|
2001
|
|
|
Emazteak adarrak jarri dizkiola jakitun denetik, deliriora eramango duten obserbazio eta antsietateak guztiz ezkutagaitzak suertatuko zaizkio protagonistari. Desiratutako objektuak ihes egiten diola pentsatzeak
|
beragan
sortzen duen urrikaltasun eta ziurtasunik ezaren adierazle ditugu bere buruaz dituen irudi penagarriak. Protagonistak kiratsa besterik ez dio somatzen bere buruari (linimento eta sardin usainaren nahasmendutik eratorria, 86) eta zakur deslai baten modura abandonatzen da etxean (121).
|
|
|
Emazteak adarrak jarri dizkiola jakitun denetik, deliriora eramango duten obserbazio eta antsietatea areagotuz joango zaizkio. Desiratutako objektuak ihes egiten diola pentsatzeak
|
beragan
sortzen duen urrikaltasun eta ziurtasunik ezaren adierazle ditugu, bere buruaz dituen irudi penagarriak. Protagonistak kiratsa besterik ez dio somatzen bere buruari (linimento eta sardinusainaren nahasketatik eratorria) eta zakur deslai baten modura abandonatzen du bere burua (121).
|
|
2002
|
|
|
Carla (Erein, 1989) eleberrian Gortari izeneko komiki marrazkilari baten istorioa kontatzen zaigu; krisialdi artistiko eta pertsonala bizi duelarik, errealitatetik bakartzea erabakitzen du, sortzen jarraitu ahal izateko. Pertsonaia nagusiaren gainbehera fisiko zein psikiko gero eta handiagoak, haren izugarrizko bakardadeak,
|
berak
sorturiko pertsonaia batekin identifikatzera eramaten du protagonista, eta, azkenik, Carla izeneko beste pertsonaia batez maitemintzera. Apurka apurka, marrazkilari obsesionatu hori inguratzen duen guztitik bakartzen da ezagutzen duen errealitate bakarrean moldatzeko:
|
|
2003
|
|
|
Geroak esan begi". Geroko horretan, Erkiagak zabal jokatu dau, bere euskalkian itxiegi egon barik; baina bere bizkaiera maitea erabili izan dau, gehien baten,
|
bere
sortze lanetan, gure euskalki honen onerako. Gogoangarriak dira hemen Lino Akesoloren berbok, Erkiagaren Jaioko dira nobeleari egindako sarrera luze ederrean:
|
|
|
logela txukun txukun, pletinan J.C. Perez-en zinta" Hau berua" abestian, airean lurrin gozoa... Egokia zeritzon
|
berak
sortutako giroari. Eta hola iritzi zion Unaxek ere, antza, hitzei astirik eman gabe berriro besoetan hartu eta bero musukatu baitzuen.
|
|
2005
|
|
|
Hamarkadaren amaierarako euskal autonomia begi bistan zegoen. Urteok aldi berean gogorrenak eta itxaropentsuenak izan ziren, askatasun egoera berriak aurreikus zitzakeen aukera ordura arte imajinaezinak zeuden batetik, eta bestetik egoerak
|
berak
sortutako kontraesanek eragiten zituzten atzerapausuak (estatuaren errepresio eta ETAren borroka armatuaren sasoi bortitzak ziren). Gizartean ere krisia nozitzen zen, garapen basatiaren eta ondorengo krisi ekonomikoaren urteak dira, diktaduran zabaldutako baloreak ere (familia, kristautasuna...) krisian sartu ziren.
|
|
|
ezkontzen erdiak hausten dituen gure gizartea leher egitetik zenbatetan da? Euskal Herrian
|
berean
sortze baino heriotze gehiago bada. Alde guzietatik entzunen dugu Iparraldean lanik ez dela.
|
|
2007
|
|
|
Odoleko senide izan barik, auzoko izatetik datozen lotura edo kidetasunak. Badira urruneko ahaidetasunak ere; esaterako, protohistorian enbor
|
beretik
sortu ziren hizkuntzak, baina denbora luzean aparte bizi izanik, elkarren antzak galdu edo lausotu zaizkienak. Hori izan daiteke finlandiera eta hungariera hizkuntzen kasua.
|
|
|
Indoeuropar hizkuntzak bata besteagandik guztiz urrun dauden lurraldeetan egiten dira, eta baldin antzekotasun garbiak badira euren artean, enbor
|
beretik
sortuak direlako da, ez geroagoko elkarreraginen ondorioz. Hala, esaterako, tokhariera, orain mila urte Txinako bazter baten egiten zena, centum multzokoa zen, eta eredu horretako beste hizkuntzetatik milaka kilometro askotara urrundurik zegoen.
|
|
|
Indoeuropar familiako Europako hizkuntzen sailkatze nagusia honela egin dute: grekoa, italiar hizkuntzak (latina, eta
|
beretik
sortuak diren italiera, gaztelania, frantsesa, katalana, galego portugalera, errumaniera), hizkuntza zeltak (gaelera, bretoiera, galesa, zeltera hispaniarra...), germaniar hizkuntzak (alemanaz gainera, ingelesa, daniera, nederlandera, suediera...), eslaviar hizkuntzak (errusiera, serbokroaziera, bulgariera, poloniera...) eta baltikoak (letoniera, lituaniera).
|
|
2008
|
|
|
Gainontzean, testuliburua irakurri eta bertako ariketak egitera mugatzen dira irakaslerik gehienak. Beste batzuetan, ikastetxeak
|
berak
sortzen du eduki teorikoak irakasteko materiala.
|
|
2011
|
|
|
3 Hona hemen Zientzia Irakurle Ororentzat bildumako jakingarriak: Iturri
|
beretik
sortuak dira literatura eta zientzia, gure jakin mina asetzeko. ZIO bildumak egungo ezagutza zientifikoa plazaratzen duten askotariko saiakera eder eta irakurgarriak eskaintzen ditu euskaraturik.(...) Goi mailako dibulgazio liburuek osatzen dute ZIO.
|
|
|
Egun, onarturik dago literatur sistema bat aztertzeko, hura osatzen duten elementu guztietan paratu behar dela arreta, aurreiritziak alde batera utzita. Euskal Literatur Sistemaren (ELS) deskripzio orokorra egiteko, hortaz, haur eta gazte literatura, helduena, antzerkia, poesia, saiakera, ipuingintza, eskoletarako beren
|
beregi
sortutako literatura lanak, itzulitako obrak... denak izan behar dira kontuan. ELS finkatu zenetik (Olaziregi:
|
|
|
|
Berak
sortutakoa zan, Eskolearen kerizpean, ni joan nintzanerako egoan" Centro Social" eritxana be. Hemen euken euren batzarlekua eta laguntza JOCeko eta Herri Gaztediko gazteek eta herriaren eta eleizearen alde mugitzen zan edozerk eta edonork.
|
|
2013
|
|
|
Gure hizkuntza eta kultura geroratzeko helburuagaz egin dan behar hau orain guztion esku dago. Lehenengo pausua eginda dago, materiala
|
bera
sortzea. Hurrengoa herritarren artean zabaldu eta erabiltzea da; hemendik aurrera biderik ahalik eta luzeena egitea.
|
|
2015
|
|
|
Izagirrek beti aipatzen du hogeita hiru urte izanagatik ordurako idazle kontzientzia handia zuela Atxagak, oso garbi zuela idazle izan nahi zuela: " Ezer egon ez balitz ere euskal literatura
|
berak
sortuko zukeen bere indibidualismo, grina eta indarrarekin" (Izagirre, 2014). Aurrerago esana den bezala, Atxagak ordurako bi testu zituen argitaratuak 1972an Lur-ek publikatutako Euskal Literatura 72 bilduma kolektiboan.
|
|
|
Secretariado para la promoción de la cultura vasca. Eleizbarrutiak
|
berak
sortu eban eta ni egin ninduen horren idazkari, eta gela bat be emon eusten horretarako. Barre egiten dot hori gogora ekartean, ze han ez egoan ezer, telefonoak berak be ez eukan entxuferik.
|
|
|
Horren sorrerea 1960a baino 20 urte lehenago bilatu behar da Belgikan, lehen esan dogun Cardijn abade horrek sortutako mogimentua, gazte katolikoak kristinautzeko eta eskolatzeko. Gazte gehienak langileak zirean, portuetan, meatzetan... eta
|
berak
sortu eban Jeunesse Ouvrière Catolique (JOC). Hori gero etorri zan Frantziara, eta Fran tziatik etorri zan Gipuzkoara eta Bizkaira.
|
|
2017
|
|
|
Konpromiso urragarria eskatu zaio Kepari, berak familia baitauka, Teresa emaztea eta Josebatxo seme txikia, eta Errusiara joatekotan Bilbon abandonatu egin ditu, gerrak dakarren etorkizun arriskutsu eta zalantzagarriaren aurrean babesik gabe, bakarrik. Berez erabakiezina den hautatu beharraren aurrean, Teresaren arrangura garratza zein hari
|
berari
sortzen dion samin erdiragarria gaindituz, Kepak nazio konpromisoa lehenetsiko du, bere familia atzean lagata, betiko akaso.
|
|
2018
|
|
|
Enparantza borobilean herriko eliza zegoen, eraiki zenetik apenas konponketarik izan gaberik, eta taberna bakarra. Taxitik jaitsi ondoren, plazatik aurrera ezin zenez autoz inora abiatu, zeren
|
bertatik
sortzen ziren kaletxoak oinezkoentzat egindako kale estu estuak baitziren, inori jaramonik egin gabe jaiotetxerantz zuzen zuzenean zihoalarik, goi goiko lekuren batetik funts gabe jausten zen euria ur potxingoek islatzen zutelarik, hilzorian zegoen arratseko argia.
|
|
2019
|
|
|
" arrautzak frijitzeari buruz nuen iritzia zela eta, baina ez nirekin bat ez zetorrelako, baizik eta, besterik gabe, nik jarrera bat hartzen nuenez, hari, bere izaera finkatu behar eta, kontrakoa defenditzea tokatzen zitzaiolako" (34). Hau da, etengabe oposizioa ageri dute alor honetan, baina, berez, Senarrak ez du benetan ia inoiz sukaldatzen (35), beraz, pentsa genezake oposizio hori
|
berak
sortzen duela, nahiz eta esan, alderantzizkoa esaten duen.
|
|
|
Idazlearen narratibak halako" mundu posible" edo" unibertso paralelo" moduko batean bizi diren pertsonaien gorabeheretan murgilduko bagintu bezala da. Egileak berak elkarrizketa batean iradoki zuen moduan,
|
berak
sorturiko unibertso pertsonala errealitateaz pentsatzeko esparrua suertatzen zaio:
|
|
|
Zelo horiek, bere maitea eta honen maitalea elkarrekin imajinatzera eramaten dute. Ondorioz, narratzaile protagonistak
|
bere buruan
sortu duen irudia indartzeko, idazleak Kapera Sixtinoko eszena hori gogorarazi dio irakurleari. Artearen bidez bere beldurrak proiektatu egiten ditu, artea da
|
|
2021
|
|
|
" Niri kostatzen zait baina aldi
|
berean
sortzerakoan gustatu egiten zait. Zenbait aspektutan, ez dakit ondo transmititzen dudan benetan esan nahi dudana.
|
|
|
LI9: Aparte
|
berak
sortzen zuena transmititu egiten zizun. Berak sortutakoa nola erakusten duen.
|
|
|
Aparte berak sortzen zuena transmititu egiten zizun.
|
Berak
sortutakoa nola erakusten duen. Ez guk sortu eta berak irakurri, baizik eta bi aldetik ze sentitzen den edo ze sortzen den.
|
|
|
Hori da teknologia zoragarria, gure gaur egungo bizimoduan nonahi duguna, eta gure eguneroko jarduna" erosoagoa" izatea ahalbidetzen duena. Teknikaren aurrerapenak
|
berak
sortzen ditu berrikuntza gehiagorekin konpontzen diren arazoak, eta" aurrerabidearen mitoan" murgilduta daudenak (John N. Grayren hitzetan) lasai sentitzen dira, ziur baitaude lehenago edo geroago dena konponduko dela. Arazoa da teknologiak, eta hark dakarren garapenak, ez dituztela zentzuzko gutxieneko irizpideak zertan bete.
|