|
2002
|
|
|
Ordaingabeei buruzko informazio fitxategiaren arduradunak berankortasun datua sartu eta hogeita hamar eguneko epean jakinarazi dio ukituari, zordunak zuzenketa eta ezeztapen eskubideak erabili ahal izan ditzan bere egoeran aldaketaren bat izan badu edo akatsen bat izan badu. Ukituak eskubidea du, halaber,
|
bere
pertsonari buruzko informazioa eskuratzeko, kreditu harremanak dituen edo izan nahi dituen bankuen eta finantza erakundeen bidez, eta fitxategi horietan dagoen informazioa eskuratzeko. Azkenik, datuaz informatzen duen hartzekodunaren beraren bidez eskuratu ahal izango du.
|
|
|
Adituek diotenez, elkarrizketarako une egokiak bezain egoera gutxitan gertatzen dira, handiena etsipenean eta isolamenduan sumatzen zait pixkanaka pixkanaka. Baina zaharrak ere lagun dezake
|
bere inguruko
pertsonekin duen komunikazioa hobetzen eta hori egokia izan dadin. «Gure elkarrizketa eta komunikazioa emantzipazio jarduera bihur daitezen, errespetuzko elkarbizitza eta garapena izan daitezen, beharrezkoa da solaskideek esperientzia pertsonal biziak partekatzea, beren buruari zerbait transmititzeko gai direnak», azaldu du Esmeraldo Cano doktoreak, Geriatrian espezialista.
|
|
|
Helbide elektroniko horietan, «ekaitz detektagailu» bat eskaintzen zion gizarteari, eta, berehala, lehiakideei ere eskaini zitzaien objektua erosiko zuen. Egun horietan, enpresako bazkide batek
|
bere
pertsonarekiko irainak eta mehatxuak zituen beste mezu bat jaso zuen beste helbide elektroniko batetik. Egun batzuk igaro ondoren, enpresak postaren jatorria ikertuko zuen detektibe pribatu bati eskatu zion, eta hark jakin zuen langilearen posta kontutik bidali zituztela, eta, ondoren, kaleratu egin zuten.
|
|
|
Hautsa biltzeko joera duen azalera da, eta edozein substantzia likido, koipe eta abar atxikitzen zaio. Mantentze lanak ondo egiteko, komeni da xurgagailua maiz pasatzea, eta hori moketaren igarotzearen eta euskarriaren araberakoa izango da (ez da gauza
|
bera
pertsona batzuek ordu gutxi ematen dituzten etxeko logela eta hotel bateko atondoa). Baina xurgagailuarekin bakarrik ez da nahikoa.
|
|
2003
|
|
|
Erabaki horren ondorio fiskalak, jakina, ez dira lehen ministro liberala, Guy Verhofstadt, bigarren exekutiboaren programan legeztatze hori sartzera bultzatu duen arrazoia. Aurreko legegintzaldian, liberalek, sozialistek eta ekologistek Herbehereek eutanasia legea eta sexu
|
bereko
pertsonen arteko lehen ezkontzak egin zituzten. Beraz, prostituzioa legeztatzea, batez ere, beste urrats bat da norabide berean.
|
|
|
Horrek esan nahi du, ikuspuntu juridikotik, titulu horiek, idazpen edo oharpen soil baten bidez, titular edo oinordeko berriari esleituko zaizkiola. Balio horien esleipena nahi gabekoa da, jaraunslearen ikuspuntutik,
|
bere
pertsonarentzat gertaera lizun batetik datorrelako, bere senidearen heriotza, alegia. Bada, borondatezkotasun horren aurrean, eta titulartasun aldaketa hutsagatik, entitateek komisio bat kobratzen dute, eta komisio hori ez da soilik ekintzaren balioaren nominalean aplikatzen, baizik eta benetako kotizazio balioan.
|
|
2004
|
|
|
Afektibitatez mintzatuko zaio, ukimena ahantzi gabe:
|
bere
pertsona aintzat hartzen dugula ikasiko du gorputzaren bitartez; bera ez da abstrakzio edo errealitate kontzeptual bat, maite eta laztantzen dugun norbait baizik (ez bakarrik ninia denean).
|
|
|
Bere jokabideari zuzenduriko lausengu eta kritikak egitea inondik ez
|
bere
pertsonari.
|
|
|
Azaroaren 19an eta 20an izan zen Santiagon. “Altuera antzekoa da senideen, komunitate itxietako pertsonen eta arraza
|
bereko
pertsonen artean, faktore genetikoak funtsezkoak baitira” esan zuen Pombo irakasleak topaketa zientifikoan. Genetika molekularrari esker, hazkundearekin lotutako gene asko identifikatu ahal izan dira, eta dagoeneko ezagutzen dira kromosometan dauden hainbat alterazio, hala nola 17, non baitago, hain zuzen ere, hazkunde hormonaren genea; edo 20, non aurkitzen baita hormona horren askatze faktorea kodetzen duen genea.
|
|
2005
|
|
|
Primario edota kultura maila apaleko pertsonen ez da gauza
|
bera
pertsona ikasia, ospetsua edo aberatsa izatea eta kultua izatea egintzak kuttun, estanpa edo keinu estereotipatuek determina ditzakete.
|
|
2006
|
|
|
Ikertzaileak bi pertsona talde antolatu zituen: bata, Meridako Ospitaleko ahozko antikoagulatzaileen bidezko tratamenduan zeuden 120 pazientez osatua (73 gizon eta 47 emakume); bestea, kontrol taldekoa, adin
|
bereko
pertsona osasuntsuez osatua. Lortutako datuak aztertu ondoren, lanaren ondorio nagusia da botika antikoagulatzaileekin tratamendu kronikoa egiten duten pertsonen hezur masa murriztu egin daitekeela eta, beraz, osteoporosia eta hausturak gertatzeko arrisku handiagoa izan daitekeela.
|
|
2007
|
|
|
Aerotaxi batek Europako 2.000 aireportu eta aerodromo baino gehiagotan lurreratu dezake, eta merkataritza konpainiek, berriz, 200 Erabateko diskrezioa ahalbidetzen dute, eta anonimatua bermatuta dago. Erabiltzaile batzuentzat, aerotaxian bidaiatzeak segurtasun plus bat ematen du, ez baitute hegazkin
|
bera
pertsona ezezagunekin. Baina dena ez da abantaila.
|
|
|
Unicefek salatu du haurren arteko ezkontza dela “sexu abusua eta nesken esplotazioa modurik zabalduena”. Ondorio negatiboen artean daude familia eta lagunak banantzea, adin
|
bereko
pertsonekin harremanak izateko eta jarduera komunitarioetan parte hartzeko askatasunik eza eta hezkuntza jasotzeko aukera gutxiago. Gainera, lan behartuak, esklabotza, prostituzioa eta indarkeria matxista ekar ditzake.
|
|
|
Gainera, erroldan izena emanda egoteak aukera ematen die bizilagun guztiei udalerriaren kudeaketan parte hartzeko eta udal zerbitzu guztiak erabiltzeko. Adibidez, aukera ematen du udalerriko ikastetxe eta institutuetan izena emateko, Udal Liburutegiko zerbitzuak edo Kultur Etxeko tailerrak erabiltzeko, Udalaren zerbitzu eta gizarte laguntza jasotzeko, tokiko elkarteei diru-laguntzak eskatzeko, etab. Bizilagun orok du, halaber, erroldan
|
bere
pertsonari buruz dagoen informazioa ezagutzeko eskubidea, baita hura zuzentzeko eskatzeko eskubidea ere, okerra edo okerra denean. Betebehar gisa, udal errolda batean inskribatutako pertsona orok, prestazio ekonomiko eta pertsonalen bidez, udal eskumenak gauzatzen lagundu behar du.
|
|
2008
|
|
|
Izateko modu berezi horrek ondoez larria sortarazten dio eta, gainera, premia edota helburu pertsonal, sozial edo laboralak betetzea eragozten dio eta, jakina, ezinegon hori
|
bere inguruko
pertsonengana ere hedatzen da.
|
|
|
Leongoak
|
bertako
pertsona zaharrei zirkuitu kulturalak eskaintzen dizkie: hitzaldiak, ikasgela didaktikoak, bidaiak, zinema, forum zinema, antzerkia, erakusketak, mendirako txangoak, kontzertuak, eztabaida mahaiak eta entzunaldiak.
|
|
|
Egoera hori, ordea, ez da gaixo helduen artean gertatzen. Hematologoek hartutako gaixotasuntzat hartzen dute purpura tronbozitopeniko idiopatikoa, familia
|
bereko
pertsonetan agertzen delako eta oinarri genetiko bat dagoela iradokitzen duelako. Tratamendu zaila Gaixotasun honen tratamendua ez da erraza.
|
|
|
Defentsa juridikoa: aseguratuaren interesen defentsa bermatzen du, eta horretarako, hala badagokio, kontratuz kanpoko kalteak erreklamatuko lituzke, bai
|
bere
pertsonarengan, bai bere jabetzako kirol ontzian. Bidaiako laguntza:
|
|
2009
|
|
|
Bereizkeria identifikatzea CERMIren gidan, Ana Sastre autoreak azpimarratzen du nork bere burua defendatzea dela, norbanakoen eskubideak eta diskriminazioaren aurka hitz egitea. Hortik aurrera, ezgaitasuna duten pertsonek beren erabakiak hartu ahal izango dituzte, beren bizi baldintzak eta kalitatea zuzendu eta kontrolatu, eta “balio bereko, duintasun eta eskubide
|
bereko
pertsona gisa” sinetsi. Beste pertsona batzuen iritziak errespetatu behar dira, horiekin ados egon ez arren.
|
|
2010
|
|
|
Erregistro Zibil berria banakakoa izanen da, eta fitxa pertsonal bakarra izanen du.
|
Bertan
pertsona bakoitzaren historia zibila agertuko da jaiotzen denetik.
|
|
|
Beharrezkoak ez diren izapide burokratikoak arindu eta ezabatzea du helburu, eta Espainia osorako Erregistro Zibil elektronikoa, “modernoa, azkarra, irisgarria eta bakarra” eratzea, Espainiako Gobernuak azaldu zuenez. Erregistroa banakako erregistro gisa konfiguratuko da, fitxa pertsonal bakarrarekin, eta
|
bertan
pertsona bakoitzaren historia zibila agertuko da sortu zenetik. Lege berria indarrean sartzen denetik aurrera, jaiotza inskripzio bakoitzak Herritartasunaren Kode Pertsonala izango du, sekuentzia alfanumeriko bati dagokiona, eta erabiltzaileak Erregistro Zibilarekin egin behar dituen izapide guztietarako balioko du.
|
|
|
Planteatutako helburuak agerian uzteko, saiakeran parte hartzaileei binaka jolasteko aukera eman zitzaien, eta aldi berean hainbat snack mota eskaini zitzaizkien. Kasu batzuetan, lagun batekin jolasten uzten zen, eta, beste batzuetan, adin
|
bereko
pertsona ezezagun batekin. Bi sexuetako gazteen artean (9 eta 15 urte bitartekoak) egindako saiakerak erakutsi zuen haur guztiek elikagai gehiago jaten zutela lagun batekin zeudenean ezezagun batekin batera baino.
|
|
|
Nola lortu? Tokiko parte hartzearen bidez. Auzoaren aldeko apustua egiten da, unitaterik txikiena eta hurbilena,
|
bertako
pertsonak beste etorkin batzuekin harremanetan jartzeko, elkarrekin gatazkaren bat konpontzeko. Topaguneak funtsezkoak dira estrategia honetan.
|
|
|
Betiere, tratamendu psikologikoak beti eskatzen du pazientearen lankidetza aktiboa. Baina hori zaila da, ez baitira gaixotzat hartzen gezurtiak direlako edo, lortzen dituzten poztasunengatik, ez baitute aldatzeko interesik. Figuerido bat dator mitomano batek tratamendu bat hasteko duen zailtasunarekin.’
|
Bere inguruko
pertsonek ulertarazi behar diote gezurrak ez direla onartzen eta ez dutela ezertara eramaten. Psikoterapia psikoanalitiko batek, kasu batzuetan, introspekzio lan baten bidez, egoera estresagarriei erantzuteko eta erantzuteko beste modu bat bilatzeko aukera ematen du.
|
|
2011
|
|
|
Gelak eta bainugela Establezimenduak eskaintzen dituen gela motak ere kontuan hartu behar dira. Aterpetxe askok logela handiak dituzte, eta
|
bertan
pertsona ugari bizi dira. Litekeena da 16, 20 edo 30 apopilo, elkarren artean ezezagun asko, gela berean ohe ilarak edo literak egotea.
|
|
2012
|
|
|
Hainbat pertsona elkartzen dira, sarritan taberna batean, atzerriko hizkuntza batean hitz egiteko. Ingelesa da hizkuntza nagusia, bai
|
bertako
pertsonak joaten direlako topaketa horietara, gainerako parte hartzaileei hizkuntza horretan arintasuna hobetzen laguntzeko, bai bilera horiek herrialde desberdinetako jendea erakartzen dutelako, ingelesean interes komuna eta jendea ezagutzeko modua aurkitzen dutelako. Elkarrizketa taldeak ezin hobeak dira elkarrizketa maila hobetzeko, ebakera zuzena ikasteko eta hiztegia beste hizkuntza batean gehitzeko.
|
|
|
Dorreen arabera, «ez dakite hezten; izan ere, permisibitate gehiegi dago, eta txakurkumeei, haurrei bezala, mugak eta arauak ezarri behar zaizkie, bestela, zuzentzeko zailak diren arazoak sortuko baitira». 3 Hartutako txakurkumea soziabilizatzea Txakurkumea behar bezala soziabilizatzea funtsezkoa da txakurrak
|
bere inguruko
pertsonekin eta beste pertsona batzuekin eta beste jaiotzekoekin harremanak izateko tresnak eskura ditzan. Hori gerta dadin, komeni da txakurkumea txakurrarekin eta anai arrebekin egotea, gutxienez bi hilabete bete arte.
|
|
2013
|
|
|
Gainera, erantzukizun zibileko aseguru bat eduki behar dute beren jarduera burutzeko, gidatzeko eta zirkulatzeko praktiketan eta azterketak egiten diren bitartean sor daitezkeen kalteak estaltzeko. Horrela, ibilgailu bakoitzak aseguratua izan behar du, gidariagaiaren erantzukizun zibil mugagabea eta
|
bere
pertsonari eragindako kalteak estaltzeko. Erantzukizun zibileko aseguruak lapurretaren, jarduera geldiaraztearen edo defentsa juridikoaren aurkako estaldurak izan behar ditu, besteak beste.
|
|
|
Horregatik, sexu bizitza osoa izateko, ezinbestekoa da sexualitatea norberaren adinari eta bizi inguruabarrei egokitzea. Cristina Martinezek dioenez, «ez da gauza
|
bera
pertsona batek osasun ona izatea, gaixotasun kronikoren bat nozitzen dutenak diabetea, kardiopatiak edo endekapenezko gaixotasunak, besteak beste». Nahikoa informazio izateak eta zure osasun egoeraren mugez jakiteak lagunduko du sexuaz gozatzen modu osasungarriagoan, konfiantza eta lasaitasun gehiagorekin.
|
|
|
7 Kontuan izan adierazpen malsonante edo lagunkoiegiren bat erabili dela Hautaketaprozesuan saihestu beharreko beste alderdi bat da herri hiztegia edo lagunarteko esamoldeak. . Elkarrizketatzailea adin
|
bereko
pertsona edo, are gehiago, hautagaia baino gazteagoa izan arren, ez da laguna. Laneko elkarrizketa batek diskurtso serioa eskatzen du, hizkera egoki eta zuzena erabiliz.
|
|
|
Errefortzu positiboa haurrentzat. Gaizki egiten duenean, ekintza txarragatik leheneratu behar da, baina ez du errieta
|
bere
pertsonari zabaldu behar. Hau da, «egin duzun hori txarra da» esan behar zaio, eta ez «hondamendia».
|
|
|
Proposamenak adin horretatik aurrera ezartzen dira, une egokia baita gaitasun profesionalak edo gaitasun pertsonalak birziklatzeko eta hobetzeko. 50 urtetik gorakoentzako programak adin eta motibazio
|
bereko
pertsona taldeetan antolatzen dira Ingelesa, frantsesa, alemana, italiera eta, baita, txinera mandarina ere ikas daitezke. Interesa duten pertsonek aukera dute agentzia espezializatu bat lekuz aldatzeko eta aztertzeko edo zerbitzuak kontratatzeko.
|
|
|
Xavier Teixidó eta Josep M. Bartzelonako Valle de Hebrón Ospitaleko Erreduren Unitateko petit, erizain asistentzialak eta irakasleak «zaila» da definitzea, faktore askok eragiten baitute, zauriaz gain. Ez da gauza
|
bera
pertsona heldu batek haur edo agure batean duen lesioa. Edo gaixotasun bat izanez gero, adibidez:
|
|
|
Neska mutilak lehen aldiz maitemindu dira lau edo bost urterekin. Jakina, sentimendu horrek ez du zerikusirik sexuarekin, baizik eta beren adin
|
bereko
pertsona bat edo gehiagorekin adierazten da, oso gustura sentitzen direnekin. Artikulu honek deskribatzen du nolakoa den lehen haur maitasuna, eta nola adierazten duten maitemintze hori txikienek eta kanporakoenek.
|
|
2014
|
|
|
Hala ere, pertsona heldu baten garaiera faktore askoren mende dago, noski, generoari buruzko erreferentziak eta gurasoen garaiera baino gehiago. Sexu
|
bereko
pertsonek eta altuera bereko gurasoek neurri desberdinak izan ditzakete. Bestela, anai arreba guztiek berdin neurtuko lukete, eta hori ez da gertatzen.
|
|
2016
|
|
|
Google Fotos oso interesgarria da erabiltzeko erraza delako, baita segurtasun kopiak egiteko ere; izan ere, urrats gutxi batzuetan konfigura daiteke, PCaren eta mugikorraren irudi guztiak automatikoki igo daitezen, mahaigaineko bezeroari eta Google Fotos enpresari esker. Beste ezaugarri baliagarri bat da album
|
bera
pertsona gehiagorekin partekatzeko aukera, eta ezin hobea da familia ospakizun bateko argazki guztiak bertan biltzeko. Irudia:
|
|
2017
|
|
|
Errefortzua. Erretzen duenean, uste du egiten duen bakoitzean ondorio positiboak dituela
|
bere
pertsonarengan, garunaren plazer zentroak estimulatzen baititu. Horregatik guztiagatik, une batean ikasitako jokabide bat, denborarekin, portaera egonkor eta mantenudun bilakatzen da.
|
|
2020
|
|
|
“Beldur hori ez da gauza bera haurrengan eta helduengan. Eta adin
|
bereko
pertsonen artean ere ez da berdina. Beldurra norberak bizi duenaren araberakoa da”, adierazi du Martín de Pozuelok, eta azpimarratu du kontuan hartu behar dela gure inguruko norbait gaixotu den edo hil den, kasu larririk ezagutzen dugun, arrisku populazioaren parte garen edo aste kritikoetan lanera atera diren pertsonekin bizi garen.
|
|
|
Gainera, Google Driverekin konekta daiteke, eta, horri esker, lana hodeian gorde daiteke, nahiz eta erdi parean egon, eta beste ordenagailu batetik jarraitu. Hala ere, batez bestekoaren gainetik WeVideo nabarmentzen duen puntu bat badago, bideoa elkarlanean editatzeko aukera da, hau da, proiektu
|
berean
pertsona batzuekin batera lan eginez eta aldi berean aldatuz. Aitzitik, editore honen doako bertsioak ur marka bat txertatzen du, eta marka hori ezaba daiteke lizentzia eskuratuta.
|
|
2021
|
|
|
Heldu ez aktiboa. Adin, pisu eta altuera
|
bereko
pertsona sedentario batek baino %12 energia gehiago behar du. Heldu aktiboa.
|
|
|
Orain arte, beharrezkoa zen dokumentu hori fisikoki eramatea (edo behar ziren orriak fotokopiatzea), baina digitalizazioarekin askoz errazagoa izango da datu horiek guztiak kontsultatzea. Une horretatik aurrera, banakako erregistro bat egongo da, eta
|
bertan
pertsonaren bizitza zibilari buruzko datu pertsonalak agertuko dira. Erregistro Zibilaren legearen aplikazioa anbizio handikoa da, duela 10 urteko (2011) araudi bat indarrean sartu delako, eta aldaketa horrek familia liburuan dakar, baina baita berritasun hauek ere:
|
|
2022
|
|
|
Elikaduraren eta geneen arteko loturak Gizakiak 40.000 gene baino gehiago ditu, eta gene horiek modu desberdinean kodetzen dira gizabanako bakoitzean, eta bakar bihurtzen dira. 50 ezaugarri genetiko baino gehiago ezagutzen dira, eta, horiei esker, ohitura berberek ez dute eragin
|
bera
pertsona desberdinetan. Horregatik, hauek:
|
|
|
Joan etorri horietako asko ez dira jaiotzen gatazka armatuak, pertsekuzio arrazoiengatik, LGTBIQ+ pertsonen atzetik dabiltzanekin eta/ edo koakzioekin gertatzen den bezala. Herrialde askotan, debekatuta dago LGTBIQ+ pertsona izatea 70 herrialde baino gehiagok sexu
|
bereko
pertsonen arteko harremanak bortizki salatu dituzte, eta batzuetan heriotzarekin zigortzen da. Beste batzuek diskriminatzen duten legeak LGBTIQ+ pertsonei edo agintariek pertsona horien atzetik ibiltzeko erabiltzen dituztenei. Badira prest ez dauden edo babestu ezin dituzten gobernuak talde kriminalek edo udaltzainek zuzendutako indarkeriaren LGBTIQ+ pertsonei.
|
|
|
Arazo horiek guztiek sortzen dituzten zailtasunek (lanak ez egiteak, eskolan gaizki portatzeak edo arreta ez jartzeak, adibidez) irakasleak iruzkinak egin ditzake (“Mesedez, eseri! ” edo “Isildu nahi duzu? ”), eta ikaslearen eta irakaslearen arteko harremana eten egin daiteke. Estatu Batuetako adituek aipatu argitalpenean aitortzen dutenez, horrek ez du esan nahi irakasleak entzun egiten dionik, baina baliteke haurrak bere portaeraren aurrean dituen erreakzioak
|
bere
pertsonarekiko sentimendu hori duela interpretatzea. Sakon hitz egin arazoari buruz Ikasleak irakaslearekin duen arazoa entzun eta bere emozioak baliozkotu ondoren, irtenbide bat bilatu behar da.
|
|
2023
|
|
|
Elikadura osasungarria eta ariketa fisikoa dira gehiegizko pisua eta obesitatea prebenitzeko bi bideak. Hala ere, ohitura horiek ez dute eraginkortasun
|
bera
pertsona guztiek pisua galtzeko orduan. Zientzia medikoak NEAT izeneko aldagaien garrantzia azpimarratzen du, hots, ariketarekin loturarik ez duen jarduera fisikoaren garrantzia.
|