|
2011
|
|
|
eta besteetan ukatuago edo menperatuago, denetan daude estatuaren izena daramana eta ofiziala edo nazionala deitzen denaz gain hainbat hiztun erkidego, indar eta bizitasun ezberdinekin (Barreña et al., 2005). historian zehar gertatu diren hizkuntza ukipen egoerek, askotan, eta banan banaka, hizkuntza askoren desagertzea ekarri dute. galera horiek historian zehar nola bizitu diren jakitea ez da erraza, baina gaur badakigu arriskuan bizi diren hizkuntza erkidego guztiek kezkaz bizi dutela bere hizkuntzaren galera (Martì et al. 2005), eta ahal duten heinean bere hizkuntzaren biziberritzea lehentasunik handienetakoa bihurtzen dela gizatalde horientzat. oso adibide esanguratsua iruditu zaigu, berriki kolonbian ezagutu dugun nanuyo hiztun komunitatea. ...r aitonak diren lau gizon salbatu ziren eta bere hizkuntza, eta bere oroimenak, kantuak eta erritualak gogoratuz nanuyo hizkuntza bere seme alabei irakastea erabaki zuten nahiz eta haien hizkuntza espainolez nahikoa ordezkatua egon. gaur bizibide eta ondasun oso eskasekin jarraitzen duten arren, harro erakusten dute kapaz direla euren artean nanuyo hitz egiteko, eta badirela zenbait gazte eta haur
|
bere
hizkuntza etxean ikasia dutenak eta ondorengoei transmititzeko prest daudenak.1 gaur ukipen egoera bortitzean bizi dira hizkuntza gutxitu gehienak, guztiak ez esatearren. Apur bat urrun begiratzeko ikus dezagun, adibidez, Afrikan zenbat hizkuntza bizi diren kinka larrian, batetik europar hizkuntzen erasopean, eta bestetik beste afrikar hizkuntza indartsuagoen eraginari ezin aurre eginik; wolofera, swahilia, yoruba, hausa eta beste afrikar hizkuntza nahikoa indartsu batzuk, —mundu mailan gutxituak badira ere—, beren lurraldeetan txikiagoen erasotzaile bihurtu dira (uranga et al. 2008). ez da erraza egoera horietan zer egin daitekeen asmatzea. hizkuntza aniztasuna edonork bizi du gaur, bere gizartea elebiduna delako, immigrazioaren ondorioz, edota ingelesaren eraso bereziki nabarmen eta zabalduari esker, adibiderik ezagunenak aipatzearren.
|
|
2012
|
|
|
Ez zuen inor ezagutzen, ez zekien hiri jendetsu hartako hizkuntza, bi egunetarako diru doia zuen. Distantzia oro isiltasunaren iturri baita, emakumeak senideen solasetara itzuli nahi zuen, hitz ohikoetara,
|
bere
hizkuntzaren etxera. Ezin, ordea, eta hor ikusiko dugu egunari egun eta udarari negu, orain diru poxin batzuen eskean, orain kartzelan dirua eskatzeagatik, orain berriro kalean auskalo zer eginez, orain ostera kartzelan edo eroetxean...
|
|
2021
|
|
|
1999ko erroldaren arabera, bielorrusiar etnikoetatik% 85,6ren ama hizkuntza zen bielorrusiera; hogei urte beranduago, berriz,% 61,2rena besterik ez6 Horrez gain, bielorrusiar erroldetan etxean normalean erabiltzen den hizkuntzari buruz galdetzen da, eta bielorrusieraren erabilera oso apala seinalatzen dute azken datuek: bielorrusiarren% 28,5ek (gehienak herri txikietako biztanleak) bakarrik hitz egiten du
|
bere
hizkuntzan etxean. Bielorrusieraz mintzatzeak, batez ere hirietan, askotan pertsonaren jarrera politikoa islatzen du, gaur egungo gobernuarekin desadostasuna, alegia (Giger eta Sloboda, 2008).
|