|
2000
|
|
|
Bizkaia, jakina, hori baino gehiago bada. Hasteko, eta besterik gabe, euskalgintza
|
bera
ulertzeko modua ere badugu Bizkaia, ziur asko, hamaikatxo" aurreraturena" baino bestelakoa, osterantzekoagoa.
|
|
2007
|
|
|
Eskubide horiek guztiak aitortzea (ematea?) saihestu nahian dabil Arteta, estaturik ez duen naziorik baden galdera erantzutea kontzienteki saihesten duenean. Hegemonismoari lekua egiten ari zaio, nazioen ontologia ebatzi ezinekoa dela dioenean (Espainiaren salbuespena ere norabide
|
berean
ulertu behar da).
|
|
2009
|
|
|
bolada batean behintzat, atzerapausorik ematen ez bada, gaitz erdi. Hala ere, gobernua hasi besterik ez da egin, eta udaletxe nahiz diputazioetara ere oraingo formula zabaldu daiteke aurki;
|
beraz
ulertzekoa da euskaltzale jendea erne egotea, eta beldur izatea ere bai, Euskal Autonomia Erkidegoan ez ezik, baita Nafarroa eta Iparraldean ere, hango elkarteentzako dirulaguntzak zertan geldituko diren.
|
|
2010
|
|
|
XX. mendean zehar aldaketa nabarmenak gertatu dira hezkuntzaren alorrean. Aldaketarik garrantzitsuena hezkuntza
|
bera
ulertzeko ikuspegi berriak ekarri du: egungo hezkuntzak ez du jarraitu nahi ikasleari informazioa transmititzeko tresna soila izaten; bizitzarako baliagarri izango zaizkion esperientziak eskaintzeko gunea ere izan nahi du.
|
|
2012
|
|
|
Ildo
|
beretik
ulertu beharra dago, nire ustez, Gipuzkoako Foru Aldundiak euskarari emango dion trataera; legeak lege, kultur praktika berri bat garatuko delakoan nago. Ahalezkoa bezainbeste, beharrezkoa, noski.
|
|
2015
|
|
|
Baina, horrekin ere, berriro, ezin da ulertu bera asmo horien kontra dagoela:
|
berak
ulertzen ez duena da, euskaldunek espainol eta frantsesen asmo berak izanik, intelektual espainol eta frantsesek ez ulertzea euskaldunen halako asmo sinpleak.
|
|
2017
|
|
|
Urte hauetan guztietan berdintasunaren aldeko eta genero bortizkeriaren kontrako diskurtsoak zabaldu dira hezkuntza sisteman, eta hori positibotzat jo ahal dugu. Badakigu, berdintasunaren ideian hazka eginez gero, ikusiko dugula ez dela modu
|
berean
ulertzen eta diskurtsoa azalekoa dela hein handi batean, baina diskurtso mailan behintzat hedatuta badago. Esango nuke ez dagoela horren garatuta aniztasunaren eta askatasunaren diskurtsoa, eta praktika are gutxiago.
|
|
2018
|
|
|
Horrela babesten dituzte artistak Frantziako legediaren baitan. Laguntzak
|
berak
ulertzen baitu artista batek, lan bat partekatzeko, atzetik, azpitik eta gainetik lan ordu asko inbertitu behar dituela; horretan jardun ahal izateko, estatuak hartzen du bere gain horren ardura. Guretzat ametsa dena, haientzat egunerokoa seguru naiz lege horiek ere hobetu daitezkeela, baina ezin ahaztu Europako baldintza egokienak direla.
|
|
2020
|
|
|
Baina, bestela, inguruko kezka eta arazoei lotuta ikusten du bere burua; inguruaren ‘taupada’ jaso eta papereratzea baita Rodriguezen literatur helburua. Azken urteetako aldaketa soziopolitikoek, gainera, ahalbidetu dute zabaltze bat, berak ere sumatu duena eta politika
|
bera
ulertzeko beste moduen alde egin duena. Era berean, euskararekiko engaiamendua ezinbestekotzat du, euskaraz idaztea erabaki politikotzat jotzen baitu.
|
|
|
Konpromiso politikoei buruz propio galdetuta, bestalde, konpromisoa
|
bera
ulertzeko modua aldatu dela dio. Izan ere, orain gutxi arte ideologia jakin batzuetara lotuta ulertu da konpromiso politikoa, dioenez; hala nola, komunismoarekin edo faxismoarekin, esaterako.
|
|
|
Hori dela eta, Cano, Rodriguez eta Uriberen jarduna ikuspegi sozialago baten aldeko konpromisoan kokatzen dela esan genezake, sortzaile moduan inguruarekin harremantzeko ulerkera jakin baten ondorioz sortu dena; euskararen eta euskal literaturaren errealitateak baldintzatu duena, baita gertatutako aldaketa soziopolitikoek eta norberaren bizipenek ere. Hori dela eta, euskal kulturarekiko konpromisoarekin gertatu ez bezala, lausoagoa da egun literaturarekiko konpromiso politikoa ulertzeko era zein autonomia literarioa
|
bera
ulertzeko modua ere erabateko autonomia izatea ia ezinezkoa dela uste baitute aztertutako idazleek. Hala ere, eztabaidak bizirik jarraitzen du, orain errelatuaren auzian katramilatuta eta idazleez gaindiko bestelako aktoreek ere eraginda.
|
|
|
Beraz, biziaren ontologia prozesuak dira, kontingenteak eta erlazionalak, eta, izaki bizidunak eboluzioaren emaitza izanik, ezin da beraien izaera ulertu besteekin eraginean sortu eta garatzen delarik baino. Azurmendik ere jaso du intuizio hori, kooperazioaren gaia ezinbestekoa dela biziaren ontologia
|
bera
ulertzeko unean:
|
|
|
Industrializazio garaiko fabrikaren ideiari oso lotutako pentsamendua, non harremanak eta kontradikzioak enpresaren barruan sortu eta eraldatzen ziren. Gaur egungo mundu globalizatuan, berriz, enpresaren izaera materiala
|
bera
ulertzea zaila egiten da, multinazional, start up eta plataforma kapitalismoaren eredua bihurtu baita enpresa eredu berria. Egoera horretan, lurralde eskala da harremanen eta tentsio sozial eta ekonomikoen eremua.
|
|
|
Biologian, esate baterako, bizitza
|
bera
ulertzeko funtsezko kontzeptua izan da kooperazioa. Eboluzioaren oinarrizko printzipioak mutazioa eta hautespen naturala dira, baina kooperazioarekin eraikitzen da eboluzioa.
|
|
2022
|
|
|
Euskal Unibertsitateaz ari garenean, denok gauza
|
bera
ulertzen ote dugu. Zer da euskal unibertsitatea?
|
|
|
Batetik, meritukraziak ezaugarritutako sistemaren barruan, ikertzaileen ikerketa lana kanpoko ebaluazio agentzien esku dago, eta, horrenbestez, produkzio zientifikoa nazioarteko aldizkarietan neurtutako irizpide bibliometrikoen bidez arautzen da estatu bakoitzean. Halatan, diziplina jakin batzuetarako sortu zen inpaktuaren irizpidea gaur egun zientzia guztiei aplikatzen zaie, aintzat hartu gabe giza eta gizarte zientziek tokiko testuinguru sozialarekin duten lotura motak produkzio zientifikoaren beste lanketaeta komunikazio eredua eskatzen dutela, eta gizartean eragin daitekeen inpaktua ere ezin dela beti modu
|
berean
ulertu. Esan gabe doa bigarren mailakotzat jo diren azken diziplina horiek dutela unibertsitate barruan loturarik handiena euskararen sustapenarekin eta euskal gizarteari lotutako gaiekin.
|