|
2001
|
|
|
Gardner-en eredu horretan parte hartzen duten
|
beste
aldagai batzuk egoerazkoak eta nortasunezkoak dira.
|
|
2002
|
|
|
Bizimodu sedentarioa, tabakismoa, pisu larregia, elikadura desegokia eta
|
beste
aldagai batzuk egoten dira mundu garatuarekin lotzen diren gaixotasun degeneratiboen sorrera eta garapenean: arteriosklerosia, artrosia, II motako diabetesa etab.
|
|
|
Eta testuinguru horretan kokatzen da garapen jasangarriaren erronka. Izan ere, gaur egun hazkunde ekonomikoa ez dugu gure ongizatearen igoeraren sinonimotzat hartzen; gure ongizatean
|
beste
aldagai batzuek erebiziki eragiten baitute: besteak beste hezkuntzak, osasunak, aisiak eta, jakina, ingurumen garbi eta ederrak.
|
|
|
Etorkizunean Erizaintza Eskola bakoitzak euskal lerroan matrikulaturik edukiko dituen ikasleen portzentajea, beraz,
|
beste
aldagai batzuen menpekoa izangoda; esaterako, barruti konpartitua edo bateratua izatearen menpekoa. Espero izatekoa da, ospe handiko Eskoletan izen emate kopurua handiagoa izatea, eta, hortaz, eskola edo fakultate horietan matrikulatu ahal izateko numems claususak altuagoakizango dira, euskal lerroak edukiko duen ikasle portzentajearen kalterako.
|
|
|
Etxebizitza edo etxe berri bat erosi nahiz eraiki nahi izanez gero, arkitektura bioklimatikoak energia gehiago aurrezteko eta etxeari erosotasun termikoa emateko ematen dituen tekniketara jo behar da. Arkitektura bioklimatikoak eraikinaren edo eraikuntzaren diseinua,
|
beste
aldagai batzuekin batera, inguruko, eskualdeko edo guneko klimatologiara egokitu behar du. Bere premisetako bat da egoitzak neguan eguzkia bilatu eta udan eguzkitik babestea.
|
|
2003
|
|
|
Ezgaitasuna duten Pertsonak Integratzeko Europako Batzordeko arduradunak, Wallis Goelenek, gogora ekarri zuen datu horrek “gizarte osoaren jarrera aldaketaren” alde egin zuela, eta funtsezkotzat jo zuen “ezgaitasuna duten pertsonen parte hartze politikoa”, erabateko integraziora bideratutako programen arrakasta lortzeko. Goelenek aipatu zituen oztopo ugari, eta gogorarazi zuen “ezin dela sexuagatiko eta ezgaitasunagatiko bereizkeria bikoitzaz hitz egin, baizik eta bereizkeria anizkoitzaz,
|
beste
aldagai batzuek ere bat egiten dutelako, hala nola etniak edo adinak”. Europako Batzordearen aburuz, emakumea lan munduan sartzea lehentasunezko giltzarrietako bat da, bai eta genero berdintasuna lortzea ere.
|
|
|
gainditu bezain laster. Ez naiz ausartzen proportzioak markatzera, kontua konplexuagoa delako
|
beste
aldagai batzuen arabera, baina egungo aldeak ikaragarriak dira eta, beraz, gizatasunaren ikuspegitik, lotsagarriak.
|
|
2005
|
|
|
Kontsumitzaileongana etorriz, kalitate prezioari kontuan hartzeko
|
beste
aldagai batzuk eransteko gertu gaude. Beharbada, informazio sinesgarria eskainiz gero aldatzen hasiko ginateke.
|
|
|
Eskaparatera ateratzeko ona da txapelketa. Oraingo belaunaldi asentatuak txapelketara joango ez balitz zerbait galduko luke, eta txapelketa izan daiteke aldagai eraginkorra bertsolariak berriro kokatzeko, baina badira
|
beste
aldagai batzuk ere. Izan ere, uste dut bertsolaritza etapaka aldatzen dela:
|
|
|
Azken faktore hau, hots, elementu soziala da" euskara guztiona" den ala ez erabakitzeko orduan oinarrizko elementua, funtsezko neurgailu edo termometroa; azken batean beste bi elementuen (eta azterketatik kanpo geratzen zaizkigun
|
beste
aldagai batzuen) ondorioa baita. Eta arestian esan dugunez, badira bi joera (azken biak) baieztapen hau oso osorik egitea oztopatzen digutenak:
|
|
2006
|
|
|
garrantzizkoakizaten dira gurasotasunerako iragaitean (Belsky eta Rovine, 1990). Ezaugarri horiek berez pisu txikiagoa izan badezakete ere, nortasunaren eta bikote harremanaren
|
beste
aldagai batzuekin konbinatzean sortzen dituzte efekturik handienak.Azter ditzagun, bada, ezaugarri demografiko hauek.
|
|
|
Egia da, ordea, ezaugarri horrek haurride bakoitzarentzatinguru interaktibo ezberdin bat eraikitzen laguntzen duela. Era berean, ingurumenhori, haurridetasun estatusa osatzen duten
|
beste
aldagai batzuen arabera ere eraikitzen joango da, genero, jaiotza ordena eta neba arreben arteko adin ezberdintasunaren arabera, esaterako.
|
|
|
OL Proiektuak arrisku faktoreak identifikatzen ditu. Bakardadeak areagotu egiten du elikadura txarraren arriskua
|
beste
aldagai batzuekin elkarreraginean ari denean. 80 urteko gizon batek emakume batek ez bezala kudeatzen du bere bakardadea.
|
|
2007
|
|
|
Horrek haurrak izangodituen bizipenak, harremanak eta antzekoak zehazten ditu, eta horiek guztiekeragina dute haurrak gizarte munduaz eraikitzen duen ezagutzan; izan ere, zenbaitikerketatan frogatu da desberdina dela landa giroan eta hiri giroan garatzen direnhaurren gizarte ezagutza (Furnham eta Stacey, 1991). Gizarte ezagutzan eraginaduten
|
beste
aldagai batzuk sistema politiko ekonomikoa eta kultura (ikus I.kapitulua) dira (Furnham eta Stacey, 1991). Hala ere, uste dugu hemen aurkeztukodirenak direla gizarte ezagutzen sozializazioan eraginik handiena duten gizarteeragileak.
|
|
|
Apal batek jatorrizko tribu edo herrietako irudiak eta beste batek gainean edo behean estilo desberdinak baditu, adibidez, Europako zibilizazio klasikoak (greziarrak, erromatarrak, etab.).), askoz probabilitate handiagoa dago konbinazioa positiboa izateko. Gainera, zatiketa horiek
|
beste
aldagai batzuei ere erantzun diezaiekete, ez soilik pieza bakoitzaren jatorriari: tamaina, forma, zer adierazten duten eta abar ere faktore erabakigarriak izan daitezke.
|
|
|
Emaitzak Journal of the American College of Cardiology aldizkarian argitaratu dira. Ikerlanaren egileek hiru urtez baloratu zituzten, aldizka, aztergai ziren pazienteen estres mailak,
|
beste
aldagai batzuekin batera (hipertentsioa, diabetea, tabakismoa edo gorputz masaren indizea), beste arrisku faktore batzuen eragina kontrolatzeko. Jarraipen aldian 19 gaixo hil ziren, eta beste 44k bihotz gertaera bat izan zuten, eta hura sendatzeko aukera izan zuten.
|
|
|
Gainera, bidezko kaleratzearen arrazoiren bat alegatuz kaleratzen saiatu den enpresaren aurkako epaiketa irabazi duen soldatapekoa bada, kaleratzetik epaia berrestera igaro diren hilabeteetako soldata osoa jasotzeko eskubidea du.
|
Beste
aldagai batzuk Kaleratze zuzena edo bidegabea bereizteaz gain, badira beste alderdi batzuk kontuan hartzeko lana galtzen denean. Horien artean dago soldata zehatza jakitea, dagokion kalte ordaina kalkulatzeko.
|
|
2008
|
|
|
Berariazko aipamena merezi dute
|
beste
aldagai batzuek, hizkuntza batean hitz egiteko aukerari nabarmen eragiten diotenak: gizarte balioak, hain zuzen.
|
|
|
14
|
Beste
aldagai batzuk: idazleak hedabideetan duen irudia, irudi fisiko nahiz ideologikoa, idazle nahiz irakurlearen adina, idazlearen kokapen geografikoa, euskara erregistroa eta generoa (emakumezko/ gizonezko).
|
|
|
Hipotesi horrek agerian jarri nahi du aldagai unibertsal normatiboek, oro har, zer nolako garrantzi erlatiboa duten garapenerako (hainbat teoriak proposatuak, hala nola Epistemologia Genetikoak edo psikoanalisiak). Aldagai horiei testuinguruzko edo historiako
|
beste
aldagai batzuk erantsi behar zaizkie; haien garrantzia, hainbat ikuspegitatik landu bada ere, ingurunearekin edo gizarte elkarrekintzarekin lotutako ikuspuntuek edo gizarte elkarrekintzazkoek jarri dute mahai gainean. Hala, bizi zikloaren ikuspegia aipatzean, nolabait, aldez aurretik azaldutako hainbat ideia hartu behar dira berriz ere.
|
|
|
Haurraren hizkuntza eta komunikazioaren egoerari buruzko txostena egiteko, atalez ataleko puntuazioari eta lagin osoaren araberako pertzentilari begiratzen zaie. Hala eta guztiz ere, adibideko haurrak aztertzeko adinaren aldagaia bakarrik izan da kontuan, eta txostenak egitean kontuan izaten dira
|
beste
aldagai batzuk, hala nola sexua, hizkuntzarekiko harremana edo senideen artean zenbatgarrena den.
|
|
|
Hala ere, kontzeptu horiek ez dira kritika batzuetatik ihes egiten. Hala, gaur egungo kalkulu metodoen doitasuna handitu eta
|
beste
aldagai batzuk sartu behar dira, hala nola alderdi kualitatiboak. Bestalde, gogorarazten da, halaber, ur birtualaren salerosketak herrialde batzuei mesede egin badiezaieke ere, beste batzuei kalte egin diezaiekeela, azkenean baliabide hori nonbait gastatzen delako.
|
|
|
Helburu horri laguntzeko, zenbait adituk berariazko kontzientziazio programak iradokitzen dituzte, baita erabilitako ur birtual kantitatea duten produktuak etiketatzea ere.Hala ere, kontzeptu horiek ez dira kritika batzuetatik ihes egiten. Hala, gaur egungo kalkulu metodoen doitasuna handitu eta
|
beste
aldagai batzuk sartu behar dira, hala nola alderdi kualitatiboak.Era berean, gogorarazten da ur birtualaren salerosketak herrialde batzuei mesede egin badiezaieke ere beste batzuei kalte egin diezaiekeela, azkenean baliabide hori nonbait gastatzen delako. Horregatik, aztarna ekologikoaren kasuan bezala, herritarrek argi izan behar dute erabat jasanezina dela dagoen mundua baino ur gehiago kontsumitu nahi duena.Eta, jakina, kontsumitzaileek aholkuak ematen jarraitu behar dute ur gastua murrizteko, bai etxean, bai bainugelan eta sukaldean, bai lorategian, bai ohiko batean, bai ur gutxi kontsumitzeko berariaz diseinatutako lorategian (xerolorategiak).
|
|
|
beharrezkoak dira Alberdiren arabera.
|
Beste
aldagai batzuk ere ikusten ditu: –Txapelketek daukaten eragina gaur egun; nahi izatea plazetan kantatzea, bertsolari bat baino gehiago daude ez dutenak indar hori egiten plazetan kantatzeko; eta, gero, mila faktore daude guri ere ihes egiten dizkigutenak.
|
|
|
Bestalde, pobreziak eragin bikoitza du emakumeak buru diren etxeetan, gizonezkoak buru direnetan baino. Lan egoera, ikasketak eta adina dira pobreziarekin zerikusia duten
|
beste
aldagaietako batzuk.
|
|
2009
|
|
|
Oro har, ezin daiteke baieztatu mutilak arrisku aldagaien aurrean kontaktuhandiagoan daudenik. Mutilak zenbait aldagairekiko kontaktu handiagoan daude, eta neskak, aldiz,
|
beste
aldagai batzuekiko. Esate baterako, neskak bortxa sexualarekiko kontaktu handiagoa jasotzen dute mutilekin alderatuta.
|
|
|
Adituen artekoadostasun faltagatik eratortzen dira egun gai honetan topatzen diren hutsuneak.Hutsune horien ondorioz, gaia hobeto ezagutzeko eta, beraz, esku hartu ahal izateko dauden zailtasunak aurkitzen ditugu. Besteak beste, autore batzuk agresioaikertzeko orduan banakoaz gain,
|
beste
aldagai batzuk kontuan hartzeko beharrahasi dira azpimarratzen (Cohen, Hsueh, Rusell eta Ray, 2007). Izan ere, agresioaren ikerketan presente eduki litzateke aktibitate nahiz gaitasun kognitiboek, agresioaren kategoria nahiz azpimotek, banakoaren ezaugarri pertsonalek, besteekiko elkarrekintza nahiz harremanek, eta talde ezberdinen eraginak neskeneta mutilen garapenean izan dezaketen eragina.
|
|
|
Emozioen ikaskuntza prozesuan kontuan izan behar diren
|
beste
aldagai batzuk dira gurasoek beren seme alabekin emozioei buruz dituzten elkarrizketakopurua, hausnarketa eta gatazken konponbidea bilatzeko estrategiak. Gurasoekjatorrizko familietan emozioekiko ikasitakoaren arabera beren seme alaben emozioak zaindu edo alde batera utziko dituzte, non genero aldagaiak ere zeresanaizango duen, aurrerago ikusi dugun moduan.
|
|
|
Horien artean, gakoak diren aldagai makroekonomiko batzuen garrantzia azpimarratzen da, batez ere: ekoizpena, enplegua edo inflazioa, eta horretarako garrantzi handikoak diren bitarteko
|
beste
aldagai batzuk erabiltzen dira ere: gastu publikoa, zergak, zirkulazioan dagoen diru kopurua edo interes tasak.
|
|
|
Joera altzista bada, adibidez, euskarriak eta erresistentziak gero eta handiagoak izango dira, eta alderantziz. Garrantzitsua da, beraz, ohartaraztea bi eremuak ez direla inoiz berdinak indizearen edo balioaren bilakaeran, eta ez direla estatikoak, baizik eta
|
beste
aldagai batzuen mende daudela, hala nola joera, eremu horiek haustea… Burtsa estrategia Alderanzgailu txiki eta ertainak bere inbertsioa optimiza dezake euskarri eta erresistentzia lerroak erabiliz, baina eremu horiek edozein unetan huts egin dezakete, aldaezinak ez baitira. Hala ere, ezin da ukatu horiek kontuan hartzeak inbertsio metodo fidagarri bat izatea eskatzen duela, kasu gehienetan emaitza bikainak ematen dituena.
|
|
|
Pobrezia zenbaki segida bat da, hainbat arlotako egoera aztertzen duten zifrak. Herrialde bateko ekonomia ez da diru sarreren bidez bakarrik neurtzen, ikuspegi globala ematen duten
|
beste
aldagai batzuk aplikatzen dira.
|
|
|
Bestalde, 3 katilu te baino gehiago hartzen zituzten pertsonek ez zutenek baino arrisku gutxiago zuten bosten bat. Itxuraz, tearen eta kafearen kontsumoaren ustezko babes efektu hori
|
beste
aldagai batzuekiko independentea da, eta faktore horrek areagotu egiten du eragin biologiko zuzenen aukera, autoreen arabera. Kafe kafeinagabearen eta diabetesaren arriskuaren arteko lotura kontuan hartuz gero, balizko eragin onuragarri hori ez litzateke kafeinari bakarrik zor.
|
|
|
Batez bestekoaren azpitik, etxebizitzen prezioa jaitsi egin zen Kantabrian(% 6,6), Valentziako Erkidegoan(% 6,1), Ceutan(% 4,9), Errioxan(% 4,2), Kanarietan(% 4,1), Andaluzian(% 4), Gaztela Mantxan(% 3,8), Gaztela eta Leonen(% 0,5), Urteko aldakuntza positiboaren tasa bakarra Melilla hiri autonomoan hauteman zen, etxebizitzen prezioak %3, 8 igo baitziren. IPVn ez dira sartzen etxebizitza babestua, ez eta
|
beste
aldagai batzuk ere, hala nola metro karratuaren prezioa edo egindako transakzio kopurua, beste estatistika batzuetan sartzen baitira, hala nola Etxebizitza Ministerioak egindako estatistikan. Adierazle hori bateragarria da Eurostaten eskakizunekin, eta estatu kideen arteko konparazio elementu gisa erabiltzen da, etxebizitzaren prezioei dagokienez.
|
|
|
Haurdunaldia, ordea, oso aintzat hartu beharreko garaia da. Ohitura txarrak kaltegarriak dira ama izan behar duenarentzat, beste edonorentzat txarrak diren moduan erretzea, edatea, bestelako drogak kontsumitzea, antidepresiboak hartzea, anfetaminak hartzea, bitamina bereziak hartzea..., baina, horiez gain,
|
beste
aldagai batzuk ere zaindu egin behar dira garai horretan; izan ere, gaixotasun kronikoak haurdunaldian hasten baitira azaleratzen, hala nola hipertentsioa eta diabetesa.
|
|
|
Oro har, ez da aurkitu praktika arriskutsuetan alde handirik, baina aurkitu ditugu
|
beste
aldagai batzuk. Adibidez, Interneten erabiltzaileen artean, azken urtean sexu bidezko gaitzen bat eduki duen jende gehiago dago, eta drogaren kontsumoa handiagoa da.
|
|
2010
|
|
|
Askotan, esportazio kopuru erlatiboa hartu da herrialde baten lehiakortasunaren funtsezko erreferentzia gisa eta, besterik ezean, onargarria izan daiteke abiapuntu hori, betiere kontuan hartzen badira horrekin loturiko
|
beste
aldagai batzuk. Adibidez, esportazioen osagaiak zein diren oso kontuan hartu behar da esportazio kopuruaren adierazgarritasuna aztertzeko:
|
|
|
Gai honen betiko azalpenak jabego pribatuaren errespetuarekin eta egonkortasun politikoarekin lotzen dira neurri handi batean. Baina herrialde garatuetan garrantzi handiagoa dute ziur asko
|
beste
aldagai batzuek. Batez ere enpresa jarduerarekin loturiko burokraziak eta legediak.
|
|
|
Aldagai hauek ez dira kontuan hartu zahartzaro kognitiboak gertakizunen oroimenean dituen ondorioen kasuan gazteen eta zaharren arteko ezberdintasunak aztertu izan direnean. Hala ere, lortutako emaitzek, oro har, bat egiten dute adinarekin erlazionaturiko ezberdintasunak gertakizunen oroimenean
|
beste
aldagai batzuen bitartez aztertu dituzten ikerlan urriekin (List, 1986; Loftus, Levidow eta Duensing, 1992).
|
|
|
Gainera, batzuek uste dute osasun sexuala gai pertsonala eta pribatua dela eta ez dela berari buruz galdetu behar, baldin eta pazienteak elkarrizketa hasten ez badu. Aztertutako
|
beste
aldagai batzuek (adina, sexua, esperientzia profesionala eta erlijioa) ez dute eraginik, emaitzen arabera, pazientearen osasun sexuala ikertzeko erabakian. Nabarmentzekoa da profesionalen% 98k erantzun zuela jarrera aldatuko zutela gai horri buruzko prestakuntza egokia jasoz gero.
|
|
|
Ikertzaileek ohartarazi dute arriskutsua dela dietari edozein murrizketa egoztea, eta ondorioztatu dute elikagai horien minbizia babesten duen edozein efektu apala dela kasurik onenean. Populazio horretan fruta eta barazki gehiago kontsumitzearekin batera, bizimoduaren
|
beste
aldagai batzuk ere hartu ziren kontuan, hala nola alkohol kontsumo txikiagoa, inoiz erre ez izana, tabakismoaren iraupen txikiagoa eta jarduera fisikoaren maila handiagoa. Horrek minbizia izateko arrisku txikiagoa ekar lezake.
|
|
|
Duela gutxi egindako ikerketa zientifiko baten arabera, bai gainerako mahaikideekiko harreman mailak bai haien pisuak eragina dute haur eta nerabeek kontsumitzen duten janari bolumenean. Hala ere,
|
beste
aldagai batzuek aldatu egiten dituzte ingestaren eta gizarte ingurunearen arteko harreman konplexuak, eta, aldi berean, zaildu egiten dute mundu guztiarentzat baliagarria den aholku bat emateko aukera.
|
|
|
Hala ere, arlo bakoitza adinaren eta sexuaren arabera banatuta ere, ez dago korrelaziorik aldagai horiekin. Zientzialariek diotenez, arrazoiek zerikusia izan behar dute aldagai horien edo aztertu gabeko
|
beste
aldagai batzuen konbinazioarekin, hala nola landa edo hiri habitata, ingurumen edo lan erakusketak eta abar.
|
|
2011
|
|
|
behin betiko bakea sendotzea, giza duintasunari eta giza eskubide guztiei heltzea, konfiantza berreskuratzea, Sorturen legalizazioa, ETA behin betiko gelditzea eta «zehaztea gatazka politikoaren konponbiderako proposamen demokratiko positiboak».Egibarren argudioak sendoak dira, zalantzarik gabe, eta erakusten dute EAJ ez dela sartuko aliantza berri horretan. Hala ere, analisi horretan kontuan hartzen ez diren
|
beste
aldagai batzuk aztertzea interesgarria izan liteke. Batetik, erabakitzeko eskubidearen edota independentziaren aldeko prozesuen bizkortzea eta Espainiaren estatu ereduren krisia.
|
|
|
Horrek bi alde horietan konbergentzia maila jakin bat lortu dela esan nahidu. Konbergentzia maila neurtzen duten
|
beste
aldagai batzuk kontuan hartuz gero, ordea, taldeko zuzendaritzak duela hamar urte ezarritako kalitatearen kudeaketarakoprozesuan garapen gehien izan duena alde teknikoa izan dela ondoriozta dezakegu.Antolaketa aldea eta alde profesionala, ordea, ez dira modu berean sustatu, edobehintzat, ez dituzte emaitza berdinak eman. Eta hortik ondorioztatzen dena zerada, giza aldea eta antolaketa aldea gehiago garatu behar direla, erredaktoreekkonbergentziak gutxieneko operatibotasun maila lortu duela irizten diotelako.
|
|
|
Baina premia guztien arteko erlazioa azpimarratu nahi da; izan ere, maila bat betetzen ez bada, zaila da hurrengora pasatzea, eta ezinezkoa da piramidearen gailurrera iristea. Azterketaren lehen fasean, premia mota bakoitzerako oinarrizko beharrak, behar bakoitzean eragina duten arrisku aldagaiak edo faktoreak (hipotesiak) eta bakoitzaren gogobetetasuna neurtzeko diseinatutako
|
beste
aldagai batzuk sailkatu ziren. Datu horietatik abiatuta, bost adierazle egin ziren, bat premia talde bakoitzeko, batez bestekotik gorako mendekotasun arriskuaren balioak detektatzeko.
|
|
|
Hala ere, aukera hori ez da beti beharrezkoa gaur egungo koiunturan, oinarrizko polizak kontingentzia nagusiak estaltzen baititu eta etxeko ekonomientzat eskuragarria baita. Prezioak estalduraren araberakoak dira, baina
|
beste
aldagai batzuen arabera ere aldatzen dira: titularra eskiatzaile profesionala edo zale hutsa den, poliza indibiduala den edo familia osoa hartzen duen, bidaia jakin baterako edo eski denboraldi osorako sinatzen den…
|
|
2012
|
|
|
Taldeak egiteko, haurren adinari erreparatuko diogu, eta, haur eskolak bere gain har baditzake,
|
beste
aldagai batzuei ere bai; esaterako, lehentasunari eta jarduerari. Planteamendua malgua izango da, hezkuntza ekintza errazteko.
|
|
|
Beste alor askotan bezalaxe, jaki kontuetan ere, kalitatea hautematea nahiko gauza subjektiboa da. Kalitatearen osagaien artean, ohiko osasun, segurtasun eta gustu irizpideez gain badira
|
beste
aldagai batzuk ere:
|
|
|
Orain arte, maizterrak etxebizitzaren jabeari ordaintzen zion hileko zenbatekoa Kontsumoko Prezioen Indizearen arabera (KPI) berritzen zen. Lege berriak indarra hartzen duenean, kontratua sinatzen dutenek itunerako askatasuna izanen dute errenta eguneratzen duten
|
beste
aldagai batzuk finkatzeko. Pizgarririk egongo da alokatutako etxebizitza hobetzeko obrak egiteko?
|
|
|
Transmisioa hizkuntzaren osasuna neurtzeko eta etorkizuna aurreikusteko ezinbesteko tresna dugu; neurri handi batean, oinordetutako hizkuntzaren inertziaren indarraren berri ematen digu. Ez da faktore bakarra; aldiz, inertzia horretan
|
beste
aldagai batzuk sartu behar dira: adibidez, jaiotze tasa, fluxu demografikoak edota hizkuntza gurasoengandik ikasi ez baina kalean ikasi dutenen kopurua...
|
|
2013
|
|
|
Aurrerantzean pentsioak ez dira KPI kontsumo prezioen indizearen arabera gaurkotuko.
|
Beste
aldagai batzuei lotuta egongo da pentsioen eguneraketa etorkizunean: alde batetik, Gizarte Segurantzaren diru kutxaren osasunari lotuta, eta, bestetik, pentsiodunen bizi itxaropenari.
|
|
|
Hazkunde garaiak ziren, noski. Baina kredituaren goraka ezohikoa eta bizkorregia izan zela agerian uzten du
|
beste
aldagai batzuekin konparatzeak. 1998an kreditu pribatua BPG barne produktu gordinaren %70 baino gutxiago zen.
|
|
|
Azterketa egiteko, metodo matematiko bat, programazio lineala, erabili dute, eta
|
beste
aldagai batzuk ere nahastu dituzte, hala nola, sukaldean jakitea ala ez, dieta mediterraneoan edo asiarrean oinarrituta egotea, animalia jatorriko osagairik ez izatea (dieta beganoa)...
|
|
|
Frontur (Mugetako Mugimendu Turistikoak).
|
Beste
aldagai batzuen artean, aukera ematen du jakiteko hilez hil Espainiara zenbat turista iristen diren muga bakoitzetik eta haiek zer oinarrizko ezaugarri dituzten: bizi diren herrialdea, destinoko autonomia erkidegoa, egonaldiaren iraupena, ostatua, bidaiaren arrazoia eta abar.
|
|
|
Epe laburreko erregulazio homeostatikoa dago, baina epe luzera ere funtzionatzen du, eta gorputzeko hainbat substantziek hartzen dute parte (peptido gastrointestinalak, gorputzeko gantz ehunen hormonak eta hipotalamoan dauden mekanismo zentralak). Hala ere, ez biologiak ez kimika organikoak ez dute dena azaltzen; izan ere, apetitua kontrolatzeko
|
beste
aldagai batzuek eragiten dute. Energia erregulazioaz gain, «erregulazio hedonikoa» ere inplikatuta dago, eta faktore emozionalek eta motibazio faktoreek parte hartzen dute horretan, eta elikagaien ahogozoak eragin nabarmena du horretan.
|
|
2014
|
|
|
Eragin asko ditu; kontu serioa da. Barne produktu gordina ekonomiaren
|
beste
aldagai batzuk kalkulatzeko oinarria da. Esaterako, herrialdeen zorpetzea eta defizita BPGaren ehuneko gisa islatzen dira.
|
|
|
Alkohola gaua beroa ezpainak gorri ilea zoro zapatu gauetako jaka soinean ideia lausotuak ahazten diren ardurak gero etorriko diren ondorioen pentsamendu eza, eta badago A ren lagunaren lagunen artean mutil bat, V, ez dena P bezain guapoa baina bai interesgarria, soinean nahi gabe bezala daraman intelektualismoagatik, artilezko jertsean zuloa nahita daroanaren pare. ...ta A V rekin dantzan, indarrak bi norabideetan emanez; hasieran errugabeen pare, A k P daukalako eta V k emaztea eta seme alaba txikiak, baina errugabekeria hori kolorez aldatzen tindatzen mudatzen doa apurka apurka, kantarik kanta, zerbezatik zerbezara, eta hamahirugarren zerbezan biek ahaztu dute A eta V direla, eskumuturrak lotuta dituzten A eta V, ez direla aldagai askeak, baizik eta ekuazioko
|
beste
aldagai batzuen menpeko, eta A k V rentzat eskatu du Hurricane, eta V k A rentzat Walk on the wild side, eta, kasualitateak ez hain kasualitate, biak dira maitaberak, eta esan dezagun gau horretan biak sentitzen direla nolabait galduta, nolabait bakarrik, eta elkarrekin dantza egiterakoan hori ahaztu egiten zaiela, eta A konturatzen da S utzi zuenetik (nahiz eta P-rekin hasi) bihotza eta klitoria...
|
|
|
Lehenak bi aldagai edo gehiagoren arteko erlazioa aztertzen du. Ikerketa esperimentalean, berriz, sistematikoki manipulatzen dira aldagai bat edo gehiago, manipulazio horrek
|
beste
aldagai batzuengan duen eragina aztertzeko.
|
|
|
c. Aldagai bat edo gehiago manipulatzen ditu, modu sistematikoan, eta manipulazio horrek
|
beste
aldagai batzuetan duen eragina aztertzen du.
|
|
|
a. Aldagai bat edo gehiago manipulatzen dira, modu sistematikoan, eta manipulazio horrek
|
beste
aldagai batzuetan duen eragina aztertzen da.
|
|
|
Ikasmoldeen eta
|
beste
aldagai batzuen arteko lotura
|
|
|
Horrela, aditu hori, gurasoen kontsumo datuek ez dute bereizten azukredun edo azukrerik gabeko edariak, edo kafeinarik gabeak edo ez, edo kola duten ala ez. Badira
|
beste
aldagai batzuk, Ribes Conckkx en iritziz, oso garrantzitsuak izan daitezkeenak: «jarduera fisikoa, dietetika faktoreak eta bideojokoen kontsumoa, besteak beste».
|
|
|
Lehiakortasun hori lortzeko
|
beste
aldagai batzuk ere baloratu lirateke: besteak beste, sektorean, Hekimenen baitan lantzen ari garen eta Jaurlaritzarekin ere landu nahiko genituzkeen kalitatea, berrikuntza edo eraginkortasun soziala.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, SYR genea giltza den arren, enbrioia eme edo ar bilakatzeko prozesuan
|
beste
aldagai batzuek ere parte hartzen dute. Eta horietako edozeinek eragin dezake sexu kromosomen arabera aurreikus zitekeen bilakaera aldatzea.
|
|
2016
|
|
|
Baina beste kasu batzuetan ez da hori gertatu. Edozein kasutan,
|
beste
aldagai batzuk (jatorria, maila sozioekonomikoa, sinesmena...) alde batera utzi eta euskara ikasi eta barneratu dute. Euskara dute; aldiro aldiro egin beharreko inkesta soziolinguistikoetan euren burua non kokatu ez baldin badakite ere (elebidunak, elebidun hartzailea...), euskara ikasi dute edo ikasten ari dira, ikasgelan, egunero, irakasle euskaldun batekin, euskarazko testuliburuekin, bera bezalako beste ume, nerabe edo gazte batzuekin.
|
|
|
«Udalerri bateko euskara ezagutzaren ehunekoa igo ahala, boto abertzalearen ehunekoak ere gora egiteko joera du». Ohartarazi du, hala ere, zuzeneko kausa ondorioak ezartzeko
|
beste
aldagai batzuk ere kontuan hartu liratekeela.
|
|
|
Marketin mixaren osagaietako bat da prezioa. Prezioa nola finkatu behar den eta finkatu ondoren zer prezio horrek zer eragin dauzkan enpresaren
|
beste
aldagai batzuetan lantzen da marketin alorrean. Honelako arrazoiengatik eragiten du prezioak:
|
|
|
Horren ondorioz, ez da harritzekoa% 1etik behera merkaturatutako hipoteken batekin aurkitzea, eta hori areagotu egin liteke Mario Dragon Europako Banku Zentraleko presidenteak agindutako diru estimulu berriekin. Hala eta guztiz ere,
|
beste
aldagai batzuk finkatu behar dira kontratua formalizatzeko: amortizazio epeak, gaur egungo eskaintzan 30 urtetik gorakoak oso gutxitan gertatzen direnak, eta, jakina, ez dira hain hedakorrak diren komisioak eta, ahal bada, horietatik salbuetsiak.
|
|
|
Epe horretan joko da euribor berria kaltegarria edo onuragarria den hipotekatuentzat. Gainera, euriborraren balioa
|
beste
aldagai batzuen araberakoa ere bada, adibidez, Europako Banku Zentralaren interes tasak, euriborplusaren estreinaldiko datarekin bat etorri arren, berriro igo baitira. Badirudi, ordea, euribborplusaren sarrerarekin euriborraren kotizazioak ez duela negatiboa izateari utziko, hura aplikatzean jarraitzen badu.
|
|
|
Baina hor ez da gauza amaitzen. Azukre kontsumoak
|
beste
aldagai batzuei eragiten die, hala nola arteria presioari eta odoleko lipidoei (adibidez, triglizeridoak, LDL kolesterola eta abar). «Kolesterola:
|
|
2017
|
|
|
jasotzen dituen denboraren banaketa esparruetatik norbanakoen arteko elkarrekintza aurreikusten dutenak soilik hartuko dira kontuan (lan ordaindua, adibidez), eta besteak, baztertu (lo orduak, esaterako). izan ere, hizkuntza erabilera ekintza sozial gisa ulertzen den heinean, halakorik gertatzen den jarduera edo esparrua baino ez da izango baliagarri ikerketa honen helburuetarako. horrek, jakina, hainbat muga ezartzen ditu: ...lbide, 2016), eta" ametsen mundua" edo" mundu onirikoa" kanpo geratzea, esaterako. baina marko teoriko bat zehaztu beharrak mugak nonbait jartzea eta, hortaz, esparru esanguratsuenak aukeratzea eskatzen du; betiere, horrek hizkuntza erabileraren alderdiren bat edo beste kanpoan utz dezakeela jakinik. amaitzeko, behin ikerketaren bi ardatzak definituta, markoari, berau osatzeko,
|
beste
aldagai batzuk gaineratuko dizkiot, eta, horretarako, gehienbat 2011ko inkesta Soziolinguistikoa hartuko dut oinarri. kontuan hartuta ikerlan hau egiteko baliabideak mugatuak direla, eta datu kopuru handiegiak informazio nahas mahasa eta ulertzeko ezintasuna eragin ditzakeela jakinik, beste ikerketetan esanguratsuenak izan diren aldagaiak soilik aztertuko dira ikerlan honetan:... adina, sexua, lehen hizkuntza, hizkuntza gaitasuna (lau trebetasunetan) eta erraztasun erlatiboa (euskara eta beste hizkuntzen artean zeinetan moldatzen den errazago, alegia).
|
|
|
–Bertakoek gaurdaino hizkuntzari eutsi izana miraria dela uste dut?, zioen Xokrik. Nafusan ez bezala, Zuwaran ez dago herria babestuko duen gailurrik; bai, ordea, hain begi bistakoak ez diren
|
beste
aldagai batzuk.
|
|
|
Egungo egunera etorrita, iraganeko euskal herri diglosikoaren hondarrak diren arnasgune edo herrixka euskaldunetako komunitateen barne trinkotasuna gero eta hauskorrago ageri zaigu338 Gizarte mugikortasunagatik eta
|
beste
aldagai batzuengatik, eskualde batzuetan oraintsu arte eutsi zaion euskalduntasun diglosikoak ez du autonomia askirik erakusten gaurko mundu saretu eta bateratuan euskalduntasun beregainari eusteko. Hegemonia soziolinguistikoaren logika orokorrak bere dinamika barne hartzailea ezartzen du, interakzio soziokulturala edonora hedatuz.
|
|
|
ADHNarekin lotura eduki dezaketen
|
beste
aldagai batzuen informazioa bildu zen: umearen sexua; haurdun geratzean amaren adina, lau kategoriatan banatuta (< 25; 25; 30; 35+); eta amaren eta aitaren klase soziala, lanpostuan oinarritua (I eta II elkartuta, III eta IV V integratuz) [I II:
|
|
|
Literaturak, hala ere, hurbiltasun geografikoari berebiziko garrantzia ematen dio (Katz, 1994) elkarlan zientifikoaren sustapenerako, eta gure datuetatik abiatuta ezin genezake adierazi zein den aldagai erabakigarriena. Etorkizunerako ikerkuntza ildo bezala, ikertzaile euskaldunen arteko hartu emanen aparteko ikerketa zeharo interesgarria izan daiteke, eta horretarako Inguma datu baseko informazioa inkesta bidez batutako
|
beste
aldagai batzuekin osa daiteke. Muga politikoak bananduta dauden ikertzaile euskaldunen komunitateen arteko elkarrekintzaren ezaugarri ugari azalera daitezke prozedura horrekin, eta galdetegien erantzute tasa altua espero daiteke, komunitate horien konpromiso pertsonalaren maila altua dela-eta.
|
|
2018
|
|
|
Ikerketa honen baitan ere, arrazoi honek pisu nabarmena izan du noketaren galerari buruzko erantzunetan. Adibidez, Elexpuruk hitanoaren beraren galera, euskararen galerarik gabe ezin dela ulertu azpimarratzen du bere elkarrizketan; nahiz eta ondoren aztertuko ditugun
|
beste
aldagai batzuk ere zerikusi nabarmena izan zezaketela aitortu.
|
|
2019
|
|
|
Izan ere, SYR genea giltza den arren, enbrioia eme edo ar bilakatzeko prozesuan
|
beste
aldagai batzuek ere parte hartzen dute. Eta horietako edozeinek eragin dezake sexu kromosomen arabera aurreikus zitekeen bilakaera aldatzea.
|
|
|
Gasolinaz dabiltzan autoak gomendatu dizkie, berriz, 10.000 kilometro baino gutxiago egiten dituztenei, oro har. 10.000 km artean egiten dituztenen kasuan,, ohiko ibilbideak eta
|
beste
aldagai batzuk aztertu lirateke?. Ondorioz, isurien kontrol berriek bezeroak, zentzu gehiagorekin?
|
|
|
Salbuespenak salbuespen, Interneten erosteko ohiturarik ezdutenek (INTER_ EROS= 1) edo/ eta ikasketa maila baxua edo ertaina dutenek (IK_ MAILA= 1/ 2), ez dute eGobernua erabiltzeko joerarik (EGE= 0) eta horien artean, beti ez bada ere, 25 urtetik behera izateak (ADINA= 2) edo/ etaInterneten erabileraren maiztasun txikia izateak (INT_ E_ M= 1/ 2) ere eragina du. Badira erregela zehatzetan ageridiren
|
beste
aldagai batzuk ere, baina agerpen puntualagoak dituzte horiek.
|
|
2020
|
|
|
Duela gutxira arte, okilak bizi diren lurraldeen ezaugarriak ezagutzeko, lehenik, okil habiak aurkitu eta haien ingurua aztertzen zen, zuhaitzen lodiera, altuera, hildako egur kantitatea eta
|
beste
aldagai batzuk neurtuz. Horretan oinarrituta, okilak Nafarroako baso zaharrenetan, zuhaitz handi eta lodienetako lekuetan eta hildako egur asko zegoen eremuetan bizi zirela ondorioztatu zen; alegia, oso gutxi ukitutako baso zaharretan.
|
|
|
Osasunaren ikuspegitik,
|
beste
aldagai batzuek ere zaurgarriago egiten dute populazio talde hori. Hasteko, osasun zerbitzuetara jotzeko gainerakoek baino joera txikiagoa dute, eta, joandakoan ere, besteak baino geroago joaten dira.
|
|
|
Hortaz, kapital ekonomikoa funtsezkoa da, baina aldagai horrek ezin du azaldu zergatik emakumeek gizonek baino kapital ekonomiko gutxiago duten. Horregatik sartu behar dira
|
beste
aldagai batzuk erlazio patriarkalak aztertzerakoan. Hala nola, kapital kultural, sozial eta sinbolikoa; gure gizarte patriarkaletan, gizonek beti dute kapital sinboliko handiagoa, berdin du aberatsen artean izan edo pobreen artean, langileriaren artean edo kapital ekonomiko gehien metatzen dutenen artean.
|
|
|
Semea etxetik atera baldin badaiteke, edonon».
|
Beste
aldagai batzuk ere hartzen ditu kontuan, ordea: «Alokairu pribatu batean egonez gero, bota egin zaitzakete.
|
|
|
Shock kardiogenikoan dauden pazienteak barne hartzen dituzten Santos (16) eta Jaguszewskik (15) eginiko behaketa ikerketetan, ospitale barneko hilkortasunari dagokionez ez da desberdintasunik ikusi. Modu berean, Bauer (13) eta Cavenderek (14)
|
beste
aldagai batzuetan birbaskularizazioa osatzearen aurkako datuak aurkeztu arren, hemodinamikaren aldetik egonkor dauden pazienteetan ez dute hilkortasunaren handitzerik ikusi. Datu hauek ez datoz bat Varanik (9) adierazitakoarekin, shock kardiogenikoan dauden pazienteak barne harturik MV PCIn ospitale barneko hilkortasun altuagoa erakutsi baitu.
|
|
2021
|
|
|
Hazkunde horrek berak bertsolaritzaren prestigiatze bat ere iradokitzen du.
|
Beste
aldagai batzuei erreparatuaz, ordea, modu zuzenago batean hauteman daiteke arrakastaren alderdi kualitatiboago hori.
|
|
|
28.4.2d Ardatz anitzeko juntagaiak izateko aukerari dagokionez, garbi ikusten da postposizioaren nolakotasunak, zer postposizio erabiltzen den, ez duela debekurik (Ane eta Peruk egin dute/ Ane eta Peruri eman diet/ Ane eta Peruren liburuak...). Aldiz, numeroak eta egiturari dagozkion
|
beste
aldagai batzuek badute zerikusia. Horrela, tradizioan garbi ikusten da ardatz anitzeko izen sintagmak pluraleko markekin aurkitzen direla bereziki, eta numeroa singularra denean, joera nabaria dela postposizio sintagmak juntatzearen alde:
|
|
|
dut erakoa bada, trantsitiboa da, eta naiz erakoa bada, intrantsitiboa. Hori ez da egokia; beste hizkuntzetan,
|
beste
aldagai batzuk hartzen dituzte kontuan, bereziki, aditzak argumentua hartzen duen ala ez: «Sagarra jan dut» esaldian, jan horrek sagarra hartzen du, beraz, trantsitiboa da; «Mendira joan naiz» esaldiak ez du argumenturik, intrantsitiboa da.
|
|
|
Osalanek
|
beste
aldagai batzuen araberako entresakak egin ditu, eta sailburuak azaldu du «lan baldintza txarrek» eragin zuzena dutela istripuetan. Alde horretatik, eta eskarmentuari dagokionez, istripuak jasandako langileen %28k urtebete baino gutxiago zeramaten postuan.
|
|
|
Polimero jakin batzuen urritasunaren eta garestitzearen atzean, pandemiaz gain,
|
beste
aldagai batzuk ere egon dira; hala nola polimero ekoizle garrantzitsua den AEBetako hego ekialdeak izotzaldi handiak eta urakanak nozitu zituen otsailean.
|
|
|
|
Beste
aldagai batzuk ere azaleratu dira, esaterako, atzo BERRIA k Jim Sillars SNPko buru ohiaren ondokoarekin argitaratutako elkarrizketan; Sillarsen hitzetan, Eskozian, eliteen interesen kaltetzea eta deslerrotzea erabat lotuta dago inperio britainiarraren 1950 hamarkadako gainbeherarekin, elite ekonomiko lokalen interes ekonomikoen ahultzearekin eta, azken batean, abertzaletasunaren hazkundearekin.... Zentzu hertsian ez bada ere, esan liteke emulazio prozesuak ere garrantzia hartzen ari direla Eskoziako eztabaida publikoan:
|
|
2022
|
|
|
Irteera fluxuak (heriotzak, emigrazioa…) handiagoak izan dira sarrerakoak baino (jaiotzak, migratzaileen etorrera…) eta herritar stocka gutxitu zaio hiri zaharrari. Baina ez da hain sinplea, ekuazio horretan sartu behar direlako
|
beste
aldagai batzuk, hala nola hirigintzarekin gertatu dena Guggenheima eraiki zenetik 25 urte igaro direnean, etxebizitzaren prezioak, politika sozialak zein diren, garraiobideen kongestioa… Bainuontziaren iturria gehiago edo gutxiago irekitzeak edo zulotxoari tapoia jartzeak badu bere eragina, eta iturri horri begizta edo atzeraelikatze buklea deitzen dio Meadowsek....
|
|
|
Beraz, laburbiltzeko, esan daiteke euskararen ezagutza datua kalean egiten den erabileraren iragarle ona izan daitekeen arren,
|
beste
aldagai batzuk ere aintzat hartu behar direla, ezinbestez, hizkuntzen erabileraren konplexutasuna ulertzeko. Gainera, baldintza soziolinguistikoetara mugatu gabe, faktore sozioekonomikoak eta soziodemografikoak ere adierazgarriak dira.
|
|
|
Birusak bakarrik ez du gaitza esplikatzen, ordea. «Esklerosi anizkoitzean
|
beste
aldagai batzuk ere badaude: familia batzuetan, adibidez, ohikoagoa izaten da, eta horregatik pentsatzen da lotura genetiko bat egon daitekeela», onartu du Matutek.
|
|
|
Gaitzaren kausaren bila, beraz, harago ere egin behar da: «Birusa kondizio beharrezkoa da, baina
|
beste
aldagai batzuk ere sartu behar dira tartean». Gaitza noiz eta zergatik esnatzen den ere, adibidez, ez dago argi.
|
|
|
Gakoetako bat datuetan dago, estazio meteorologikoak, sateliteak eta gainerako teknologiak ditugu: hezetasuna, haizea, tenperatura, presioa, prezipitazioa eta
|
beste
aldagai batzuk neurtzeko. Hegazkinek ere informazio baliagarria ematen dute, bereziki haizeari dagokionean.
|
|
|
Diagnostikoa zorrozteko eta etorkizuneko estrategiak fintzeko, kontaketetan aintzat hartu beharreko
|
beste
aldagai batzuk ere aipatu zituen Retolazak —egileen generoa, lurraldetasuna, adina—, eta auzitan jarri zituen, besteak beste, euskal kulturan egiletzat hartua izateko liburu bat argitaratu behar izatea eta, horretara heltzeko, aurrez inguru bat behar izatea bera —«edo beka edo sari batek laguntzen dizu bidea egiten, edo bestela kazetaritzan edo beste kultur adierazpide batean arit...
|
|
2023
|
|
|
Bi faktore horiek ez dute euskararen erabilera erabat bermatzen.
|
Beste
aldagai batzuek ere eragiten dute euskararen erabileran (jarrerak eta interesak, esaterako). Baina harreman sarea bermatzen denean eta euskaraz hitz egiteko erraztasuna nahikoa denean, euskararen erabilerak gora egiten du.
|
|
|
Kirol batzuetan dena ez da zuri edo beltz, irabazi edo galdu. Txirrindularitzan, kasurako, badira aintzat hartzen diren
|
beste
aldagai batzuk, emaitza soilez harago. Ondo daki hori Mikel Nievek.
|
|
|
Hala, ezagutzaz gain, badirudi hizkuntzaren erabileran eta hautaketan eragina duten
|
beste
aldagai batzuk ere badaudela. Ildo beretik, Mikel Zalbide (2016) eta Jon Aizpurua (2018) autoreek funtsezko bi faktore azpimarratzen dituzte:
|
|
|
sare soziala (eta bertako elebidunen dentsitatea) eta euskaraz komunikatzeko erraztasuna. Baina
|
beste
aldagai batzuei ere garrantzia ematen diete, hala nola, jatorrizko hizkuntzari, hiztuna bizi den eremu soziolinguistikoari1 eta hizkuntzarekiko interesari.
|