|
2000
|
|
|
Emaitza hau are interesgarriagoa da, komuntasun sentimenduak, bereziki eskualdeko errealitate kultural biziei dagokienean?, askotan, hedapen eremu zabaleko egunkari diseinatzaileei arazoak sortzen dizkiela, aintzat harturik16 Jakina, zeren zeintzuk dira egunero Sud Ouest irakurtzen duten euskaldun, bordeles eta biarnesek dituzten arlo komunak?
|
Beren
buruaren irudi bat, nahizeta zehaztugabea eta txikia izan, itxuratu ahal izateko, bertoko informazioa emateabehar beharrezkoa da.
|
|
2003
|
|
|
Gorputz disfuntzio horrek paziente horiek estigmatizatu eta
|
beren
buruaren irudia higa dezake.
|
|
|
Bartzelonako August Pi i Sunyer Ikerketa Biomedikoen Institutuko zientzialari eta klinikoek, Jorge Blanch doktoreak koordinatuta, erabaki dute lipodistrofiak (gorputzaren forma aldaketak) eragindako paziente seropositiboen bizi kalitatean duen eragina zenbait ezaugarri pertsonalen araberakoa dela, disfuntzio horren beraren araberakoa baino gehiago. Gorputzeko gantza metatzeak bularrean, sabelean eta hotzean, batik bat eragiten duen asaldura metaboliko horrek eragindako gorputz asaldurek gaixo horiek estigmatizatu eta
|
beren
buruaren irudia higatu dezakete, eta antsietatea, depresioa eta gizarte harremanetan arazoak sor ditzakete. “Journal of Acquired Immune Defizency Syndromes” aldizkariaren azken zenbakian argitaratutako lan honen ondorioen arabera, eragozpen horiek tratamendu terapeutikoa alboratzera edo bertan behera uztera eraman ditzakete.
|
|
2009
|
|
|
Esandakoa laburbilduz, azpimarratuko nituzke ondorengo ideia hauek konklusio gisa: Hasteko,
|
beren
buruaren irudiaz mintzatuz, herriminaz gain eta beronen ondorioetako bat bezala, nabarmenetakoa da taldeko nortasun kontzientzia izatea. Hala eta guztiz ere, kontzientzia hau ez da Nafarroa edo Euskal Herriaren esklusiboa, beste emigrazio prozesu batzuetan, ez bada guztietan, gertatu da.
|
|
|
I.
|
Beren
buruaren irudiaz
|
|
2011
|
|
|
Beren etorkizunaren jabe izan nahi dute eta ahultasunaren seinaletzat dute mendetasuna, horrek besteez fidatzea eskatzen baitu. Autodeterminatzen ohituak daude eta fantasiaren bidez
|
beren
buruaren irudi indartsua irudikatzen dute. Beren buruaren irudi puztu hori ez dute errealitatean oinarrituta egiaztatzen, mendean hartuko dituzten harremanetatik ihes egin eta fantasian babesten baitira.
|
|
|
Autodeterminatzen ohituak daude eta fantasiaren bidez beren buruaren irudi indartsua irudikatzen dute.
|
Beren
buruaren irudi puztu hori ez dute errealitatean oinarrituta egiaztatzen, mendean hartuko dituzten harremanetatik ihes egin eta fantasian babesten baitira. Bakartu egiten dira eta ez dituzte besteen ikuspegi eta jarrerak partekatzen.
|
|
|
Haur horiek ez dute lankidetzan jarduten ikasi eta ardurarik ez dute bereganatu.
|
Beren
buruaren irudi puztua mantentzen dute, fantasiari esker.
|
|
|
|
Beren
buruaren irudi jasoa agertzen dute, energikoak dira eta motibatuak daude; ingurukoek baztertzen dituztenean, barnetik ateratzen dute indarra.
|
|
|
Arrakasta lortzen saiatu ordez, beren irudia hobetzen saiatzen dira. Esku hartze terapeutikoak perfekzioa baztertzera,
|
beren
buruaren irudi errealistago bat edukitzera eta helburuak lortzeko autodiziplina erabiltzera eraman behar ditu. Besteen atzeraelikadurari ihes egin ordez, aurrera egiteko bitarteko moduan atzeraelikadura hori erabiltzen irakatsi behar zaie.
|
|
|
Haurra hazten doan heinean, elkarreragin sozialeko eskemak barneratzen eta barneko lan ereduak (internal working models) eratzen joaten da. Haurtzaro erdirako barneratua dute mendeko haurrek
|
beren
buruaren irudi ahul eta eraginkortasunik gabea eta boteretsuagoak diren beste pertsonen babesaren beharra (Bornstein, 1996). Afektu aldetik ziurtasunik gabe eta hersturatuak ageri dira eta sostengu bila jotzen dute berehala.
|
|
|
Beren buruak gutxiesten dituzte eta boteretsuak diren pertsonen irudiak barneratzen dituzte. Irudi horiek barneratzean,
|
beren
buruaren irudi ahula eta bestearen irudi indartsua fusionatzen dira beren baitan. Bestearen boterea, autoestimua eta trebetasunak maileguan hartzen dituzte eta besteen jomugen zerbitzura jartzen dute beren borondatea.
|
|
|
–
|
Beren
buruaren irudi aldakorra dute. Pentsamendu aldakorrak eta kontraesankorrak dituzte beren buruaz eta inguruneaz.
|
|
|
Beren itxura espektakularraren azpian
|
beren
buruaren irudi debaluatua dute sarritan histrionikoek. Beren buruaren irudi kaxkarra badute ere, besteen aurrean itxura erakargarria agertzen saiatzen dira, beren burua iruzurtzeko, besteak iruzurtzeko baino gehiago.
|
|
|
Beren itxura espektakularraren azpian beren buruaren irudi debaluatua dute sarritan histrionikoek.
|
Beren
buruaren irudi kaxkarra badute ere, besteen aurrean itxura erakargarria agertzen saiatzen dira, beren burua iruzurtzeko, besteak iruzurtzeko baino gehiago. Erakargarriak sentitu nahi dute, besteen arreta erakarriz; ziurtasuna bilatzen dute, bestearen begirada liluratuan islatuz.
|
|
|
Hasteko, nahaste nartzisista duten pertsonen bereizgarriak deskribatuko ditugu. Arrakastaren eta ospearen fantasia handiak dituzte eta
|
beren
buruaren irudi perfektuaren kontra doan informazioa distortsionatzeko edo ukatzeko estrategiak erabiliko dituzte. Nartzisistei iruditzen zaie beren trebetasun eta kualitate bereziengatik direla miretsiak eta onartuak, eta baztertuak izango direla bereizgarri normalak agertzen dituzt enean.
|
|
2012
|
|
|
Nabarmendu beharrekoa da bereziki zaindu behar dugula espazioko giroa bertan osasun ohitura onak sortzeko, harreman positiboak sustatzeko eta haurrek
|
beren
buruaren irudi ona sor dezaten laguntzeko.
|
|
|
Haur Hezkuntzako bi zikloetan garapen afektiboa, mugimendua eta gorputzaren kontrolerako azturak, hizkuntza eta komunikazio adierazpenak eta bizi diren ingurunearen ezaugarri fisiko eta sozialen aurkikuntza zaindu behar dira progresiboki. Gainera, haurrek
|
beren
buruaren irudi positibo eta orekatua eraikitzea erraztu behar da.
|
|
2013
|
|
|
«Sartu guraizeak». Arropa atzetik moztea, adinekoek arazorik gabe jantzi ahal izan dezaten, familien eta egoitzen artean, Raquel Garate behar da bere esperientziatik abiatuta. Horregatik, Geromagak diseinatzen duen arropak helduak eroso egotea bilatzen du, «gure zaharrek
|
beren
buruentzat irudi duina izan dezaten» ahaztu gabe. Arropa egokituak ezaugarri hauek ditu:
|
|
2014
|
|
|
Hiperaktiboen portaera desinhibituak besteen bazterketa eragiten du, eta harreman sozialak zaildu egiten ditu. Lagunartean bakartuak gelditzen dira, eta horrek
|
beren
buruaz irudi negatiboa edukitzera eramaten ditu.
|
|
|
Ikusmenekoak: irudi oso handiak (haluzinazio gullivertarrak) edo oso txikiak (haluzinazio liliputiarrak) ikusten dituzte; beren burua ispiluan islatuta bezala ikusten dute (autoskopia); ispiluan islatutako
|
beren
buruaren irudia ez dute ikusten (autoskopia negatiboa).
|
|
|
Baina sendatzeko dozena erdi bat urte behar izaten dira, eta berrizkaturak sarri gertatzen dira. Paziente horiek
|
beren
buruaren irudi distortsionatua izaten dute, eta hura aldatzea zaila izaten da. Anorexia batzuetan larriagotu egiten da, eta sarritan hilgarria da.
|
|
2017
|
|
|
Pantailan, nonahikotasunaren bertutea ageri du Aritzen aitak, noiz erabatekoa, noiz partekatua, norekin eta, hain juxtu ere, borda barrenean Laiaren eta Aritzen inguruan pilaturiko gizon emakumeekin. Horrek berehalako ondorio zaratatsua dakar, argazki bakoitza pantailaratzearekin ikusleek algaraka ospatuko baitute beren agerpena, hain su handiz, hain zalapartari, non haiei begira pentsa litekeen
|
beren
burua irudi batean ikusi gabeak zirela oraindaino. Hala egiten ez dutenean, argazkia agertu ahala, mantra bitxiak errepikatuko dituzte, denek batera, eliza xelebre bateko fededun:
|
|
2019
|
|
|
Exijentzia hori maskaldua dago gizon askorengan: errebelazio zehatz baten ordez,
|
beren
buruaren irudi miresmenez eta esker onez inguratu bat aurkitu nahi dute bi begi biziren barruan, beren buruaren irudi jainkotu bat. Gizon nartzisoak bere burua begiesteko erabiltzen duen ispilua da emakumea, eta, besteak beste, horregatik konparatu izan da hainbestetan emakumea urarekin:
|
|
|
Exijentzia hori maskaldua dago gizon askorengan: errebelazio zehatz baten ordez, beren buruaren irudi miresmenez eta esker onez inguratu bat aurkitu nahi dute bi begi biziren barruan,
|
beren
buruaren irudi jainkotu bat. Gizon nartzisoak bere burua begiesteko erabiltzen duen ispilua da emakumea, eta, besteak beste, horregatik konparatu izan da hainbestetan emakumea urarekin:
|
|
|
Gogoan dute, halaber, hori lortzea gurasoen inplikazioaren mende dagoela neurri handi batean, gurasoen bitartekaritza aktiboa aplikatuz, eta arrisku nagusien eta eskura dituzten mekanismoen gainean eguneratuz, hala nola IS4K en laguntza lerroa() eta seme alabentzako eredu gisa. Bereziki garrantzitsua dela diote Beren bideoen bidez kontatzen dutenek beren pribatutasunean nola eragiten duten aztertzea adingabeekin hau da,
|
beren
buruaren irudiak partekatzera bultzatzen dituzten motibazioak eta sor ditzaketen gatazkak. «Besteek ikus ditzaten nola nahi duten hausnartzea eta jarduera hori beren buruaren puzzle gisa ikustea, identitate ona eta izen ona eraikitzen lagunduko die.
|
|
|
Beren etorkizunak errailetik aterarazi zituzten, eta ez da modurik atzera lehengo errailera eramateko. Behinola,
|
beren
buruen irudi jakinak eraiki zituzten: alabak, arrebak, emazteak eta amak, langileak, bidaiariak, maitaleak... baina ikusi eta sufritu dutenek betiko kutsatu dituzte irudi haiek.
|
|
|
Zortzi multzotan sailkatu ditut haien idazle gorputzetatik behin eta berriz hautemandakoak. Idaztea eszenara sartzea bada, atzemandako patroi eta dinamika horiek eragin zuzena izango dute idazleen gorputzetan eta hauen postura literarioetan, kanpora begirakoan (beren gorputzaren bidez ematen duten irudian), zein barnera begirakoan (testuaren bidez ematen duten
|
beren
buruaren irudian). Posturaren prismaren bidez existi daiteke bakarrik pertsona bat idazle moduan, eta hala, idazle orok, bere egile irudiaren inguruan duen pertzepzioak baldintzatuta sortuko du berea, kontzientzia maila handiagoarekin edo txikiagoarekin.
|
|
2023
|
|
|
Umorea izan liteke erasokorra, gutxieslea, sarkastikoa; bere jomuga den pertsona iraintzen eta mintzen duena. Umorea izan liteke arazoak ebazteko estrategia proaktiboa eta umoreak lagun dezake osasun psikologikoa hobetzen Umore zentzu handiagoa dutenek
|
beren
buruaren irudi positiboagoa eta autoestima gehiago dute eta barne herstura eta depresio gutxiago agertzen dute.
|
|
|
Umore zentzu handiagoa dutenek
|
beren
buruaren irudi positiboagoa eta autoestima gehiago dute eta depresio, barne herstura eta estres gutxiago hautematen dute (Abel, 2002). Umoreak laguntzen du estresari aurre egiten (Marziali, McDonald and Donahue, 2008; Bizi, Kenan eta Beit Hallahmi, 1988).
|
|
|
Umorea izan liteke arazoak ebazteko estrategia proaktiboa eta umoreak lagun dezake osasun psikologikoa hobetzen (Kuiper, Grimshaw, Leite eta Kirsh, 2004; Ford eta Ferguson, 2004). Umore zentzu handiagoa dutenek
|
beren
buruaren irudi positiboagoa eta autoestima gehiago dute eta barne herstura eta depresio gutxiago agertzen dute (Abel, 2002; Nezlek eta Derks, 2001).
|
|
|
Beste bat da adituaren hitzak erabiltzea. Haiek
|
beren
buruari buruz irudi jakin bat sortu dute: «Gu gara ekonomiari buruz hitz egiten dugunak, eta, beraz, gu gara ekonomiaz dakigunak.
|