|
2000
|
|
|
Sinetsi nahi al didazu, jaun André, ezen Lisboako portuan egun bat galdu genuela,
|
bertako
ur ezin geldiagoetan masta nagusitik arroako zaku bat gari jaurtitzeko, eta erori zen tokiaren inguruan zirkulu baten trazatzeko. Zeren Pisakoak matematikoki frogatu zuen fenomeno hartaz ari baitziren, igartzen zuelarik ezen masta batetik erortzen utzirikako edozein objektu leku berean erortzen zela, mastaren oinean doi, berez eta halabeharrez, nola untzia geldi zegoenean hala lasterrean eta ziztu bizian.
|
|
2001
|
|
|
Arabako mendebaldeko bigarren arana itxuratzen du Baias ibaiak. Ibai hau, nekazal ingurune batean dago, industriaren eraginik gabe, uraren kalitatea ona da, baina Rivabellosa hiria zeharkatzen duenean
|
bertako
ur hondakinek ibaia kutsatzen dute, arrain motak murriztuz. Bestalde kutsadura hau nabarmendu egiten da uda partean ur emaria gutxitzen delako eta, euri gutxiago egiteaz gain ura desbideratu egiten delako.
|
|
2002
|
|
|
Betidanik hondartza nahiko aristokratikoa eta lasaia izan bada ere, azken urteetan surflari asko ere ikus daiteke
|
bertako
uretan. Bestalde, Du Palais hoteletik aurrera Miramar hondartza izena hartzen du.
|
|
2006
|
|
|
Batetik, aterpea eskaini dion adiskidea morfinaren mendean nola erortzen den ikustea egokitu zaiolako. Bestetik, Arizkunen egin duen lagunik onena, Senperena zaharra,
|
bertako
uretan itoa aurkituko dutelako, eta haren gorpua jiratu eta ikusiko duenak pertsona hori itoarazia izan dela susmatzera eramango duelako Daniel Arruti. Ez dira horietan amaituko entomologoarentzat arazoak, ordea; izan ere, ebakuntzaren ondorioz agur esatera deliberatu zen bere neska laguna izandakoaren berriak jasoko ditu, eta ez berak aitortuak, bikotea gertutik ezagutzen duen morroi batek baizik.
|
|
2007
|
|
|
Haien bizitzak izotzaren mende daude. // Hartz zurien bizi eremua Artikoko izotz estalkiarekin bat dator, baina hartzak lehorraren ondoan biltzen dira, fokak
|
bertako
ur aberatsetara hurbiltzen baitira. // Hartz zuriek bidaia oso luzeak egiten dituzte, beste ezein hartzek baino handiagoak.
|
|
|
Urtegia betetzen ari da, baina oraindik ere baxua da
|
bertako
ur maila; herena dago beteta. Hala ere, uda nola joan litekeen ezin dute aurreikusi.
|
|
2008
|
|
|
Oparotasun garaia izan zen XIX. mende amaiera Añana koadrilako zonalde horretan. Lagun andana gerturatu zen,
|
bertako
ur sendagarrietan minak arintzera.
|
|
|
Nafarroako erregina Joana Albretekoak toki kutuna zuen Cauterets. Hona etortzen zen,
|
bertako
ur sendagarrien laguntzaz ajeak eztitzera. Gaur egun, mendiaren eta eskiaren bitartez estresa zaindu nahi duenak ere badu inguruan non aritu, hainbertze euskaldunek ederki dakiten bezala.
|
|
2009
|
|
|
Leku horietako Ama Birjina eta Santuei, gaitzak osatzeko gaitasuna egotzi die herritarrek antzina antzinatik.
|
Bertako
urek gaitasun magikoak dituzte sarritan, eta data jakin batzuetan, Doniane egunez (San Juan) eguzkia irten aurretik, esaterako, leku horien indar osagarria biderkatu egiten da. Horien artean jatabearrentzat garrantzitsuenak izan direnak aztertuko ditugu ondoren.
|
|
|
San Carlos de la Rapitako itsasoko urak, alegia.
|
Bertako
uretan jartzen dituzte ostrek arrautzak, eta horregatik aukeratu omen zituen Javierrek urok bere ardoak ontzeko. Binaka elkartuta (bata lakratuta eta bestea kortxoa begi bistan duelarik) hamar botila urperatu zituen, eta 66 eta 177 egunen arteko ontzea izan zuten ur azpian.
|
|
2010
|
|
|
TKE San Miguel Ligak eta Galiziak bat egingo dute asteburu honetan bosgarren eta seigarren estropada puntuagarriak lehiatuko baitira
|
bertako
uretan, Moañan, hain zuzen ere. Larunbatean XXVIII. Mar de Moaña Bandera (18:00etan) eta igandean AFAMO Bandera (12:00etan).
|
|
|
Urmael txikituaren aurrean geratu naiz, ordea; eserita, hankak
|
bertako
uretan sartu ditut. Nenufareen kilimak sentitu ditut, Langabetuenearako pausoak atzeratuz.
|
|
2011
|
|
|
Buztanetik bat besteari lotuak. Kisolabetik Bidasoarat joan ginen eta
|
bertako
uretan sartu. Gero, pixka bat goitiago joan behar zen, han zen pausua eta.
|
|
2012
|
|
|
Bakioko San Pelaio auzoan gertatu zen erasoa,
|
bertako
ur araztegia ren parean.
|
|
|
Sendabideen bila Diotenez, Recesvinto errege godoak giltzurrunetako gaixotasun bat zuen eta Pampliega ra (Burgos) joan zen
|
bertako
ur sendagarrien ospeak bultzatuta. Bertan esan zioten ur horiek ez zutela balio bere gaitzerako, begietako gaixotasunetarako soilik baizik.
|
|
|
Beraz, sendabidearen bila jarraitu zuen eta Palentziako Baños de Cerrato herriraino joan zen.
|
Bertako
urek sendatu zuten eta, hori eskertzeko, San Juan de Baños basilika famatua eraikiarazi zuen.
|
|
|
4 Azolla urez egindako iratzea (Azolla spp.) Azolla Espainiako hainbat tokitan sakabanatuta dago, batez ere arroz eremuetan.
|
Bertako
uretako landaredia lekuz alda dezake eta uraren eta, beraz, gainerako biodibertsitatearen kalitatea pobretu. Jatorriz Hego Amerikakoa zen, eta ur iratze hori nahi gabe iritsiko zen gure herrira, arroz laborantzarekin eta landare apaingarri gisa.
|
|
2013
|
|
|
Ubidera abiatu zen. Burua
|
bertako
ur korronte hotzean sartu zuen. Itxaron, zer da hau.
|
|
|
Acero Pakea Bizkaiaren espedizioaren barruan bidaiatu da izotz kontinentera, azken egunotan pinguinoek eta orkek lagunduta.
|
Bertako
uretan jada lehenengo probak egin ditu eta, jakinarazi duenez, ordu erdi aguantatu du uretan neoprenoa jantzita. Zero azpiko bi gradutan aritu da algortarra.
|
|
2014
|
|
|
Zooplanktona jaki nagusitzat duten antxoa gazteen urdaila, ordea, beteagoa ageri da mapak ezponda kontinentala eta eremu ozeanikoa irudikatzen dituen eremuan, plataforma kontinentalaren eremuarekin alderatuta. Horrenbestez, plataformatik kanpo zooplankton kontzentrazioa baxuagoa den arren, badirudi antxoa gazteek probetxua ateratzen dietela
|
bertako
ur uhertasun txikiak eskaintzen dizkien abantailei. Eneko Bachiller.
|
|
2015
|
|
|
Egoerarekin itota, udako arratsaldeetan etxetik irteten hasi da. Eta hala, errekara joan da egun batean, biluztu eta
|
bertako
uretan bainatu. Bakarrik zegoela uste arren deabru ikusezin batek orotariko zirriak egin dizkio eta andreari gustatu, hainbeste ezen eta hurrengo arratsaldeetan errekara itzuliko baita.
|
|
2016
|
|
|
Araztegia egiten ari dira Beizaman,
|
bertako
ur zikinak tratatzeko
|
|
|
Uretan ez ezik, kostaldeko jalkinetan ere metatzen ari da zesio (2011ko isurien% 1 inguru). Azken lanen arabera, kostaldeko eta batez ere, Fukushima inguruko jalkinetan,
|
bertako
uretan baino 5 aldiz zesio gehiago dago 2016an. Kopuru hau erdira murrizteko, gutxienez 10 urte igaro lirateke.
|
|
2017
|
|
|
Lurra planetan ditudan mezulariek zure egoera zein den jakinarazi didate eta amets honen bidez gauza bat esango dizut: Wang Fun en dagoen iturriaren elezaharrak egia dio,
|
bertako
ur gardenetik bi trago luze edan, begiak pixka bat igurtzi eta ikusmena berreskuratuko duzu. Baina gogoratu hau:
|
|
2018
|
|
|
Eserita geunden lekutik, aurreko etxeko burdinazko ateetan gora bizi bizi arrosa kolore zoragarrian igokari ikusiaz arantzarik batere ez zuten buganbilla samurberak, geure buruekin alderatuz; guk aldiz, hango
|
bertako
uretan harrapaturiko eskimarrak, nahiz eta arantza lakatz lakar gogorrez beterikoak izan, beldur gutxirekin ederki asko sabeleratzen genituela sudurpetik barrura, pentsaturik. Itsasotik hara, maskor barnean lizunki uzkurturik, itsas usain indartsuz, jateko ziren haien sexu alderdiak pol pol urtsu, afo afo, mamitsu... zaporean zein gustutsu!
|
|
2019
|
|
|
Ander Añibarrok aipatu duenez,
|
bertako
ur horniketa sistema oso zaharra da eta kontrolik gabe eraiki da: " batzuetan hodiak bata bestearen gainean jarri ziren".
|
|
|
jasotzen ari du, jaso baietz! Lurrazaleko tenperatura igotzen ari den neurrian, bere ondoko airea ere berotu egiten da, eta
|
bertako
ur ttantta ttikiak lurrindu eta desagertu. Metro batzuk gorago dauden ttantta ttikiak oraindik kondentsaturik dirautenez, lainoa igotzen doala ematen du.
|
|
|
Arketa handia dago egina,
|
bertako
urak hartu eta herrira ekartzeko.
|
|
2020
|
|
|
Zoazte errekara eta
|
bertako
urez zilarrezko griala bete. Gero, itzuli ganbera ezkutu honetara eta grialeko uretan bustitako eriez gurutze saindua egin ezazue libratu nahi duzuen arima erratuaren gainean, horrela argitasunezko bidea non den erakutsiko baitiozue.Hori guztia egin ondoren, griala burdinazko kutxatilan berriro sartu eta irten zaitezte ganbera honetatik betiko.Zuen isiltasuna izan behar da gero, akordio hau betiko sinatuko duena.
|
|
|
Handik aste betera ihes egin zuen berriro eta oihanean sartu zen.
|
Bertakoak
ur gazitako gizonak ziren, denak kristauak. Zuriek Mauki harrapatzeagatik, bostehun tabako zotz eskaini zituzten, eta kanoa bat lapurtzeko asmotan hondartzarantz jaisten zen bakoitzean, beti norbaitek jarraitzen zuen.
|
|
|
|
bertako
ur berde argia.
|
|
|
Hemengo ura ere hilgarria da aintzira alkalinoa baita, baina flamenkoak dira animalia bakarrak
|
bertako
ur korrosiboetatik edan dezaketenak buruko guruinek gatza ezabatzen dutelako eta sudurzulotik drainatzen dutelako.
|
|
2021
|
|
|
2 tzeari eman (dio) joskera ere ageri da tradizioan, gipuzkeraz behintzat; hau da, ekinen erregimenera lerraturik: Otzak ikaraz atera zan ibai aldera, ta
|
bertako
ur jelatan matazak jo ta garbitzeari eman zion (Etxaniz).
|
|
|
Zorionez, azkar asko gerturatu gara hego ekialdean dagoen Albaniako Erriberara. Kostaldeko brisa izan dugu beroaren kontrako txertorik onena eta, horregatik, Itsaso Jonikoarekin topo egin orduko, beste kolore bat hartu du bidaiak,
|
bertako
ur urdin ederrarena.
|
|
2022
|
|
|
Ikusteke dago etorkizunean emango diren pausuak pribatizazioaren bidean ote diren; momentuz, duela zenbait urte Madrilen aurrekari izan zen Canal Isabel II an emandakoak jarraitu direla ohartarazi dute. Eta horren aurrean, ezinbestekotzat jo dituzte hurbileko kudeaketa eta herritarren parte hartzea, oinarrizko baliabidea dugun
|
bertako
urik gabe ez gelditzeko.
|
|
|
Ezertarako tarterik utzi ez diguten hiru egun hauen erritmoaz mendekatzeko, salto batean hondartzan bainu bat hartzeko plana egin dugu Txema eta biok.
|
Bertako
uretan sartu gabe lekuetatik alde egitea ez zait gustatzen, inondik ahal bada. Azkeneko egunean du, gure hegaldiaren aurretik.
|
|
2023
|
|
|
Urtero, martxoaren bukaeran izan ohi da ozeano globalaren azaleko tenperatura handiena (60° eta 60° latitudeen artean neurtua), hego hemisferioan aurkitzen baitira ur masa handienak Indiako Ozeanoan eta Ozeano Barearen hegoaldean nagusiki eta hango udaren amaieran metatu baitute berotasun gehiena
|
bertako
urek. Aurten, halere, bi ezohiko elementu ikus ditzakegu:
|
|
|
Izan ere, XXI. mendeko lehen hamarkadan zailtasunak hasi ziren udalarentzat uraren kontura, Nafarroako Gobernutik ohartarazi zietenean betiko putzuen edangarritasunak ez zuela berme nahikorik. Sarak artxibategiko txostenean irakurri ahal izan zuenez, 2009ko azaroan zegoen datatuta
|
bertako
urari buruzko lehen neurketa negatiboa, ikuskatzaileek osagai kimiko kutsatzaileak detektatu zituztela eta. Azterketak zioen, halaber, urte luzeetako nekazaritza intentsiboaren praktikak Ebro ondoko putzuak kutsatu zituela, ongarri kimikoak lurretik iturrietara iragazi zirelako.
|