|
2009
|
|
|
Nolanahi ere, Txillardegiri berari irakurria izan diot txekieraren" argitzaileak" edo suspertzaileak" baserrietako eta herri txikietako semeak zirela" 6, eta, horrenbestez, ulertu behar genuke nekazari giroan eta herri txikietan txekiera bizirik zegoela. Xehetasun horiek gorabehera, esan dezagun egia dela, egia biribila bezain garratza, herri gehienetan beranduegi hasten direla
|
beren
berezko hizkuntzaren alde zerbait egin nahirik. Jadanik ordezkapenaren alperrak hizkuntza ale nagusiak xehatu eta birrindu dituenean.
|
|
|
Herri gehienetan beranduegi hasten direla
|
beren
berezko hizkuntzaren alde zerbait egin nahirik. Jadanik ordezkapenaren alperrak hizkuntza ale nagusiak xehatu eta birrindu dituenean.
|
|
2010
|
|
|
Sarrera galiziera hizkuntza ibero erromaniko bat da, hainbat hizkuntza zeltaren eta latin arruntaren artean azken hori gainjartzetik jaioa, penintsulako ipar mendebaldeko koadrantean. galiziako nazionalitate historikoan, asturiaseko mendebaldean (eo eta navia ibaien artean), leongo mendebaldeko bierzon eta zamorako ipar mendebaldean galiziera erabiltzen duten hiztun guztiak batzen baditugu, gaur egun bi milioi lagunek baino gehiagok hitz egiten dute galiziera. Caceresko1 ipar mendebaldeko hiru udalerritan bizirik eusten diote galizieraren halako aldaera arkaizante bati, eta bost mila lagun inguruk hitz egiten dute. horrez gain, galiziako milioi erdi emigrantek baino gehiagok
|
beren
berezko hizkuntza hitz egiten jarraitzen dute sendi mailan espainiako estatuko beste herri jakin batzuetan eta amerikako zein europako abegi herrietan. iraganean bizi izan zuen erdi aroko urrezko garaiaren ostean (orduan galizian hitz egiten zen hizkuntza bakarra izan ez ezik, latin idatziaren erabilera ere partekatu baitzuen mota guztietako agirietan —literatura, zientzia, historia, adminis... XV XViii. mendeetan zehar gaztelaren zerbitzura bizi ziren atzerriko eliteek tokiko agintarien (noblezia, elizako goi hierarkia, justizia, etab.) eginkizunak bereganatu zituztenean, galiziera makalaldian sartu eta jende xehearen artera baztertu zen zeharo:
|
|
2011
|
|
|
Guraso asko aurkitzen dira ataka zailean; beste aukerarik ez, eta urratsa gaztelaniaz egin behar izaten dute. Eta ez dute ondo ulertzen zergatik.2007tik, esaterako, Katalunian eta Galizian inskripzioak
|
beren
berezko hizkuntzan egiteko aukera dute. 2007tik Euskal Herrian hainbat eskari egin dira, eta hitz onak ere ugari heldu dira erakunde publikoetatik, baina arazoa oraindik ez da konpondu.
|
|
|
Horren arabera aldatzen du hizkuntza askotan nerabeak. Errebeldia garaia amaitzen denean, berriz, nerabeek
|
beren
berezko hizkuntza onartzen dute eta asko bueltatu egiten dira. Beste batzuk, ordea, ez eta horretan dago, hain zuzen ere, ezberdintasuna.
|
|
2017
|
|
|
...koordinaturiko Lingua e xenero liburuko ekarpen interesgarriek demostratu zuten bezala.4 Hizkuntza sexista aztertzen bada ere hizkuntza hegemonikoetatik hartutako adibideekin egin ohi da, ez baitira beti beste hizkuntzatan aplikagarriak, ez da aztertzen hizkuntz hegemoniaren eta derrigorrezko elebakartasunaren eta generoaren arteko intersekzioak nola bultzatzen dituen emakumeak komunitate askotan
|
beren
berezko hizkuntza alde batera uztera. Galegoaren kasuan, argi dago hizkuntzaren estereotipoak hizkuntza ‘basatia’, ‘landugabea’emakumeak beren hizkuntza uztera presionatzen dituen aliantza bat eragiten duela; izan ere, emakume horiek ‘finak’ izan daitezen espero da, eta gizonek baino zigor handiagoa pairatzen dute hizkuntza hori hitz egiten badute.
|
|
2023
|
|
|
2) Laurogeiko hamarkadaren amaieran eta laurogeita hamarreko hamarkadan, jurisprudentzia arorik aurrerakoiena edo hizkuntza propioen normalizazioaren aldekoena gertatu zen (Auzitegi Konstituzionalaren 69/ 1988, 74/ 1989, 46/ 1991 eta 337/ 1994, 56/ 1990, 50/ 1999 epaiak, besteak beste). Epai horiek autonomia erkidegoei tarte esanguratsua aitortu zieten
|
beren
berezko hizkuntza ofiziala babesteko eta sustatzeko politikak egiteko.
|