuan familiaren jatorria edo etxean jasotzen duten input a euskalduna da, eta testuinguru soziolinguistikoa ere oso euskalduna da, beraz, ikerketa honetan ez dira horiek ikasleen euskarazko jardunean gaztelania txertatzea bultzatzen dieten faktore nagusiak. Eta horrek aukera ematen du hain indartsuak izan ohi diren bi faktore alde edukita hizkuntzaren aukeraketan eragiten duten
|
beste
faktore batzuk identifikatu eta agerian uzteko.
|
|
2014
|
|
|
Aldiz, identitate kengarri baxuko lekuetan, garrantzi handiagoa ematen zioten gaztelaniaren erabilerari bertako berezko hizkuntzari baino. Gainera, talde batekin edo bestearekin identifikatzea ez zegoen hizkuntzaren mende,
|
beste
faktore batzuen mende baizik (adibidez, geografikoa).
|
|
|
Ez zaie ageri, ziurgabetasun linguistikoaren zantzurik. Haatik, ezagutzaz haratago, badira hizkuntza portaeran eragiten duten
|
beste
faktore batzuk, nagusiki, motibazio izanarazleari lotuak.
|
|
2015
|
|
|
Baina gertatu da, eta esandako herriak 4 gune soziolinguistikotik 3.era jaitsi dira, Eusko Jaurlaritzaren V. Mapa Soziolinguistikoak berriki erakutsi bezala. Ziurrenik
|
beste
faktore batzuk ere egongo dira atzean, baina ez da gutxietsi behar lurralde antolakuntzak eragiten dituen ondorioak erabileren —eta, ondorioz, pertsonen— banaketa espazialari dagokionez. Paisaia errotik alda dezake.
|
|
2016
|
|
|
hara, espainolen, andaluziarren edota galiziarren seme alabek nolabaiteko asturiera hibridatua erabiltzen zutela modu naturalean eta guztiz ohartuki, presio instituzionalek edota aldarrikapenari lotutako jarrerek bitartekaritzarik egin gabe. Horrexegatik,
|
beste
faktore batzuek (hezkuntzak edo komunikabideek, besteak beste) eragina izan zuten, aitzitik, aurreko belaunaldian gertatutako hizkuntza atzerakadan, baina, hala ere, epe ertainean gertatutako immigrazioaren eraginak ere kontuan hartu behar dira.
|
|
2022
|
|
|
Marka hori ezagutzea eta egoera ezberdinetan gogora etortzea oinarrizko urratsa baita markaren nabaritasuna aztertzeko garaian. Hizkuntzara ekarrita, hizkuntza bat edo bestea erabiltzeko,
|
beste
faktore batzuekin batera, egoera, mintzakide eta gai ezberdinek sortzen dizkiguten asoziazioen mapek bultzatuko gaituzte. Beste modu batera esanda, egoera, mintzakide eta gai ezberdinei lotuta euskara ez badago presente edo ez bazaigu gogora etortzen, zaila izango da erabiltzea.
|