|
2008
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako laguntza izanik ere (500.000 euro), aurrekontu hori ahula dela esan dezakegu, hizkuntza menperatu horren beharren aurrean. 2007an adibidez, elkarteek eta
|
beste
eragile pribatuek aurkeztuak ziren 82 proiektuetatik 33 ezeztatu dituzte, hautatze irizpideetan ez direla sartzen azalduz. Diru eskasa funtsezko arrazoia zen, gure ustez.
|
|
2009
|
|
|
historian zehar, kultura ezberdinetatik nortasun ezberdinak sortu dira; kultura, taldea definitzeko faktore garrantzitsua izan da. Areago, taldea bereizten duten eta nortasuna ematen duten
|
beste
eragile garrantzitsu batzuek kultura baliatu dute haien inguruan nortasuna eratzeko. Adibide bat estatu nazioa dugu.
|
|
|
ikurrak nonahi zabaltzen direlarik, identifikaziorako aukerak ere zabaldu egiten dira. Horrela, taldearen identifikaziorako propio sortuak ez diren egitateak ere (objektuak zein praktikak) berebiziko nortasun ikur bilaka daitezke, areago —geroxeago aipatuko dugun moduan— nortasun emaile nagusi izandako
|
beste
eragile batzuk eginkizun horretan ahultzen ari direnean. Futbola, bere ingurumari adierazkor guztiarekin (taldeen koloreak, kamisetak, ereserkiak, espazioak, denborak eta abar) adibide ezin hobea dugu.
|
|
2011
|
|
|
Gaur egun gazteek bere idoloak direnak edo mediatikoak diren pertsonaiak euskaraz ikusteak duen indarra, batzuek dioten moduan oso arrazionala ez izan arren, orain arte egin izan diren zenbait diskurtsoren (koherentziaz beteak izan arren) aldean indar eta eraginkortasun handiagoa du gazteengan. Informazio mediatikoak eta pertsona eta talde erreferenteak, beraz,
|
beste
eragile inportante bilakatu dira hizkuntzaren faktore identitario, sinboliko eta integratzaileen gainetik gaurko gazteentzat.
|
|
|
Gauzak horrela, komunzki, ekimen sozialetik abiatu da benetako normalizazioa, euskaldunen bateratzetik hasita. Helburua ez da gatazka bila ibiltzea, ez zuzendaritza, ez langile erdaldun ez eta
|
beste
eragile batzuekin talkan, baina ezta besterik gabe ekiditea ere. Normalizazioa, euskaldunek autokudeatu beharrekoa da, eta horrela, euskara planek ere, arrakastatsuak izango badira, hein handi batean, euskaldunek kudeatuak izatea eskatzen dute.
|
|
|
B. U. Bai, euskara atxikirik izan arren, kultura transmisioa galdu izanaren kontzientzia bada gure inguruan. Transmisiorekin jarraituz, hizkuntzaren transmisioan zeregin garrantzizkoa duen
|
beste
eragile taldearekin jarrai dezakegu. hitz egin dezagun pixka bat irakasleen paperaz. nola motibatu genuke irakaslea transmisio horretan duen garrantziaz jabetzeko?
|
|
2012
|
|
|
...tuek berebiziko garrantzia dute (euskararen Aholku Batzordea, 2009); batetik, dagoen ezagutza eta erabilerari tinko eusteko; bestetik, dagoen horrek emango diolako hizkuntza plangintzari funtsezkoa duen behetik gorako indarra eta kemena, plangintza bizia eta sortzailea izan dadin; eta, azkenik, beste testuinguru soziolinguistikoetan ez bezala, hemen eta orain ezinbestekoa delako hezkuntzaz kanpoko
|
beste
eragileekin elkarlanean aritzea gure ikasleek jardun gune eta rol harreman guztietan euskara erabiltzeko gai izan daitezen. helburu bateratuak eta norabide bereko xedeak ditugun gizarte eragileoi dagokigu gure arteko sareak sortzea eta mantentzea. horrexetarako, sortu genuen 1999an Gorbeialdea lantaldea, hain zuzen ere.
|
|
|
Bestalde, udalak edo
|
beste
eragileren batek ekitaldiren batean parte hartzeko eskaera egiten duenean, kultur taldeen erantzuna aparta da. Beti agertu dira prest horietan parte hartzeko.
|
|
|
4.7 Komunikazioa koordinazioa teknologia berriak debako kultur taldeen arteko komunikazioa ez da nahi eta behar adinakoa. hobeto esan, ez dago
|
beste
eragileekin (ez gainerako taldeekin ez udalarekin ere) informazioa elkartrukatzeko modu sistematizaturik ez zentralizaturik. Informazioa ematerakoan bakoitzak bere bideak erabiltzen ditu (prentsa, kartelak, web orria...). ondorioz, koordinazio falta ikaragarria dago.
|
|
|
Ezaugarriak. Zenbait arnasguneren egoeraren behaketa horietako ikasleak izan ditugunez aztergai eta jomuga, herriko
|
beste
eragileei garrantzia kendu gabe ere, eskolaren egitekoei buruz arituko gara hurrengo lerroetan.
|
|
|
Erakunde garrantzitsua da. Besteak beste, eskolak gurasoekin duen harreman estuagatik, eskolako eragile ezberdinengan hausnarketa bidera dezake, herriko
|
beste
eragileekin koordina daiteke, herriko egitasmoekiko lotura (EBPN, UEMA.) eta lankidetza gauza ditzake. Herriko/ eskualdeko ekimenekiko osagarritasuna eta koordinazioa bideratu ditzake.
|
|
|
Erakunde garrantzitsua da. Besteak beste, eskolak gurasoekin duen harreman estuagatik, eskolako eragile ezberdinengan hausnarketa bidera dezake, herriko
|
beste
eragileekin koordina daiteke, herriko egitasmoekiko lotura (EBPN, UEMA.) eta lankidetza gauza ditzake. Herriko/ eskualdeko ekimenekiko osagarritasuna eta koordinazioa bideratu ditzake.
|
|
|
— Hizkuntza eta bere etnokulturaren transmisioa ziurtatzeko eta sakontzeko bideak urratzea, herriko
|
beste
eragileekin batera. Eragile izatea herriko beste eragileekin koordinatuz eta elkarlana bideratuz, herriko hizkera zaintze lanean, euskal hedabideen sustapenean eta zabalkundean, herriko kultura transmisiorako bideak eraikiz.
|
|
|
— Hizkuntza eta bere etnokulturaren transmisioa ziurtatzeko eta sakontzeko bideak urratzea, herriko beste eragileekin batera. Eragile izatea herriko
|
beste
eragileekin koordinatuz eta elkarlana bideratuz, herriko hizkera zaintze lanean, euskal hedabideen sustapenean eta zabalkundean, herriko kultura transmisiorako bideak eraikiz. Euskal etnokulturaren transmisioa indartzeko ekimenak bideratzea.
|
|
2015
|
|
|
guraso bat saiatu daiteke seme alabei euskal musikan erreferente asko eskaintzen, baina haur edo gazte horren lagunek ez badute musika hori entzuten zaila izango da gure berarentzat erreferente indartsua izatea. Aldiz, gurasoak antolatu (eta
|
beste
eragileekin koordinatu) eta bide ezberdinetatik eskaintzen badizkiete erreferente horiek agian lor dezakete askorentzat erreferente indartsu izatea.
|
|
|
Irakasleak eragile izatearen inguruan hiru ideien inguruan hausnarketa bat Mugak onartzea Herriarekin lotura eta
|
beste
eragileekin koordinazioa Eraginkorrak izateko formazioa.
|
|
|
— Herriarekin lotura eta
|
beste
eragileekin koordinazioa
|
|
|
— Inplikatutako
|
beste
eragile batzuk
|
|
|
Halaber, nor bere esparrutik, Berasategik zein Manterolak ohartarazi dute eskola euskararen arnasgune izan badela, baina ezin dela belaunaldi berrien euskalduntze lana bakarrik esparru horren eskuetan utzi. Bada, komunikabideak arnasgune funtzional izan daitezkeela argudiatu dut lehenago ere, eta
|
beste
eragileek egindako lanaren osagarri dela berrestera noa oraingoan. Euskarazko komunikabideek aurrera egingo badute ulermen eta irakurmen gaitasun nabarmena (izango) duten haur eta gazteak behar dituzte, eta eskolak aliatu ditu komunikabideak euskalduntze ahalegin guztia hutsean geldituko ez bada.
|
|
2017
|
|
|
Beraz, funtzio eta ardura banaketa, elkarlana, koordinazioa eta konplizitatea dira hizkuntza politikak aurrera eramateko zoru komunik onena, beti ere, eztabaida eta kritika eraikitzailez hornituta. Euskaltzaleen Elkarteek zaindu, dinamizatu eta erraztu egin behar dute euskarari dagokion zubigintza, alderdi politikoen artean, euskalgintza sozialaren eta administrazioaren artean, euskalgintza soziala osatzen duten eragileen artean eta herrietako
|
beste
eragileekikoa ere.
|
|
|
Euskaltzaleen Elkarteek zaindu, dinamizatu eta erraztu egin behar dute euskarari dagokion zubigintza, alderdi politikoen artean, euskalgintza sozialaren eta administratiboar en artean, euskalgintza soziala osatzen duten eragileen artean eta herrietako
|
beste
eragileekikoa ere.
|
|
|
Euskaltzaleen mugimenduaren eragin ahalmena herriko gizarte mugimendu, erakunde eta enpresatan eragiteko gaitasunaren arabera neurtzen da. Eta horretarako Euskaltzaleen Elkarteek
|
beste
eragile eta mugimenduekin zer lotura eta harreman duten ere kontuan hartu beharra dago. Euskalgintza tradizionaletik harantzago joateko garaiak dira.
|
|
|
Euskalgintza tradizionaletik harantzago joateko garaiak dira. Euskaltzaleen mugimenduaren funtzioa izan behar da euskararen biziberritzea ipar lan egingo duten gune iraunkorren sorrera, herriko eragile askori zabalduta egongo direnak, hizkuntzaren gaian erreferente izanik herriko
|
beste
eragile eta mugimenduekin harreman sendoa izango dutenak. Bide horretan, herri eta eskualde batzuetan ematen ari diren dinamikak (Aiaraldean eta Elgoibarren, adibidez) interesgarriak dira, Euskaltzaleen Elkarteak egitasmo eta plangintza zehatzen bueltan ari direlako ohiko euskalgintzako eta beste eremu batzuetako eragileak batzea eragiten.
|
|
|
Beste eremu batzuetako eragileekin harremana izateak, plazan aritzeak, baditu kontraesanak sortzeko arriskua. " Euskaltzaletasuna erdian jarri, beste interesen gainetik" dio Euskaltzaleen Elkarteetako oinarrietako printzipio batek, eta zalantzarik gabe,
|
beste
eragile batzuen oinarriekin kontraesana sor dezake horrek. Edonola, kontraesankorrak izan daitezkeen bi xede uztartu behar dira etengabe:
|
|
|
errealitate soziolinguistikoa ren unitatetzat praktika (soziala) jotzen duen ikerketa eta ulertze ildoa. alegia, banako bakar batek aldatu, osatu edo egin ezin dituenak (eta banako edo taldeko eragile proaktibo batek aldatu nahi duenean ere, praktika eremu osoa berrantolatuz eta birdefinituz aldatu duena: ezinbestean, eremuko
|
beste
eragileekin jardunez). hortaz, ez du zentzurik banako hura neurketa edo ebaluazio unitate gisa hartzea ikerketa makroskopikoetan (ondoren, irakurketa psikologistak hedatzeko). bizi mundu sozialetan gutxieneko unitatea harremana da, alegia, eremu sozial batean kokatutako praktika dinamikoa eta bizitua. banakoen gaitasunak edo ezaugarriak agregatuz ez da mekanikoki harreman jakin bat sortzen:... euskara erabiltzeko gaitasunak dituztenek ez dute euskara erabiliko, ez dute euren artean euskaraz egingo, ez badiote egoerari zerbait egozten. egoera hartarako definitu behar dute edo hartarako aurredefiniturik aurkitu behar dute. euskaraz egitea ez da gaitasunen zenbaketaren emaitza, egoerak definitze eta arautzearena baizik.
|
|
2018
|
|
|
Urratsak nabari direla dio Martinez de Lagosek ere. " Erakunde publikoekin ez ezik,
|
beste
eragile batzuekiko harremanetan ere bai". Uste du euskalgintzaren jardunean badagoela beste zeregin bat ere:
|
|
|
Bertso munduan, beraz bere burua euskararen berreskurapenerako eragiletzat eta gizarte mugimendu eraldatzailetzat duen neurrian, eta eremuaren baitan botere posizioetan dauden eragileek diskurtso eraldatzaile hauei eusten dieten heinean, pentsa liteke halako diskurtsoen hedatzaile izateak kapital sinbolikoa egotziko diela bertso munduko
|
beste
eragileei ere. Prozesu hau, ordea, ez da osoki eman.
|
|
2019
|
|
|
c) Konpartimentazio soziolinguistiko eta moldaera soziokultural berria. guztiz bat nator, arnasguneetako etorkizuna bertako biztanleek diseinatu eta garatu behar duten ideiarekin. uste dut gakoetako bat" Moldaera soziokultural berri bat adostu eta aplikatu behar da" esaldia zehaztea dela. hain zuzen ere," gauzak nola egin behar diren hemen eta orain" frogatzeko eta moldaera soziokultural hori zer izan daitekeen usaintzeko, oso informazio iturri interesgarria izango da tolosaldea datozen urteetan. galtzaundi euskara taldea eskualdeko bilakatu da. arnasguneetako gazte talde ekintzaile eta kementsua sartu da bertara lanera, herriz herri batzordeak osatu dituztelarik eta dinamika berriak eragiten ari direlarik. ...raktikan ikusi ahal izango dugula, arnasguneen gaur egungo" sabaia" non dagoen eta" moldaera soziokultural" berriak zer eman dezakeen. moldaera soziokultural berri hori sortuko bada, nolanahi ere, arnasguneetako herritarrak ahaldundu egin dira. gaiaren inguruko informazio zuzena zabaldu da herritarren artean eta formakuntza berezia landu eskoletan (haur irakasle gurasoekin) eta
|
beste
eragileekin arnasguneen garrantziaren eta erantzukizunaren kontzientzia errotu eta zabaltzeko eta autoestimua eta harrotasun sanoa indartzeko. motibazioa eta ilusioa erein, komunitate sentimendua indartu eta aktibazio sozialerako aukerak profitatu moldaera soziokultural berria sortze aldera. Beti ere oso kontutan izanik, arnasgune guztiak ez direla berdinak eta direla erabili kopia mimetikoak guztietarako. eta honekin lotuta dator hurrengo hausnarketa. arnasguneen bideragarritasuna, nire ustez, inguruko herriburuen ardura ere bada, eta oro har, euskal herriko bilakaera soziolinguistikoarekin lotuta egongo da. adibide batekin esateko:
|
|
|
Aitzol Astigarraga eta Xabier Cañas dira euskal wikipediaren berri eman diguten egileak" euskararen egoera eta erronkak ingurune digitalean" izeneko artikuluan. ez da hutsala hizkuntza gutxitu bateko wikipediaren erabilera neurtzea. entziklopedia hori sortzeko prozesuan eta baita erabiltzaile gisa ere, talde sendoa beharrezkoa da bizitasun handia eskatzen baitu horren garapenak. eta taldearen sendotasun horren isla da guztien artean euskarazko wikipedia 29 postuan egotea. artikuluan egileak entziklopedia digitalaren ezaugarriez aritu da, edukiaz, elikatzen duen komunitateaz eta baita egun dituen zailtasun eta erronkez ere. azpimarratzekoa da kasu honetan ere, wikipediaren sendotasuna eta hiztun komunitatearena erabat loturik daudela, eta, are gehiago, hemendik aurrera. Izan ere, erronka nagusia eraginkortasuna bilatzea izango da, alegia,
|
beste
eragileekin elkarlana sustatzea.
|
|
|
...bileko eta aurrez aurreko lanaren bidez erronkalariak lortzea izan arren ekimenaren muina, urte osoko iraupenak eskatzen zuen herria girotzea ere, ekimena modu batera edo bestera hizketagai izatea, erronkalariak ez direnei ere zertan ari garen adieraztea, eta erronkalari berriak animatzea. helburu horri begira hainbat ekitaldi antolatu ditugu herrian hamaika hilabeteotan. horietako batzuk, herriko
|
beste
eragileren batekin elkarlanean: hitzaldiak, poesia irakurraldiak, antzerkiak, kultur ekitaldiak, etab.
|
|
2020
|
|
|
• Bigarren, Google, Facebook, Amazon, Netflix eta
|
beste
eragile global batzuen agerpena ikus entzunezko edukien ekoizpenean eta hedapenean. Ikus entzunezko industriak gero eta garrantzi handiagoa du kultura industrietan.
|
|
|
"... adibidez elkargunean dauden elkarteek lan asko egiten dute baina hor beste agente batzuk falta dira, edo bestela
|
beste
eragileekin bildu, adibidez arlo sozioekonomikoko eragileekin... eta tresnak baditugu, industria elkargunea, merkataritza elkargunea, adibidez..." gainontzeko elkarguneetan jadanik ematen den sektoreartekoAlder_ 4 ren harremana EP ren inguruko interes taldeekin udal gobernuaren osaketaren eta zuzendaritza ezberdinen arlokako banaketagatik baldintzaturik dago informatzailearen iritziz:... tasunaren beharra mahaigaineratu da.
|
|
2021
|
|
|
Gainera, ikasketa prozesuan
|
beste
eragile desmotibatzaileak ere badira, esate baterako, bertakoen aldetik euskaraz ondo ez egiteagatik jarrera uzkurrak eta desegokiak aipatu dituzte zenbait etorkinek. Horrelakoek sortu ditzaketen sentimenduek euskararengandik erabat aldendu dezakete ikasten ari den pertsona:
|
|
|
Are gehiago, lehen esan bezala, sarearen sortzaileetako bat izan zen. Izan ere, aldez aurretik nazioarteko instituzioetan izandako eskarmentuak erakusten zuen garrantzitsua zela
|
beste
eragileekin batera jardutea benetako presio lana egin ahal izateko.
|
|
|
Uste dugu, berariazko helburu baino areago, programa horien atzean kontzientzia edo sentsibilitate bat dagoela, mainstreaming moduan funtzionatu duen sentsibilitate berezi bat, alegia. Sentsibilitate horrek aukera eman digu
|
beste
eragile batzuekin batera lan egiteko, horietako batzuk zuzen zuzenean euskararen munduko eragileak ez badira ere.
|
|
2023
|
|
|
Gaur egun, euskararen normalizazioan bultzada handia eman dute irakaskuntzak, komunikabideek eta administrazioek. Lan munduan egiten den lanketa, ordea, askotan ez dago
|
beste
eragileek egindakoarekin uztartuta (Urdangarin 1993).
|
|
|
Izan ere, gertuko komunitatearen beharrak euskaratik asetzeko eta garatzeko ekimenak eta proiektuak antolatzea gure egiteko historiko bat izan da, beti ere,
|
beste
eragileekin osagarritasunean eta lankidetzan. Eta ekimen horietako batzuk proiektu jarraiak bilakatuz gero, profesionalizatzea ere normala eta garrantzitsua izango da, Federazioak eta elkarteek, bestelako gizarte eragileekin harremanetan, eta beraiekin batera, erronka partekatuak detektatu eta berauei erantzuteko lan esparru kolaboratibo berriak zabaltzea garrantzitsua izango delarik.
|
|
|
30ek, aldiz, 7 puntu edo gehiago. Gehiengoak, beraz, baditu harremanak
|
beste
eragileekin, baina alor honetan zer hobetua badugula antzematen da erantzunetan.
|
|
|
Biga: Herriko elkarte, zerbitzu eta enpresa txikiekin euskara elkarteek abiatutako hainbat hitzarmengintza proiektu euskalgintzako
|
beste
eragile batzuek sortutako enpresa eta zerbitzuen esku daude orain, oinarri guztiz profesionalarekin (soldatapeko langileekin) lan egiten duten eragileen esku.
|
|
|
Funtsean bi ekiteko modu horiek ditu euskalgintzak aurrerantzean ere. Baina gizartearen ezaugarri eta behar berriek eskatzen dute plaza zabaletan
|
beste
eragile batzuekin batera aritzeko ausardia ere. Gure mundu berriak euskalduna izan behar duela badakigu, baina ekologikoa, berdinzalea eta justua ere izan behar du eta euskara elkarteek ezin dute behar horietatik aparte egon.
|
|
|
Euskara elkarteen mugimenduan asko zaindu izan den gaia da komunitatearen aniztasunarena. Jarrera honek gaizki ulertzeak eta mesfidantzak ere sortu izan ditu
|
beste
eragile batzuen aldetik, baina mugimenduak argi izan du euskararen erabilera izan dela bere helburu nagusia eta helburu horretatik aldendu izan diren gaietan ez da barneratu izan.
|
|
|
Tximintx komunitatetik Marikobasora mutazioak gertatu dira eta horrek eragina izan du kontakizunean eta gaur egungo egoeran. Mutazio nagusiena pandemia bera izan da eta horrek eraginda, salto kualitatibo handia egin du Tximintx komunitateak (ez komunitatea bakarrik,
|
beste
eragile eta kide batzuek ere egin dute salto hau gurekin).
|