|
2002
|
|
|
Hizkuntza ez da komunikaziorako tresna hutsa, ezta neutroa ere:
|
bere
hiztun taldearen isla da eta harremanetan eragiten du ere.
|
|
2010
|
|
|
Eta euskalkiaz ari garela, beste alderdi bati erreparatuta, Leitzako euskara bera aldatzen ari dela esan behar. Ezinbestean, hizkuntzak berak
|
bere
hiztun taldearen errealitateari erantzuten diolako. Dudarik ez dena, leitzarren errealitatea, bizimodua, ezaugarriak, harreman sareak, mugikortasuna... aldatu egin dira azken urteotan, eta aldaketa hori hizkerarengan islatzen da.
|
|
2011
|
|
|
Baita horiei guztiei dagozkien adierazbide, zabalero eta estiloei ere. horretan guztian zentratzeak heldutasun teorikoa eta seriotasun exekutiboa adierazten du, ezer erakustekotan. ez, inola ere," goragoko xede asmoei" uko egitea. Ba ote dago asmo gorenagorik, euskara indarberritzeko saio osoaren altzoan, euskaldungoa osatzen duen hiztun elkarteari,
|
bere
hiztun taldeei eta harreman sareei, ahalik eta zabalen eta ahalik eta trinkoen euskaraz egin dezaten laguntzea baino, h) Arnasguneak dira, askogatik, gaur biharretan helburu horri ondoen erantzun diezaioketen ingurumen demoterritorialak. duten osaera demografikoak (euskaltasun dentsitatea eta, bereziki, kontzentrazioa), aurrez aurreko interakzio informalerako eskaintzen duten aukera praktikoak, euskaldun (gainerakoak baino euskaldunago) izatearen kontzientzia kontrastatuak eta euskaraz (hitzez eta, belaunaldi gazteetan, nabarmenki, baita idatziz) ere jarduteko gaitasun handiagoak lehentasunezko ekimen sendoagoetarako kandidato natural bihurtzen ditu hiztun talde eta harreman sare horiek. hori da esan nahi izan dudana:
|
|
2012
|
|
|
ea ahaleginhoriek guztiak nahikoak diren euskara bezalako hizkuntza bat normalizatu ahalizateko. Baina, etorkizuna ez dago airean,
|
bere
hiztun taldearen eta hizkuntzakomunitatearen eskuetan baizik:
|
|
2016
|
|
|
6 mailara iritsi ezina, aldiz, ez. Bizirik atera nahi duen hiztun herriak (edo hainbatetaraino ezin bada,
|
bere baitako
hiztun talde batek) 6 maila lortu behar du gutxienez: 6 maila hori da, beste era batera esanik, bizi iraupeneko frontoiaren" pasa/ ez pasa" lerroa265 Horrek erabakitzen du, hiztun elkarteak belaunez belauneko jarraipena izango duen ala ez.
|
|
|
Garapen horrekin batera F3 eta F4 faktoreetan dago, gure ustez, UNESCOren Language Vitality and Endangerment dokumentuaren ekarpen nagusia. Hiztun elkartearen (edo
|
bere baitako
hiztun taldeen) kontzentrazioari eta jardungune jakinetako mintzaldaketari berariazko azterbidea eskaintzen die dokumentu honek, F3 eta F4 faktoreen bidez. Gure errealitatea gogoan izanik lagungarri dira F3ren gradazio egitura nagusia289 eta F4 faktorearen LM4, LM3 eta LM2 mailak. Jarrera, konpromiso eta jokabide kontua ere argi azaltzen du faktore multzo honek:
|
|
|
Iraupen ahalmen edo jarraipen horretan zer garrantzi dute hiztun elkartearen neurriak, hiztunen kontzentrazioak, beste hiztun elkarteekiko separazio edo isolamendu geoterritorialak eta immigrazioeta emigrazio isuriak? Zer pisu eragin du belaunez belauneko jarraipen edo iraupen indar horretan hiztun elkartearen (edo
|
bere baitako
hiztun talde jakin baten) beregaintasun maila politiko operatiboak (hortik eratorritako ordainsari zigorren sistemaz eta marko jurilinguistikoaz) eta moldaera ekonoteknikoak (industrializazio mailak, kale/ baserri tarteak). Zer eragin du iraupen indar horretan euskara erdaren arteko konpartimentazio soziofuntzionalak (hots, diglosia bai/ ez dikotomiak)?
|
|
|
Mintzajardunaren egoera eta azken urteotako bilakaera. Aurrera begirako erronkak – Mikel Zalbide funtsezkoago da askotan hiztunen kontzentrazio hori, hiztun elkartearen (edo
|
bere baitako
hiztun talde jakinen) neurria baino. Konstruktu horren zenbait eragileren ustez, dena den, bigarren atal nagusian dago bizi indar etnolinguistikoaren giltzarria244:
|
|
2019
|
|
|
22" hizkuntza indarberritzea" z jarduten bada ere maizenik, badakigu besterik esan nahi izaten dela termino horrekin: hizkuntza bera bezainbat, edo gehiago, partez edo osoz hizkuntza horretaz baliatzen den hiztun elkartea (edo
|
bere baitako
hiztun talde edo harreman sare zenbait) indarberritu nahi izaten da.
|