2005
|
|
utzirik, akademietan oinarritu zuen historia
|
berria
sortzeko ahalegina eta ahal mena. Giro hori ezagutzen zuen Etxegaraik eta Kanpionek ere.
|
|
Eskualdekatzearen solasa horretan isildu baldin bazen 1941eko udazke nean, deus
|
berririk
sortu gabe, euskararen aldeko urrats ttipi ttipi bat egin zen bizkitartean garai beretsuan gure eskualdean.
|
|
aitzina, uste baino gehiago. Atzizkiak ustiatzen ditu, beraz, bereziki kazetari tzako hitz orokor eta tekniko
|
berriak
sortzeko; honetan ere ez da batere gu txiestekoa haren ekarria, eta hitz franko garaiko kultura eta gauzetarakoak izan arren, beste anitz egun ere baliagarriak dirateke.
|
2019
|
|
M. Arruzak, eskarmentu handiko euskara itzultzaile eta irakasleak, dosier bat bidali zuen Akademiara. Pertsona izenordain
|
berriak
sortu nahi zituen, gaztelaniazko parekideak izateko, baina aktei erreparatuta, Akademiak ez zuen aintzat hartu: " Ene eritxi haur on hartzen baldin baduzue xu erdarazko tu eta xuik erdarazko vosotros izanen lirake"
|
2021
|
|
Azaleratzen ari zen estatu absolutistak ez zeukan boterea esku zaharkitu eta nekatuetatik hartzeko erronka, integrazio sozialaren zama bere gain hartuko zuen botere sozial erabat
|
berria
sortzeko premia baizik. Zeregin horrek herri tradizio, herri kultura eta ohiko erakundeetan oinarritutako gizarte birsorkuntzarako mekanismoak desagerraraztea eskatzen zuen.
|
|
"[...] burokraziek eta adituek hartzen dute lehenago mugimenduak eta egintza kolektiboak betetzen zituzten jarduera esparruak. Ildo horretan, 90eko hamarraldiaz geroztik egitura
|
berriak
sortu ziren euskalgintzaren barnean, funtzioetan geroz eta espezializatuagoak[...]" (Larrinaga, 2007b: 273).
|
|
171). Eta handik gutxira dimentsio politiko hori bihurtuko zen eztabaida guztiak baldintzatuko zituen ardatza, Larrinagak, gizarte mugimenduen alorretik harturiko terminoa erabiliz, master frame deritzona.298 Euskara batuaren edo literatura
|
berriaren inguruan
sorturiko liskarrak eta ezinikusiak aipatzen ditu adibide gisa:
|
|
Aurreko zikloan, 1960ko hamarraldian hasita, Bigarren Pizkundean indarberritutako euskal kulturgintza ikastolen sarearen eraikuntzan murgildu zen, eta horren abaroan euskal argitaletxe
|
berriak
sortu ziren. 1970eko hamarkadan euskal kulturaren instituzionalizazio horrek beste pauso garrantzitsu batzuk eman zituen; esaterako, Udako Euskal Unibertsitatearen sorrera 1973an, euskara eta zientzia uztartzera zetorren Elhuyarren sorrera 1974an, edo helduen alfabetatzearen ardura hartu zuen AEKrena 1975ean.
|
|
Hautsi egin behar zen aurreko belaunalditik zetozen hainbat jarraidurekin, hautsi egin behar zen mitoekin, hautsi egin behar zen sustrai kristauekin, hautsi egin behar zen baserri munduaren ikuspegi positiboarekin[...]. Hautsi, aurreko ikuspegiei oldartu,
|
berria
sortzeko orubea aldarrikatzeko. [...] Euskalgintza eta herrigintzari dagokionean, sorkuntza artistikoa aberastu egiten du gogo aldartearen elementu honek.
|
|
[...] egun inork ez du eztabaidan jartzen mugimenduak ideia berrien eroale direnik ezta parte hartzaile eta gizartekideentzat esanahi
|
berriak
sortzen dituztenik ere. Eginkizun horretan beste eragile sozial eta politiko batzuekin lehian aritzen dira gaur egun. Ekoizpen lan hori framing modura kontzeptualizatu dugu.
|
|
Euskal kulturaren aldeko mugimendu zabal eta plural bat ernatuko da: ...Lertxundi, Xabier Lete eta enparauen Ez Dok Amairu famatua; artista plastikoen taldeak, tartean Jorge Oteiza, Jose Luis Zumeta, Eduardo Chillida edo Nestor Basterretxea eta beste hainbatek osaturiko Gaur taldea; Gabriel Aresti bezalako idazleak..., eta sortzaile konkretuez haratago ikastolen mugimendu indartsu bat piztuko da, helduen euskarazko alfabetatze sarea aktibatu, lehen euskal argitaletxe
|
berriak
sortu... Eta Erresistentzia Kulturalaren bidezidor guztiak probatuko dira:
|
|
Gaur bere bertzolari onak daukoguz, Bizkaikuari bakarrik nagola, ona Uriarte, Enbeita gastia, Zidorra, ‘Eulia’ eta abar. Baña bertsolari guztiokaz bazkun bat egin bihar geunkela uste dot, gure laguntasuneaz
|
barrijak
sortu daitazan[...] Gazte asko dogu orretarako yayuak diranak, baña baserriko bakartasunian ezin dira umotu. Eurekana eldu gaitezan, eta bertzolari ona ixateko bidiak erakutsi[...].
|
|
Barneeta kanpo arrazoiak egon daitezke aldaketarako: adibidez, eragile berriek jarrera
|
berriak
sor ditzakete eremu batean; edo, beste adibide bat emateko, eremuaren barneko gatazkek edo posizio aldaketek eremua bera aldaraz dezakete (Roussel, 2004: 140).
|
|
110). Estetika
|
berriak
sortzeak ere lotura zuzena du eremuaren egitura aldatzearekin, jarduera artistiko jakin batzuetan inplikatzen diren pertsonen engaiamenduarekin edo, bestela esanda, posizio berriak sortzearekin. Eta, hain zuzen ere, horrela autonomizatzen dira azpieremuak, edo horrela hedatzen dira lehendik zeuden eremuak.
|
|
110). Estetika berriak sortzeak ere lotura zuzena du eremuaren egitura aldatzearekin, jarduera artistiko jakin batzuetan inplikatzen diren pertsonen engaiamenduarekin edo, bestela esanda, posizio
|
berriak
sortzearekin. Eta, hain zuzen ere, horrela autonomizatzen dira azpieremuak, edo horrela hedatzen dira lehendik zeuden eremuak.
|
|
Eta, hain zuzen ere, horrela autonomizatzen dira azpieremuak, edo horrela hedatzen dira lehendik zeuden eremuak. Gauzei horrela begiratuz gero, eremu artistikoaren aldaketa artista berrien sorrerarekin lot daiteke, edo posizio
|
berrietan
sortzen diren interes berriekin (Despres, 2015: 51).
|