|
2000
|
|
|
Bizkaia beti egon da hor, entzungai, Euskal Herri osoari adi adi.
|
Beste
euskal lurraldeekin bat egiteko beti prest, euskarari eta euskal nortasunari dagokienez. Bat egite horrek, edozelan ere, ez dakar inori men egitea, inoren morroi ez baita Bizkaia.
|
|
2002
|
|
|
|
Beste
euskal lurraldeetako osagile ta idazle ikertzaileek toki aukerakoa ta zabala dabe, agerkari dekano honen orrialdeetan euren jakite lanak agertu ahal izateko.
|
|
2003
|
|
|
|
Beste
euskal lurraldeak baino beranduago sartu zan gure Bizkaia Lore Jokoen giroan: aurton ehun urte ospatu zirala lehenengoak Bilbon; hurrengo urtean hementxe hurrean, Markinan; gerotxuago Durangon, eta, azken baten, larogeta hamaikan, non eta Iurretan, orduan oraindik bere buruaren jabe zan neure jaioterrian, D" Abbadie bera, emazte ta guzti, bertara etorriaz.
|
|
2004
|
|
|
Bikoiztasun politiko horrek isla zuzena izan zuen Espainiako Konstituzioan. Izan ere, laugarren xedapen iragankorrean, Nafarroak
|
beste
euskal lurraldeekin bat egiteko gainditu zituen baldintzak, Aurreautonomikoaren dekretuan zeuden berberak ziren. UCDren hainbat sektoreren gogokoa ez izan arren, hainbeste goretsi duten Espainiako demokraziaren testurik gorenean, Hegoaldeko euskal lurraldeen arteko batasuna burutzeko bidexka hor gelditu zen izkiriatuta behin betiko.
|
|
|
Saltzeko erabiltzen den zatia, berriz, ia oso osorik gainontzeko euskal lurraldeetara doa. Arroitzeko errotak, azkenik, Iruñea eta Lizarrako Eroskiren hipermerkatuei ere saltzen die olioa, baita gainontzeko
|
beste
euskal lurraldeei ere.
|
|
|
hots, norbere herrian eta lurraldean norberaren hizkuntzaren eta kulturaren arabera. Jakina, egiten ari garen hautu honetan, euskararen nagusitasuna dugu xede eta helburu,
|
besteek
euskal lurraldearen eremuan izan ditzaketen eskubideak zapuztu gabe. Hegemoniaren aldeko aukera, hortaz, azken buruan, herri orok bere nortasun jakinaren arabera bizi ahal izateko eskubidean datza, ez inori bere etxean berea ez duen nazio nortasuna zapuzteko jokabide doilorrean.
|
|
|
5 Euskara
|
beste
euskal lurralde eta giza talde batzuen ondare den aldetik eta erakunde akademiko
|
|
|
5 Euskara
|
beste
euskal lurralde eta eta kulturakoak izan ditzaten hakomunitate batzuetako ondarea ere rreman eta loturez gain, Euskadiko izanik, erakunde akademiko eta Erkidegoak lurralde eta giza talde kulturazkoek beroriekin izan ditza horiekin kulturazko harremanak keten harreman eta loturez kanpo, bideratzeko itun hitzarmenak izenEuskal Herriko Komunitate Autopetu ahal izango ditu, euskara zainnomoak eskatu ...
|
|
2009
|
|
|
Liburu horretan gaualdi batean koplari baten saioan suertatu zela dio idazleak, eta koplari horrek hain etorri onekoa izan behar zuen, non koplak entzuten pozez gainezka egon omen ziren inguruko guztiak. Beste pasarte batean dio Bizkaiko herria guztiz poesia zalea dela,
|
beste
euskal lurraldeetakoen antzera, eta deigarria dela dio, irakurtzen ez idazten jakin barik ere, kantuak bat batean sortzeko hango jendeak duen trebetasuna, jakintsuenak ere harritzeko bestean. Elkarren artean nork hobeto eta gehiago kantatuko lehian ibiltzen direla dio.
|
|
2010
|
|
|
[14] 6.5 artikulua: Euskara
|
beste
euskal lurralde eta komunitate batzuetako ondarea ere izanik, erakunde akademiko eta kulturazkoek beroiekin izan ditzaketen harreman eta loturez kanpo, Euskal Herriko Komunitate Autonomoak eskatu dio espainol Gobernuari lurralde eta komunitate horiek kokaturik daudeneko Estatuekin itunak eta hitzarmenak egin ditzala, edo eta hala behar izanez gero Gorte Jeneralei horretarako eskabidea ager dezan,...
|
|
2011
|
|
|
Nafarroan egonik, bestelako mezu bat eman nahi izan zuen: hain justu ere, ETAk bere jarduera «terroristarekin» ez duela lortu Nafarroa eta Hegoaldeko
|
beste
euskal lurraldeek bat egitea. «Gaur hemen erabat libre gaude.
|
|
|
Soziologikoki,
|
beste
euskal lurraldeekin alderatuta alde handia zegoen, ezta?
|
|
|
Eta ez ibili orain bezala, orain klaseak, gero bilerak, geroago txostenak… gazteek egin behar dute lan hori, baina horretarako gazteak formatu behar ditugu, eta horretarako beka onak behar ditugu, eta zuzendari onak. Esaterako, nik uste dut
|
beste
euskal lurraldeetan beldurra diotela Nafarroarekin sartzeari. Begira zer puska dagoen hor!
|
|
2012
|
|
|
Beraz, guk defendatuko dugun planteamendua izango da hori ez dela bakegintzaz hitz egiteko esparru bakarra. Oso eremu kualifikatua da horretaz hitz egiteko, baina gatazkaren geografian badira
|
beste
euskal lurralde batzuk horretan protagonista izan behar dutenak. Gatazkaren eremu geografiko osorako errezeta baliagarri bat behar dugu.
|
|
|
euskara, baskoien eta nafarren hizkuntza. Hemen «baskoi» hitzaNafarroatik at dautzan
|
beste
euskal lurraldeak eta jendeak izendatzeko erabiltzen daeta «nafarrak» egungo zentzuan. Jimenez de Radaren hitzetan:
|
|
|
Espainiako Gobernuak ikusten zuen alde batetik Batzar Nagusietako ordezkarien adostasunik ez zuela lortzen eta
|
bestetik
euskal lurraldeetan Foru konstituzioaren legedian oinarriturik, antolatzen eta beren kabuz administrazio publiko berria sortzen ari zirela erresumako legedietatik at. Bestalde, Nafarroako agintariek onartu zuten Espainiar konstituzioaren nagusitza baina Araba, Bizkaia eta Gipuzkoakoak pase foralaren aitzakiaz Gobernu zentralaren aginduak indarrean jarri orduko aztertu egiten zituzten.... Foru Konstituzioaren zatia zen pase foralaren prozedura:
|
|
2014
|
|
|
Foru Hobekuntzatik hasita, arkitektura juridiko instituzionala eta eredu sozioekonomikoa zehaztuko duen estatus berria ezarri eta horri buruz herritarrei erabakia eman. Gero,
|
beste
euskal lurraldeekin harremana zehazteko egitura adostu, izaera propioa eta erabaki eskubidea bermatuz.
|
|
|
3 Ikusi dugu Nafarroako Erresumako erakundeen bilakaera, baina nola antolatu ziren
|
beste
euskal lurraldeak?
|
|
|
Dugun informazioaren arabera, Nafarroaz gainerako
|
beste
euskal lurraldeak ere Erdi Aroan sortu
|
|
2015
|
|
|
Aski ezaguna da Erdi Aroan zehar, bai Nafarroan, bai
|
beste
euskal lurraldeetan, ez zela hizkuntza batasunik izan, eta hitz egiten zirela, neurri ezberdinetan noski, mintzaira bat baino gehiago. Latina, Elizaren hizkuntza ofiziala, abade eta jende kultuek mintzatua.
|
|
|
Gerora, sozialistek atzera egin zuten, eta 180 graduko itzuli hark gaurdaino iraun du. 1978ko urtarrilean, Nafarroa
|
beste
euskal lurraldeekin bat egiteko aukerari buruz nafarrei nola kontsultatu behar zen hitzartu zuten PSOEk, EAJk eta UCDk. Akordio hura Espainiako Konstituzioaren Laugarren Xedapen Iragankorrean txertatu zen.
|
|
|
Zer adieraziko zukeen ahoz Nafarroaren pertsonalitatearen defentsa sutsua aldarrikatzen duten baina gero euren ekintzetan bere subiranotasunaren aurka jotzen duten agintari horien aurrean? Zer adieraziko zukeen
|
beste
euskal lurraldetako aurrezki kutxekiko horrenbesteko herra erakutsi duten agintarien itsutasunaren aurrean. Eta batez ere zer egingo zukeen Enrique Goñiren moduko proiektu handinahiaren aurrean?
|
|
2016
|
|
|
Elkarlana Nafarroara begira eta Nafarroatik kanpo sustatu nahi du, UPNren agintaldian, lurraldeak bere buruari begiratu baitio batez ere. Betiko fobien ondorioz,
|
beste
euskal lurraldeei bizkarra erakutsi die, baina Aragoirekin eta Errioxarekin ere gutxieneko lotura bat besterik ez du izan. Itsukeria hori onerako baino gehiago izan da kalterako.
|
|
|
Francok dena ondo lotua utzi zuela aipatu izan da maiz, eta erregimen frankistatik zetozen eliteek eta militarrek euren interesetara makurtu zuten nafar auzia. Nafarroa eta
|
beste
euskal lurraldeen arteko batasun politikoa mahai gainean izan zen, ordura arte inoiz gertatu ez zen bezala. Historiaren bidegurutze erabakigarri hartan, euskal abertzaletasunaren bi ildo tradizionalek estrategia diferenteak hartu zituzten:
|
|
|
Diputazioa euren eskuetan zegoenez, bidea hasi zuten orduko Espainiako Gobernuarekin elkarrizketak hasteko eta Nafarroaren osaera instituzionalaren bide orria zehazteko. 1977ko hauteskundeetan, botoen laurdena lortu arren, gainerako indarrak atomizatuta zeudenez hiru diputatu lortu zituen UCDk (PSOEk bi), eta ordezkaritza politiko hori Nafarroa
|
beste
euskal lurraldeetatik bereizteko baliatu zuen. Nafarroako eskuinarentzat mehatxu argi bat zen 1977ko abenduan eratutako Euskal Kontseilu Orokorra, lau lurraldeen batasunerako plataforma zelako.
|
|
|
Besteak beste, Del Burgo izan zelako organigrama juridiko horren arkitektoa. Hala, Espainiako Konstituzioak Nafarroa eta
|
beste
euskal lurraldeen bideak bereizi eta handik hiru urtera, Foru Hobekuntzaren negoziazioetan, Del Burgo estatuaren ordezkari gisa eseri zen, eta alderdi abertzaleak baztertuak izan ziren mahai hartatik. Estatutuaz ez zitzaion galdetu Nafarroako herriari, gainerako erkidegoei egin zitzaien bezala.
|
|
|
hartu zituen lanerako, bai
|
beste
euskal lurralde
|
|
2017
|
|
|
Orain arteko gobernantza sareak lotuegiak egon dira indarrean dagoen eskumen egituraketa administratibora (Udala eskualdea Gipuzkoa EAE Estatua), baina eraginkortasun sozio-ekonomikoaren ikuspegitik besterik ez bada, Gipuzkoa eta bere eskualdeak
|
beste
euskal lurraldeen giza garapenean kokatu lirateke, euskal lurralde artikulazioa aintzat hartuz. Lurraldetasuna kontuan hartuko duten RIS3 estrategiak garatzeko, oraindik orain, erakunde eremu argirik ez dagoen arren, lan horretarako tresna egokiak izan daitezke, besteak beste, Gaindegia, Eusko Ikaskuntza edo euskal unibertsitateak.
|
|
|
Langileria immigrantea. Bizkaiak langile asko hartu zituen lanerako, bai
|
beste
euskal lurralde batzuetakoak, baita Espainia aldetik etorritakoak ere, batik bat industria pilatzen zen herrietan. Langileen immigrazioa handia izan zen XIX. mende amaieran hasi eta XX. mendehasiera bitartean.
|
|
2018
|
|
|
Hegoaldeko lau lurraldeak inoiz baino gertuago zeuden elkarrekiko, amnistia nahiz autodeterminazioa aldarri hartuta, eta Nafarroa zen epizentro nagusietako bat. Baina paradoxikoki, 1978an Nafarroa
|
beste
euskal lurraldeetatik bereizteko prozesu instituzionala martxan jarri zen
|
|
|
Baina paradoxikoki, 1978an Nafarroa
|
beste
euskal lurraldeetatik bereizteko prozesu instituzionala martxan jarri zen: autonomia negoziatzen hasita zeuden bitartean, erreinu zaharra erregimen frankistaren azken gotorleku bihurturiko Foru Aldundiaren eskuetan geratu zen.
|
|
|
–Gure nagusientzat eta zirraragarria izan zen euskal gobernuan nafar bat izatea buru; haiek frankismoaren garaian gutxiengoa ziren hemen, eta zanpatuta eta isiltasunera kondenatuta zeuden,
|
beste
euskal lurraldeetatik bakartuta; bat batean, diktadorea hil eta halako figura bat azaltzea, dotorea gainera, ez arlote bat. Nik neuk balio sinbolikoa baino gehiago ematen nion lehendakaria nafarra izateari:
|
|
|
Mobilizazioak zabaldu ziren bitartean, foruen aldeko aldarriak etengabeak izan ziren, eta horiekin batera
|
beste
euskal lurraldeekiko lotura adierazten zuten leloak ere oso arruntak izan ziren. Garaiko nabarrismoak ez zion muzin egiten Nafarroaren euskal izaerari, eta izaera hori goraipatzen zen diskurtso politikoan, gizarte ordenatu baten berme gisa (Garcia Sanz, Iriarte eta Mikelarena, 2002).
|
|
2019
|
|
|
Kontakizun latzenetako bat administratiboki Gaztela eta Leongo Autonomia Erkidegoan kokatuta dagoen Trebiñu enklabearena izan zen, non ohiko bizpahiru bider halakoak izaten diren: hasteko, aitortza ofizial txikienik eza (euskara EZ da hizkuntza ofiziala!), eta, jarraitzeko,
|
beste
euskal lurraldeetako eragileen ahanztura mingarria sarritan pairatu beharra. Nolabaiteko salbuespen> > egoera> da Trebiñukoa.
|
|
2020
|
|
|
Informazio hori lasaigarria gertatzen da/ zait; jo 60.000 euskaldun Gasteizen! 1980an joan nintzen ikastera bertara, eta euskal filologia fakultatean bai egiten genuen euskaraz, baina kaleetan
|
beste
euskal lurraldeetatik joandako euskaldunen artean bakarrik, batez ere ostegunetan ateratzen ginenean. Euskarazko eskolak emanda nago bertan, eta badakit lan alimalekoa egin dela euskara irakasteko, eta emaitzak ere badirela, baina...
|
|
|
Erdara gurea? Monteano historialariak eta ederki erakutsi zigutek, ba, Iruñea eta Nafarroa euskalduna nola espainoldu zuten konkistatzaile gaztelauek; eta
|
beste
euskal lurralde guztietako hainbat lekukok ere kontatu zigutek, ba, nola erabili izan den eraztuna eta makilatxoak eta antzeko zigorrak euskara umeen ahotik baztertu eta arlote konplexu alimalekoa kaskezurrean sartzeko bertako elitearen konplizitate handiarekin, eta erdara geure egiteko behartzeko, eta J.M. Torrealdaik bi liburutan ere azaldu ziguk, ba, xehetasunez, zer nolako trikimailu erabili ...
|
|
2021
|
|
|
Euskal Herriaren bilakaera historikoa osorik hartzen du aintzat, eta herrialdez herrialdeko ikuspegi berezituak ere eskaintzen ditu. «Dugun informazioaren arabera, Nafarroaz gainerako
|
beste
euskal lurraldeak ere Erdi Aroan sortu ziren, eta sortzeaz gain, mende horietan hainbat aldaketa izan zituzten», dio DBH2ko 1 unitateko liburuan, 24 orrian. Eta horren segidan, ordena kronologikoan, Euskal Herriko lurraldeetan bost mendean (XI.etik XV.era) izandako gertaera nagusien aipamena egiten du.
|
|
|
Bazen beste" navarrismo" bat, espainolista eta eskuindarra, Nafarroa
|
beste
euskal lurraldetik berezitzen zuena bere espainoltasuna azpimarratzeko. Ez da loturarik bien artean.
|
|
2022
|
|
|
Las tima! Ohar bat halere," Zer artikulu edo gai mota eskas edo falta dago Herrian" galderari, zenbaitzuk, jakin gabe zuberotarrak diren ala
|
beste
euskal lurralde batetakoak," Zuberoako berri gehiago" nahiko zutela diote.
|
|
|
Oharkuntza hori gizartean nagusiaraztea oso bide luzea izanen da baina, nahitaez, horretarako urratsak behar ditugu eman. Ho rretarako ere,
|
beste
euskal lurraldetatik ez gara bereiztuta egon behar eta eredu gi sa ere baliatu behar ditugu, euskararen ofizialtasun egoera berri emanda. Badakit eskas ugari eta euskararen kalterako jokaera asko daudela, bai Euskal Aut onomi Erkidegoan zein Nafarroako Foru Erkidegoan, baina, hala ere, euskarak estatutuak badauzka, hobetu beharrak baldin badira ere.
|
|
|
hiru hizkuntzak izango dira irakas hizkuntzak. Horrekin batera, Euskal Herria bere osotasunean hartuko duen hezkuntza sistema publikoa ez da aipatzen,
|
beste
euskal lurraldeekin elkarlanerako bideak ez dira jorratzen. Beraz, aurrerapausorik ez baina atzera egiteko aukerak bai, ematen dira, euskararen errealitate gordina eta horren ezagutzaren gabeziak kontuan hartu gabe.
|
|
|
Ulertzekoa da garai hartan hizkuntza zapalkuntzaren eta herri zapalkuntzaren ardatza jorratzeko Fanonen ekarpenak baliagarri egitea, hainbat arrazoirengatik: lehenik, Frantziako estatuaren kolonia batetik sorturiko diskurtsoa zen (beraz, estatu zapaltzaile eta zentralistaren logika berari erantzun nahi zitzaion); bigarrenik,
|
beste
euskal lurralde batzuk frankismoaren pean zeuden, okupazio militar politiko kulturalaren esperientzia hori partekatzen zuten; hirugarrenik, Fanonek beltz modura adierazten zituen zapalkuntzaren eta gutxiespenaren sentipen zenbait partekatzen zituzten euskaldunek; laugarrenik, nazio askapenez jarduten zuen diskurtso antikolonialistak. Hortaz, garai hartan kontuan hartu ziren ekarpen antikolonialistak, baina ez arrazakeriaren edo kolonialismoaren inguruko ardatzei heltzeko, baizik eta nazio zapalkuntzaren ardatzari heltzeko (eta hizkuntza kulturaren ardatzei oso loturik).
|
|
|
Gerla denboran bi urte eta erdiz" zone librean" zegoen Zuberoa,
|
beste
euskal lurraldeetarik bereizia.
|
|
|
Hargatik, egitura feudalekin lehiatu zen. Hori agerikoa da XV. mendean, Nafarroako eta
|
beste
euskal lurraldeetako bandoen gerran.
|
|
2023
|
|
|
|
Beste
euskal lurralde gehienetan bezala, Bilbon, erlijioaren eta lurraldeko zein tokiko erakunde politikoen epelean hazi zen edizioa. aldian, Juan Antonio Arriete Lezea zebilen inprimatzaile Bizkaiko hiriburuan.
|