|
2001
|
|
|
" Alemanez, ingelesez, espainolez eta frantsesezko idazlanak bakarrik jasoko dira".
|
Beren
hizkuntzak ez du, beraz, lekurik hor. Eta Suedia ez da Euskal Herria eta horrelako oharrak ez dira han bakarrik agertzen.
|
|
2004
|
|
|
Mendi ideia gabe bizi diteke: Yucatan’go indiarrek, esate baterako, ez dute mendirik ezagutzen; eta
|
beren
hizkuntzak ez du ideia horri dagokion hitzik. Ez, beraz, hots segida hori, eta ez adierazkia bera ere.
|
|
2007
|
|
|
Izan ere, Tove Johansen ikertzaileak 1989an egindako elkarrizketetan ondorioztatu zuen helduentzako eskola garaiez hitz egitea" errepresio eta sufrimenduaz" hitz egitea dela. Garai haietan, sami askok seme alabei
|
beren
hizkuntza ez erakustea erabaki zuten, etorkizunean arazorik izan ez zezaten. Antzeko arrazoiek bultzatuta aldatu zuten askok beren abizena.
|
|
|
«Adierazkien arteko mugak logikoak ez diralako, aukerazkoak baizik»1168 Mendiaren ideiarik gabe bizi liteke: hala, azaltzen digu Txillardegik, Yukatango indigenek ez dute mendirik ezagutzen, eta
|
beren
hizkuntzak ez du ideia horri dagokion hitzik. Eta aukerakoa da hots segida bati adierazki bat ala beste egokitzea:
|
|
2008
|
|
|
Horren ondorioz, testuinguru publikoetan edo, besterik gabe, gaztelaniadunen aurrean pertsona batek euskara erabiltzea gizabide txarrekotzat edo jokabide baztertzailetzat hartzen da. Gizarte balio horrek eta beste batzuek (adibidez, hizkuntza komunikatzeko tresna baino ez dela, axola duen bakarra elkar ulertzea dela, euskaraz hitz egitea txokokeria edo kosmopolitanismo falta modu bat dela) hiztunek beren hizkuntzan hitz egiteko aukera murrizten dute (betiere,
|
beren
hizkuntza ez bada gaztelania) Jakina den moduan, baldintzapenaren paradigmari jarraiki, jokabide bat sistematikoki zigortzen bada, jokabide hori izateko aukera murriztu egiten da.
|
|
2010
|
|
|
Katalanarekin gertatzen ari da: ateratzen dira valentziarrak esanez, ez,
|
beren
hizkuntza ez dela katalana, beste bat dela, eta gero besteek argudiatzen dute zientziak ezetz dioela, biak hizkuntza bera direla, eta abar. Zientziak ez dio ezer!
|
|
2011
|
|
|
Bertako B hizkuntzaz gainera badute horregatik, gero eta nabarmenago, k bat (gero eta sarriago, ingelesa) edo bi (daniera, demagun).
|
Beren
hizkuntzak ez dira ordea, neurri bateko edo besteko diglosia horien eraginagatik, begien bistako etorkizunean arriskuan. Beren B horiek etxeko eta herriko, laneko eta bizimodu arrunteko adierazpide bakar edo nagusi diren artean, nahiz eta unibertsitatean, ikertegietan, enpresa transnazionaletan, pop kulturaren kontsumoan, turismoan, internet en eta beste hainbat esparrutan beste hizkuntzaren bat (maiz aski ingelesa) nagusitu, bistan da belaunez belauneko transmisioa bermaturik dutela eta, horrenbestez, garatzen ari diren diglosia modu hori hiztun elkartearen babesle dela, apurtzaile baino gehiago. hots, orain arteko datuen arabera diglosia modu hori aski gertatzen zaiela belaunez belaun bizirik jarraitzeko.
|
|
|
–Egoera hauek ez dira zergatirik gabeak: gurasoak seme alabei
|
beren
hizkuntzan ez zaizkienean mintzatzen, horrek esan nahi du beren ondorengoen aurrerapena ez dutela bideragarri ikusten euren hizkuntzan jardunda, zeren eta beste hizkuntza batek, boterearen hizkuntzak, jatorrizko hizkuntza desprestigioaren zulora bota baitu?. Jesús Tusón, Patrimonio natural, 2009, 51 or.
|
|
|
–Ingelesek Irlanda okupatu zutenean, irlandarrak kultura ingelesaren eraginpeko identitatea eraikitzen hasi ziren. Baina, euskara galdu arren euskal herritar askok bere identitateari eusten dioten moduan, irlandar asko oso irlandar sentitu dira nahiz eta
|
beren
hizkuntza ez hitz egin?. Tina Hickey,. Dejar morir un idioma es como dejar morir una especie?, El Diario Vasco, Kontua, ordea, hori ote da?
|
|
|
–Helduen eskola garaiez hitz egitea errepresio eta sufrimenduaz hitz egitea da. Garai haietan, sami herritar askok seme alabei
|
beren
hizkuntza ez erakustea erabaki zuten, etorkizunean arazorik izan ez zezaten. Antzeko arrazoiek bultzatuta aldatu zuten beste askok zegokien abizena.
|
|
2012
|
|
|
Zailtasun pixka batez eta keinu askoren laguntzaz, lortu nuen ulertaraztea. Oker egongo nintzela erantzun zidan, edo ez ziren gauzak esan nituela(
|
beren
hizkuntzan ez baitute gezurra edo faltsukeria adierazteko hitzik). Bazekiela ezinezkoa zena itsasoz harantzago beste herrialderik egotea, baita adimengabekoen talde batek zurezko ontzi bat ur gainean noranahi eramatea ere.
|
|
2015
|
|
|
–Har itzazu gizon nekatu, amorratu haiek eta sabela ase ondoren, erraiezu
|
beren
hizkuntza ez dela kaskarra, orijinala eta poesiaz betea baizik, beren ohiturak ez direla atso kontuak, ehunka urteko tradizioan oinarrituriko usadio miresgarriak baizik. Beren itxura ez dela barregarria, ederra dela, beraiena delako, hain zuzen.
|
|
2021
|
|
|
Tratadista bizantziar batek honakoa idatzi zuen garai hartaz: " Herri bakoitzeko jakintsuei deitu zieten, zeinek,
|
beren
hizkuntza ez ezik, zoragarri zekiten greziera; talde bakoitzari bere testuak eman zitzaizkion, eta, horrela, horien denen itzulpena prestatu zuten". Horrela prestatu zen Tora juduaren grezierazko bertsio ospetsua, Hirurogeita Hamarren Biblia edo Septuaginta izenez ezaguna.
|
|
2023
|
|
|
Hirugarren hanka migranteek beraiek osatzen dute. Eskertuko nieke gehiagotan eskatzea euskaldunoi
|
beren aurrean
hizkuntzaz ez aldatzeko, asko lagunduko ligukete-eta.
|
|
|
Beraz, Europako estatuak ez daitezela kezkatu pentsatuz estatus ofiziala eskatzen duten hizkuntzen zerrenda luze bat sortuko dela orain; hori ez da gertatuko. Estatuek ezarritako mugez harago hitz egiten diren hizkuntzentzat, euskararentzat edo katalanarentzat adibidez, urrats esanguratsua izan daiteke hiztunentzat, baldin eta
|
beren
hizkuntzek ez badute ofizialtasunik.
|