|
2000
|
|
|
Eta, andaluzak erran bezala, etxeko edozein katuri emaiten genion tratua emaiten geniola, gurekin lasai eta gozo egoiten zen hura, jauregiko gela bateko zein bertzeko alfonbren gainean, etxeko jendearen eta
|
bertako
bizilagunen lagun. Eta egia zen arren txakurrek urduri jartzen zutela, egia zen, halaber, ezen etxe barrenean genituenen konpainia —zeren eta aitak eta osaba Joanikotek nork bere txakurrarekin ibiltzeko ohitura baitzuten— ontzat hartzen ikasi zuela, desgogara izan bazen ere eta haiekin nehoiz nahastu izan ez bazen ere, zuek hor eta ni hemen.
|
|
2011
|
|
|
–Gaur bertan izandako gertakaria: Sasiondon, Gipuzkoako Goierrin, AHTren obrengatik desjabeturiko baserri bat hustera zihoazela, aurre egin die ertzainei, agian tiroka,
|
bertako
bizilagun Joxe Garmendia Marmittek, ETAko preso izandakoak. Hainbat gai jartzen dizkigu honek mahai gainean, gure gonbidatuei garatzeko proposatuko dizkiegunak:
|
|
2015
|
|
|
Mendikaterik altuena aurrean edukita ere, aise igoko zukeen dudarik gabe. Maldan behera zegoen baserritxo batera heldu zenean, han hasi zitzaien
|
bertako
bizilagunei hitz eta pitz, sosegua ezin aurkiturik, esplikatzen non, noiz, eta nola hartz itsusi batek ia hilzorian utzi zuen. Zorigaiztoko egun hartatik aldendu zitzaion betirako, gure ustetan, ezkerreko belarrian zeukan ahalmen bitxi hura, eta zorigaitzezko egun hartan bertan hasi zitzaizkion ileak urdintzen eta zutitzen, halako moldez eta itxuraz ezen gaur egun trikuaren antza gehiago duen beste edozerena baino.
|
|
|
Hego Euskal Herriko jokabidean egon zen gakoa: ez zen euskara indartzeko ahaleginik egin, eta
|
bertako
bizilagunik gehienak Gaztelara eta gaztelaniara begira ibili ziren. Azkenean, Ipar Euskal Herriaren berezko ahultasunak eta XVI. mendeaz gero abian zetorren hondamendi ekonomikoak moteldu zuten, han ere, euskararen indarra.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, desberdina da bateko eta besteko egoera. Homogeneoa da euskara zuberotarra, batasun handikoa, eta
|
bertako
bizilagun guztiei egiten zaie gertuko literatura euskalki zuberotarra.
|
|
|
Adibide bat hizpide hartzeko, Gipuzkoako herri eta eskualdeen izenak dira Euskaltzaindiak orain arte aurkeztu dituen azkenak, eta ez da argi ikusten zer dela eta onartu diren Debarroa eta Urola Kosta eta ez, esate baterako, Deba ibarra eta Urolaldea. Ez Debarroa eta ez Urola Kosta ez daude errotuta
|
bertako
bizilagunen jardunean, ez oraingoan eta ez lehengoan?, eta Deba ibarra aukeratuz gero, ostera, kide ugari ditu Euskal Herri osoan barrena: Aezkoa ibarra, Araitz ibarra, Erroibar, Eguesibar...
|
|
2016
|
|
|
Harat iritsi zirenean, lurraldea igaro zuen Siken deritzon lekuraino, Moreko arteraino. Kanaandarrak ziren orduko
|
bertako
bizilagun. Jainkoa berriro agertu zitzaionean hura zela hautaturiko lurra esan zion, bere ondorengoei eman ziena.
|
|
2019
|
|
|
Txefe Biain eta Klara Idarreta, Telmo Uriona eta Genoveva Aizpurua: bi bikote, Donostiako Kross auzoan bizi zirenak, kale berean, bikote bat alde batean; bestea bestean?, halako moldez, non bi aldeek, azken buruan, espazio huts bat ere konfiguratzen duten,
|
bertako
bizilagunek arnaslekutzat dutena; are gehiago: Donostiako maparik zehatzenetan ere agertzen ez den espazio txiki hari, hondarrean, zazpi laguneko kuadrilla batek eman zion izena, zazpiok inguru hartan txikiteoan zebiltzan bitartean.
|
|
2021
|
|
|
Zergatik oraingoan bai? Cortes kalea Bilbo Zaharreko estigma handiko kalea zen, eta gaur egun ere hala da oraindik,
|
bertako
bizilagunen bizimoduagatik, ageriko delinkuentziagatik eta sexu langileen presentziagatik. Gizon honen lanbidearen kokalekua aipatzea, seguruenik, ez da kasualitea eta etxolakideak estigmatizatzeko modu bat izan liteke.
|
|
2023
|
|
|
Bere lanaz maiteminduta, ur hornidura eta saneamendu sistemak aztertzeari, tokiko iturriak eta sorburuak begiratzeari ekin zion atsedenik gabe hasiera hartan; eta, asmo horretan, ezinbestekoa zitzaion herriak bisitatu eta
|
bertako
bizilagunen azalpenak entzutea. Beraz, poxika poxika, buruz buruko kontaktuari esker, Erriberako jendearen gaineko aurreiritziak uxatu zituen, harik eta, hilabete batzuetara, eskualdea Nafarroako ederrena izan zitekeela pentsatzera ailegatu arte.
|