|
2010
|
|
|
Hau da, nazioak, erlijioak, hizkuntzak edo, oro har, kulturak gizabanakoa guztiz azaltzeko ezinbestekoak ote diren, ala, alderantziz, gizabanakotasun hutsa nahikoa ote den.
|
Beste
era batera esanda: noraino heltzen da kultura gizakiaren izaeran, edota zenbateraino determinatzen du gizakia kulturak?
|
|
|
Herbehereak, Espainarekiko independentzia lortu nahian, honen jarrera kontrarreformistaren aurka jarri ziren, eta nolabaiteko tolerantziagune bilakatu ziren. Pentsamendu bakarraren eta baztertzailearen aurrean
|
beste
era bateko ikuskera pluralistak proposatzen hasi ziren. Bertakoak ziren H. Grozio() eta B. Spinoza().
|
|
|
" Ez zaitut ostera ikusi nahi, David. Aurreneko senarra itsasoan galdu duen andre batek
|
beste
era bateko pertsona behar du". Virginiaren mintzoa amañiren otoitzari gailendu zitzaion.
|
|
|
Nire kideek ezin izango zuten erabili aurrerantzean. Eta zalantzak,
|
beste
era batekoak, kartzelan jarraitu zuen, zeren hango kolektiboak erorketaren errua egotzi eta traidoretzat hartu baininduen. Komunatik espulsatu eta ostrazismora kondenatu ninduten.
|
|
|
Nik banekien Lubisek antipatia ziola aitorpen pertsonalari, eta ez bakarrik nekazaria zelako, gauzak
|
beste
era batean —era diskretuagoan— egiten ziren aberrikoa. Horretaz gain bera pertsona serioa zen, nola izaten diren serio 28 edo 38 urtekoak eta ez berak orduan izango zituen 18koak.
|
|
|
" Pertsona ausarta da. Bere anaia Martin bezala, baina
|
beste
era batean. Niri gustatzen zait", esan zuen Lubisek.
|
|
|
Azkenik, hizkuntzak zabaltzeko
|
beste
era bat bada: konkista.
|
|
|
gustu sofistikatuak zituen eta bizimodu burgesa egiten zuen jende horrek, aldi berean morrontzan zituenen pobreziaz hainbeste arduratzea.
|
Beste
era batean esanda: jende atzeratu hori lagundu nahi izatea eta, aldi berean, jende horri ondasunak kentzea.
|
|
|
|
Beste
era batekoa, Charles Lavigerie izan da nor frantziar kolonialismoaren eskeman.618 1825ean jaioa Baionan," argi dago euskalduna naizela", esaten zuen," burugogorra naizelako". 619 Societe des Missionnaires dAfrique delakoa fundatu zuen," aita zuriak" eta" ahizpa zuriak" deituko zirenen ordena. 1867tik aurrera Aljerko artzapezpikua, 1882tik aurrera kardinala.
|
|
|
Eskubide partikular eta kolektiboak dituzte, eskubide unibertsalak. Baina, eskubide politikoak ukatzen zaizkienez gero,
|
beste
era batean planteatu dituzte. Euskaldunok lehen pertsonan planteatu behar dugu, geure beharren arabera.
|
|
2011
|
|
|
Lehen ikusezinak ginenak existitzen ez ginenak bihurtzen ari ginen.
|
Beste
era batera esanda: izan ginenetik beste zerbait edo ezberdinak izaten hasiak ginen". 70 Diskoaren kaieran luze jotzen bada indio amerikar cherokeen historia kontatzen eta euren Oinatz tinkoen dantza esplikatzen, piezak irauten duen zortzi minutuetatik erdiko bi minutu eskas hartzen ditu indioen dantzak.
|
|
|
Beraz, pare bat aldiz barkamena eskatuta, esker onaren momentua iritsi da. Zu idazle garrantzitsua zara, eta hala ere nirekin hitz egiteko eta errealitatea
|
beste
era batera ikusarazteko astia eta pazientzia izan dituzu (nahiz eta ez beti modurik argienean; aitortu behar dut batzuetan mehatxatuta ere sentitu naizela).
|
|
2012
|
|
|
Demadan, beraz, barrukoz kanpora ari dela psikismo autonomo berri bat, eta hipermodernoa dela izate osoz baina ez nik deskribatu dudan era etsipengarri horretan. Demadan, esaterako, psikismo hori azalekoa dela barren esentzialik gabe, edo etengabe mugitzen dela espazioan eta denboran ainguratu barik, edo ez dela interfaceen kontsumitzaile pasiboa, baizik eta haiek eginez zuzeneko harremanak
|
beste
era batera egiten diharduela, edo hautazko atxikimenduetan bizi dela elkartasun primario behartzailerik bereganatu gabe, edota, azkenez, eskarmentu iraungikorren eta sekuentzia galkorren katea dela, sare eta artefaktu kolektibo, fisiko edo digitaletan gordea eta ez niaren baitako biltegi psikikoetan.
|
|
|
Frankismoaren gauean euskal izatea
|
beste
era batera sentitzeko eta pentsatzeko ateak zabaldu zituen ETAk. Euskal nazionalismoari (sic) forma eman zion berriro (zentzu dialektikoan)[...] Formaren zentzu honetan esan daiteke Leninek Marxismoari bere forma erabakigarria eman ziola, San Pablok Kristo formalizatu zuela, edo Lacanek Freud.
|
|
|
Ez dago
|
beste
era batera begiratzerik: biluzik, den guztia galdu arte.
|
|
2013
|
|
|
Ipuinaz kanpo, ordea, gauzak
|
beste
era batekoak dira, hamaika aldiz zailagoak. Poliziak eskuratuko balu predatzailearen ibilgailuko haur zapatatxoa, eta ondoren, Mari Errauskinen ipuinean inspiratuta, Renoko eta Sparkseko etxe guztietan probarazi, milaka haurren zerrenda alferrikakoa lortuko luke, ez besterik.
|
|
|
Gure bizimodua ez zen, ordea, lehengora bihurtu. Ezbeharra atzean utzi genuen, baina bizia, belar berria elizako metafora batekin esatearren, paretaren beste zirrikitu batean erne zen,
|
beste
era batean. Kartzelako aldiaren ondoren, bi anaiek saihestu egiten zituzten batera gertatzeko aukerak, eta batzen ziren aldi bakanetan aitaren 70 urtebetetze egun hartan eta halakoetan, desatsegina bihurtzen zen bien arteko eztabaida; biolentoa ere bai, gaia politikoa bazen.
|
|
|
indioak onez onean hartuta, errieta eginez... dena alferrik. Orduan,
|
beste
era batera ahalegintzea erabaki zuen. Egun batean, ari zen bera azalpenak ematen, eta ausart fama zuen indio bat algaraka eta imintzioka hasi zitzaion.
|
|
|
Arteagarentzat izan ezik. Arteagak, izan ere,
|
beste
era bateko saria desio zuen bere ahaleginagatik. Baimenik gabe ezkonduta zegoen, eta, hiltzen bazen, ez zuen nahi bere emaztea, bi semeak eta bi alabak pentsiorik gabe geratzerik; bere hitzetan esanda, ez zuen nahi haiek miserian hiltzerik.
|
|
|
Koroarekin sinatutako kontratuak bazterrak esploratzera eta koloniak ezartzera behartzen zituen; baina haien interesak bestelakoak ziren, eta espedizioa joan, espedizioa etorri, Koroaren nahiak bete gabe jarraitu zuen. Azkenean, ekimen pribatuarekin ez zela ezer lortuko etsita, eta lurraldearen defentsa ziurtatu nahian,
|
beste
era bateko kontratua erredaktatu zen 1678an. Benetako ahalegin serioa egingo zen, gobernuak finantzatutakoa, Kalifornia kolonizatzeko.
|
|
|
" [Indioak] bi talde armatu handitan banatu eta kanpamenturantz abiatu ziren bortizki protestaka. Haiek hurbiltzen ikusita, soldadu espainiarrek beren defentsetara jo zuten lasterka; baina Atondo izukaitzak,
|
beste
era bateko taktika aukeratuta, buruzagien aurrera jo eta sekulako marruekin eta amorratu itxurak eginez desafiatu zuen jendetza hura guztia. Halako ausardia adoretsua gehiegi zen gerlari indioentzat.
|
|
|
Modu horretan funtzionatu duten eremuek garapen berezia izan dute, eta argi erakutsi dute ez dela aski merkatu parametro estandarretan funtzionatzea, ez eta merkatu parametroak eta laguntza publikoak konbinatzea ere. Euskal kulturgintzak
|
beste
era bateko ekosistemak eskatzen ditu arlo batzuetan loratzeko.
|
|
|
Hainbestekoa izan da herrion hedapena eta arrakasta, pentsamolde hau unibertsala dela uste izateko joera dugu. Baina badira herriak gizartearen osaketa eta funtzioak
|
beste
era batean ulertzen dituztenak, eta zapalkuntza edo subordinazioa nonahi gertatzen den arren, indoeuroparren pentsamoldea ikuspegi hermeneutiko batetik ondo nabarmendu, frogatu eta aztertu litekeen elementua dela agertu du Dumezilek.
|
|
|
Kulturgintza eredu parte hartzailea, giza-sarea, igurtzi sozialaren dentsitatea, gizarte ekimeneko erakundeen presentzia, ospakuntza komunitarioa... oinarrizko elementuak izango direla dirudi euskaltasunaren biziberritzean, iraganean izan diren moduan,
|
beste
era batera, bai etorkizunean ere. Nolabait merkatu parametro estandarretatik harago dagoen kultura sorkuntza eta ospakuntza humanizatzailea izateko aukera izan du eta du euskal kulturgintzak.
|
|
2014
|
|
|
—Erretagoardian mugitzen garenok
|
beste
era batera imajinatzen ditugu gauzak —esan zuen Saldiasek, bere hitzetan umorea jartzen saiatuz. Baina egia zen dezepzionatuta zegoela.
|
|
|
Behin, gizonek sukaldean hamaiketakoa hartu ondoren, Nazariorekin joan ginen hantxe aparkatua zegoen zapalgailura eta gizonak tramankulura igo ninduen. Han goitik mundua
|
beste
era batetan ikusten zen. Abiatu ginen aldapa behera eta lehen bihurgunean baserria ezkutatu zenean, iruditu zitzaidan abentura izugarria ari nintzela bizitzen.
|
|
2015
|
|
|
Edo
|
beste
era batera adierazita, itzultzaileak, azken batean, ez du jatorrizkoa itzuli, aitzitik, ahalegindu egin da itzulpena ematen ustez Proustek berak gaztelaniaz idatziko zukeen bezala. Eta, jakina, itzultzailearen begietan papiliondceas frantseskada arbuiagarria zelarik, plantas amariposadas horrek habia beroa egin zuen gaztelaniazko bertsioan.
|
|
|
Ezin laketuz joan zitzaizkidan hasierako urteak Zorrotzan, izan ere, berau orduko sasoian Bilboko auzo periferiko nahikoa ziztrintxoa zen arren, Ezkerraldean, zazpi solairuko etxe batean kokatu ginen, eta hortik aurrera bizimodua erabat bestelakotu zitzaidan, zeren, esate baterako, jaioterrian ez baitzegoen kalerik, batño ere ez.
|
Beste
era batera bizi izan nintzen han. Ez noa esaten ordura arteko gure solasgai faboritoak muskerra belarri zulotik barruratu zaien gizajo burtzoroen ingurukoak zirenik, edota basurde zuriez, baina bai aitor dezaket esaterako, ume umetan, kantsagarri paratu eta amama edo beste senideren batengana behin baino gehiagotan bidali nindutela esanez hari eskatzeko pezeta biko tardantza, edota herriko haur guztiok bagenekiela kontuz ibiltzekoak zirela, deskuidatuz gero begietara oldartzen baitzitzaizkizun, eta, ildo beretik, txorro morro piko tailo kera olgetan emanda nituela, eskolako atsedenaldietako une goxoenak.
|
|
|
" bad writers especially scientfic, political, and sociological writers— are nearly always haunted by the notion that Latin and Greek words are grander than Saxon ones". Edo
|
beste
era batera esanda, idazle onak ez dira fidatu behar latinaren arrutatiko hitzekin.
|
|
|
Eta San Frantziskoko karismatikoenean nuen eskuratu Dinosaur in a haystack, Stephen Jay Gouldek orduantxe kaleratu berria dibulgaziozkoetan haren hamalaugarrena oker ez banago, eta nire kuttunena, eta aitzinsolasean irakurri nion" saiakera zientifikoa literatur generoa d (el) a, tipia, baina zahar eta ohoragarria". Hantxe pentsatu nuen Goulden liburuak ordutik aurrera
|
beste
era batera irakurri behar nituela, ez soilik irakurle soil gisara, baizik eta idatzi gura duen batek maisu paregabea zurrupatzen duen erara. Hantxe bururatu zitzaidan asko gustatuko zitzaidakeela Stephen Jay Gould buruz buru ezagutzea.
|
|
|
Intuizio soiletik abiatuta, nire iritziz, banaketa kurba normal batean irudikatuko bagenitu euskarazko liburuen irakurleak, gehienbat, ohiko Gauss kanpaiaren azpiko erdi aldean daude, eta, ostera, Amurizaren testu exigenteek eskuin aldeko bazterreko irakurle apurrak lortuko lituzkete kasurik onenean. Kontua litzateke kanpaia gehiengoamugiaraztea bazter horretarantz, edo
|
beste
era batera esanda, irakurleak heztea euskara errazaren urmaeletik haratago ausart daitezen.
|
|
|
Sare lako elkarrizketa batean endredaturiko jendeek elkarri sostengua emanez, eta harremanetan agertutako indar berezi batez, aktore kolektiboa ernatuko dute. Hala ere, beraiek dira, ez beste inor edo beste ezer, baina
|
beste
era batean jarduten, beste era batera ari baitira euren burua kategorizatzen.
|
|
|
Sare lako elkarrizketa batean endredaturiko jendeek elkarri sostengua emanez, eta harremanetan agertutako indar berezi batez, aktore kolektiboa ernatuko dute. Hala ere, beraiek dira, ez beste inor edo beste ezer, baina beste era batean jarduten,
|
beste
era batera ari baitira euren burua kategorizatzen.
|
|
|
—Ez, haien moduan ez,
|
beste
era batean.
|
|
|
aurrerantzean anekdota gisan soilik oroituko dugun aipamen horietako bat, alegia, benetan inplikaturik ez baikaude gerora edonori kontatuko diogun anekdota horretan.
|
Beste
era batean, hala ere, izan nuen ihesaldiaren berri: entzundako esaldia oroimenaren eskualde debekatuan nahita gordetzen den beste era horretan, zeinetan entzundako hura memoriaren aterabiderik gabeko aldean gordetzen den, gerora ahazmena antzeztu ahal izateko.
|
|
|
Zuek
|
beste
era batean galdetuko zenukete, adibidez:
|
|
|
Borroka armatuaren egokitasunaren auzia
|
beste
era batean planteatu litzateke, Rafa Diezen ustez: " Zer egiteko prest gaude instituzio eta sozial alorrean euskal militanteek borroka armatua ez dela derrigorrezkoa baliozta dezaten?".
|
|
|
Bahitu ere egin omen zuten bandidu karlista batzuek. Ordurako, beste batzuk ziren arazoak, eta
|
beste
era batean banatu ziren euskaldunak: karlistak eta liberalak, leialtasun dinastiko diferentearekin, baina ez horregatik bakarrik, jakina.
|
|
|
Injustizia eragin eta sufritu ondoren, gauzak bestela izan daitezkeela pentsatzen du jende askok. Eta puntu honetara heldu dira, ez derrotatuta sentitzen direlako edo arazorik ja ez dagoelako, baizik eta minak alferrikakoak direla eta arazoak
|
beste
era batean konpon daitezkeela pentsatzen dutelako. Estatua oso oker dabil, nire ustez, ETA desagertzea garaipen moduan presentatzen duenean, Demokraziaren indarraren diskurtsoarekin.
|
|
|
78. " Ez dezagun ahaztu faktore ekonomikoa.
|
Beste
era batera esatearren, audientzia. Krisiak bultzatuta batzuetan, eta aitzakia hartuta besteetan, audientzia azkar lortzearen logikak harrapatu gaitu bete betean.
|
|
|
Nire ustez, hain barneratuta ditugu dagoeneko eraikita dauden egiturak!
|
Beste
era batera antolatzeko, benetan dugu imajinazioa astindu. Eta, zuk diozun bezala, imajinarioa landu naziogintza bidean." (BT)
|
|
|
38. " Kaleko herritarrontzat ere ari da panorama aldatzen. Arnastu daiteke aldaketa, baina zein zaila den
|
beste
era batera pentsatzen duela badakizun horrengana hurbiltzea eta harreman natural bat izatea. Beti sentitu izan dut hain urruti geratzen zaizkigun bake konferentziak eta hitzarmenak hainbat landu beharrekoak direla istorio honetan bizitzak alde banatan jarri gaituenon arteko harremanak.
|
|
|
Disgustu ederrak eman genizkien, euren mundua ere kanbiatuta. Gure seme alabek ere
|
beste
era batean biziko dute hizkuntza, nazioa, politika. Beste memoria, beste lengoaia, beste elkarte, eta beste sormen batzuetan dabiltza ja, beste amets hodeiertz batzuekin.111
|
|
2016
|
|
|
Arrazional, zientifiko eta zibilizatu omen den mundu honetan, eskolakume garaietan bezala gelako matoiak agintzen du. Hain bihurtu da ohiko gure gogoan, nekez irudikatzen dugula mundua antolatzeko
|
beste
eraren bat egon daitekeenik ere. Honatx zer dioten AEBetako think tank eraginkorrenetariko batean, ezagutzen ez gaituzten, baina halere gu guztion ongizatea bermatzea goiburu duten hainbat lagunek:
|
|
|
Aipatu ditugun izaki mitologikoak ez baitira izengabeak:
|
beste
era batean jasotzen dute euren izena, bizi diren esparruaren arabera. Bizi diren esparruak ematen die izena.
|
|
|
Garaiko gogoeta arrazistei lotu ohi zitzaion, eta horren araberako interpretazio traketsa hedatu zen: Herri batzuk era batekoak ziren eta beste batzuk
|
beste
era batekoak, izakera odolaren bidez transmitituko baitlitzan. Era horretan ulertutako" herri izpirituaren" ideia, estolderian behera joan zen II. Mundu Gerraren ostean, eta geroztik horren inguruko tabua hedatu zen, gaur egun ere nolabait indarrean dirauena.
|
|
|
—Inguruan, nire belaunaldikoen artean, batzuek esango dizute baietz, ateoak direla; askok sorbaldak harrotuko dituzte zer diren galdetuz gero. Alde egin zuten txikitako espantuetatik, sufritu genuen katolikotasun mandozakilensis hirugarren berreturakotik, eta orain
|
beste
era batera galduta bizi dira, paso egiten dute. Zientzia zaleek esango dizute haiek ez direla ezjakintasunean bizi, Stephen Hawkingen lezioa Big Bang, unibertsoa oraindik hedatzen.ondo ikasi dutela.
|
|
2017
|
|
|
Itsuskeria arrosario luze horren abiapuntuan, Jakes Casaubonek azaldu legez, antza ez dago euskaldunen fanatismo proberbialik.
|
Beste
era batera ulertu du Casaubonek:
|
|
|
Zailtasunik gabe pizten dut zigarreta, gaur ez dabil haizerik. Beharbada honelako egun eguzkitsu batean gauzak
|
beste
era batean ikusiko lituzke mutiko horrek. Eta, handik hogei urtera, lagun on pare batekin egongo litzateke eserita, Subeltzeko biharko jaia, edo beste edozein, antolatzen.
|
|
|
Azkenik, hizkuntzak zabaltzeko
|
beste
era bat bada: konkistak (urdina mapan).
|
|
2018
|
|
|
Gorago aipatu bezala, Amin Maaloufen ekarpena garrantzi handikoa da norbanakoen nortasunari dagokionez. ...herritartasunak, talde bateko kidea izatearen sentimenduak, edo baldintza eta gora-behera aldakorrek, denen artean eraman dezakete pertsona bat era batera pentsatzera eta ekiteko unean era horretara jokatzera, baina baldintzak beste batzuk izanez gero, egoera aldatuko balitz arrazoi guratsuak direla medio, edo txiripaz beste leku batean aurkituko bagina beste testuinguru batean, agian (aski ziur),
|
beste
era batera jokatuko genuke. Hori da Maaloufek irakatsi nahi diguna.
|
|
2019
|
|
|
Gauza bera baitzen. Gudaroste hura urrundik heldua zen, beste uniforme batzuk zeramatzaten,
|
beste
era batean hitz egiten zuten, milikeriaz eta azentuz, eta helburuak ere bestelakoak zeuzkaten. Lur hau okupatua zuten.
|
|
|
|
Beste
era bateko pentsamendu bat tartekatu zitzaion oroitzapenen artean, senarrak ez ziola inolako garrantzirik eman egun hartan, bikien eta Eliasen barku kontuak zirela eta, okindegitik berandu etorri izanari, arratsaldeko seietan, normalean baino ia bi ordu geroago. Eta jarraian beste pentsamendu bat:
|
|
|
Berak bai, berak askotan igartzen zizkion pentsamenduak lagun hurkoari, artzaina zelako ia umetatik, eta artzainak, Valdesalce bezalako leku bakartietan egotearen poderioz, mesfidatiak eta susmatiak bihurtzen zirelako, eta behin eta berriro aztertzen zituztelako han eta hemen aditutakoak, arrotzaren zein ezagunaren esanak. Baina Santos brigada
|
beste
era bateko gizona zen, otzana eta irekia.
|
|
|
Evgeny Pashukanisek()" estatu konstituzional subirano baten menperakuntza inpertsonal" bezala laburbildu zuen aurrekoa.
|
Beste
era batean esanda, estatu mota kapitalistan klasea ez da agertzen antolaketa oinarri argi bezala, burgesiak ez duelako boterearen monopolio legalik (eta ez duelako eduki beharrik) (Pashukanis, 1975: 188) Menpeko klaseekin maila formal berean lehiatu behar da boterea lortzeko.
|
|
|
Hori dela eta, esan liteke Marxen eta Engelsen aburuz, biolentzia eta iraultza ez direla nahitaezko elementuak gizarte komunistara heltzeko; diotena da herrialde bakoitzeko baldintza objektiboen arabera aplikatu behar dela estrategiarik eraginkorrena, biolentzia erabiliz edo hura erabili gabe. Edo,
|
beste
era batera esanda, Marxek eta Engelsek biolentzia iraultzailea ekintza arrazional gisa ulertzen dute, hau da, kapitalismoak sorturiko estruktura sozialak apurtzeko eta beste estruktura berri batzuk sortzeko tresna politiko gisa, baina, aldi berean, kasu bakoitzean biolentzia iraultzailea tresnarik eraginkorrena ote den aztertu behar dela diote (Marx, 1850, 1852, 1871; Engels, 1850, 1852, 1888)....
|
|
|
iraultza komunista dela lehena (eta bakarra), jarduera mota bera, lana alegia, modu desberdinean banatzeaz harago, soldatapeko lana ezabatu eta abolitu nahi duena, soldatapeko lana Kapitalismoaren eta klase zapalkuntzaren oinarritzat harturik (Marx, 1846/ 1994, Tronti, 1966/ 2006). Langile klasearen etsaia, beraz," ez da kapitalista soilik, lana bera ere etsaia da, eta, langileen borroka, hortaz, harreman sozialaren osotasunaren aurkakoa da, hasiera hasieratik[...] Orain arte izan diren iraultza guztietan inoiz ez da ukitu ‘jarduera mota (Art) ’ Besterik gabe, jarduera hori beste modu batera banatu izan da beti; lana
|
beste
era batera banatu zaie beste pertsona batzuei; ‘iraultza komunistak, aldiz, orain arte izan den jarduera moduaren aurka egiten du (Art), lana ezabatzen du (die Arbeit beseitigt) eta klase guztien gaineko menderakuntza eta klaseak berak abolitzen ditu.’" (Tronti, 1966/ 2006: 191)
|
|
|
Alde horretatik, klase berregituraketa, osaera politikoa, inoiz ez da Kapitalak emana, beti da" borroka baten emaitza, ez aldez aurretiko datua" (60). Osaera tekniko eta osaera politikoaren arteko erlazio tirabiratsu, antagonista eta kontraesankor horren baitan, kontra subjektibazio prozesu bat gerta daiteke; hau da, subjektibotasun kapitalista kapital erlazioa gorpuzten duen proletariotza— apurtu eta
|
beste
era bateko subjektibotasuna —ez kapitalista, ez patriarkala, ez koloniala... — eraikiko lukeena.
|
|
|
Politika feministarentzat, kapitalismoaren osteko gizarte baten edozein iragarpen ideal baino askoz garrantzitsuagoak dira Marxen metodoa eta Marxek kapitalaren metatzeari egiten dion kritika zorrotza; hasteko, nola ulertzen duen berak kapitalismoaren garapena gizarte harreman antagonikoen emaitza gisa.
|
Beste
era batera esanda, eta Roman Rosdolsky k, 11 Antonio Negri k12 eta beste pentsalari batzuek azaldu bezala, Marx guztietatik gehien interesatzen zaiguna ez da askatasunera iritsi den mundu bat proiektatzen duen iraultzaile ameslaria, ezpada klase borrokaren teorialaria, egiazko posibilitate historikoetan oinarriturik ez dagoen programa politiko orori uko egiten diona, bere obran zehar beti harrema... Hori kontuan hartuta, Marxen metodo historiko materialista, hots, historia eta gizartea ulertzeko erreprodukzio sozialaren baldintza materialak ulertu behar direla proposatzen duena, funtsezkoa da ikusmolde feminista batetik.
|
|
|
...zi dudan legez," Marxen hitzak erabiliz, esan dezakegu lan erreproduktiboaren garapena eta horren ondorioz sortutako arduraldi osoko etxekoandre proletarioa, hein batean, lana ustiatzeko moldean gertatutako aldaketaren emaitza izan zirela; alegia, langileengandik balio ‘absolutua’ ateratzetik ‘gainbalio erlatiboa’ ateratzera egindako urratsaren emaitza izan ziren". 33
|
Beste
era batera esanda, sistema aldaketa baten emaitza izan ziren; lanegunaren erabateko luzapenean oinarritutako esplotazio sistema batetik lanegun laburragoko sistema baterako jauzia egin zen, eta denboran egindako murrizketa hori esplotazio maila handiagoa zekarren iraultza teknologikoaren bidez orekatu zen. Baina beste faktore bat ere bazegoen:
|
|
|
Lehen esan dudan bezala, Marxek gainetik baino aztertzen ez duen lan erreproduktiboa, neurri handi batean, mekanizatu ezin den lana da.
|
Beste
era batera esanda, Marxek irudikatzen duen gizarte hori, non lan ezinbestekoa drastikoki murriztu daitekeen automatizazioaren bidez, ez dator bat lurrean egiten den lanaren zatirik handienarekin, lan horrek zerikusi handia daukalako harremanekin eta ezin delako erraz mekanizatu. Idealki, gizarte postkapitalista batean etxeko lan asko mekanizatuak egongo lirateke, eta, zalantzarik gabe, beste komunikazio molde batzuk izango genituzke laguntasuna inguratzeko, ikasteko eta informazioa jasotzeko; helburu horiei dagokienez, kontrolatua izango genuke zer teknologia ekoizten den, zertarako eta zer baldintzatan.
|
|
|
Kontakizunean eta umorean oinarrituriko bertsoak dira hauek, eta horien ondoan bada beste bat, haur kanta eta hots hitzetan oinarritua. Bertsolaritza aho literatura da, nahiz eta hau idatziz emana izan, baina Juan Mari Lekuonak oso gogoan ditu
|
beste
era bateko aho literaturako formak ere. " Amona Joakina" kantak ongi uztartzen ditu aho literaturako forma desberdinak.
|
|
|
Eta adibide bi ematearren, Bilintxen errima mota komentatzerakoan, konturatzen da euskal puntuak ez duela soilik azken hitza kontutan hartzen, baizik eta azken aurreko hitzak ere zerikusia duela (errima erromanikoetan ez bezala) puntua osatzerakoan.
|
Beste
era batez esanda, posible dela hitz bik parte hartuz puntua osatzea, honen oinarria ez baita azentuaren ostean diren hotsen berdintasuna, bizik eta hots kidetza, aliterazioa.
|
|
|
Bitarte horretan 33 borda egin ziren, beraz, eta, ale batzuk kenduta, herriko etxe bakoitzak bere borda zeukan ordurako Leitzan. Eta bordagintzak gailurra jo zuenean, ardibordak gailenduko ziren hurrena, garai bateko larrabehien merkatu nagusia bigarren lekuan utziz, nahiz etxabehien merkatua
|
beste
era batera errotu.
|
|
|
Orduz geroztik gauzak asko aldatu direla esan gabe doa, nahiz eta tradizioaren eta modernitateren arteko tira-birak indarrean dirauen. Uste baino gehiago, beharbada;
|
beste
era batera, beste guardasol baten azpian, beste itxura batekin, baina indarrean: zaharrak gaztea galbidean ikusten du, gazteak zaharra garaiz kanpo ikusten duen legez.
|
|
2020
|
|
|
Gogoan, nik, gertaera horien arduraduna hartzen dut. Irakasleei programazio hori jartzen diena, edo
|
beste
era batera irakasteko tresnarik ematen ez diena. Edota pantailako lokalkeriez arduratzen ez dena; ez dituena, esate baterako, euskara batuan azpititulatzen, nola egiten baita ingelesezko film batzuetan aktoreak hizkera lokalean edo argoten batean espresatzen direnean.
|
|
|
Ez zen politikoa bakarrik, ez literarioa ere zentzu estuan, Urzidilen ikuspegia eta gaia filosofikoa da funtsean: arrazionalismo teknokratikoaren zulo beltzez ohartuta, bizitza
|
beste
era batean hartu behar dela sentitzen du. Isabelle Ruizek ondo idatzi duenez, Urzidilen literaturak, atzera begira, nazismoaren belaunaldiko jendearen barru aztertze moral bat proposatzen du, eta, eguneko inguruari begira, ezinbestelakotzat dugun gizarte egitura eta bizimodu kontsumistaren funtsezko eskasiak erakutsi nahi ditu.30
|
|
|
Mundua zubi bat da, pasa zaitez, ez zaitez bertan gelditu. Edo
|
beste
era batean esanda: Mundua zubi bat da, pasatu egiten gara, ezin gara bertan geratu.
|
|
|
Arrazoiak zehaztasunez izendatzeko ezintasuna agertzen duenean, poesiak zirrikitu desberdinetatik arakatzen du egoera, gauzak beste modu batez izendatzen baititu. Gauzak
|
beste
era batera izendatzeko eta pentsatzeko ezinbestekoa da poesiaren berezko misterioaz baliatzea; poetak bai baitaki hitzak eskasak eta hutsalak direla batzuetan, baina poesiak berezko duen jolas horrekin saiatzen da hitzek osorik esan ezin dutena adierazten. Berba baten eta bestearen artean itzalean gelditzen dira esangura batzuk, eta horrela, poesian sortzen da halako misterio bat, hitzez hitz adierazi eta ulertzera baino giroa adierazi eta ulertzera bultzatzen duena.
|
|
|
" Egunsentietan kulparen zamak kolpatzen gaituela jakitea, horretaz konturatzea, hori da poesia, eta jakitea maite dugun guztia iragankorra dela, hauskorra, maite ditugun izaki eta pertsonak ezin ditugulako heriotzatik eta zoritxarretik libratu. Poesia,
|
beste
era batean esateko, otoitz etsiperatu bat litzateke, gure izate iluna noraezera daramaten jainko uzkurrei zuzendua".
|
|
|
Aberriak, abertzaletasuna bizitzeko modu batzuek eta herriaren historiaren pasarte batzuek ezinegon larria sortzen zioten Xabier Leteri, eta poesia idatziz saiatu zen bere pentsamenduak esplikatzen eta sortzen zitzaizkion kezka eta ezinegonak arintzen. Sorkuntzak balio lezake orotariko ezinegonak baretzeko, kezkei argia isurtzeko, eta pentsamendu eta sentimenduak
|
beste
era batera azaltzeko.
|
|
2021
|
|
|
Nolanahi delarik, oro har askoz samurrago suertatzen da aurkeztea hipotesi sinple eta zorrotz bat, inpaktuarena bezalakoa, ezen ez eztabaidatzea fosil erregistroaren inprezisioaz edota komunitate biologikoen konplexutasunaz.
|
Beste
era batera azalduta adibide batekin: ia ia edozeinek daki nor izan zen Xalbador, Urepeleko artzaina, bertsolari bakardadez josia, euskaldun orok prezatua.
|
|
|
Aldiz, espezie arraroen kasuan, eta nahiz eta azken unera arte bizi, gutxi gorabehera fosil bat agertuko litzateke 30 metroko tarte bakoitzeko. Edo,
|
beste
era batera adierazita, bizirik iraun arren 120 metroko sekuentzia osoan, espezie arraro baten azken fosila goi limitea baino 30 metro beherago agertuko litzateke, agertzekotan. Alegia, guztiz tronpagarria litzateke fosil erregistroaren irakurketa literala, pentsaraziko bailiguke espezie arraroa desagertua zela benetako suntsipena baino dezente lehenago.
|
|
|
Gogoan dut batekin banengoen era batekoa nintzela, eta beste batekin banengoen
|
beste
era batekoa.
|
|
|
"[...]
|
beste
era batera esanda, euskara jakitea duela merezimendu bakar, eta apenas egiaztatu behar izan duela osterantzean osasun arloko ezagutzarik. Gezur soziala borobiltzeko susmoak dio medikuntzaren Olinpoan sartuko litzatekeen mediku mordoa etxean dagoela alferrik galduta, euskaldun ez delako.
|
|
|
Edota medikuen adibide paradigmatikoaz haraindi, Araba, Bizkai eta Gipuzkoako biztanle saldoak herritar eskubideak etenda dauzkala euskaraz ez dakienez administrazioan lan egiteko aukerak erabat itxita dauzkalako. Edo
|
beste
era batera esanda, gutxiengo esentzialista baten hizkuntza bat inposatzen zaiola gehiengoari arrazionalitatearen, justiziaren eta demokraziaren kontra".
|
|
|
Ez dezagun ahantzi etapa hau icebergaren ageriko punta besterik ez dela.
|
Beste
era batera bizi izan gara ehunka mila urtetan. Kultura primitiboa, idazketaren eta monarkien aurrekoa, aberastasunaren metaketaren aurrekoa, funtsean berdintasunezkoa eta alaia izan zen segur aski.
|
|
|
Idazkera entzun egiten zen. Gutxik uste zuten
|
beste
era batera irakur zitekeela.
|
|
2022
|
|
|
Agian ez nituzke horrenbeste zuzendu behar. Beste ikuspegi bat erakustera mugatu nuke neure burua, eta bakoitzak ikus dezala bere iritzia artezten duen ala ez,
|
beste
era bateko iritziak hartzen dituen, beste ikuspegi eta alde batzuk gogoan izan.
|
|
|
Idazteak egoera oratu egiten du, bigundu, gogortu eta fosilizatu ez dadin. Guda hura bizi zuten haur eta gazteen kontakizunek historialarien eta estatuen kontakizunekin talka egiten dute sarritan; baina ez dira fosilak, senti ditzakegun giza kontakizunak dira, begiratzeko
|
beste
era bat eskainiko digutenak.
|
|
|
Badu bere zera hemengo gaztelerak.
|
Beste
era batera esan dit, eta beste hitz hori ere nik ulertu ez.
|
|
|
Deigarria egin izan zait pertzepzio bat: oro har Amerikako jatorrizko herrietako lagunek gurekin konparatuta
|
beste
era batera mugitzen dituztela eskuak hitz egitean, eta haien artean badutela antza, badirela mugimendu patroi lauso batzuk, Wallmapuko hego hotzetik hasi eta Yucataneraino, elkarrekin ustez inolako loturarik ez badute ere. Hori ere kultura da, lurrazpiko kultura, mendez mende oharkabean irauten duten xehetasun zinetiko txikiak.
|
|
2023
|
|
|
Otoitz harrigarrienak ere ez zuen nire entzuleen arreta pizten. Garbi zegoen
|
beste
era bateko testuetara pasatu behar nuela, baina aurrena Axular aipatu beharra neukan nahi eta nahi ez.
|
|
|
" Ikasleak, matrikula oso garesti ordaintzen duenez Harvarden, espero du bere irakaslea jakintsua, gaitasun askokoa eta eraginkorra ez ezik otzana ere izatea, bezeroak beti duelakoan arrazoia".
|
Beste
era batera esanda: ikasle estatubatuarrek, beren ikasketak finantzatzeko hartutako zorren ondorioz (bilioi bat dolar inguru)," gehiago bilatzen dituzte diru sarrerak jakintzak baino".
|
|
|
" Demagun jakin nahi dugula nolakoa den kurba bat haren puntuetako batzuei behatuz. Bada, gizaki praktikoak, baliagarritasuna beste kezkarik ez duenez, helburu zehatzen baterako behar dituen puntuei baizik ez die begiratuko, baina zientzialariak, berriz,
|
beste
era batera jokatuko du: kurba bere horretan aztertu nahi duenez, erregulartasunez banatuko ditu aztertu beharreko puntuak, eta, haietako batzuk ezagututa, trazu erregular baten bidez elkartu eta kurba osoa lortuko du".
|
|
|
Dokumentazio zaharretan maiz agertzen da hilerrietan eta elizetan dantzan eta kantan aritzen zela jendea eta ez, preziski, erlijiozko gaiekin. Honek erakusten du herritarrek
|
beste
era batean ikusten zutela hildakoen, arbasoen, egoitza; iduri luke haiekin partekatu nahi zituztela une alaiak ere. Elizak eta botereak ez zuten ohitura hau begi onez ikusten eta debekuak ematen zituzten horren aurka behin eta berriz. kanpoan izan zuten ordena atxikitzea erabaki zen, eta emakumeek ordura arte gordetako eserlekuen arabera.".
|