|
2000
|
|
|
Hezkuntza arloari dagokionez, 1857ko lege honekin has gintezke nazionala den hezkuntza sistemaz hitz egiten; alde horretatik, orduan arteko izaera nazionalarena, gobernu eta administrazio liberala garatzeko nahiari lot zekiokeena besterik izan ez zela esango genuke. Era
|
berean
hezkuntza sistema nazionalaren eraikitze prozesua Estatu Nazioa eraikitzearenean ulertu behar dela esango genuke, azken honen ardatz nagusienetarikoa izan zen heinean. Izan ere, horregatik haurdunaldiaz ari ginen orain bertan, Cossio rekin179 batera, irakaskuntzaren antolaketa berriari hasiera eman baino, lege hau baita 1859ko bere araudia ere, XIX. mendearen lehenengo erdialdean egindakoaren ondorioa izan zela esan daiteke, hezkuntza sistema eraikitzeko ahaleginak eta esperientziak koherentzia eta kohesioa zuen egitura osoan bildu zituelarik180 Izan ere, maila guztietan izugarrizko nahaspila zegoen eta irakaskuntzaren gaiaren inguruko legediak eszenatoki kaotikoaren erdian jarri zuen orduko hezkuntza sistema.
|
|
|
irakasle gehienak, kulturagabeak eta ezjakinak; bakar batzuk?, los más instruidos?? oso gauza gutxi irakasteko gai; hori gutxi ez bazen, dago Estatuak ezin ziola
|
bere
hezkuntza sistemaren eraikitzeari heldu, baldin eta ez bazion irakasleriaren prestakuntzaren arazoari lehentasunik ematen, horixe baitzen funtsezko baldintza oinarrizko irakaskuntza herri osoari zabaldu ahal izateko gero. Irtenbidea. Escuelas Normales?
|
|
2002
|
|
|
Edozein herrik du
|
bere
hezkuntza sistema propioa sortzeko, eratzeko eta kudeatzeko eskubidea. Ez dakigu hori espresuki inongo nazioarteko aldarrikapenetanhorrela adierazita dagoen, baina, ez balego ere, gauza nabaria da, une batetikaurrera bere herri izatearekin bizitzea erabakitzen duen herri orok eskubide horiizan behar duela.
|
|
|
Euskal Herriari eskubide horiukatzen dion planteamendu oro gaitzesten dugu, eta herri gisa ditugun eskubideenaurkako eraso modura salatzen dugu. Argi diogu, beraz, espainiar eta frantziaradministrazioetatik eta legeetatik egiten diguten ukapena gure eskubideen aurkakoa dela, eta Euskal Herriak
|
bere
hezkuntza sistema propioa izan dezan jartzendiren oztopo legalak, beti ere espainiar eta frantziar legeen bidez egiten direnukapenak, desagertzea dela eskubide hori errespetatzeko bide bakarra.
|
|
|
Iztuetak, ildo beretik, ondoko baieztapen hau egin du: «Euskal irakaskuntzak duen arazoriklarriena da, eta orain arte planteatu izan ez dena, ez duela inoiz osatu
|
bere
hezkuntza sistema propioa, hots, nazio gisa formalki eta morfologikoki egituratua»10.Horregatik, gaurdanik hasi behar dugu ikuspegi nazionalaz eraikitzen etorkizunekoeuskal sistema unibertsitarioa. Horretarako, funtsezkoa da lehenengo urratsaEuskal Herri osorako barruti nazional bat eratzea.
|