|
2003
|
|
|
Naturarako Mundu Elkartearen arabera (UICN), hamar txoritik bat eta ugaztunen %25 galzorian dauden espezieen Zerrenda Gorrian daude, eta
|
beste
espezie askoren bi heren ere arriskuan epigrafean aurki daitezke.
|
|
2007
|
|
|
Baina elefanteena ez da izan Afrikan gertatu den ustekabeko bakarra,
|
beste
espezie askoren babeserako asmo onek animaliak neurririk gabe ugaltzea ekarri baitu. Eta horrek mundu guztiko aberats jendeei euren etxeko beheko suaren gainean animalien buru lehortuak zintzilikatzeko aukera berriak eskaini dizkie; beraz, ehizatzea ekonomiaren pizgarri eta animalien populazioa ziurtatzeko sistema ederra izan liteke.
|
|
2009
|
|
|
Ekialdeko Europan, adibidez.
|
Beste
espezie asko ere, hala nola anfibioak eta moluskuak, arriskuan daude. 2025ean Txinako ibairik ez da itsasora iritsiko, uholdeetan izan ezik.
|
|
|
Tenperatura igo egin denez, Poloetako izotza urtzen ari da; ikerketa baten arabera, 2050erako hartz zurien bi heren desagertuko dira.
|
Beste
espezie asko ere arriskuan daude. Baso tropikalak gutxitzen ari dira egunetik egunera.
|
|
2010
|
|
|
Armand Davidek hainbat urte eman zituen Txina aldean, baina ataza ebanjelikotik liberatu zuten, lan naturalistikoetan murgil zedin. Kontua da panda maitagarriaz gainera
|
beste
espezie asko deskubritu eta aztertu zituela. Esaterako, Armand David primerako ornitologoa zen, eta 1877an Les oiseaux de la Chine argitaratu zuen:
|
|
2011
|
|
|
Ikertzaileek uste dute ikerketa hori garrantzitsua dela, eboluzioak pertsona osasuntsuenekin aliantzak edo bikoteak osatzea aukeratzen duten gizabanakoei osasun txarrenekoei mesede egin diezaiekeela adierazten baitu. “Ezaugarri hori
|
beste
espezie askorekin partekatzen dugu”, adierazi zuen David Perrett irakasleak, Pertzepzio Labeko liderrak, non ikerketa hau garatu den. “Adibidez, hegazti askoren moko hori distiratsua arra nolakoa den erakusten duen iragarkia izan daiteke.
|
|
|
Armand Davidek hainbat urte eman zituen Txina aldean, baina ataza ebanjelikotik liberatu zuten, lan naturalistikoetan murgil zedin. Kontua da panda maitagarriaz gainera
|
beste
espezie asko deskubritu eta aztertu zituela. Badakizunez, Armand David primerako ornitologoa zen, eta 1877an Les oiseaux de la Chine argitaratu zuen:
|
|
2012
|
|
|
Horren adibidetzat jo du
|
beste
espezie askotan bezala, anisogamiatik eratortzen den inbertsio parental bereiziak ekar dezakeen guztia.
|
|
|
Zergatik onartu dugu arrazoia lehoinabarraren abiadurabaino atributu espezialagoa dela? Gizakiaren eta lehoinabarraren arteko diferentziagaindiezinak daudela esan beharrik ez dago; baina desberdintasun gaindiezinak daudeere lehoinabarraren eta inurriaren artean eta
|
beste
espezie askoren artean. Baina, halaere, jarraitzen dugu sinesten gure diferentziak bereziak direla, oso bereziak.
|
|
|
11 Conguillío parke nazionala (Txile) Sevillaren arabera, Txileko Parke Nazional honek «Araucana margolariaren baso ikusgarriak, Andeetako mendi bolkanikoko ingurune batean» eskaintzen ditu. 12 Sainte Baume (Marseilla, Frantzia) Ingurune mediterraneoan, baina pagoak eta
|
beste
espezie asko dituelarik, Saint Baume dago, «Maria Magdalenaren basoa». Jesús Garitacelayaren aburuz, «baso txiki berezi bat da, oso leku zibilizatuan, Marseillatik gertu, baina mendeetan zehar kontserbatu dena».
|
|
2013
|
|
|
Basoko
|
beste
espezie asko bezala, urubia k ere egunaren azken argiaren zain egoten dira bere jarduerari ekiteko.
|
|
|
Baina ez da bakarra.
|
Beste
espezie asko ere egoera berdintsuan daude, Euskal Herrian, esate baterako, ugatza, eguzki arranoa, zuhaitz igela, Pirinioetako hartza, bisoi europarra, ibai kabuxa, apoarmatu istilzalea... Gogoratu:
|
|
2015
|
|
|
Pentsatzen jartzen baldin bagara beste Homo espezie batzuk zer egin duten, konturatzen gara guk bakarrik 40.000 edo 50.000 urte dauzkagula, eta Homo neanderthalensis ak, esate baterako, 200.000 edo 300.000 urte izan zituen. Gu huskeria gara horren aldean, eta huskeria handiagoa
|
beste
espezie askoren ondoan. Kontua da noraino ari garen Lurra planetako sistema hau hausten, zikintzen, aldarazten eta gure habia deuseztatzen.
|
|
|
1 Cabañeros (Gaztela mantxa) Irudia: Ferran Fitxa Cabañeros Parke Nazionalak (Ciudad Real eta Toledo artean) 200 hegazti espezie baino gehiago babesten ditu, besteak beste, harrapari handiak (arranoa eta putrea), zikoina beltzak eta galtzeko arriskuan dauden
|
beste
espezie asko. 2 Calvià (Balear Uharteak) Calvià udalerria Mallorcako mendebaldean dago.
|
|
2019
|
|
|
Horren adibidetzat jo du"
|
beste
espezie askotan bezala, anisogamiatik eratortzen den inbertsio parental bereiziak ekar dezakeen guztia".
|
|
|
Nutrizio bertuteak. Txibiaren antzeko profilarekin, kaloria gutxi ditu (58 kcal 100 gramoko) eta gantz (1,1 g), B3 eta B12 bitaminetan aberatsa da, eta proteina edukia askoz ere txikiagoa da
|
beste
espezie asko baino (11,9 g). Nola prestatu?
|
|
2022
|
|
|
Klimaren krisiak erakusten digu egungoari eustea ez dela desiragarria, ezta posible ere. Asko eta azkar aldatzen ez badugu, gure bizitza propioak konprometitzen ari gara planetan; gizakiona, baina baita jada sufritzen ari diren
|
beste
espezie askorena ere. Beraz, oso erraza da etorkizunarekiko pentsamendu distopikoak paralisia sortzea.
|
|
|
«Gauza garrantzitsu asko gertatu ziren duela 70 eta 50 milioi urte bitartean. Dinosauroak eta
|
beste
espezie asko galdu ziren, lurrean egon den berotze klimatiko garrantzitsuenetako bat izan zen, eta gauza horiek guztiak detaile handi handiarekin daude itsaso sakonean metatu ziren sedimentuetan idatzita».
|
|
2023
|
|
|
Monarka tximeletek, adibidez, kotoitxo hostoak bakarrik jan ditzakete, eta haien arrautzak ez dira zabalduko beste edozein landaretan jartzen badira. Milioika hektarearen sinplifikazioak tximeleta monarken kopurua errotik murriztu du, habitat batean espezializatutako
|
beste
espezie askorekin egin duen moduan. Artoz, sojaz edo gariz osatutako milaka hektareek elikagaiak eta mantenua ematen dituzte, baina basamortuak dira espezie horientzat.
|
|
|
«Euskal Herriko ibaietan siluroak [Silurus glanis] ditugu arrantzaleek urtegi batetik bestera eraman zituztelako; harrapatu nahi zituztelako. Horren ondorioz,
|
beste
espezie asko galdu dira», azaldu du EHUko irakasleak.
|