|
2001
|
|
|
Bide berrien bila agertu zitzaigun Lauaxeta (Euskaltzaleaken joerarekin zituen harremanez zerbait gehi dezaket neronek ere) eta giro
|
berrien
aitzindari bezala Lizardi: ez ziren lekuko izan, igarle baino urte luzeen buruan baizik mamituko ez ziren bide eta giro berrien igarle.
|
|
|
Plazaren erdian geroago agertu zitzaigun bete betean, Euskaltzaleak sortu zeneko hartan, sortze hori giro
|
berrien
aitzindari eta ondore izan baitzen euskal literaturaren alorrean. Bere baitatik ontzen zituenak aski ez zirela, laster ikusi genuen zenbatetarainokoa izan zen bere eragina eta gidaritza Lizardi bihotzekoaren harrigarrizko loraldi labur hartan.
|
|
|
Ordura arte ezagutu genuen aldizkaririk goranahiena bihurtu zuen lehen momentutik Iokin Zaitegik: alde batetik (Orixerekin batez ere), basaki eten zuten mugimenduaren jarrai  tzaile izanik, eta bestetik, joera
|
berrien
aitzindari. Era berean, negu luzearen ondoan bere lanak herabe berrasten dituenean, zerbait berri bezala agertzen da Euskaltzaindia âez barnean hartu behar izan zuen komisario politikoarengatik, bere gelditasunean gorespen handiagoen duinaâ, langai duen hizkuntzatik beretik hasita.
|
|
2005
|
|
|
Esan bezala, lagin urria utzi bazigun ere, ipuinok nahiko dira, batetik, Gabriel Arestiren prosaren maila neurtzeko, eta, bestetik, Aresti euskal literatura
|
berriaren
aitzindaria izatera eraman zuten ezaugarriak ikusteko, eta areago, ondorengo lanetan, olerkigintzan batez ere, jorratuko zituen ikuspegi literarioak ikusteko. Beraz, Gabriel Arestiren ipuingintza sasoiko euskal literaturaren testuinguruan ikusi eta ulertu behar dugu.
|
|
2007
|
|
|
Rosalía de Castro, Galiza
|
berriaren
aitzindari
|
|
2008
|
|
|
Bat ere ez da baztertzekoa. Lan zahar eta lan
|
berri
aitzindari batzuk aipatuko ditugu. Honako hauek, besteak beste:
|
|
2009
|
|
|
Hantxe geunden gu biok, kosmosaren aurrean bi izar maitale bezala uztarturik, betikotasunerako banaezin bihurturik. Eta gure ezkontza bedeinkatzen ari zen yoghi santoiak esaten zigun arraza berri baten legami izango ginela; laster hastera zihoan Satya Yuga aro
|
berriaren
aitzindari izendatu gintuen, Sara. Kali Yuga aro gaiztoaren azken ostikadek haurgintza minetan bezala mundu osoa durduzatzen duten bitartean, belaunaldi berrien aitzindariok Lur osoan hazia zabaltzen ari gara, lau haizeetara, aro berria aldarrikatuz, martiri gaberik, gerra gaberik, gorroto gaberik, jelosia gaberik, traizio eta saldukeria gaberik; bizimodu berri bat, non emakumea eta gizona inolako susmo txarrik gabe batuko diren, zeren emakume bakar bat emakume guztiak izango baita, eta gizon bakar bat gizon guztiak.
|
|
|
Eta gure ezkontza bedeinkatzen ari zen yoghi santoiak esaten zigun arraza berri baten legami izango ginela; laster hastera zihoan Satya Yuga aro berriaren aitzindari izendatu gintuen, Sara. Kali Yuga aro gaiztoaren azken ostikadek haurgintza minetan bezala mundu osoa durduzatzen duten bitartean, belaunaldi
|
berrien
aitzindariok Lur osoan hazia zabaltzen ari gara, lau haizeetara, aro berria aldarrikatuz, martiri gaberik, gerra gaberik, gorroto gaberik, jelosia gaberik, traizio eta saldukeria gaberik; bizimodu berri bat, non emakumea eta gizona inolako susmo txarrik gabe batuko diren, zeren emakume bakar bat emakume guztiak izango baita, eta gizon bakar bat gizon guztiak. Eta zuk, Sara, baietz baietz zenion, zorion malkoak isuriz, eta ni orduan espirituak hartua sentitu, eta, harrigarriki, lurretik hamar bat zentimetrora aireratu nintzen; ni hala ikusirik, santoia aurrean belaunikatu zitzaidan eta buruaz lurra joka hasi, maisu deika niri, eta zu zeu ere maisu deika..., Namaste, Namaste," Zure baitako jainkoa agurtzen dut", Namaste, Namaste" nire barruko alderik jainkozkoenak zure barruko alderik jainkozkoena bedeinkatzen du", Namaste, Namaste," Unibertso osoa zeure baitan duzun leku horri, ohore", Namaste, Namaste... baina ez zenuen ezertxo ere ulertu, une hartako liluraren mende erori besterik ez, zeren, handik urte batzuetara, zu zeu izan nahi zenuela esaten hasi baitzinen, ni neu izan nahi dut, Ananda, ez al duzu ulertzen, esaten duzun hori guztia ederra da, baina ni neu izan nahi dut, ezin naiz ibili bizitza osoan zure atzetik, txakurtxo bat bezala, neure erabakiak hartu nahi ditut, nahiz eta akatsak egin, horixe esan zenidan, Sara, eta bihotza erdiratu zenidan, ez al zara konturatzen nire indar guztiak zugan duela sorburu, zure maitasuna eta leialtasuna dituela abiapuntu, baina ez, zu zeu izan nahi zenuen kosta ahala kosta, zeure itsumenean iraun nahi zenuen eta inkontziente erkidearen mende jarraitu, ez zenuen ezertxo ere ulertu, Sara, hutsaren mende utzi ninduzun, akabo zure maitasuna; horixe maite zintudala, Ananda, eta maite zaitut oraindik ere, baina ni neu izan nahi dut, eta zinezko maitasuna eskaini zuri; hori al da benetan maitatzea, Sara, traizio egitea, leialtasuna zikintzea, gizakiak lur honetan asma dezakeen asmorik eder eta gorenetakoa zapuztea, kosmosak agindu digun betebeharra pikutara botatzea, baina oraindik ere garaiz gaude gauzak bideratzeko, oraindik ere hazi garbi bat ernal dezakegu, hutsetik abiatu berriro, elur aratzetik, gure orbanik izango ez duten umeak ekarri, berek egin dezaten gu zure itsumenagatik egiteko gauza izan ez garena, zergatik ez zinen nire besoetara etorri, Sara, fedez eta eskuzabalik; zu zara ulertzen ez duena, Ananda, ni neu izan nahi dudala, ostia, ergela zara ala; halaxe hitz egin zenidan, Sara, emagaldu batek bezala, zure etsipena eta desoreka niri leporatuz, biraoka, mari purtzil baten antzera, bazenekien zer nolako mina egiten zidaten zure hitz zatarrek, irainek baino areago, zure kabendiosek arima erdibitzen zidaten, izan ere elurra bezain aratz mintzatu behar du arraza berriak; zer arraza eta zer ostia, Ananda, zergatik ezin gara pertsona normalak bezala bizi, kaka eginez eta gaixotuz eta buruko minak jasanez eta arazoak konponduz, beste guztiak bezala, santua zarela uste duzu ala, jainkoa zarela, ba hara, gorotz hutsa zara, zintzoarena egiten duen kakati bat, bai, badakit, ahalmenak dituzu, lebitatzeko gai zara, baina hori fakir askok egiten dute, eta eskizofreniko batzuek ere bai, meditazioan orduak eta orduak irauteko gai zara, larruazalean iltzeak sartu eta odolik ez isurtzeko ahalmena duzu, baina barru barrutik fatxa hutsa zara, sadiko ustel bat, eta masoka kaka bat batez ere; horrela hitz egiten zenidan bakoitzean, Sara, zeure onetik aterata, minez hilko nintzela uste nuen, zergatik, zergatik, ez al zenuen ikusten loto lore garbi garbiak ari zitzaizkidala loratzen gorputzaren zazpi chakra irekietan, eta zuk gorotza bota behar gainera, aldi berean zeure burua ere zipriztinduz.
|
|
2010
|
|
|
Iristear dagoen Aberri Eguna elkarlanean sortu eta egiteko asmoa agertu zuen, eta aurrerantzean jarraitu nahi duten bidea ere hori dela azaldu zuen. Independentisten auzolan eguna izango da, eta etorriko diren auzolan
|
berrien
aitzindaria. Lortu nahi duten parte hartze zabal horren harira, deitzaile kopurua gogorarazi zuen, eta pentsaera eta ikusmolde askotako milaka independentista direla ohartarazi.
|
|
2011
|
|
|
Beste askoren artean, Michael Keating ena bezalako lanek argibide handia dakarkigute nire iritziz. Literatura honetan, Euskal Herria eta Katalunia eta Eskozia bezalako, nazio zaharrak?, Europaren baitan bizi izanik eta ordena internazionalaren erakunde komertzial eta kulturalak bereganaturik, politika forma
|
berrien
aitzindariak lirateke. Estatu klasikoak eta nazio egitearen formak bereizten dituzte.
|
|
|
Platonek kondenatu eta Errepublika idealetik desterratu egin zuen poesia (Homero), filosofiaren izenean. Heideggerrek, alderantziz, etortzeko Hasiera Berriaren, eta beraz filosofia
|
berriaren
aitzindari eta maisutzat aitortzen du Holderlin (poesia). Zergatik?
|
|
2012
|
|
|
Joxe Azurmendi filosofo eta idazleak Filosofia eta poesia liburuan dio bi planteamendu kontrario daudela filosofia klasikoaren hastapenean eta azkenean, hau da, Grezia klasikoan eta gaur egun. «Platonek kondenatu eta Errepublika idealetik desterratu egin zuen poesia (Homero), filosofiaren izenean. Heideggerrek, alderantziz, filosofia
|
berriaren
aitzindari eta maisutzat aitortzen du Holderlin (poesia)». Baieztapen argi horren ondotik zergatia ere badator:
|
|
|
Nekazari eredu
|
berrien
aitzindari
|
|
|
Erantzun artistikoa gerrari Komikigintzaren benetako eztanda, ordea, 2006ko gerraren ostean etorri zen. Mazen Kerbaj komikigile eta musikalaria da loraldi
|
berriaren
aitzindaria. Israelgo inbasioa komikien bidez kontatu zuen Kerbajek, eta mundu osoko begien arreta jaso zuten haren ilustrazioek.
|
|
|
Ez dakiela noizbait dela itzaliko oihan hegitik erreka ezkinera eta xaratik patarreraino eguna betez doa kukuaren hitza egun
|
berrien
aitzindari
|
|
2015
|
|
|
ENAMen aldean ere nabarmena zen bide berriak ireki nahia. ...TA eta estatuaren arteko negoziazioak zer emango egoteak; fase berrian, herriari zegokion protagonismoa nazioaren askapen eta eraikuntza prozesuan, eta jendartea aktibatzea zen Ezker Abertzaleko eragileek, bakoitzak bere arloan, hartu behar zuten ardura; halaber, inguruan hertsatzen ari zitzaion hesia hautsi eta lankidetza berrietarako aukerak ireki guran ari zen Ezker Abertzalea; 623 LAB zen ildo
|
berriaren
aitzindari, denbora baitzeraman egitura eta jarduera sindikala doituz eta Ezker Abertzaletik haragoko lankidetza harremanak lotuz, baina HB ere fase berri bati buruzko barne hausnarketa irekitzen ari zen eta harreman diskretuak hasiak zituen Ajuria Eneako ituneko hainbat talde politikoekin —EAJ, EA eta EB.
|
|
2016
|
|
|
Iparraldean, Mixel Labeguerie, luzaz Eskualtzaleen Biltzarra elkarteko lehendakari izan zena, euskal kantagintza
|
berriaren
aitzindari gisa ezagutua izan da, nahiz eta bera ez zen plazaz plaza ibiltzen, gitarra eskuan kantari... Bere lehen bi diskoetan (lehena 1961ean eta bigarrena 1963an) grabatu zituen kanta berriek zuten Euskal Herri osoan ezagutarazi.
|
|
|
Egapeko guraso, ikasle eta langileekin batera, beste herrietatik etorritako kantuzale gehiago aritu zen.Plaka ipini zutenLurdes plastikako irakasle zela, Egape ikastolan ikasleekin batera egindako marrazki batean oinarrituta plaka ipini zuten honako esaldiarekin: “Euskal kantagintza
|
berriaren
aintzindari eta ikur, olerkari, antzerkigile, kultur eragile... ”.
|
|
2018
|
|
|
Ia 100 urteko historian, txartelek eboluzionatu egin dute, eta teknologia
|
berrien
aitzindari bihurtu dira.
|
|
|
Ez zituen publiko aurrean kantatu, ez zuen oholtzarik zapaldu, ez zuen diskorik argitaratu, baina gure ustean bera izan zen intelektualki euskal kantagintza berriaren bidea zabaldu zuena. Euskal kantagintza
|
berriaren
aitzindaria Mixel Labegerie izanik ere, kantagintzarekiko eta tradizioarekiko Etxanizek abiarazitako ikuspegi aldaketa funtsezkoa izan zen.
|
|
2021
|
|
|
Sophie «bat bateko istripu» baten hil da, Transgressive diskoetxeak ohar batean azaldu duenez. «Sophie azken hamarkadan eragin handiena izan duten artistetako bat izan da, soinu
|
berrien
aitzindaria. Ez bakarrik haren ekoizpen burutsuengatik eta haren sormenagatik, baita zabaltzen zuen mezuagatik eta lortu zuen ikusgarritasunagatik ere.
|
|
2022
|
|
|
Milanes Kubako troba
|
berriaren
aitzindari eta sortzaileetako bat izan zen, Silvio Rodriguezekin eta Noel Nicolarekin batera. Yolanda, El breve espacio edo Ámame como soy abesti ezagunak idatzi zituen, besteak beste.
|
|
|
Abesti bilduma oparoa ondu zuen Pablo Milanesek (Bayamo, Kuba, 1943 Madril, 2022), eta ahots eztiz interpretatu zituen horiek guztiak urteetan. Kubako troba
|
berriaren
aitzindari eta sortzaileetako bat izan zen. Atzo goizaldean hil zen, 79 urterekin.
|
|
|
Gaiaren laburbiltzeko, hona zer dioen Elhuyarren Hiztegi Entziklopedikoak: " Euskararen alorrean eragin handiko lanak egin zituen; ortografi (a) sistema proposatu, asmatutako izendegi baten zerrenda kaleratu eta hitz berrien asmatzailea eta lexiko garbizaletasun
|
berriaren
aitzindari eta defendatzaile sutsu izan zen (Lecciones de Ortografia del euzkera bizkaino, 1896; Egutegi bizkaitarra, 1896, 1897 eta 1898; Deun izendegi euzkotarra, 1910ean argitaratuz)".
|
|
2023
|
|
|
Mozarten Jupiter sinfonia hori klasizismoaren eredua izanik, Ludwig van Beethovenen 3 sinfonia estilo
|
berriaren
aitzindaritzat jo daiteke, beste garai baten giltzarria. Lehen bi akorde bortitzetatik, gerora erromantikoa deituko zen espiritua topatu daiteke bertan.
|
|
|
Edizio honetako garaipen zerrenda sari bereziakaz osatu zuten: ...agon Boat itsasontziari eman zitzaion; Kiroltasuna saria Arenas Klubeko Franqui Egusquiaguirre presidente ohiari; Getxo Irristan klubak Getxo Berrituz aintzatespena jaso zuen; Giroa enpresak Getxo Zabala saria; Real Club Maritimo del Abra Real Sporting Club Abra elkarteak Berdintasuna Indartuz saria, hirugarren aldiz jarraian Internacional Women´s Sailing Cup txapelketa antolatzeagatik; eta Jorge
|
Barriek
Aitzindariak saria jaso zuen futboleko atezain bezala eta jarraian tenis eta padel jokalari bezala garatutako bere ibilbide zabal eta arrakastatsuagatik.
|