|
2004
|
|
|
Baina Eztenasek oso gauza gutxi kontatzen die hortzaundiei. Gainera,
|
bere
hizkera hori oso kostata ulertzen dut.
|
|
|
—Alde batera, arrazoin duzu, Soeur Pauline Bernardette. Zinez erraiten dizut, Balantzategiz hurrena komentu hau dela nire bihotzeko etxea —erantzuten diot nik moja ttikiari
|
bere
hizkera deabru horretan saiatuz. Eta baita berak erantzuna estimatu ere.
|
|
2010
|
|
|
Pedro H. Sarrionandiaren ustez, Ait Iznasen eta Kebdanatik Bokoia eta Ait Itefteraino, bakoitzak
|
bere
hizkera eginda ere, ez dute elkarri ulertzeko arazorik. Arrifeko kabilen hizkeren artean badira desberdintasunak, jakina, heziketa literario ezaren edo bestelako zergatiengatik.
|
|
2011
|
|
|
Mogelek" maisu" titulua duena ikasle bihurtzen du, eta, alderantziz, baserritarra" euskara irakasle" izendatzen du. Horrela, bada, Peru Abarkak inolako lotsarik gabe egoki deritzonean, Maisu Juan agerian uzten du
|
beraren
hizkera zuzenduz:
|
|
2013
|
|
|
Lauaxetaren ustezko zailtasunak bide luzea egin du. Baina kendu Lauaxetari orbel sabindarra, ortografikoa zein lexikoa, eta erreparatu gelditzen den
|
bere
hizkera poetikoaren umoari: herri erabileratik hurbilago, nekez.
|
|
2016
|
|
|
Ez zuten ulertzen ingurua guztiz eraldatuko zela handik gutxira. Hainbeste, non hitza
|
bera
hizkeratik desagertu egin baitzen eta progreen jarrera asko eta asko, hasi janzkerarekin eta demokraziarekin jarrai, arrunt bilakatu baitziren, are kritikatzen zituztenentzat. Hitzak, ordea, bizirik jarraitzen zuen 1996an panfleto hura idatzi zuenaren gogoan.
|
|
2017
|
|
|
Urzulei, Ogliastrako herria. Orthule
|
bertako
hizkeran. Hainbat etimologia proposatu zaio:
|
|
|
eta nire ustez interesik haundiena duena: Goizuetan
|
bertako
hizkera salatzen dutela hainbat hitz eta aditzek. Atzeneko hauetako batzuk, nabarienak, beltzez markatu dizkizut, eta baita tarteka ohar xalo batzuk txertatu ere.
|
|
2018
|
|
|
Kontua da b azpieuskalkiaren gainean parentesi artean ohar bat erantsi zuela Añibarro aipatuz, zeina baitzen" le meilleur ecrivain de ce dialecte revolutionnaire qui menace de plus en plus lepauvre marquinais, qui conserve cependant sa superiorite". Eta, dena esateko, Blanca Urgelli irakurritako zentzu bereko ideiak gogorarazi dizkit printzeak Añibarro eta
|
bere
hizkera literario" iraultzaileaz" eginiko aipamenak.
|
|
|
direla apaizaren predikuak latina eta guzti, dela litterature du colportage (-kordel literatura) deritzona, zeinak hedatu baititu adibide baterakoErdi Aroko legenda epiko eta hagiografikoak, direla merkatari, errekardari eta txerpolariak, direla erromes, pelegrin eta eskaleak, direla errekrutatzeak eta zerga biltzaileak, eta abar. Kanpoko eragin arrotz horiek, zenbaitetan ezin urrutikoagoak, hizkuntza eta dialekto asko mintzatuz iritsi dira basetxerik bakartuenetara, eta aldatu egin dute
|
bertako
hizkera zelan edo halan.
|
|
|
Alegia, Duvoisin kapitaina kexu da oso. Lekunberriko erretorearen laudorioak laudorio argitaraturiko lehen atalak direla-eta, Duvoisin kapitainak zehatz erantzuten dio ez duela askatasunik izan, zertarako eta hain zuzen 1828tik aurrera bildu duen artsenal guztiaz baliatzeko; areago, debekatuta Cela m’est interditduela hori, zeren eta
|
bere
hizkera Lapurdiko euskalkira mugatu beharrean baitago, nahiz eta inoiz edo behin debekua transgreditu duen, mehatxu pean egon arren! Ohar gaitezen:
|
|
|
Lehenik eta behin, azpimarratzekoa da konplexua izaten dela hirietako errealitate linguistikoa deskribatzea. Hiriko biztanle guztiek osatutako erkidego handiaren azpian erkidego txikiagoak bide zeuden, eta horietako bakoitzak, ohi bezala, bere harreman sarearen arabera moldatzen zuen
|
bere
hizkera. Ez da ahaztekoa hiriburuan jaiotakoez gain, kanpotik joandako jende asko ere bazegoela, baita hirietako dinamika sozioekonomikoaren ondorioz joan etorrian zebiltzan hainbat pertsona ere.
|
|
|
Halako materialak izan ohi dira gutun pribatuak, egunerokoak edo erdaraz idatzitako testu zaharretan txertatutako euskarazko pasarte laburrak. Azken batean, idazle batek nolabait
|
bere inguruko
hizkera baino" goragokotzat" duen hizkera edo idazkera eredu bat hauta dezake, hizkera herrikoietan erabiltzen diren hainbat aldaera eta ñabardura itxuraldatuta, estandarizazioaren eta sistematizazioaren mesedetan. Hala zioen Salaberrik (2000, 881) Beriainen eta Elizalderen lanak hizpide:
|
|
|
Nolanahi ere den, arestian aipatu bezala, aipu zehatzagorik ere aurkitzen dugu noizean behin. Pedro Madariaga kaligrafo bizkaitarrak, ortografia moldeez ari zela,
|
bere
hizkeran bokal batzuen ahoskera sudurkaria zela azaldu zuen (esaterako, frantsesezko mon [mo] ‘nire’ hitzean dagoen bokalarena bezalakoa), horretarako aurkitu zuen erarik grafikoenean: " La N alguna vez se pronuncia escondida en las narices, como en oracioA, Ardaoa; y para denotar aquella n se debe sobreponer una cifra, desta manera, a modo de nariz a" (Madariaga, 1562, 253).
|
|
2019
|
|
|
Bakaikun euskara bide normaletik ikasteko, euskaraz era normalean bizitzeko eskubidea ostu zitzaion lehenengo belaunaldikoa izaki —belaunaldi horretan gazteenetarikoa, etxean gazteena, gainera—, ez nuen, ez dut,
|
bertako
hizkera bere osoan ikasi.
|
|
|
Euntze> auntze bilakatu da. NTMk ohartarazten duenez, eu> au bilakaera,
|
bertako
hizkerak berezko duen fonetismo bati zor zaio, hala nola euri >auri, euli >auli, eutsi >autsi, neurri >laurri eta beste, sortzen dituenari.
|
|
|
Izena, mugatua, berri samar nonbait;" ahaztearen higaduraren" emaitza izan daiteke erdal ‘raso’, Bakaikuko toponimian, bai eta oro har
|
bertako
hizkeran, zelai eta txelai (zelaitxo) esan izan baita gaur arte.
|
|
|
Oraingoz bakarrik esan: Azparren eta Ozparrun bietara idatzia ageri dela maiz dokumentuetan,
|
bertako
hizkera eta endemas Aresotik barrenako giputxena trukatuz: Esate bateko:
|
|
2021
|
|
|
Ezin da erraz kontatu. ...ia 1980ko hamarkadan, sekulakoa izan baitzen generaturiko kontrobertsia, eta aritu ere ehunka zientzialari aritu baitziren froga berrien xerka hainbat diziplinatan, batez ere geologoak eta paleontologoak hasiera batean, eta laster kimikari nuklearrak, minerologoak, geokimikariak, fisikari atmosferikoak, astronomoak, paleoekologoak, estatistikariak... bakoitza bere alor eta perspektibatik, bakoitza
|
bere
hizkera eta metodologiarekin. Horregatik nekeza suertatzen da ikerketa horren kontakizuna antolatzea eta laburbiltzea.
|
|
2022
|
|
|
Datu bat da Oumaimak kabiliarren jardunean gehiena ulertzen duela adieraztea. Baina Ameqranek diost hor tranpa dagoela, Oumaima eta biek urteak daramatzatela elkarrekin pasiatzen, bakoitza
|
bere
hizkeran, eta hargatik egin duela kabilieraren belarria. Bere tesiei eusten ari da Ameqran.
|
|
2023
|
|
|
erasotzaileek eta militarrek, oro harbazuten eta badute joera bat herri xehea hiltzeko hesiturik eta desarmaturik dagoela. Badirudi jokaera horrek sadismoak eragindako atsegin berezi bat ematen diela borreroei, denbora guztiko eta mundu osoko ordena militarrek berezkoa dutena.58 Ikusi bezala, horiek guztiak justifikatzeko ordena militar guztiek aitzakia bera erabiltzen dute
|
bere
hizkera kriptikoan: " autodefentsarako erantzuna".
|