|
2009
|
|
|
Horratx, bada, honakoan, balio horiek muturreraino eramanda. Lehendakariak
|
bere
pertsonan eta ekintzetan erakutsiak. Horratx, bada, herriak Lehendakariaren zentzua, kemena, konbentzimendua eta ausardia apaltasun osoz jasota.
|
|
|
Sexu
|
bereko
pertsonez osatutako bikoteen barruan ere badago tratu txarrik. Baina gizartean gay eta lesbianen harremanak gutxi ikusten direnez gero, guztiz ikusezina da bikote horietan gertatzen den indarkeria.
|
|
|
Galdosek argi dauka hauteskundeetako emaitza jipoi izugarria izan dela EArentzat, baina porrot hori ez dela aspirina batekin sendatuko ohartarazi du: Uste dut ez zela ona izango Unai Ziarretak presidentetza utzi, eta talde beretik presidente berri bat ateratzea, talde
|
bereko
pertsona horiek hartu diren erabakiekin zerikusirik izan ez balute bezala.
|
|
|
Paradoxikoki, sexu askatasunari dagokionez, Hegoafrikako legedia nazioarteko aurrerakoienetariko bat da: Konstituzioak debekatu egiten du esplizituki sexuan oinarritutako bazterketa; gorrotoan oinarritutako krimenak zigortzeko legeak ere jasotzen ditu; eta 2006tik, legezkoak dira sexu
|
bereko
pertsonen arteko ezkontzak. Baina paperean jasotzen dena oso urrun dago kalean gertatzen denetik.
|
|
|
Ugandak independentzia lortu zuenetik, 1962an, agintari goren karguan zen Milton Oboteri boterea indarrez ostu eta gero, herrialdeko armadaburu Idi Amin Dadak honela izendatu zuen
|
bere
pertsona: Goratasun handiz bizi osorako presidente; lurreko abereen eta itsasoko arrainen agintari; Afrikan orokorki, eta Ugandan bereziki, inperio britainiarreko konkistatzaile.
|
|
|
Ez dugu ahaztu behar gorrotoa adierazteko modu hedatuenetariko bat dela eta, gainera, bere tokia betetzen duela munduko herrialde askotako araudi diskriminatzaile eta zapaltzaileetan. Gaur egun, 80 herrialde inguruk krimentzat hartzen dute homosexualitatea eta zigortu egiten dituzte sexu
|
bereko
pertsonen arteko sexu harremanak. Adibide bat jartzearren:
|
|
|
Umeentzako ere txoko berezia dago, hain justu, jolas parkea jarriko baitute egun osoan. Auzoan gero eta ume gehiago omen dago, eta umeengan ikusten dute
|
bertako
pertsona nagusiek auzoko jaiak biziberritzeko aukera. Gainera, jende gehiago ari dira etortzen Goikolexaldera bizitzera, eta oso ondo konpondu dira betiko auzokideekin.
|
|
|
Gero, tantaka, ezkontza zibilak etorri ziren eta ondoren dibortzioak eta berrezkontzak. Beranduago, ia ia atzo, sexu
|
bereko
pertsonen arteko ezkontzak. Azken biak elizatik kanpo ospatuak, noski.
|
|
|
Krisiak ez du esanahi
|
bera
pertsona guztientzat. Ez, behintzat, BBVAko akzioduna izanez gero.
|
|
|
Jakina, ofiziotara jotzen dugunean, beti beste baten paperean sartu beharra daukazu, eta pixka bat pertsonatik irten egiten zara nahi eta nahi ez. Ez dago inor %100
|
bere
pertsonatik kantatzen duenik. Ezin da egin.
|
|
|
Noski, guztiok ez diogu delako agintari horri abizen bera eskainiko, baina batzuetan orokorra da izenaren atzetik datorren hitza. Askorentzat, adibidez, Aznarren atzetik Irakeko gerra dator, Ibarretxeren atzetik gauzatu ez zen kontsulta, Zapateroren lehen legealdiaren atzetik sexu
|
bereko
pertsonen arteko ezkontza edo Irakeko soldaduen etxeratzea eta bigarren legealdiaren ondoren, krisia dator abizen gisa, seguru aski erremediorik gabe. (...) Zorte hobea dute beste batzuek, agintean sartu berriak direnek, oraindik beraien esku baitago, maila batean, gure memoria alferrak jarriko dien abizena.
|
|
2010
|
|
|
Eremu askotan gertatzen dira gay eta lesbiana elkarteek azken urtetan salatutako oztopoak, eta Arartekoak bildu egin ditu. Inprimaki horietan, besteak beste, aitak eta amak osatutako familiak baino ez dituzte jasotzen, eta sexu
|
bereko
pertsonek osatzen dituzten familiek ere bete behar dituzte, haien familia ereduarekin bat etorri ez arren.
|
|
|
Jazarlearen jarreran deia moztu bezain laster berriz ere deitzen dio, eta emakumea histerian erortzen ari dela entzuten dugu Utzi negar egiteari, urduri jartzen nauzu, isildu zaitez, ez zaizu ulertzen. Bitartean,
|
bere inguruko
pertsonen artean ezinegona nagusitzen den arren, inork ez du autobusetiko jaitsiera oztopatzen. Denori zuzentzen zaigun kasua da, gogorra eta deprimentea izanik ere.
|
|
|
Miguel Albadalejo zuzendari espainiarrak (Manolito Gafotas, Cachorro, Volando voy) sexu
|
bereko
pertsonen arteko ezkontzaren gaia hartu, eta komedia moduan eman nahi izan du film honetan.
|
|
|
Kontua da euskal idazleak esperientzia propialaz dakit sumintzeko eta erreakzio ez bereziki dotoreak erakusteko joera izan ohi duela, eta, nire uste apalean, komenigarriagoa litzaiokeela litzaigukeela pixka bat olinpikoago jokatzea, hots, flematikoago, axolagabeago, artetsuago. Idazlea munduko txikikerien gainetik egon litzateke, bere obraren eta, batez ere,
|
bere
pertsonaren garapenera gau eta egun emana edo alderantziz. Eta honoko bide hauek bururatzen zaizkit karma hori eskuratzeko ahaleginean:
|
|
2012
|
|
|
Idazle erdaldunak dira elkarrizketatzen direnak (Carmen Posadas, azkenekoa). Gimenez
|
bera
pertsona egokia izan zitekeen zubi lanetarako, erdal merkatuari begira bizi den irrati horretan euskal idazleak saltzeko (nahiz eta bere argitaletxekoak izan gehienak). Baina apenas jokatzen ari den funtzio hori.
|
|
|
Izan ere, Harresiak Apurtuz elkarteko bozeramaile Martin Iriberrik adierazi duenez, «gizarte osoari» eragiten dio dekretuaren aplikazioak: «Baliteke egoera arautuan dauden
|
bertako
pertsona eta etorkin asko osasun estaldura zabal batetik kanpo geratzea, egoera laboral eta pertsonalaren arabera. Ez gaitzatela engaina».
|
|
2013
|
|
|
Frantziako Parlamentuan ez da ezustekorik gertatu; sexu
|
bereko
pertsonen arteko ezkontza legea onartu du. 329 boto izan dira legearen aldekoak, 229 kontra eta hamar abstentzio.
|
|
|
Les Bascos elkarteak azaroaren 15ean ekin zion mobilizazioari. Bi egun geroago, Baionako Herriko Etxearen aitzinean, kiss in edo musukatzea egin zuten 50 bat pertsonak, sexu
|
bereko
pertsonen arteko maitasunak legearen babesa eta eskubide aitorpena behar duela aldarrikatzeko. Abenduaren 1ean 900 pertsona elkarretaratu ziren Miarritzen, Eliza katolikoak antolatutako mintegiaren aitzinean protesta egiteko.
|
|
|
Zer erraztuko die bikote homosexualei egunerokoan? Ezkontza eskubidea aitortzeak sexu
|
bereko
pertsonen ezkontza arrunta bilakatzen du gizartearen begietara. Idatzirik utzi gabe ere, bat hiltzen delarik bikoteak haren ondarea har dezake.
|
|
|
Hilabeteetako eztabaida eta ika mika handien ondotik, maiatzaren 18an aldarrikatu zuen legea François Hollande Frantziako presidenteak. Sexu
|
bereko
pertsonei ezkontzeko ahala aitortu die legeak. Ezkontzeko lehen eskaria iritsi da Arrangoitzera, baina atzera bota du udalak.
|
|
|
«Haur bat nahi izan dudalarik, emazte batengana joan naiz, ez auzoarengana», erantsi du. Erran du prefetari erran diola ez dituela sexu
|
bereko
pertsonak ezkonduko. Hark oharra egin die halako erabakiak hartzeko asmoa duten hautetsiei:
|
|
2014
|
|
|
Aita ohartu zenean, luma berrerosi behar izan zuen hamar frankotan, eta dirua galtzeagatik errieta egin zion. Anekdota hutsa bada ere, negozioetarako grina
|
bere inguruko
pertsonen laguntzari esker estali du. Francoren babespean Adinean aurrera egin ahala, gozokien ordez diru premia nagusitu zitzaion.
|
|
2015
|
|
|
eta submaximoa, arnas atalaseak?. Emaitzen arabera, gaixoek adin
|
bereko
pertsona arruntek baino %35 gaitasun aerobiko apalagoa zeukaten, eta edozein jarduera fisikok askoz esfortzu handiagoa eskatzen zien minbizi gaixoei. «Horiek horrela, hemendik aurrera, minbizia duen gaixo bati haren gaitasun fisikoa neurtzeko proba zuzena egin gabe, haren bihotz maiztasun maximoa ateratzeko formula bat erabiliko dugu; hala, askoz gehiago hurbilduko gara eriaren errealitatera, jarduera fisiko programa egokia diseinatzeko».Masa muskularra handituMinbiziaren arloa oso konplexua da, eta, oro har, zaila izaten da zehazki jakitea nola eragiten dien kirolak gaixoei.
|
|
2016
|
|
|
Gizon eta emakumeen arteko botere harremanak zintzotasunez islatu dituzte Pet (Carles Torrens) eta Haritz Zubillagaren El ataúd de cristal lan bikainek. Pet en gizajo bakarti bat da protagonista, arazo larriak baititu
|
bere inguruko
pertsonekin harreman egokiak edukitzeko. Bere institutu berera joan zen emakume batekin obsesionatuta dago, eta badirudi Wylerren The Collector ospetsuan bezala neskaren askatasuna mugatuz lortu nahi duela bere maitasuna.
|
|
2020
|
|
|
Eztabaida horretaz harago, diputatuek konstituzioaren erreformari buruzko zuzenketa sorta bat onartu dute. Putinek berak aurkeztu zuen, eta onartu dute testuan txertatzea, besteak beste, jainkoaren figura eta sexu
|
bereko
pertsonen ezkontzeko debekua.
|
|
|
" Ez dakigu zenbat iraungo duen alarma egoerak, eta litekeena da konfinamendua kentzen denean pixkanakakoa izatea. Ziurrenik ez da baimenduko toki itxi batean aldi
|
berean
pertsona asko biltzea". Gimenok onartu du kalte egingo zaiela azterketa denbora luzez prestatzen ari direnei, baina aukera berdintasuna lehenetsi behar dela deritzo.
|
|
2021
|
|
|
Ez da gauza bera platoan
|
bertan
pertsona bat aurrez aurre izatea edo pantaila baten beste aldera izatea. Gomitak modu presentzialean ez izateak hurbiltasuna kentzen du; hori argi da.
|
|
|
Gure espeziea Afrikan jaio zen, eta, historian zehar, borondatez zein behartuta, handik abiatu dira talde txiki batzuk planeta osoa bete arte. Egun, Afrikatik kanpo aurkitzen dugun edozein populazio jatorri afrikarreko indibiduo gutxiren oinordekoz osatuta dago, eta
|
bertako
pertsonak oso antzekoak dira. Afrikan, aldiz, sekulakoa da aniztasuna.
|
|
|
Legeak bost urteko kartzela zigorra ezartzen du emakumeentzat, eta hamalau urtekoa gizonezkoentzat, sexu
|
bereko
pertsonekin harremanak izateagatik. Transexualitatea, berriz, legez kanpokoa da.
|
|
|
Ez dakit. (Galdera bat zirudien begien mugimendu txiki batekin begiratzen zizun, bat batean urrundik gertu gertura bere pentsamenduetan
|
bere
pertsona osoa etorriz). Barrutasun sakon bat bezala.
|
|
|
Mugako zubia ere sinbolotzat hartu du kolektiboak; izan ere, zubiak lurraldeak banatu ere egiten dituztela azaldu dute beren webgunean: «Zubiek ez dute esanahi
|
bera
pertsona migratzaile guztientzat: inoiz jendea konektatzeko baliagarriak izan ziren zubiak harresi bilakatu dira, eta ez dute pertsonen joan etorria ahalbidetzen; gune horietan pertsonak diskriminatu, zapaldu, baztertu eta hil ere egiten dituzte».
|
|
2022
|
|
|
Esate baterako, Teixeira de Pascoaes laguna zuenarekin hitzartu zen behin, eta, Pessoa agertu zen arren, beste janzkera batekin joan zen topaketara, Alvaro de Campo zela esanez. Bere bizitza propioko aktore bat zen,
|
bere
pertsonarena. Horregatik zioen poesia dramazko bizitza bat dela.
|
|
|
Ez dago muga bakarra; ez dago pertsona guztientzat balio duen zenbaki bakarrik. Eta kolesterol maila berak ez dakarkio arrisku
|
bera
pertsona guztiei. Aintzat hartu behar dira pertsona bakoitzaren ezaugarriak eta arrisku faktoreak.
|
|
|
DUPen kasuan, badirudi boto emaileetako batzuk TUV Ahots Tradizional Unionistara joan direla, eta beste batzuk, Aliantza Alderdira. Horrek agerian utzi du unionismoa zatituta dagoela, batez ere brexit aren ostean sorturiko testuinguruaren aurrean izan beharreko erantzunagatik eta beste hainbat gairengatik; besteak beste, abortua eta sexu
|
bereko
pertsonen eskubideak, esaterako. Baina ez hori bakarrik:
|
|
|
DUPen kasuan, badirudi boto emaileetako batzuk TUV Ahots Tradizional Unionistara joan direla, eta beste batzuk, Aliantza Alderdira. Horrek agerian utzi du unionismoa zatituta dagoela, batez ere brexit aren ostean sorturiko testuinguruaren aurrean izan beharreko erantzunagatik eta beste hainbat gairengatik; besteak beste, abortua eta sexu
|
bereko
pertsonen eskubideak, esaterako. Baina ez hori bakarrik:
|
|
|
«Bi horien artean badago tuli tuli» edo «toki hartan badago tuli tuli». Horrek esan nahi zuen toki aske bat zela, edo harremana zegoela sexu
|
bereko
pertsonen artean.
|
|
|
4 Ez zaigu gustatzen Apezpiku Batzarreko ordezkariaren hitz egiteko modua prentsaurrekoetan. Aurreko puntuan bezala, oso ondo iruditzen zaigu guzti guztiek bere iritzi apala ematea abortuari, sexu
|
bereko
pertsonen arteko ezkontzari eta nahi duten guztiari buruz, baita ere kalera ateratzea manifetara; baina ez hitz egitea bataiatu guztien izenean (izendatuak zarete, inork ez zaituzte bozkatu), ezta ere tonu mehatxagarrian: «Ezabatu legea, ez zaigulako gustatzen; aldatu beste hori ez gaudelako ados... edo...».
|
|
|
Herrialde horretako lege sistemak bekatutzat jotzen du homosexualitatea, baita gizonen eta emakumeen arteko sexu harreman hegemonikotik aldentzen den guztia ere, eta gay eta lesbianei heriotza zigorra ere ezar diezaiekete. Gainera, txapelketa jokatzeko urtebete falta zela, antolatzaileek gogorarazi zuten Qatarren ez direla onartzen sexu
|
bereko
pertsonen arteko harremanak. Kritikak jaso zituzten adierazpenek; baina, espero bezala, lehiaketa hasi zen, eta normal segitzen ari dira jarraitzaileak.
|
|
2023
|
|
|
Herritarrei galdetzen zaienean aniztasun hori maila pertsonal, familiar edo intimoan nahiko luketen, erantzuna ez da bera. Galdetu diegu zenbateraino egongo liratekeen eroso beren semeak edo alabak ijito bat izango balu bikotekide, edo sexu
|
bereko
pertsona bat, edo beste arraza batekoa. Eta galdera horien erantzunetan ez dira atera aniztasunaren aldeko hain emaitza onak.
|
|
|
SOS Arrazakeriako Silvana Lucianik eta Zehar Errefuxiatuekin elkarteko Lide Madinabeitiak eman dituzte egitasmoaren gaineko argibideak. Lucianik gogora ekarri du «aurreiritziek eta zurrumurruek» lausotutako begiradarekin ikusten direla usu migratzaileak, haiek ere beren jatorri
|
bereko
pertsonez haragoko giroak ezagutzeko zailtasunak izaten dituztela sarri, eta hor eragin nahi izaten dutela mentoretza programarekin. Etorkinen «sare soziala zabaltzeko» ahalegin bat dela azaldu du Madinabeitiak.
|
|
|
«Oro har, beldur naiz Mirandek ez duela behar bezain xeheki
|
bere
pertsona erakutsi, puntu batzuk direla-eta. Juduak eta beren zaleak, besterik badiote ere, libretasunaren eta berdintasunaren alde ez direla esaten digunean, norbaitek uste izan dezake Mirande badela' gauza' horien alde.
|
|
|
Renzi, zeinak esan duen bere alderdiak, Italia Bizirik ek, neurri sorta hori babestuko lukeela. Italiako lehen ministroa ere saiatu zen konstituzioaren erreforma bat egiten, 2016an, erreferendum bidez, baina galdeketaren arrakasta
|
bere
pertsonari lotuta utzi zuen; ezezkoak irabazi zuen, eta Renzik kargua uztea erabaki zuen. Aurrekari horretaz jakitun dago Meloni, eta, edonola ere, esana du kontsulta batera deituko lukeela parlamentuko bi ganberen babesa jasoko ez balu; kapital politiko handia izango luke jokoan, hortaz, aurrera egingo balu.
|