|
2001
|
|
|
hamaseigarren mendean hasten da gure literatura, albanieraren ere parean. Lehenagoko zenbait aztarren bada eta
|
beste
bi hizkuntza horietan ere bai, baina esateko moduan hamaseigarren mende arte ez dugu literatur obrarik.
|
|
2002
|
|
|
Matrikulatzen diren ikasleek, letonieraz gain,
|
beste
bi hizkuntza ezagutu behar dituzte. Berrikiago (2002ko Otsaileko komunikazio pertsonala) horren egiaztapena izan dugu.
|
|
2005
|
|
|
Nolanahi ere, euskara Euskal Herriko
|
beste
bi hizkuntza ofizialen berdintasun mailara ekarri eta euskararen belaunez belauneko transmisioa bermatu dadin, nahitaezkoa dugu kontsentsu edota adostasun politiko soziala areagotzea. Lehentasun nagusietako bat dugu hori.
|
|
|
Swadesh i jarraituz %5tik beherako antzekotasun portzentajeak kasualak zirela iritziz, euskarak kaukasiar hizkuntzekin antzekotasun deigarri batzuk dituela adierazi nahi zuen. Dena den euskarak
|
beste
bi hizkuntza afrikarrekin antzekotasun portzentaia handiagoak ditu: % 10,86 euskara sus, eta% 9,07 euskara rif.
|
|
2009
|
|
|
Herri aginteen eta buruzagi ekonomikoen babesik gabe, baina mendeetan zehar irautea lortu du euskarak. Euskal herritarrenak ere badiren
|
beste
bi hizkuntza indartsuren ondoan iraun du bizirik, gaztelaniaren eta frantsesaren ondoan. Garaian garaiko premia komunikatiboetara egokitzen jakin behar izan du horrela irauteko, eta, iraun, herritarren atxikimenduari esker iraun du.
|
|
|
Ez euskara ez Euskal Herria dira, zorionez, isolamenduaren harlauzapean bizi izan. Beste hizkuntzekin harremanetan eta, gainera,
|
beste
bi hizkuntza indartsuren ondoan biziraun baldin badu, jada esan dugunez, garaian garaiko premia komunikatiboak asetzeko baliagarri izaten jakin duelako biziraun du euskarak, eta horretarako etengabe egokitzen asmatu duelako [15].
|
|
2010
|
|
|
Gainera, jakintza pasiboa izan behar dute gainerako bi hizkuntzetan, hau da, horiek erraz ulertzeko gai izan behar dute. Ondorioz, guztiek izan behar dute nahi duten hizkuntza erabiltzeko aukera eta
|
beste
bi hizkuntzak ulertzeko gaitasuna. Hala eta guztiz ere, hori betetzen ez bada, edo ez pertsona guztiei dagokienez behintzat, irakasle edo ikasle batek hizkuntza batean izan dezakeen urritasuna —hau da, hiru hizkuntza horietako bat ez jakitea edo behar bezala ez jakitea— inola ere ez da hartuko unibertsitatearen urritasuntzat.
|
|
|
Ezin ahantzi KUTXAn neurri batean erabiltzen diren
|
beste
bi hizkuntza: frantsesa eta ingelesa.
|
|
2012
|
|
|
Etxeburuak argi du zein den etorkizunerako gakoa. «Euskarari lehentasuna eman behar zaio, bestela ezinezkoa izango da
|
beste
bi hizkuntza ofizialen mailara iristea. Are gehiago, kosta egingo zaio bizirik irautea».
|
|
|
Hauxe da forma zaharrena, eta, guztiz berezia. Beharbada,
|
beste
bi hizkuntzatan agertuko da esateko modu hori. " Loak hartu nau".
|
|
|
1 euSKaRaRen egOeRa eTa TeSTuinguRuaK y euskararen egoerak eta testuinguruak aintzat hartzea ezinbestekoa da egitasmo bat martxan jartzeko eta berau aztertzeko. euskararen egoera (hizkuntza kulturako osagai garrantzitsuenetako bat bezala) kultura gutxiagotu baten baitan ulertu behar da. Izan ere, euskal herrian dauden
|
beste
bi hizkuntza nagusien (frantsesa eta gaztelania) menpeko da, nahiz eta bertako/ berezko izan.
|
|
|
Eta bere hizkuntza galtzen duen herria galbidean delako. Hemen baditugu
|
beste
bi hizkuntza, gaztelania eta frantsesa, baina euskara da geuk egitekoa. Horretaz gain, gaur egun, 104 hizkuntza entzun ahal ditugu Euskal Herrian kalean.
|
|
2013
|
|
|
Euskarazkoa zuzentzen eta orduan erdarazko testuan zuzenketak sartzen genituen. Ingelesezkoa zuzentzen, orduan
|
beste
bi hizkuntzetan zuzenketak sartzen genituen. Ivan Igartua. Nik uste dut baiezkoa eman eta argitaratu arte urte eta erdi?
|
|
2014
|
|
|
Ondorengo belaunaldikoek, aldiz, ez. Gainera, gutxienez,
|
beste
bi hizkuntza bizi dituzte. Eta laugarrena ere, ingelesa, eraginkorra biziki.
|
|
|
Telebista batek euskaraz bakarrik ikusten/ entzuten du, eta gainontzekoek bi hizkuntzetan. Egunkariak irakurri, berriz, batek euskara hutsean, beste bi lagunek gaztelera hutsean eta
|
besteek
bi hizkuntzetan.
|
|
2015
|
|
|
Emaitzen desoreka horren arrazoiak hurrengoak dira: ingeleseko corpusak kalitate hobea eta tamaina handiagoa dauka, eta grafoak handiagoak dira; urre patroien itzulpenetan ingelesaren konnotazio kultural desberdinek eragina dute
|
beste
bi hizkuntzen ebaluazio emaitzetan. Ikerketako fase horren helburu nagusia sare neuronalek eta ezagutza baseekgizakion antzekotasun irizpideekin duten korrelazioak neurtzea eta erkatzea izan da, hiru hizkuntzatan.
|
|
2016
|
|
|
Euskal elebakarra gaur egungo munduan ezin da gizajo koitadua baino izan. Are euskaldun ezin aktiboagoak bagina ere, orain euskaraz nola edo hala jardun dezakegun 1.500.000 hiztun aktibo+ hartzaile guztiak, gaur egungo Euskal Herrian bizi garen 3.000.000 herritarrak bagina ere euskaldun, ezin eskaini ahal izango genieke gure herritarrei, gure gazteei, gure identitate eta kidetasun sentimenduaz gain, gure arteko
|
beste
bi hizkuntza nagusiek eskaintzen dietenaren milarena ere.
|
|
|
Oinarrizko hezkuntza euskaraz egin duten ikasleen erreparoak, ziur aski, bi arlotatik datoz: batetik,
|
beste
bi hizkuntza horiek erabiltzeko ohitura falta, eta, bestetik, idazkera formalean dauden testuekin aritu behar izatea.
|
|
2017
|
|
|
Egin dituzten elkarrizketa horietatik 27 hizkuntza atera dira, eta euskara eta gaztelania gehituta 29 dira. "
|
Beste
bi hizkuntza ere identifikatu genituen, baina ez zen posible izan pertsona horiek elkarrizketatzea. Hizkuntza bat poloniera zen eta bestea Manbara", aipatu du Etxeberriak.
|
|
|
Beraz, hiztun mota hauek euren burua ‘hiztun berritzat’ jotzen dute, baina
|
beste
bi hizkuntzetan agertu ez den profil batean aurrean gaude, beste bi hizkuntzen kasuan ez bezalako ezaugarriak dituzten hiztun berri batzuen aurrean, hain zuzen. Izan ere, H1 alde batera utzi eta egunerokotasunean (edo ia beti) soilik H2 erabiltzen duten hiztunak dira, eta honelako beste hiztunik ez da topatu aztertutako beste hizkuntzetako hiztunen artean.
|
|
|
Beraz, hiztun mota hauek euren burua ‘hiztun berritzat’ jotzen dute, baina beste bi hizkuntzetan agertu ez den profil batean aurrean gaude,
|
beste
bi hizkuntzen kasuan ez bezalako ezaugarriak dituzten hiztun berri batzuen aurrean, hain zuzen. Izan ere, H1 alde batera utzi eta egunerokotasunean (edo ia beti) soilik H2 erabiltzen duten hiztunak dira, eta honelako beste hiztunik ez da topatu aztertutako beste hizkuntzetako hiztunen artean.
|
|
|
Hirugarren ezberdintasuna litzateke garrantzitsuenetarikoa, galiziera ikasi duten hiztunen artean
|
beste
bi hizkuntza gutxituetan topatzen ez den profil garrantzitsu bat baitago: galiziera ikasi, eta euren ama hizkuntza baztertu dutenak, beti edo ia beti galiziera erabiliz.
|
|
|
Bestetik, zenbait ezberdintasun ere antzeman dira, ‘ez naiz hiztun zaharra’ profilean euskal hiztunak soilik baitaude. Gainera, ‘Ez hiztun berri, ez zahar, hiztuna besterik gabe’ profilean ez dugu galizieraren hiztuEuskara, galiziera eta irlanderaren hiztun berrien hizkuntza identitatea – Irati Lizeaga Elizalde nik, baina bigarren profilean (‘hiztun berria naiz’)
|
beste
bi hizkuntzetan topatu ez den hiztun tipologia bat dugu: lehen hizkuntza alde batera utzi, erabiltzeari utzi, eta beti edo ia beti galiziera erabiltzen duten hiztunak.
|
|
|
Ez dago identitate euskaldunaren programarik ez curriculumik euskararen ikasketan eta transmisioan, eta euskara, funtsean, hizkuntza akademiko formala da belaunaldi berrien buru bihotzetan. Euskainola deritzan hizkera gailendu da euskaldun berri gehienen jardunean143 Irene Arraratsekin batera esateko,, euskara deserrian bizi da, muineraino sartuak baititu
|
beste
bi hizkuntza, bai bere lurraldean, bai hiztunen aho belarrietan? 144.
|
|
2018
|
|
|
Ia konturatu ere egin gabe, ezarian... Hori da ikasteko modurik onena, Euskal Herriko herritar gehienontzat ezinezkoa,
|
beste
bi hizkuntza baitira hegemonikoak eta nonahikoak euskararen herrian eta, ondorioz, bai euskaldun askoren (gehienen?) gogoan ere. Bestela bezala ikasten dute erdaraz arnasguneetako haurrek ere, goian aipaturiko ahalegin eta lan itzel horren beharrik batere gabe, erdarek ez baitute alferrik martxan beren makineria guztia, eta haiek bai iskiluak, beren batuaren irismena segurtatzeko:
|
|
2020
|
|
|
Gainera, haietariko hiruk hiru hizkuntzatik gora hitz egiten dituzte. Haietariko bat, bere lehen hizkuntza (amazigera) eta harrera herriko hizkuntzak (euskara eta gaztelania) ondo ulertu eta ekoizteko (idatziz zein ahoz) gai izateaz gain,
|
beste
bi hizkuntza (ingelesa eta arabiera) ikasten ari da. Arabiera ikasteko arrazoi nagusia zera da:
|
|
2021
|
|
|
Beraz, herritarren hizkuntz gaitasunak garatu nahi ditu EBk. Asmoa da lehen hizkuntzaz gain, gutxienez
|
beste
bi hizkuntza hitz egitea herritarrek (Europen Parliament, 2020).
|
|
|
Aurretik esan denez, EBko hizkuntz politikak bi printzipio eta helburu nagusi ditu: aniztasuna babestea eta herritarren komunikazio gaitasuna zabaltzea edo areagotzea (lehen hizkuntzaz gain,
|
beste
bi hizkuntza gutxienez). Lehen helburuari dagokionez, eskualdeko eta eremu urriko hizkuntz komunitate ia guztiek dituzte zailtasunak beren hizkuntzen biziraupena eta garapena bermatzeko.
|
|
|
Europako hizkuntz aniztasuna babestea eta herritarren hizkuntz gaitasunak aratzea. EBren asmoa da lehen hizkuntzaz gain, gutxienez
|
beste
bi hizkuntza hitz egitea herritarrek.
|
|
|
Europako hizkuntz aniztasuna babestea eta herritarren hizkuntz gaitasunak garatzea. EBren asmoa da lehen hizkuntzaz gain, gutxienez
|
beste
bi hizkuntza hitz egitea herritarrek. Gehiengoaren babesa du politika horrek EBn.
|
|
|
Beraz, banakoaren eleaniztasunak dimentsio estrategikoa du Europarentzat. EBren iritzian, funtsezkoa da herritarrek, gutxienez, lehen hizkuntza ez diren
|
beste
bi hizkuntza jakitea.
|
|
|
Europako herritarren erdiek baino gehixeagok diote bigarren hizkuntza batean hitz egin dezaketela. Lautik batek bakarrik hitz egin dezake lehen hizkuntza ez diren
|
beste
bi hizkuntzatan, eta hamarretik batek daki hiru hizkuntza baino gehiago. Jakina, ehuneko horiek nabarmen aldatzen dira estatu batetik bestera:
|
|
|
Erabilerari dagokionez, karatxaiera balkarera bezala, zaurgarri dago, eta umeek bakarrik ikasgai gisa ikasteko aukera dute. Abazera ere adigeraren eta kabardera txerkeseraren familia berekoa da, eta
|
beste
bi hizkuntzek baino hiztun gutxiago ditu, 37 mila inguru. Besteak bezala, eskoletan irakasten da, baina familiako transmisioa galtzen ari omen da, eta UNESCOren ustez, desagertzeko arrisku handiagoan dago abazera.
|
|
2022
|
|
|
Klikatu eta webgunera bazoaz, gaztelaniaz agertuko zaizu aurrena. Goian ikusiko duzu
|
beste
bi hizkuntza badituzula aukeran: euskara eta ingelesa.
|
|
|
Alabak iaz gelakideekin euskaraz zertxobait mintzatzeko aukera zeukan (bera gaztelania jakin gabe etorri zen, aldiz euskara eta
|
beste
bi hizkuntza hitz egiten zituen). Aurten ez du norekin euskaraz hitz egin modu naturalean, gela berri batean dago.
|
|
2023
|
|
|
Ez da kasualitatea, hartzaile behinenak ez baitira euskaraz mintzatzeko gai. Euskararena, horrenbestez, bete beharreko eginbehar astun bat besterik ez da betiere,
|
beste
bi hizkuntzak hobetsi ondoren, edo jaialdiari balio erantsi bat eman ahal dion bitxikeria “maitasunez minduta” delakoarekin ikusi dugun lez. Kanpinek izenak ingelesez dituzte, eta jaialdiko eremuek euskal izenak:
|