|
2000
|
|
|
Eta, andaluzak erran bezala, etxeko edozein katuri emaiten genion tratua emaiten geniola, gurekin lasai eta gozo egoiten zen hura, jauregiko gela bateko zein bertzeko alfonbren gainean, etxeko jendearen eta
|
bertako
bizilagunen lagun. Eta egia zen arren txakurrek urduri jartzen zutela, egia zen, halaber, ezen etxe barrenean genituenen konpainia —zeren eta aitak eta osaba Joanikotek nork bere txakurrarekin ibiltzeko ohitura baitzuten— ontzat hartzen ikasi zuela, desgogara izan bazen ere eta haiekin nehoiz nahastu izan ez bazen ere, zuek hor eta ni hemen.
|
|
2001
|
|
|
Geroago, Altamirako kondearen eskura pasatu ziren eta probintzien arteko banaketak etorri zirenean, 1833an, Burgosen menpean geratu zen Trebiñoko konderria.
|
Bertako
bizilagunen borondatearen gainetik hartu zen erabaki hura, izan ere, populazioaren gehiengoak Araban geratzeko hautua agertu zuen.
|
|
2002
|
|
|
Baina horrek ez du ukatzen Baionak euskal identitaterik izatea, ez naiz identitate etniko batez ari, bertan bizi diren hiritarren identitateaz baizik. Nire ustez,
|
bertako
bizilagun gehienak euskaldunak sentitzen dira, baina ez zentzu etniko batez, hiritar zentzuan baizik.
|
|
|
Espetxeak bisitatzen dituztenek ongi uler dezakegun nazka sentitzen dute egoitzotako zikinkeria eta usain nardagarria pairatu behar izaten dutenean. Halatan, bada, gero eta beharrezkoagoa izan presoentzat kanpokoen bisita, orduan eta errazago egiten du ihes jendeak haien ingurutik; gero eta nardagarriagoa izan
|
bertako
bizilagunen egoera, orduan eta urriagoak haien bizi baldintzak hobetzeko esperantza; hemen aurkezten dugun printzipioan oinarrituriko zigor etxean, ordea, ez legoke ez nazkarik, ez eta arriskurik ere. Izan ere, zerk dakar infekzioa?
|
|
2006
|
|
|
Baso ederra da. Eta truke ugari izaten da
|
bertako
bizilagunen
|
|
|
Kontserbazio lanak agintaritza eskudunak aginduta egin badira eta obrak burutzeak etxea bertan behera uzten badu, errentariak kontratua eten edo iraungi dezake inolako kalte ordainik jasotzeko eskubiderik gabe. Etxebizitzaren ohiko erabileraren ondoriozko higaduraren ondoriozko konponketa txikiak errentariak ordaindu ditu, hala nola, iturri bat aldatzea, pertsiana hondatuak, etab. Hobetzeko obrak Legeak dio errentaria behartua dagoela eraikinaren eta
|
bertako
bizilagunen higieneari, osasungarritasunari eta erosotasunari eragiten dieten hobekuntza obrak egitera, errentamendua amaitu arte atzeratu ezin badira. Hala ere, jabeak idatziz jakinarazi dio maizterrari, gutxienez hiru hilabete lehenago, obren izaera, hasiera data, iraupena eta aurreikusitako kostua.
|
|
2007
|
|
|
Kasua erregeordearenganaino iritsi zenean, hara zer esan zuen: " Hain dira lotsagabeak agote horiek, Erronkarin
|
bertako
bizilagunen pare jarri nahi izan dutela beren burua". Hogei urteko gorabehera eta liskarren ondoren, alguazil bat bidali zuten Erronkarira, tribunalaren sententzia betearaztera, baina burumakur itzuli behar izan zuen etorritako bide beretik, ez baitzioten kasu zipitzik egin Pirinioetako bailara hartan.
|
|
|
Luiziaren ondorioz, bidea moztuta dago eta
|
bertako
bizilagun batek honela azaldu du: " Ni neu ez naiz kaltetua, nire etxea herri aldean baitago, baina errepidearen beste aldean sei baserri daude, eta bertako bizilagunek egunero errepide hau erabiltzen zuten; orain beste pista batetik joan behar izaten dute, eta oinez ibiltzen zirenak, berriz, izugarrizko buelta eman behar dute".
|
|
|
Luiziaren ondorioz, bidea moztuta dago eta bertako bizilagun batek honela azaldu du: " Ni neu ez naiz kaltetua, nire etxea herri aldean baitago, baina errepidearen beste aldean sei baserri daude, eta
|
bertako
bizilagunek egunero errepide hau erabiltzen zuten; orain beste pista batetik joan behar izaten dute, eta oinez ibiltzen zirenak, berriz, izugarrizko buelta eman behar dute".
|
|
2008
|
|
|
Horrelakoxea da Hego Osetiako egoera surrealista: eraikin zahar bat bi eskailera dituena,
|
bertako
bizilagunek elkar ez ikusteko eraikiak.
|
|
|
Hiri bateko hirigune historikoa bere bihotza eta ikurra da. Hala ere,
|
bertako
bizilagunek ez dute egoera pribilegiaturik. Aitzitik, ohikoa da hiri bizitza toki horiei bizkar emanda egotea.
|
|
|
Mundu globalean bizi garela eta mundu horretako ekonomia, ingurumena, bertako kulturak oro eta baita
|
bertako
bizilagunok ere elkarren eraginpean gaudela, horra azken boladan geroz eta maizago entzuten dugun kontua, geroz eta begi bistakoagoa den errealitatea. James Lovelockek, 1960ko hamarraldian, egitate horri buruz teorizatu zuen Gaia hipotesian:
|
|
2009
|
|
|
Orduko jauntxo gerlariak basoetatik behar zutenaz hornitzeko sortu ei zen Billelabaso auzoa.
|
Bertako
bizilagunek diotenez, berez nahiko eremu lehorra ei da eta ibarreko lurrak baino askoz desegokiagoa nekazaritzarako. Baina basoei etekina ateratzeko leku oso egokian dago.
|
|
|
Bertatik udaletxera eraman dituzte, Yolanda Barcina Iruñeko alkateak ongietorri ofiziala emateko. Udaletxea bisitatu ostean, Misericordi Etxera abiatu dira 18:00etan,
|
bertako
bizilagunei opariak emateko.
|
|
|
Abusun Nerbioi ibaiak gainezka egitea aurreikusi dute eta ibilgailuak kaleetatik kentzea gomendatu diete Zamakolako eta
|
bertako
bizilagunei. Era berean, tranbiari abisua eman diote, aparkalekuak Atxurin dituelako, errekatik gertu.
|
|
|
Bestalde, Bolo Bolo tartean Bilbondoko auzia izango dute hizpide. Zentroa handitzeari argi berdea eman dio Basauriko Udalak, baina
|
bertako
bizilagun asko eta dendarien elkartea proiektuaren aurka daude, denda txikien desagerpena ekar dezakeelakoan. Lierni Agirrezabala erreportariak dendarien zein bizilagunen iritziak bildu ditu.
|
|
|
Mundu honetan inork ez du bere etxetik joan nahi, are gutxiago bizitza arriskuan jarriz, eta inoiz itzuliko ote den jakin gabe adierazi du. Hala, herrialde hauek beste sistema politiko bat izango balute,
|
bertako
bizilagunek beste etorkizun mota bat izango luketela gehitu du.
|
|
|
Komunikatu baten bidez, Manuel H. D.ren eta Laura J. J.ren zigor aurrekarien agiriak eskuetan dituztela jakinarazi dute abokatuek. Iragan asteazkenean Sestao Berri elkarteak lortutako etxebizitzara joan zen ijito familia,
|
bertako
bizilagunen protesten artean. Familiaren abokatuek istiluen berri eman zioten Fiskaltzari eta atzo grabatutako bideoak eta identifikazioak eskatu dizkio Ertzaintzari.
|
|
|
Horren guztiaren inguruan ariko dira Xabier Olabarrieta, Xabier Etxague eta Joseba Arregi irakasleak, Iñaki Soto kazetaria eta Xabier Barandiaran soziologoa.Bestalde, Bolo Bolo tartean Bilbondoko auzia izango dute hizpide. Zentroa handitzeari argi berdea eman dio Basauriko Udalak, baina
|
bertako
bizilagun asko eta dendarien elkartea proiektuaren aurka daude, denda txikien desagerpena ekar dezakeelakoan. Lierni Agirrezabala erreportariak dendarien zein bizilagunen iritziak bildu ditu.
|
|
|
Gidoiak, Copenhagueko polizia baten historia kontatzen du, hiri txiki batera bidalia izan dena denboraldi baterako bere jarrera ezegoki batengatik.
|
Bertako
bizilagunen aurpegi zurrunetan, nolabaiteko atseginezko txispa bat ateratzen zaie honen etorrerarekin. Poliziak beti egiten du ezarritako arauak esaten duena, baina herriko ohiturekin topo egiten du eta laster konturatzen da herri txiki horretako ustezko bizitza xumeak sekretuak gordetzen dituela.
|
|
|
Berez Nafarroako lurretan dagoen auzoa da Artikutza, Goizuetakoa, baina Donostiak aspaldian erosia zuen. Egoera berezi honetan
|
bertako
bizilagun bakarrak diren senar emazteekin aritu da Sardui. Bide batez, batean eta bestean egin izan diren pelikulen errepasoa egiteko aitzakia ere eskainiko digute bi bidaitxo hauek.
|
|
|
Guy Fawkes en traizioa bigarren narrazioan Terry txikiak amaren etxea utzi eta aita eta bere maitalearen etxe txikiegian pasa du arratsaldea, aitaren maitalearekin, noski. Aldiz, Jaun eta jabe narrazio luzeenean Goio eta Garazik hiria utzi eta herritxo bateko etxearen jabetzari egin diote aurre, eta bereziki,
|
bertako
bizilagunei. Bere loa arina da ipuineko Agate protagonistaren etxean lapurretan egin dute bera lo zegoen bitartean eta orain ezin du gaua bakarrik pasa, amonaren etxean babesa bilatuz.
|
|
|
Kairoko Hildakoen Hiria da ezagun eta jendetsuenetako bat. Hori bai, Egiptoko Gobernuak hura parke bihurtzeko asmoa du, pixkanaka pixkanaka
|
bertako
bizilagun guztiak lekualdatuta. Manilako (Filipinak) Iparraldeko Hilerrian ez dago halako egitasmorik:
|
|
|
Erasoak Portugaleteko Ruperto Medina kalean izan ziren.
|
Bertako
bizilagun batek adierazi du oihuak, errietak eta pertsianetan emandako kolpeak entzun zituela. Bizilagunak Udaltzaingoari eman zion abisua, eta, ondoren, erasoak izan ziren lekura joan zen Ertzaintza.
|
|
|
Etxeak txikiak dira, igogailurik gabekoak. Hori dela eta,
|
bertako
bizilagun asko kanpoan egin diren etxe berrietara joan ziren bizitzera, eta alde zaharrekoak hutsik geratu ziren. Jende gaztearentzat erakargarri bihurtu dira, merkeagoak direlako.
|
|
2010
|
|
|
Espiritualki batuta ageri diren bezala, kultura eta hizkuntzan ere batera aritzen dira Ipar Baionan Baionako Festibalaren eskutik. Duela zazpi urte kultura arloan sortutako finantza arazoak zirela-eta,
|
bertako
bizilagun zenbaitek horien artean euskaldunak ZUPeko auzokoei hitza ematea erabaki zuten, eurek antola zitzaten jai egun batzuk elkarren kultura eta aisiarako ekitaldi batzuk gozatzeko parada ukan zezaten. Horrela sortu zuten Baiona Festibala, zeinak Ipar Baionako kulturen arteko gizarte harremanak estuki ehuntzea helburutzat hartuta, udazkenero belaunaldien arteko kultura aniztasuneko ekitaldien inguruko programa betetzen duen.
|
|
|
Ohar baten bidez iragarri dutenez, uztailaren 7ko 15:00etatik 11ko 14:00etara, Kobetamendi ingurua ibilgailu pribatuentzat itxita egongo da,
|
bertako
bizilagunentzat izan ezik.
|
|
|
Susannah Polk gaztea dugu bertan protagonista, eta Ameriketako Estatu Batuetako Tennesseeko herri txiki batean girotuta dago. Gizarte itxi batean bizi da neska, eta
|
bertako
bizilagunek bekataritzat jotzen dute Susannah Polk errugabea. Latonia Moore sopranoa (AEB), Stuart Skelton tenore australiarra eta James Morris baxu estatubatuarra dira hiru ahots protagonistak.
|
|
|
Gaurko gure saioa Hondarribitik aurkeztuko dizuegu. Erreportaje oso interesagarriak zain dauzkagu, baina hasteko, ezagut dezagun arrantza herri hau pixka bat hobeto eta jakin dezagun
|
bertako
bizilagunek zein iritzi duten beren herriaz â? ¦
|
|
|
Baina lehenago, jakin dezagun
|
bertako
bizilagunen ahotik, nolakoa den Pasai Donibane.
|
|
|
Arabako Errioxa eskualde bilakaera horren partaidea da. Alde batetik Ebrokobailaran garatzen diren gune ekonomikoek (Logroño, Cenicero, Haro...) lanaukerak eskaintzen dizkiete
|
bertako
bizilagunei. Bestalde, ardogintzaren garapenaklaurogeita hamarreko hamarkadatik aurrera nekazaritzaren bultzada ekarri du.Populazioa bertan geldituta, belaunaldiaren erreleboa ziurtatzen da, ikuspegi ekonomikoak baikorrak dira eta nekazaritza sektorean aukerarik ez dutenek inguruanzailtasun handirik gabe topatzen dute lan aukeraren bat.
|
|
|
kalitatea lehenesten dute kopuruaren gainetik. Diseinu egokiari esker, tamaina txikiagoko etxe batek hobeto funtzionatzen du, eta erosoagoa da
|
bertako
bizilagunentzat diseinatuago dagoen handiago batek baino. Sinpleak eta modernoak:
|
|
|
Beraz, Euskal Herria maite izatea merezi du, eta beharrezkoa izan daiteke
|
bertako
bizilagunentzat. Baina mundua zabala da, eta euskaldun zintzo eta jator batek ez du inolako beldurrik izan behar munduko beste bazterrak edo herriak ezagutzeko.
|
|
2011
|
|
|
|
Bertako
bizilagun batek, gainera, biktima gehienak zibilak zirela adierazi dio telebista kateari. Hiltzaileak, bere esanetan, Gadafiren aldeko tropak izan dira.
|
|
|
–Gaur bertan izandako gertakaria: Sasiondon, Gipuzkoako Goierrin, AHTren obrengatik desjabeturiko baserri bat hustera zihoazela, aurre egin die ertzainei, agian tiroka,
|
bertako
bizilagun Joxe Garmendia Marmittek, ETAko preso izandakoak. Hainbat gai jartzen dizkigu honek mahai gainean, gure gonbidatuei garatzeko proposatuko dizkiegunak:
|
|
|
Udalak, aldiz, etxebizitza kopuru handiagoa eta zizurkildarrei bereziki bideratuak egitea aurreikusten zuen, eta, hala, foru erakundearekin harremanetan jarri zen lursailak lagatzea adosteko. Gipuzkoako Foru Aldundiak, Zizurkilgo Udalak biziki eskertzen duen erabaki bat medio, lursail hauek lagatzea erabaki zuen, udal arduradunek euren proiektu propioa gauzatu ahal izateko; era honetan, hasierako 12 etxebizitzen ordez, Zizurkilgo udalak 41 etxebizitza tasatu lortu ditu
|
bertako
bizilagunentzat, beste proiektuetara bideratuko duen lursailaren errentagarritasun ekonomikoa, eta kalitatezko urbanizazioa bermatzen du hirigunerako.
|
|
|
Biziki eskertu zuten hotza gainditzen lagundu zien afaria. Lanak eginda, altsasuarrek toki berriak ezagutu eta
|
bertako
bizilagunekin hartu emanak izateko aukera izan zuten. Toki zoragarriak ezagutu dituzte:
|
|
|
Garai batean liskar gogorrak izaten ziren Aulestiako herrian
|
bertako
bizilagunen artean, beste leku askotan bezala, eta bi taldetan banaturik borrokatzen ziren. Bando horietako batean buru egiten Hermengoa izeneko kapitaina izan zen.
|
|
2012
|
|
|
Aiako Udalak bidegorria eraikiko du Aiako Ubegun auzoan,
|
bertako
bizilagunek bizikletan nahiz oinez dabiltzanean izan ditzaketen" arriskuak" saihesteko. 700 metro inguruko bidea eraikiko dute, trenbide zaharra aprobetxatuz.
|
|
|
Hau guztia espainiar armadako komandante batek idatzi zuen frankismo bete betean, hain zuzen ere gu Formacion del Espiritu Nacional deitu irakasgaian eskolatuak izan ginen garaian, zeinak Historiaren pasarte batzuk ahaztea gomendatzen zuen. Eta batzuek, haizeak nondik jotzen dien ez dakiten horiek, oraindik ere enteratu gabe dauden horiek, agian ausartu egingo dira armada inbaditzaileak okupatutako hiria erasoz hartzera, arpilatu eta kiskaltzera eta
|
bertako
bizilagun gehienak ezpataz pasatzera, San Jeronimo kalearen sarreran dagoen plakak dioen bezala, guztia kanoikada ozenez, olerkiak irakurriz, loreak oparituz eta martxa alaiak eginez. Kasu honetan, zer dagokigu egitea donostiarroi eta turistei?
|
|
|
urrun!... Oihanak
|
bertako
bizilagun iheskorrak babestu nahi
|
|
|
Ahalegina egiten da ahalik eta barraka gehien ekartzen eta Plaza Txikian antolatzen diren ekitaldietarako nahikoa leku uzten. Jakitun gara honek guztiak eragozpenak sortzen dituela
|
bertako
bizilagunengan, horregatik, eskertu nahi diegu beraien pazientzia eta kolaborazioa. Plaza Txikiaren inguruan irekitako jai gune honek, Maalako gunearekin batera, biak herriaren erdigunean izanik, jaiak kalean bizitzeko beharrezkoak dira.
|
|
|
Bi ordu eskasetan, dorre handiko leihoak estalita daude, baina ohol horiek kontraleiho soilak dirudite neskatoaren gelatik. Erregeak koleoptero ttiki haiekin kontuz ibiltzeko agindu die morroei, zomorroak ez daitezen has bat batean argia ematen, eta sorpresa zapuztu, mundu guztiak ongi baitaki asko mugitzen dituzunean baizik ez dutela argia ematen, eta, horregatik, maistru Saganiusek Tristan Beirekoa jarri du dena paratzeko lanetako buru, Beireko herriak,
|
bertako
bizilagun guztiak argi iturriak izaki, mamorro horietaz betea egotearen ospea baitu.
|
|
2013
|
|
|
Menditxoko eremuan erori zen labar zatiak
|
bertako
bizilagunen eta San Anton enpresaren jardueran" ondorio larriak" eragin dituela gogoratu du Getariako Udal Gobernuak. Eta hori dela eta, gaiak eskatzen duen" ardurarekin" jokatu behar dela nabarmedu du," interes partidistak" alde batera utzita.
|
|
|
" Espero dugu
|
bertako
bizilagunek eta, oro har, herritar guztiek ulertuko dutela jarrera hau. Bitartean, eta orain arte bezala, Getariako Udaletik lan egiten jarraituko dugu, arazoari ahalik eta azkarren irtenbidea emateko", esan dute arduradunek:
|
|
|
Horren ordez, inguru osoa urbanizatu du," Kareabiko auzotarren onerako". Modu horretan,"
|
bertako
bizilagunek auzoko bizi kalitatea hobetu dela ikusi dute", tokiko arduradunek adierazi dutenez. Horretarako, 236.000 euro inbertitu dira (BEZa barne).
|
|
|
" Gure itsasadarretan ohikoak ziren padurak ia desagertu dira, eta horrekin batera habitat hauen balioa (hegazti, arrain, angula, landaredi, ornogabeen ezinbesteko elikadura eta babesguneak dira). Urdaibai edo Txingudik leheneratu dituzte beraien itsasadarrak, ingurumenaren, tokiko ekonomiaren eta
|
bertako
bizilagunen bizi kalitatearen mesedetan. Oriako itsasadarra berriz, Agina eta Orio artean ez da urbanizatu eta Euskadi mailan erreferentziazko padura bilakatzeko gaitasuna du, baina horretarako berreskuratze lanak egin behar dira", adierazi dute Udaletik.
|
|
2014
|
|
|
Bikote nagusi horrek ezin du medikuarenera bakarrik joan, haien gaitzak adierazteko zailtasunak dituztelako eta medikuaren gomendioak ez dituztelako ongi ulertzen. Baztan udalerri euskalduna izaki,
|
bertako
bizilagunen %80 baino gehiagok daki euskaraz, baina sei familia medikutatik biri baino ez zaie oinarrizko euskara eskakizuna exijitzen. Osasun etxeko zuzendariak eta erizaintzako arduradunak ere ez du bertako hizkuntza jakin beharrik.
|
|
|
Herrigunetik kanpo ere bisita gidatuak prestatu dituzte.
|
Bertako
bizilagun eta Udalaren babesarekin azaroan Angiozar ezagutzeko aukera egongo da, lehen bizi bere parrokia eta ondoren bailarako beste eliza batzuk.
|
|
2015
|
|
|
Mendikaterik altuena aurrean edukita ere, aise igoko zukeen dudarik gabe. Maldan behera zegoen baserritxo batera heldu zenean, han hasi zitzaien
|
bertako
bizilagunei hitz eta pitz, sosegua ezin aurkiturik, esplikatzen non, noiz, eta nola hartz itsusi batek ia hilzorian utzi zuen. Zorigaiztoko egun hartatik aldendu zitzaion betirako, gure ustetan, ezkerreko belarrian zeukan ahalmen bitxi hura, eta zorigaitzezko egun hartan bertan hasi zitzaizkion ileak urdintzen eta zutitzen, halako moldez eta itxuraz ezen gaur egun trikuaren antza gehiago duen beste edozerena baino.
|
|
|
Hego Euskal Herriko jokabidean egon zen gakoa: ez zen euskara indartzeko ahaleginik egin, eta
|
bertako
bizilagunik gehienak Gaztelara eta gaztelaniara begira ibili ziren. Azkenean, Ipar Euskal Herriaren berezko ahultasunak eta XVI. mendeaz gero abian zetorren hondamendi ekonomikoak moteldu zuten, han ere, euskararen indarra.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, desberdina da bateko eta besteko egoera. Homogeneoa da euskara zuberotarra, batasun handikoa, eta
|
bertako
bizilagun guztiei egiten zaie gertuko literatura euskalki zuberotarra.
|
|
|
Adibide bat hizpide hartzeko, Gipuzkoako herri eta eskualdeen izenak dira Euskaltzaindiak orain arte aurkeztu dituen azkenak, eta ez da argi ikusten zer dela eta onartu diren Debarroa eta Urola Kosta eta ez, esate baterako, Deba ibarra eta Urolaldea. Ez Debarroa eta ez Urola Kosta ez daude errotuta
|
bertako
bizilagunen jardunean, ez oraingoan eta ez lehengoan?, eta Deba ibarra aukeratuz gero, ostera, kide ugari ditu Euskal Herri osoan barrena: Aezkoa ibarra, Araitz ibarra, Erroibar, Eguesibar...
|
|
|
Azpeitiko Lapatxeko zabortegia oso gertu kokatzen da Elosiaga Auzoko Bekoa gunearen ingurutik eta, ondorioz,
|
bertako
bizilagunek usain nazkagarriak jasan beharrean aurkitzen dira, ezin dituzte etxebizitzetako leihoak ireki, inork nahi ez dituen arratoiak ugaritu zaizkie eta, gainera, kezka areagotu zaie usain eta gas hauek guztiek biztanleen osasunean eragin ditzaketen ondorio kaltegarriengatik.
|
|
|
Batean Beñat Lizaso ari da kantuan, Sanu gainean bere aitona Joxe zenari jarritako oroitarriaren aurrean, haren bertsoak gogoratzen. Bigarrengoan, aldiz, Txapel baserriaren aurrean oraingo
|
bertako
bizilagunen sorpresarako Jon Gurrutxaga Txapel en bertsorik ezagunenetako batzuk kantatzen.
|
|
|
Auzo bateko errealitatera baldin bagoaz aurretik esandakoa adibidetzera, denok etorriko gara bat zera esatean, auzo batek derrigorrez behar dituela parkeak, eskolak, auto, bizikleta eta oinezkoentzako ordena urbanistiko bat edo eguneko ogia erosteko okindegi bat. Baina, horrekin batera,
|
bertako
bizilagunek kulturaz gozatzeko, parte hartzeko, sortzeko, harremanetarako, informatuak izateko guneak behar dituzte. Norbanakoaz gaindi, komunitatearen ongizatea ekarriko luke.
|
|
|
Zaragozako Cataluña etorbidea
|
bertako
bizilagunen betiereko kexa iturri izan da. Ebro ibaiaren iparraldeko ibarrean hasi eta ipar mendebalderantz hiritik ateratzen den arteria nagusietako bat da.
|
|
2016
|
|
|
Funts funtsean behetik gorako plangintza da, ordea, arnasguneetan bideratu beharrekoa.
|
Bertako
bizilagunek ulertu, hobetsi eta asumitu behar dute, lehenik eta behin, abentura demografiko, soziokultural eta soziolinguistiko konplexu eta berrian, Europan pare pareko adibide handirik gabekoan, sartzera doazela bide hori aukeratzen badute, eta, onik aterako badira, beren konpromisoz eta beren kemenez zurkaiztu, osatu eta garatu dutela XXI. menderako bide erakusle izango den arnasgune berria.... Erdal mundua ere beren (eta beren seme alaben) bizialdi osoan elementu propio izango dutela jakinik eta, beraz, dagokion lekua aitortuz, baina euskal munduari bere osoan, litekeen erarik beteenean, eutsiz biziko dira euskaraz.
|
|
|
Aurrera begirako erronkak – Mikel Zalbide a) arnasguneen estabilizazio demolinguistikoa:
|
bertako
bizilagun (gazte) gehienak bertan (edo inguruan) bizi izaten gera daitezen, hainbat haurreko familia euskaldunak (ez, ahal dela, eleartekoak) sortuz; kanpoko erdal elebidunak edo erdaldun hutsak bertan bizi izatera samaldan etorri ez daitezen lagundu behar da horrekin batera: migrazio fluxuen soziolinguistikazko erregulazio ahalmenaren zati ohargarri bat herritarren esku izatea eta ahalmen hori zuhurki erabiltzea eskatzen du horrek; b) arnasguneari eta bere ingurumenari bideragarritasun sozioekonomikoa bermatu behar zaio:
|
|
|
Harat iritsi zirenean, lurraldea igaro zuen Siken deritzon lekuraino, Moreko arteraino. Kanaandarrak ziren orduko
|
bertako
bizilagun. Jainkoa berriro agertu zitzaionean hura zela hautaturiko lurra esan zion, bere ondorengoei eman ziena.
|
|
|
Marrazki hauen erantzule kolorezko kaxen konposizioa da. Adituen laguntzarekin
|
bertako
bizilagunek parte hartu dute eraikinaren eraikuntzan.
|
|
2017
|
|
|
Bestalde, Laidatxuko erabiltzaileen eta
|
bertako
bizilagunen kexak zabaldu dira sarean. Uztailean eta abuztuan bainurako uraren osasun kalifikazioa nahikoa izan dela ondorioztatu eta hala zabaldu dutelako agintariek.
|
|
|
1·· Udal batek kiroldegi batean kirol jarduerez gozatzeko aukera ematen die
|
bertako
bizilagunei, prezio jakin bat ordainduta. Harreman juridiko hori administrazio kontratu bat al da?
|
|
|
«Urtemuga honetan ekintza hau burutzeko arrazoiak giza ikuspegitik izan zituen ondorioak, pasatu ginen herrietan
|
bertako
bizilagunengatik jaso genuen adiskidetasun, eta zuzenean parte hartu genuenean izan genituen bizipenak» azaldu dituztela aipatu du Batti Eskuderok. Bere erranetan, «borroka eta garai bakoitzak bere testuingurua dauka, bainan aldi berean, garbo dago lehen eta orain ere, botere eta harreman sozialak aldatzeko eta etorkizuna izateko, borroka egin behar dela, beraz, martxak jarraitu behar du».
|
|
|
Hiriari mesede egin dion ala ez, hori bakoitzaren iritziaren araberakoa izango da, baina guztiz argi dagoena da ezinezkoa dela festibal bat hiriaren bihotzean antolatu auzokoen iritzirik entzun gabe, eta badirudienez, hori ari da gertatzen. Deia n astelehenean jazo zen berria, URIOLA n asteartean, eta Facebooken ere,
|
bertako
bizilagunen kexa gutun baten bitartez zabaldu da.
|
|
2018
|
|
|
Eskalaren arabera, jarduera industrial baten balioa ere alda daiteke: aldirietako herri txiki batean kokatutako XXL kontsolidazio zentro batek seguruenik lanpostu gutxi sortuko ditu,
|
bertako
bizilagunei onura gehiegirik ekarri gabe; baina eskualde edo probintzia batentzako balio estrategiko handia izan dezake. Bestalde, eraikin baten azpian txertatutako tailer txikiak apenas du inolako eraginik hiri baten ekonomian, baina auzokideei sekulako zerbitzua eman diezaieke.
|
|
|
Gainera, Bidasoko Bide Berdearen garbitze lan hauek Baztan Bidasoaldeko herrien arteko harat honatak errazten dituzte, turismoa erakartzeaz gain,
|
bertako
bizilagunen bizimodu osasungarria sustatuz.
|
|
|
Gaur ahalegin hori nabarmendu nahi dut. Azpimarratu nahi nuke honek erakusten duela, beste behin ere, bakoitza beretik abiatu arren, ados jartzeko gai izan ahal eta behar dugula Getxoren onurarako, gure herriak aurrera egin dezan eta
|
bertako
bizilagunen bizi kalitateak hobera egin dezan".
|
|
|
Bertako langileei galdetuko nieke: ‘Gustura al zaudete zuen egoerarekin? ’,
|
Bertako
bizilagunek merezi duten zerbitzu onenean daudela iruditzen al zaizue? ’ Ziur nago asko duzuela esateko.
|
|
|
Aste honetatik aurrera, esaterako, Iñurritza auzoan autobus aterpe berria dute Salbatore Mitxelena Ikastolaren parean dagoen geltokian. Iñurritzako bizilagunek 2018 urteko aurrekontu parte hartzaileetan eginiko eskaerei erantzunez ipini dutela nabarmendu du Obra eta Zerbitzu zinegotzi Iban San Martinek, aterpe berria
|
bertako
bizilagunen eskaerei erantzuna emateko ezarri dela azaldu du. Horrekin batera, aterpe berri bat jarri dute Abendañoko industrialdean, Katealegaia eraikinaren aurrean dagoen herribusaren 3 linearen geltokian.Era berean, Azken Portu auzoan, Araba kalea eta Urdaneta kalea gurutzatzen diren biribilgunean dagoen geltokiko aterpea handitzeko lanak egin direla jakinarazi du zinegotziak:
|
|
|
Ez da oso handia, Pirinioetan aurkitzen diren monumentu megalitikoen erara, gizakiaren neurrikoa da, hurbila eta xumea, baina espiritualtasunaz inguratuta agertzen zait. Gertu, mendi muinoan kokatuak, hainbat etxola daude,
|
bertako
bizilagun baskoiek eraikitakoak. Gune estrategikoa da hau gizakion bizitza garatzeko; ura eta landa hurbil izanik, leku garai batean daudelako etxebizitzak, ingurua ongi ikuskatu ahal izateko.
|
|
|
36 Erromatarrek, Isidoro zaharraren lekukotasunaren arabera, Bizkaiari Cantabria izena eman zioten, Kantua bertako hiri nagusietariko batetik eta Ebro ibaitik. Erromatarrek berek Vasconia iritzi zioten Nafarroari, haren basoen aberastasunagatik eta
|
bertako
bizilagunen bizitza basatiagatik. Geografo greko eta latindarrek euskal herritarren deitura nazionalak baztertu zituzten.
|
|
2019
|
|
|
Bilboko San Frantzisko auzoko Sarean elkartea
|
bertako
bizilagunen errezetak biltzen ari da auzoko dibertsitatearen testigantza gisa. Etorkizunean liburu bihurtu nahi dute egitasmoa
|
|
|
" Helburu argi bat daukagu: gunea museo bilakatzea, eta nolabait esateko, eremua
|
bertako
bizilagunei bueltatzea". Munoaundi museo bilakatu nahi dute, Azkoitiko, Azpeitiko nahiz inguruko herritarrek hura bisitatzeko aukera izan dezaten.
|
|
|
Txefe Biain eta Klara Idarreta, Telmo Uriona eta Genoveva Aizpurua: bi bikote, Donostiako Kross auzoan bizi zirenak, kale berean, bikote bat alde batean; bestea bestean?, halako moldez, non bi aldeek, azken buruan, espazio huts bat ere konfiguratzen duten,
|
bertako
bizilagunek arnaslekutzat dutena; are gehiago: Donostiako maparik zehatzenetan ere agertzen ez den espazio txiki hari, hondarrean, zazpi laguneko kuadrilla batek eman zion izena, zazpiok inguru hartan txikiteoan zebiltzan bitartean.
|
|
|
Nantes eta Rennes artean, Notre Dame des Landes herritik ez urrun, bada eskualde bat, zortzi kilometro luze, bi kilometro zabal, non estatuak aireportu bat egin nahi zuen eta,
|
bertako
bizilagunek ez baitzuten egitea nahi, halako batean, eurek dei eginda, hainbat jendek okupatu zuten bertan dira oraindik.
|
|
|
2012ko udazkeneko poliziaren erasoaldi handiaren ondoren, zenbait astez milaka polizia Zadera sartu, etxeak bota eta tokiak husten saiatu baitziren, ez baitzuten lortu, haren ondoren, bada, konfiantza hartu zuten elkarrekin zadistek eta
|
bertako
bizilagunek. Hainbat baserritarrek eurentzat hartu zituzten zadisten ekintza moldeak:
|
|
|
Harrezkero ez dio hazteari utzi azken hamarkadotan. Hazkundearen ondorioz,
|
bertako
bizilagunen errolda laukoiztu da, eta hiriaren izaera urbanoa inguruko herrietaraino zabaldu da. Alabaina, datuak alde batera utzita, Gasteiz hiri txikia delako leloak indarrean dirau gure artean, nahiz eta hiriko leku guztietara oinez joatea gero eta nekezago gertatzen den.
|
|
|
Abadiñoko Muntsaratz auzoa izan da, besteak beste, lapurrek begiz jota eduki duten lekuetako bat.
|
Bertako
bizilagun batek itsasgarri arrastoak antzeman zituen abuztu hasieran, eta Ertzaintzari abisua ematea erabaki zuen. ANBOTO bizilagunagaz harremanetan ipini da eta bere testigantza kontatu dio (bizilagunak gurago izan du bere nortasuna ezkutuan mantendu):
|
|
2020
|
|
|
Julio Beobideko zona aipatu zuten askok:
|
bertako
bizilagunen arabera, ez dute lekurik izaten aparkatzeko. Udal ordezkarien arabera, aparkatzeko lekuak baino egoiliarren txartel gehiago dago gaur egun, eta kopuru horri gehitu behar zaizkio kanpotarrak.
|
|
|
Aukera dago, esleitutako enpresaren kontratua aldatu gabe, aldaketa hori martxan jartzeko". Horrez gain, beren proposamena da Julio Beobideri dagokionez,
|
bertako
bizilagunek egun osoan zehar aparkatu ahal izatea eremu urdinean, eta ez sei orduz bakarrik. EAJko kideen arabera, hilabete honetako ordenantzan txertatzea posible da sei ordutatik egun osora zabaltzearena," horretarako borondatea badago".
|
|
|
Eskualdeko alkateek muga zabaltzea eskatu izanak berak erakusten du zein punturaino egiten duten batera eta bestera natural
|
bertako
bizilagunek. Dela erosketak egiteko, seme alabak eskolara eramateko, lagunekin elkartzeko, aisialdiaz gozatzeko, senideak bisitatzeko…
|
|
|
Amarauneko proiektua ez da
|
bertako
bizilagunentzat bakarrik, proiektu zabala egiten ari dira, nahi duten herritarren artean eraiki eta gozatzeko. Bide horretan, 2017tik gaurdaino dozenaka herri mugimendu eta talde pasatu dira bertatik, ehunka lagun jardunaldiak eginez, topaketetan lanean edo aisialdian.
|
|
|
Isolamendu handia izan dute lekuan lekuko hiztun elkarteok, elkarren ondoan egon arren, Autarkia ekonomikoak eutsi die bizirik hiztun elkarte txiki horiei,
|
Bertako
bizilagunen arteko harreman sendo eta etengabeak eutsi die hiztunelkarte txiki horiei bizirik.
|
|
|
Esan iezaiozu Jaltari egoteko lasai. Desegingo dudala faktoria hori, eta
|
bertako
bizilagun guztiak labanez josiko ditudala.
|
|
|
Igo ziren, eta, han zirela, eraikineko atezainak ikusi egin zituen; balkoi batetik bestera joan ziren, eta Otaegi gozo dendako etxean sartu ziren.
|
Bertako
bizilagun bat atera egin zen, eta nire anaia Xoterok bere burua identifikatu zuen. Bultzatu, eta ospa egin zuen, baina ordurako, norbaitek abisua eman zuen».
|
|
|
20 egun Joaquin aurkitu gabe, dio gaur. Bizkaiko beste muturrean egon arren, Zallan hurbil sentitu dituzte Zaldibarko luiziak eragindako kalteak eta eztabaidak; ez bakarrik
|
bertako
bizilagun bat zendu delako, baizik eta antzeko zabortegiak dituztelako bi herrietan, eta Zallan eta Gueñesen ere Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailarekiko gatazka bizian daudelako, Zaldibarren hainbesteko larridura eragin duten dioxinak eta furanoak etengabe isurtzen dituelako Glefaran biomasa plantak. Tentsioa nabari da Zallan, baina Javi Portillo alkate ohiak etsipenez dio mugimendu gehiago nahiko lukeela:
|
|
|
Zubi Etxetik makina bat familia –eta horietako asko lantegiarekin zerikusirik ez zutenak– igaro dira 1947tik gaur arte,
|
bertako
bizilagun den Pepe Iparragirrek gogoratu digun eran. “20 langile eta euren familiak bizitu izan ziren bertan, ateak irekita eduki zituen urtetan, errentan.
|
|
|
Autobusek, taxiek, larrialdietako ibilgailuek eta garajeetan sartzeko edo irteteko baimena duten ibilgailuek bakarrik sartu eta atera ahal izango dute mugatutako eremuan barrena, eta
|
bertako
bizilagunek ere.
|
|
|
26.000 pertsona biltzen dira, eta sartzeko tiketa behar da. Urte batean berandu iritsi nintzen eta ezin izan nintzen eremura sartu, baina
|
bertako
bizilagunekin egon nintzen hizketan, eta pista pila bat eman zizkidaten argazkiak ateratzeko. Haroko ardoaren jaia ere ateratzen dut, Alacanteko Ibi herriko irinaren festa, Gran Canarian egiten duten putzuko jaia...
|
|
|
Azkenik, gorpuak ezin izan direnez ez hilerrira ez tanatoriora eraman, ustez, Elkano kaleko 21 eta 23 atartean duten biltegi batean eduki dituztela kamara frigorifikoak,"
|
bertako
bizilagunen osasuna arriskuan jarriz".
|
|
|
Maiatzaren 7an Zubietako erraustegitik Arkaitzerrekara isuritarako amoniakoak ehunka arrain hil zituen.
|
Bertako
bizilagunei esker eman zen jazotakoa ezagutzera. Gipuzkoako Hondakinen Kontsortzioak (GHK) hasiera batean ukatu egin zuen erraustegiak zerikusirik zuenik isuri horretan; gerora izan ziren ebidentzien aurrean, erraustegiko gunetik amoniako isuria izan zela onartu behar izan zuen.Baina gerora, erantzukizuna erraustegia kudeatzen duen enpresari egotzi zion GHK k.
|
|
|
Berritze lanak Construcciones Alzola S.L. enpresari esleitu dizkiote 35.561,17 euroko aurrekontuarekin (BEZ barne), eta lanak lau astetan egingo dituela aurreikusi dute. Udalak adierazi duenez, lanek oso eragin txikia izango dute trafikoan, eta dena delakoarekin
|
bertako
bizilagunei aurrez jakinaraziko diete.
|
|
|
Baietz esan nion, kanpotarrek uholdeka hartzen zutela hiria, problema handia
|
bertako
bizilagunentzat. Salomonek soluzioa azaldu zidan hitzetik hortzera:
|
|
2021
|
|
|
Bizigune txikiago horien orrialdeak, sortuta daudenetan behintzat, ia zurian daude. Barne huts horiek hornitzeko auzolana sustatu nahi du egitasmoak, eta zeregin horretarako elkartu ziren Oñatin
|
bertako
bizilagun batekin. Muguruzak aitortu du edonor izan daitekeela proiektuaren parte nahiz elikatzaile, eta, horretarako, informatzaileen bila dabiltzala.
|
|
|
Hitzarmena aurki sinatuko dute Nafarroako Lurralde Kohesiorako kontseilari Bernardo Cirizak eta Arabako Foru Aldundiko Bide Azpiegituretako eta Mugikortasuneko foru diputatua den Mª Blanca de la Peñak. Horrela, hitzarmenaren bitartez, administrazio bakoitzak planifikatu eta hobetu ahal izango du bidaiarien errepide bidezko garraio publiko erregularraren zerbitzua,
|
bertako
bizilagunen mugikortasun premiak kontuan hartuta.
|
|
|
Zergatik oraingoan bai? Cortes kalea Bilbo Zaharreko estigma handiko kalea zen, eta gaur egun ere hala da oraindik,
|
bertako
bizilagunen bizimoduagatik, ageriko delinkuentziagatik eta sexu langileen presentziagatik. Gizon honen lanbidearen kokalekua aipatzea, seguruenik, ez da kasualitea eta etxolakideak estigmatizatzeko modu bat izan liteke.
|
|
|
objektu hegalariak ikustetik eta ustezko izurrite biblikoz harago, oraindik ere uste dut Trebiñuko eremu hori kokaleku garrantzitsua izan zela bertan bizi izan zirenentzat, kokaleku mistiko moduko bat, telurikoa. Neurriz gain naiz zientzialari, eta, beraz, ez dut hala denik sinesten, baina uste dut
|
bertako
bizilagunentzat eta eliza haiek egin zituztenentzat tokiak zerbait berezia zuela eta iraganean zenbait talderen nolabaiteko bilgune edo topaleku izan zela.
|
|
|
Erabaki bat Tabira auzo inguruari dagokio.
|
Bertako
bizilagunek behin baino gehiagotan salatu izan dituzte auzo horretan egindako kale zurrutek eragindako kalteak. Ondorioz, udaleko ordezkariak Tabirako 20 bat bizilagunekin batu ziren.
|
|
2022
|
|
|
Kolektiboak," Alferrikako eta inposatutako proiektuak: interes gatazkak, klientelismoa, lurren artifizializazioa, ingurumenaren suntsitzea, desjabetzeen bortizkeria,
|
bertako
bizilagunen iritziak ez aintzat hartzea" salatzen du. Orotara 202 hektarea dira hunkiak, horietan 120ha inguru uholde eremuan eta 82ha mendi hegaletan.
|