|
2002
|
|
|
–Nirekin gaua pasatuta gero, biharamunean, Emmanuel bere landetxerantz abiatu zunan,
|
bere
komunitatearekiko azken egitekoak egitera. Astebete gabe, hantxe neukanan berriro, ate joka...
|
|
2007
|
|
|
identifikatze eta diferentziatzearen modu eta maila diferentetan: bera
|
bere
komunitateari buruz, bere komunitatea besteei buruz. Gizakia (kontzientzia), esentzialki, hizkuntza da; eta hizkuntzak, esentzialki, komunitatea esan gura du, herria, nazioa410 Hume-k bezala, Herder-ek ez du onartzen, gizarte edo elkartearen oinarria, itun sozial?
|
|
|
identifikatze eta diferentziatzearen modu eta maila diferentetan: bera bere komunitateari buruz,
|
bere
komunitatea besteei buruz. Gizakia (kontzientzia), esentzialki, hizkuntza da; eta hizkuntzak, esentzialki, komunitatea esan gura du, herria, nazioa410 Hume-k bezala, Herder-ek ez du onartzen, gizarte edo elkartearen oinarria, itun sozial?
|
|
2008
|
|
|
Domingotarrak, izan ere, ez zuen arreba hogeita hamar urtetan bisitatu, hartarako aukera bat baino gehiago eduki arren: domingotarra, izan ere,
|
bere
komunitateko aita ekonomoa zena, udazkenero pasatzen zen ingurutik, urtero egin ohi zuèn hirurogeita hamar legoako bidaian, bere komentutik domingotarrek eliz probintziaren hiriburuan zutenera, bertako aita ekonomoarekin bildu eta hari laguntzeko, ordenaren kontu eta balantze orokorrei lotutako zereginetan. Domingotarrak, beraz, noiznahi bisita zezakeen arreba, apaiz zèn heinean eta moja baten ahaide hurbila, erraz zuen fabore bereziren bat lortzea?, urteren batean ez bazen bestean, baina inoiz ez zen balizko fabore hartaz baliatu, bai baitzituen domingotarrak halako atsegin bat eta halako harrotasun bat, arreba ez bisitatzetik zetozkionak, Jainkoaren aurrean merezimenduzko ekintza zelakoan.
|
|
|
Domingotarrak, izan ere, ez zuen arreba hogeita hamar urtetan bisitatu, hartarako aukera bat baino gehiago eduki arren: domingotarra, izan ere,
|
bere
komunitateko aita ekonomoa zena, udazkenero pasatzen zen ingurutik, urtero egin ohi zuèn hirurogeita hamar legoako bidaian, bere komentutik domingotarrek eliz probintziaren hiriburuan zutenera, bertako aita ekonomoarekin bildu eta hari laguntzeko, ordenaren kontu eta balantze orokorrei lotutako zereginetan. Domingotarrak, beraz, noiznahi bisita zezakeen arreba –apaiz zèn heinean eta moja baten ahaide hurbila, erraz zuen fabore bereziren bat lortzea–, urteren batean ez bazen bestean, baina inoiz ez zen balizko fabore hartaz baliatu, bai baitzituen domingotarrak halako atsegin bat eta halako harrotasun bat, arreba ez bisitatzetik zetozkionak, Jainkoaren aurrean merezimenduzko ekintza zelakoan.
|
|
2011
|
|
|
–Bere anaia mendiko txalet baten atarian zegoen zain, ez bakarrik, baizik eta garai hartan, ametsa kokatzen zen 1977ko udan, alegia?
|
bere
komunitatean zeuden bospasei partaidez inguraturik, eta berak harako bidea egin bitartean zakur multzokada ugari batek zaunka egiten zion txaletaren alanbrezko hesiaren bestaldetik. Zakur gehienek, arraza nahastukoak, ez zioten kezkarik sortzen, baina taldeko buru egiten zuten bi dobermanek oso arriskutsuak ziruditen.
|
|
|
–Baina azken hiztunaren hiltzeak ez dakar nahitaez hizkuntzaren desagerpena. Herri bateko azken hiztuna desagertuta ere, hizkuntza galdu berriak
|
bere
komunitatean, haren toponimian eta bizilagunen izenetan, hau da, komunitate horren oroimen kolektiboan bere arrastoa uzten du eta hori hizkuntza berpizteko hazia izan daiteke. Ez dakigu hizkuntza galduaren oroimen kolektiboak nola eragiten duen belaunaldi berrien hizkuntza berreskuratzeko nahian eta ahalmenean, baina zenbait egilek. Miquel Grosek Recuperación del euskera en Navarra liburuan, adibidez?, bi gertakarien arteko erlazio zuzena iradoki du?
|
|
2012
|
|
|
Horrela, Formica erreginaren alabak, Polyergus inurrien esklabo izango dira (bizkarroitza horri esklabotzaren deitura jarri nahi badiogu, behintzat.), Polyergus erregina eta hark errundako arrautzetatik jaioko diren larbak elikatu eta zainduko dituztenak. Laburrago esanda, Polyergus inurriak Formica inurriez baliatzen dira
|
bere
komunitatea aurrera ateratzeko.
|
|
2015
|
|
|
Langileari bere eskuen produktua arrotza bihurtzen zaio, protestatu zuen Marxek.
|
Bere
komunitatetik eten eta urrundu, bere gizartea gabetu, giza naturari arroztu egiten zaio proletarioa. Bere kultura ez da berea.
|
|
|
9 Adibide hauetan etnia edo kultura desberdinak batu nahi direla argudia daiteke, eta desberdina dela kultura bakarreko nazioen kasuan. Hori gutxitan gertatzen da, haatik, eta gertatzekotan ere, hizkuntza edo kultura
|
bereko
komunitateak ez du nazio sentimendurik ziurtatzen, nazioa kontzientzia politikoa hartzen duen etnia gisa definitu dugu eta. Nazio batasuna landu beharreko helburua da, hortaz, ez aurretiaz dagoen ezaugarria.
|
|
2016
|
|
|
Bintak eta haren lagunek edo
|
bertako
komunitateak burututako ekintzetan oinarrituta:
|
|
2017
|
|
|
bidez babesteko gailuak ere. Ez zuen inola ere
|
bere
komunitatean beldurrik sortu nahi, arte horiek erabiliz ateratzen baitzuen bizibidea. Ezaguna zen herrian, edonork jo baitzezakeen harengana senda zezan, etorkizuna iragar ziezaion, galdutako gauzak bilatzen lagun ziezaion edo maitasun edabeak sal ziezazkion.
|
|
|
Spaldingen ustez, gizarte egituran izu kanpaina horien eraginak nolako sakontasuna izan zuen jakiteko, denboran zehar akusazioen izaeran gertatutako aldaketak aztertu behar dira. 1550 inguruan jendeak erlijio tradizionalarekiko bere atxikimendua eta
|
bere
komunitatearena aske aitor zezakeen arren, 1650eko urteetarako akusazioak, sorginkeriari, buruzkoak ziren, ordurako isilpeko jokabidea behar zuen praktika izanik, eta Europan sorginen aurka egindako akusazioen gero eta antzekoagoak ziren.
|
|
|
Pierre Bourdieuren arabera,, hizkuntza batek balio du hiztunek balio dutena?. Hiztunaren balioa ez datza, noski, bere baitan,
|
bere
komunitatearen izaeran baizik. Izan ere, nazio hizkuntza boteretsuko langile xume batek hizkuntza etniko bateko ugazabari bere hizkuntza ezartzeak ez du horixe besterik islatzen.
|
|
|
Hartara,, ethos kultural batetik kontzientzia politikora dagoen bidea garbitu egingo du ideologia nazionalistak?, dio Fabregatek68 Euskaldunon ispiluan begiratuta dakusaguna hagitz mingarria zaigu puntu honetan: izan ere, euskaldun ez gutxi, etnikoki euskalduna izango da, baina aldi berean
|
bere
komunitate etnikoa zapaltzen duen Estatuaren mirabe da? 69 Federiko Krutwigen hitzok gogorregiak izango dira beharbada, baina, edonola ere, bere gogorrean ezin esango dugu egiatik deus ez dutenik. Identitate eta mentalitate etnokulturalaren atarramentua zinez da hitsa herri nazio batentzat; besteak beste, bere buruaz beste egitearen pareko gerta litekeelako.
|
|
|
Esan dugun bezala, euskalduntasun etnikoak hainbestean funtzionatzen zuen eskualde batzuetan, gizartearen oinarrizko ezaugarri sozioekonomikoen, industrializazioaren eta modernizazioaren eragina jasangarria zen bitartean bederen21 Euskalduna bere euskalduntasunaren altzoan eroso eta autoestimu sendoarekin sentitzen zen orduko testuinguru soziolinguistiko hartan. Kontzientzia etnokultural horri zerizkion indarra eta nortasuna aski zituen orduko euskaldunak, euskalduntasun diglosiko hartan
|
bere
komunitatearen oinarri materialak eta kulturalak nahiko sendo finkatuak zeudenez gero.
|
|
|
Kulturaren adierazpen81 erakargarri hori gutxietsi gabe, nazio baten kultura soziologikoa askoz haratago doa, gizartearen antolaketa sozialaren oinarri den heinean. Beste ezertan baino areago kulturaren zentzu eta dimentsio soziologiko horretan ebazten baita nazio baten existentzia; nazio kultura batek
|
bere
komunitatearen balio eta erreferentzia eremua zentzu soziologikoan eratzeko, ehuntzeko eta egituratzeko daukan ahalmenean datza gizarte baten kohesio iturri nagusia. Kultura bizimoduaren arau eta izate baldintza bihurtzen zaigu, era horretan.
|
|
|
Diglosiaren erasanak euskal komunitatearen barne kohesioa eragozten du. Euskalduna gizarte tradizionalaren formazio sozial zokoratu eta erdi isolatuan336 bizi zen artean, eta gizarte nazional espainol eta frantsesaren eragin sozioekonomiko itogarria heldu arte, hainbestean moldatzen zen orduko
|
bere
komunitate diglosikoaren altzoan337 Gerora, modernizazioaren ondoriozko aldaketak gauzatu ahala, euskalduntasun etniko haren autonomia erlatiboa higatuz joan zen, euskararen herria barnetik zartatuz iraungi arte.
|
|
|
Cenciniren hitzaldia da programaren ekitaldi nagusia, eta sexu abusuen gaia da ardatza. Hilabete gutxi dira oraindik Juan Kruz Mendizabal apaizaren sexu abusuen eskandaluen berri zabaldu dela, eta arazoari behar bezala aurre egiten ari direla irudikatu nahi izan du keinu horrekin Donostiako elizbarrutiak
|
bere
komunitatearen aurrean. Horregatik gonbidatu dute Cencini.
|
|
|
Hau da, gure ama zena bezalako euskaldun hutsak, motibazio politiko arrastorik gabe pentsatu eta lexikoan konpontxorik bilatu beharrik sentitzen ez duenak, oso garbi bereizi dituela bi munduak: euskalduna dago,
|
beraren
komunitatekoa, eta erdalduna dago; berarekin euskaraz mintzo dena dago eta arrotza dago, h. d., berak dakien hizkuntza bakarrean hizkuntzazko komunikaziorik harekin posible ez duena. Elebakarrarentzat hizkuntzak garbi eta seguru bereizten ditu komunitateak.
|
|
|
Baina berak gustuko du. Seguruago doa usain horrekin
|
bere
komunitatera eta ez sukaldean egoteagatik itsatsirik gelditzen zaion olio eta tipula nahasketa horrekin. Zahartzaroak usaimena ahuldu dit eta nik jada ez dut nabaritzen, baina gogoan dut hori dela egunerokotasunaren usaina.
|
|
|
Azken hamarkadan, La Fiesta izeneko jatetxe mexikarreko burua izan da, eta hiru seme alaba ditu. Eredu da
|
bere
komunitatean, eta ia denek estimatzen dute han. Betidanik babestu izan ditu tokiko ongintza erakundeak, suhiltzaileak eta poliziak bereziki.
|
|
2018
|
|
|
Langileari bere eskuen produktua arrotza bihurtzen zaio, protestatu zuen Marxek.
|
Bere
komunitatetik eten eta urrundu, bere gizartea gabetu, giza naturari arroztu egiten zaio proletarioa. Bere kultura ez da berea.
|
|
2020
|
|
|
Ekosistemetan egiten ditugun mota guztietako eraldaketa eta presioen ondorioz (fisikoak, kutsadurazkoak, klimarenak, translokazioak...),
|
bertako
komunitateak oreka dinamikozko" egoera erakarleetatik" (atractor state) atera, eta oreka berrien bila bultzatzen dira. Bide horretan, normalean, aurreko baldintzetara egokitutako espezie espezialisten galera gertatzen da —iraungipena—, eta espezie oportunisten —edo horietako batzuen— arrakastarako aukerak zabaltzen dira.
|
|
|
Frankismoaren ilunean, baliabiderik gabe euskararen estandarizazioari ekin genion, inolako babesik gabe Ikastolak eraiki genituen, proiektu komunikatibo propioak jarri genituen martxan, helduen alfabetatzeari heldu genion, kultur berpizkundeari, egituratze administratiboari, nazioartekotzeari... Mugimendu kooperatiboan ere garai
|
berean
komunitatearen beharrak asetzera bideratutako egitura kooperatibistak sustatu izan dira, enpresa eredua eraldatzeaz harago: eskola politeknikoak, kontsumo kooperatibak, kooperatibisten aurrezkiak kooperatiben finantziaziora bideratzeko kutxak, erretiroak, fundazioak, eta abar.
|
|
2021
|
|
|
Bere irakurleek beti aurkitzen dute zerbait Shakespearerengan. Shakespearerengan zegoen zerbait oso bizirik zegoena, oso erabilgarria zena
|
bere
komunitatearentzat...
|
|
|
Mondragon asko nazioartekotu da eta funtzionatu du jakin duelako
|
bere
komunitateak ondo egin dezakeena aprobetxatzen. Hemen egon da jende bat burdina moldatu duena eta harria moldatu duena eta prozesu horiek mila aldiz transformatzen jakin duena.
|
|
2022
|
|
|
Baina kultura nagusiaren maskulinitatearen definizioarekin kritikoa den artean, ez du bere maskulinitate propioa kritikatzen.
|
Bere
komunitate etnikoko emakume gazte batekin ezkontzear dago, eta hura haurtxoekin etxean geratzea espero du, berak jatekoa irabazi artean. Pardelekin zertxobait lagunduko du.
|
|
2023
|
|
|
Gauean, dio Bowleyk, ziurtatu zuen polizia musulmanek alarguna babestu zezatela, ez baitzen hinduez fidatzen, hura drogatu eta hilko zutelakoan. Biharamunean, alargunak Bowleyri aitortu zion
|
bere
komunitatean" denak zituela etsai", eta, orduan, Bowley heroiak aukera izan zuen hura salbatzeko: " Esan nion beraren ahaideek babesten ez bazuten neuri esateko eta neu arduratuko nintzela justizia izan zezan.
|