|
2021
|
|
|
Ekialdetik bere zazpi semeekin etorria, bakoitzari lurralde bat eman zion, eta hortik sortu ziren antzinako zazpi euskal tribuak, gaurko zazpi probintzien jatorria. Linguistikari nahiz historiari buruzko hipotesiak eta bere irudimen indartsua uztartu zituen idazle zuberotarrak
|
bere
testuan, eta, Campionek 1878an berreskuratu zuenean, ernatzen hasi berria zen euskal abertzaletasunak harrera beroa egin zion, jatorrien epifania gisa bereganatuz. Urkizuk (2011) azaltzen duen bezala, Sabino Aranak bere lanetan erabili zuen, eta gerora hainbat intelektual jeltzalek.
|
|
|
Iparraldetik eta bertako medio erreferentzialean argitaratuz, kasu honetan Eskualdunan, kultur kontuetan itzal garrantzitsua duen elizgizonarena. Bertso jartzaile oparoa izan zen, Abbadieren Lore Jokoetan hainbatetan saritua, eta
|
bere
testuen artean" Art Poétique Basque" artikulu sorta nabarmentzen da, bertsogintzaren mekanismoak argitze aldera osatutakoa.
|
|
|
Zerrendako ezezagunena Enrike Elizetxea() izan daiteke. Bertso jartzaile, idazle eta politikari errepublikano honek Ibaizabalen argitaratu zituen bertsolaritzari buruzko
|
bere
testu gehienak, tartean Joxepa Antoni Aranberrirekin neskazaharren inguruan jarri zituen bertso batzuk zirela eta piztu zen polemika ezagunaren ingurukoak, baina baita Euskal Erria edo Baserritarran ere.
|
|
|
Fernando Amezketarraren ospeak egindako bidea, aldiz, guztiz bestelakoa izango zen. Prentsan bere lehen ateraldia argitaratu zenerako 60 urtetik gora zeramatzan hila eta bitarte horretan guztian medioetan ez zen
|
berari buruzko
testu bakar bat ere idatzi, edo ez zeukan berari eskainitako rapsodiarik edo mausoleorik.
|
|
|
Eta zirikalarietan bazan ba bat gure Txirrita ospatsua. Irakurle, Aita gure bat Txirrita’ren gogo aldez" batekin bukatzen zuen
|
bere
testua. Bertso sorta bat baino gehiago ere eskaini zizkioten han eta hemen176.
|
|
|
...a, ideia hori bat dator, Canok berak idazletzaz egindako azken aldarrikapenekin; izan ere, lehenago esan duen moduan, idazleari itzultzaile izateko ere eskatzen dio, itzultzailea bezain falsifikatzailetzat jotzen du idazlea; are gehiago," faltsifikazioa da originala ahalbidetzen duena" esaten du, 82 eta Canok berak, bere pertsonaiak bezalatsu, gero eta itzultzaileago jokatzen du, gainera
|
bere
testuak itzultzean.
|
|
|
Esan dezakegu Arrietak itzulpen eremuko eragileen inguruko imajinarioa islatzen duela, eta aurreko etapako itzultzailearen profila irudikatzen duela
|
bere
testuan. Islatze horren arrazoia, gaur egungo talaiatik begiratuta, zera izan daiteke:
|
|
|
Jatorrizko testuarekiko fideltasun beharraz ere ari dira: Martin aldaketa txiki baten alde dagoen artean, Juliak gisa horretan originala traizionatzen dela adierazten du; kontraesankorra da, nolabait, Martinen jokaera, ezen itzultzaileak
|
bere
testuetarako egindako proposamenak ez baitzituen gogo onez onartzen, arestian ikusi dugun moduan. Itzulpenarekin lotutako eztabaidetan, oro har, itzultzaileak atzerritarrarenean aurkitzen du konplizitatea, etxeko idazlearenean baino gehiago (163 or.).
|
|
|
Bestalde, itzulpena obra baten biziraupenerako bide bezala ageri da; autorearen obrari jarraikortasuna ematen dion bide bezala, alegia. Zalduak berak ere halaxe bizi du
|
bere
testuen itzulpena.
|