|
2000
|
|
|
Alabaina, Europan bezala, Estatu Nazioa ezarri da, bertako gizarteenizaera nazional anitza ukatuz. Eta
|
bertako
komunitateetan erroturik zegoen demokrazia zuzena ezabatuz, Estatuko eremu berrian demokraziarik gabeko ordezkaritzako demokrazia inposatu dute. Eta prozesu osoa zilegizkoa izan dadin, bertakointelektual eta funtzionario berriek botereak eskatutako ekoizpen ideologiko etakultural aproposa bideratu dute.
|
|
2003
|
|
|
Armando Rodrigues eta Adilia Bastos dira desafiozko kantutan ariko direnak. Armando, Portugalgo cantadorerik ezagunenetakoa da, eta Europa eta Ipar Amerikan aritu izan da
|
bertako
komunitate portugaldarrentzat kantuan. Adilia Bastos da Portugalgo cantadeira bakarrenetakoa.
|
|
2004
|
|
|
Indigenen laguntza Greenpeacek ohartarazi duenez, soja transgenikoko multinazionalak “Alemaniako lurralde osoaren pareko baso azalera suntsitzen ari dira, eta kalte itzulezina eragiten diete jendeari eta bertan bizi diren animaliei”. Erakundeak
|
bertako
komunitate indigenaren, wikhipeen, babesa izatea bermatzen du. “Egun batean jendea, zuhaitzak, papagaiak, tximinoak eta jaguarrak zituen baso bat egon zen.
|
|
2009
|
|
|
Dena den, eremu dislokaziorako beste modu bat ere badela esan daiteke: urtegiak, autopistak eta autobiak eraikitzea, urbanizazioak egitea, industriguneak eraikitzea, basoak botatzea eta abar, hau da, fisikoki
|
bertako
komunitate batek bizirautea zailtzen edo eragozten duen oro. Hala, bada, ezin da ahaztu, XIX. mendean, gaur egungo modernitatearen bidea zabaldu zuten urbanizazio industrializazio prozesu sakonekin batera, eremu fisikoan eta komunikazioetan ere aldaketa handiak izan zirela, eta, azken finean, baita azpiegituretan ere.
|
|
2011
|
|
|
Hona Klaus Zimmermann-en eskutik hainbat xehetasun jakingarri: a) Quebeceko hizkuntz politikaren gako nagusia
|
bertako
komunitate frantsesaren botere ahalmenean zetzan, hori gabe ez zuten lortuko eskuratu nahi zutena, aurretiaz gertatu zitzaien bezala: alegia, hiztunen borondate hutsean oinarritutako politikak ez zuen arrakastarik izan hauei frantsesaren aldeko hizkuntz jokabidea eduki zezaten erregutuz; b) frantsesa biziberritzeko plangintza orobiltzailea arrakastatsua izan zen, baina ez zen antzeko deus egin Quebeceko lurraldean aurretiaz eta jatorriz bizi ziren amerindiar hiztun herriekin.
|
|
|
140 euro, hilean 12 euro baino gutxiago. “Horrela, haurrak eskolan jarrai dezake, eta ikastetxeak hobekuntzetan inberti dezake, kontuan hartu gabe zer onura dakarkion
|
bertako
komunitate osoari haurrek ikasi eta trebatzeko”, dio Antonio Santosek. Imagen:
|
|
2015
|
|
|
|
Bertako
komunitateek, zientzialariek, talde kontserbazionistek
|
|
|
(e) n Latinoamerika eta Karibe, herrialde gutxi batzuek baino ez dituzte erakusten oraindik emakumeak desabantailan hezkuntzara iristeari dagokionez, sei herrialdek lortu dute berdintasuna, eta 18 herrialdetan, generoen arteko desberdintasuna aldatu egin da, eskoletan matrikulatutako gizonak baino emakume gehiago dituzten generoen artean. Bestalde,
|
bertako
komunitate handiak dituzten Latinoamerikako herrialdeetan (Guatemala, Peru eta Bolivia), emakumearen alfabetatze tasa txikiagoa da biztanleria osoarekiko. Ezgaitasuna duten pertsonak Ezgaitasuna duten pertsonak dira gutxiengo handiena eta ahulena, eta, sarritan, gizartetik baztertuta bizi dira.
|
|
2016
|
|
|
Sarritan uste da hizkuntza politikak sortzea goitik beheranzko prozesua dela, hau da, erakunde ofizialen edota instituzioen ardura. Hala ere, Spolsky k (2004, 2009) eta Nekvapil ek (2006) diote hizkuntza politika eta beren kudeaketa maila guztietan gertatzen dela (UNESCO edo Europar Batasuna bezalako erakundeen bidez), hala nola, nazioarteko, nazioko eta eskualdeko instituzio eta ikastetxeetan, eta baita enpresetan,
|
bertako
komunitateetan, gizarte taldeetan eta gizabanakoetan ere. Hizkuntzaren inguruko erabakiek bizitzako alor guztietan eragiten dute, adibidez, puntuazioan, nazio hizkuntzan eta hezkuntza motan.
|
|
|
Inor gutxik bazekien ere haren etorreraren benetako zergatia, harriduraz eta hotsandiz hartu zuen
|
bertako
komunitate falangistak ekintzailearen bisita.
|
|
|
1800etik Krimeako gerra arte (1834), Europako potentzia nagusiek Palestina kontrolatu nahi zuten. Kontrola konkista bidez baino,
|
bertako
komunitate kristauen babesaren bitartez burutu nahi zuten. Horretarako misioak eta kontsulatuak ireki zituzten.
|
|
|
|
Bertako
komunitateek, zientzialariek, talde kontserbazionistek eta aisiako arrantzaleek pozik hartu zuten auzitegi federalak super arraste ontzien gaineko debekua behin behinean atxikitzeko erabakia. Baina eskala handiko arrantza industriak Australiako uretan eragindako kalteen mehatxua bere horretan dago.
|
|
2017
|
|
|
Hirigintza Batzordeko eta Gerentziako kideek, Iruñeko alkate Joseba Asiron buru izan dutela, eta Iruñeko Komunitate Islamiarraren Batzordeko kideek San Jose hilerrian egokitutako gune berria bisitatu dute gaur goizean. Gune horri esker Iruñeko musulmanek ez dituzte haien hilotzak aberriratu –orain arte hori egiten zuten, batez beste 6.000 euroko gastuarekin– edo Zaragozara eraman, non 2013tik zerbitzu hori eskaintzen baita, Aragoiko hiriburuak
|
bertako
komunitate islamiarrarekin sinatu zuen hitzarmenari esker.
|
|
2021
|
|
|
Erakunde ekologistek eskari argia egin diote ministro berriari: giza eskubideekiko eta bereziki
|
bertako
komunitateen eta oihanetik bizi diren jatorrizko herrien eskubideekiko engaiamendu berri bat. Kongoko Errepublika Demokratikoak lehen mailako baso tropikalen 122 milioi hektarea ditu:
|
|
2022
|
|
|
Bertan hil zen Felix Iñurrategi alpinista, 2000 urtean, eta eremu horretan sortu zen bere izenean Felix Foundation Baltistan ere. Euskal Herriko Baltistan fundazioarekin aritzen da lankidetzan, eta, besteak beste,
|
bertako
komunitatearekin batera biztanleen eta inguruaren garapenean laguntzea dute asmoa. Orain, Ternua arropa markarekin egindako hitzarmen bati tiraka, kooperatiba bat sortu dute bertako emakume batzuek.
|
|
|
1990eko hamarkadaren erdialdera Belgika eta Kanada beste behin egonkortasun estatikoa lortzeko formula irabazle baten bila ari zirelarik, Dimitrios Karmis lankideak eta biok azterketa konparatu bati esker agerian jarri genuen ezen konstituzioaren araberako formula desberdinek antzeko emaitzak izan ditzaketela. Belgikaren kasuan, eragile politikoek zatiketa kultural eta linguistikoa bultzatu dute
|
bertako
komunitate politikoen arteko harremanak murrizteko, eta Kanadan, berriz, gobernu zentralak neurri" unibertsalizatzaileak" bultzatu ditu etengabe programa sozialak, osasun arretako programak eta bestelako ekimenak ezartzeari dagokionez. Hala eta guztiz ere, ekintza horiek antzeko emaitza izan dute, zatiketa identitario handiagoa, alegia.
|
|
2023
|
|
|
Tokiko taldea
|
bertako
komunitateetako gaztez osatu ondoren16, lehen bilera tailerra egin genuen, taldeak ikas zezan Ahozkotasuna Modernotasunako kideen laguntzaz sortutako Lexique pro17 software linguistikoa erabiltzen. Gaitze horrek hiru etapa izan zituen:
|
|
|
Baina kontserbazioaren onura ekonomiko bat egon ezean, habitat horiek ez dira kontserbatuko. Turismoa lagungarria da, edo karbono bonuak, baina hori
|
bertako
komunitateetara iritsi behar da. Guk hemen ere animalia asko desagerrarazi ditugu; ezin diegu besterik gabe esan afrikarrei beraiek gauza bera ez egiteko.
|
|
|
Hala, denok ikasi dugu br, ja kibilak edo albo kalteak esaten, herritarrak suntsitzea edo erailtzea esan beharrean. Ildo horretatik inbasoreek Ameriketan ez zuten
|
bertakoen
komunitateetan hilketarik egin, garbiketa etnikoa baizik, nahiz eta hildakoentzat56 ondorio bera izan.
|