|
2005
|
|
|
Nola esan zion ez zuela berarekin jarraitu nahi? Agian ez zion zehazki hori esan nahi izan Damianek, baina
|
berak
halaxe ulertu zion: alde egiteko bere ondotik.
|
|
2006
|
|
|
Ez zen, ez, geldirik egoteko jaioa. Alargundu zenetik, eta baziren hamar bat urte aitona hil zela, ez zuen,
|
berak
halaxe zioen behintzat, aspertzeko astirik izaten.
|
|
2007
|
|
|
1998an sortu zen Academia Valenciana de la Llengua (AVL) eta 2003an hizkuntzaren izenak «inolako eztabaida kultural, sozial edo politikorik» ez lukeela sortu behar adierazi zuen erakundeak. Baina akademiak
|
berak
halaxe definitzen du hizkuntza: «Valentziera, Valentziako Erkidegoko hizkuntz historiko eta propioa da.
|
|
|
|
Berak
halaxe ohartua, ik. Herder, J. G., op., 75 Orobat: «Los griegos expresaban con una misma palabra la razón y el lenguaje:
|
|
|
Jubeniletan, ordea, ez zuten deus egiterik izan Aurrerakoek. Markagailuak
|
berak
halaxe adierazi zuen: 22 galdu zuten Leitzako Oihan Alduntzin eta Aitor Goikoetxeak Alberdi eta Perosanz bikote bizkaitarraren aurka.
|
|
|
Ostera, Orsonek ez zeukan zalantzarik batere. Bazekien emakume harentzat adinako gizona zela, eta egiazki hala ez izanda ere,
|
berak
halaxe sinestea nahikoa zela. Eta nik uste nuen orduan, eta pentsatzen dut gaur bertan ere, horrexegatik bakarrik onartzen eta maite zuela Ojak Orson.
|
|
2008
|
|
|
sua gero eta suagoa zen haren begietan bederen; zer besterik espero zitekeen, bada, markesa anderearengandik, zerutik mana hura erori bazitzaion, fede sutsu berri hura, alegia?, fede zaharraren eta betiko fedearen oinarriak zituena, bai, baina neurririk gabeko neurrian hazi zitzaiona? Ez baitzegoen poxpolo baten gar txikia munduaren sutearekin konparatzerik, eta
|
bera
halaxe sentitu baitzen, edo hala sentitu behar baitzuen une hartan, zeru lurrak hartzen zituèn Ama Birjinaren bihotzean sartuta, suzko su eta sumendi, leherketa handiaren zain, sentimendurik ilunenen harkaitz trinko bezain astuna, hantusteaz eta itxurakeriaz egina, bekaitzez eta zeloez, hauts bihur zedin behingoz:
|
|
|
Baina Nazariok ere bazituen bere arrazoiak festara joateko: alde batetik, ongileari bere esker ona azaltzeko modu bat zen; bestetik, negozioak egiteko aukera paregabea, markes jaunak
|
berak
halaxe adierazia zion behintzat karta batean:
|
|
|
Berari ere kontatu egin zioten gertatutakoa, etxean seguruena. Eta
|
berak
halaxe helarazi zidan neuri ere, berak gertutik bizi izan balu bezala.
|
|
|
Bernardo
|
bera
halaxe hasi zen. Gustatzen zitzaiolako.
|
|
|
Euskalduna eta abertzalea zen.
|
Bera
halaxe sentitzen zen eta guri hala adierazten zigun. Baina hori guztia ez zuen aski izan antza denez Euskal Herrian aske bizitzeko.
|
|
|
Baina Nazariok ere bazituen bere arrazoiak festara joateko: alde batetik, ongileari bere esker ona azaltzeko modu bat zen; bestetik, negozioak egiteko aukera paregabea, markes jaunak
|
berak
halaxe adierazia zion behintzat karta batean:
|
|
|
Markesa anderea, beraz, biziaren zama alde batera utzi eta martiri izateko prest zegoen istant hartan, beharbada... sua gero eta suagoa zen haren begietan bederen; zer besterik espero zitekeen, bada, markesa anderearengandik, zerutik mana hura erori bazitzaion –fede sutsu berri hura, alegia–, fede zaharraren eta betiko fedearen oinarriak zituena, bai, baina neurririk gabeko neurrian hazi zitzaiona? Ez baitzegoen poxpolo baten gar txikia munduaren sutearekin konparatzerik, eta
|
bera
halaxe sentitu baitzen, edo hala sentitu behar baitzuen une hartan, zeru lurrak hartzen zituèn Ama Birjinaren bihotzean sartuta, suzko su eta sumendi, leherketa handiaren zain, sentimendurik ilunenen harkaitz trinko bezain astuna –hantusteaz eta itxurakeriaz egina, bekaitzez eta zeloez– hauts bihur zedin behingoz: zeruko amaren maitasunak itxuraldatutako hauts ezerezkoa airearen magalean dantzan; suzko fede hura, bai, ametsik ezinezkoena ere betetzeko bidean jar zezakeena:
|
|
2009
|
|
|
Zentzuzko zentzuak, ordea, ezetz esaten zion, inoren bizitzan muturra sartzea bizikidetasunaren oinarrizko arauen aurkakoa zela, eta oso edukazio txarrekoa, beraz; zentzu zentzugabeak, berriz, baietz esaten zion, arima bat infernuko garretatik salbatzeagatik zentzu guztiak galtzea merezi zuela: barne borroka hartan sartua zegoen, beraz, Maria Bibiana. Maria Bibianak
|
berak
halaxe aitortuko zion izeba Ernestinari berandu gabe?, esan ez esan, esan ez esan, motorraren hotsek are estuagotzen zituzten Maria Bibianaren pentsamendu estuak, itolarrian uzterainoko aldartean?, pilotuak kabinarako bidea hartu, kaskoa jantzi, barruan sartu eta motorra abian jarri zuenean; jarraian, baina, pilotuari esan beharrekoa ez esan izanaz damu, bere burua erruduntzat hartuta, barrutik h... lekua galdu dut, burua galdu dut, baina Zu ez zaitut galdu nahi eta erruki zaitez nitaz, erruki zaitez pilotuaz?; gero, begiak ireki, hegazkina hegan ikusi, eta galdutako konfiantza apurka apurka berreskuratu zuen, harik eta, pilotua lurreratu zenean, halako arintze bat nabaritu zuen arte, ez arintze erabatekoa baina, artean ere gaizki eginaren kontzientziak eztenkatzen baitzuen, antza, orain zizt eta geroago sast; Maria Bibiana ez zegoen, baina, hegaldia hasi aurreko egoera berean, zuloan erortzeko zorian egon ondoren indarberritua sentitzen baitzen, maila batean bai bederen; are gehiago:
|
|
|
Foroa «topagune irekia» da, «askotarikoa, dibertsifikatua, ez konbentzionala eta gobernuz kanpokoa», bere burua aurkeztean esaten duenez. FSMk
|
berak
halaxe definitzen dupolitikoki bere zeregina: «Gizarte zibilaren entitate eta mugimenduengunea, neoliberalismoaren eta kapitalak eta edozein inperialismo motakmundua menderatzearen aurkakoa».
|
|
|
Zentzuzko zentzuak, ordea, ezetz esaten zion, inoren bizitzan muturra sartzea bizikidetasunaren oinarrizko arauen aurkakoa zela, eta oso edukazio txarrekoa, beraz; zentzu zentzugabeak, berriz, baietz esaten zion, arima bat infernuko garretatik salbatzeagatik zentzu guztiak galtzea merezi zuela: barne borroka hartan sartua zegoen, beraz, Maria Bibiana –Maria Bibianak
|
berak
halaxe aitortuko zion izeba Ernestinari berandu gabe–, esan ez esan, esan ez esan –motorraren hotsek are estuagotzen zituzten Maria Bibianaren pentsamendu estuak, itolarrian uzterainoko aldartean–, pilotuak kabinarako bidea hartu, kaskoa jantzi, barruan sartu eta motorra abian jarri zuenean; jarraian, baina, pilotuari esan beharrekoa ez esan izanaz damu, bere burua erruduntzat hart... lekua galdu dut, burua galdu dut, baina Zu ez zaitut galdu nahi eta erruki zaitez nitaz, erruki zaitez pilotuaz...; gero, begiak ireki, hegazkina hegan ikusi, eta galdutako konfiantza apurka apurka berreskuratu zuen, harik eta, pilotua lurreratu zenean, halako arintze bat nabaritu zuen arte, ez arintze erabatekoa baina, artean ere gaizki eginaren kontzientziak eztenkatzen baitzuen, antza, orain zizt eta geroago sast; Maria Bibiana ez zegoen, baina, hegaldia hasi aurreko egoera berean, zuloan erortzeko zorian egon ondoren indarberritua sentitzen baitzen, maila batean bai bederen; are gehiago:
|
|
2010
|
|
|
Baina Oranek bi presondegi bazituen gutxienez, handia eta ttikia, delituen arabera erabiltzen omen zirenak. Nabaz zubietarrak
|
berak
halaxe baitio: a uno de los Presidios de Oran omen doala desterratua.
|
|
2011
|
|
|
Ahulduta zegoen oso, eta astebetean izandako beheraldi gaitza nabarmen zuen bere aurpegi zimel hezur huts bilakatuan. Ohe alboko mahaitik albuma hartu, beste paper eta kazeta batzuen artean ezkutatua nuen,
|
berak
halaxe eskatuta, eta inguratu egin nion.
|
|
|
hura baino lurrarekin bat eginagorik nekez?! Eta ez bereak herriko lurrik onenak zituelako, ezta txarrenak ere, haatik?, baina
|
berak
halaxe sentitzen zuelako, eta halaxe sentitzen zelako, lurrarekin lur.
|
|
|
Larkeria izango da agian; baina,
|
berak
halaxe uste du. Mira horrek bultzatuta hartu ditu Jose Santosek azken urte honetan hartu dituen erabakiak eta, batez ere, garrantzitsuena:
|
|
2012
|
|
|
Akabuko urteetan Mungia asko aldatu da eta aurrerantzean
|
bere
halantxe izango da seguruenik; baina etorkizunari ez deutsagu ezerezetik oratuko, ezpada ze, garanetik eta izan garanetik. Geroari begira baina gure sustraiei eta izakereari eutsita.
|
|
|
Esate baterako, Aitor Mendiluze eta Iker Zubeldia, punta puntako bi bertsolari on, eramaten badituzte herri batera, Mendiluzeri ondo egindako bertso txukuna entzun nahi diote, batez ere; baina Zubeldia hasten denean, besterik ere bai, baina bereziki ezusteko biziren bat nahi dute, horixe eskatzen zaio hari. Bertsolari bakoitzak bere bertsokera egiten du
|
berari
halaxe gustatzen zaiolako eta hor erosoen ibiltzen delako, eta hor lantzen du bere burua. Baina beti eskatzen zaion horretatik atseden hartzeko edo, kasurik gehienetan behintzat, bereizi beharra dago bertsolariaren eta pertsonaren artean.
|
|
2013
|
|
|
bere bat bateko konbertsioa, bestela esanda, Pedro istriputik bizirik atera zuèn ustezko miraria bitarteko, bizibako fede batetik fede bizi batera eroan zuena. Paularen erabakian, beraz, bazegoen zerbait benetakoa?
|
berak
halaxe aitortzen zuen behintzat?, baina beste indar batzuk ere sentitu behar zituen ezinbestean: zerbaitetan sinesteko behar gorria, berbarako, eta bizitzaren indarra, azken batean, eta bizi senarena??, baita bere berekoikeria ere:
|
|
2014
|
|
|
Arrats hartan bertan banatu bide zituzten orriok erdi ezkutuan kale agerraldian.
|
Bere
halaxe ikasi genuen etxeko umeok himnoaren euskarazko aldae ra, automobilez txangoan gindoazela ozen eta pozik kantatzen baikenuen, beste edozein haur kantaren emozio berarekin, poli tikak hain markatu zuen gure haurtasuneko giro solido hartan. Eta gauza solidoez ari naizela, W.
|
|
2015
|
|
|
6 Emakumea horretaz konturatu zen, eta bere senarrari ezer esan gabe, honi mesedez handik atera zezala eskatu zion;
|
berak
halaxe egin zuen eta Salamancara eraman. Han poz pozik bizi ziren eta munduko ondasun ugari zituzten, bere karguagatik guztiak haiei poz eta atsegin ematen saiatzen zirelako.
|
|
|
Hari beretik, frantsesaren hedatzea erdi mailako jendaldeetan, are hobeki erakusten du Martin Harriet notarioaren gramatikak (1741). Gramatika horren helburua, tituluak
|
berak
halaxe adierazia Gramatica escuaraz eta francesez, composatua Frantsez hitzcunça ikhasi nahi dutenen faboretan, frantsesa irakastea zen. Beñat Oihartzabalen iritziz, guztiz argigarria da ikustea Harrietek zelan azaldu zuen zertan beharrezkoa zuten euskaldunek frantsesaren jakitea:
|
|
|
Laguntza pozoitsua da gero —benetan beharrezkoa den kasuak salbu—, psiko sozialki gai diren gizabanakoak desozializatzen dituelako, azken batean. Gizabanako hipermodernoari, desertuari kostata aurre egin behar dion horri, ezinezkoa edo eskuraezina den helburua ezartzen zaio
|
berak
halaxe desiratu izan balu bezala, jakinik sekulan ez duela lortuko. Lortzen ez duenean, eskuraezina dela ikusten duenean, neurriren batean gaixotu egiten da.
|
|
2016
|
|
|
Holako kontsonanteak galtzea (b, d, g, bokal artean) arrunta da euskal hizkera anitzetan. Ez dakigu hemen metrika hobeki egokitzeko egiten duen, edo
|
berak
halaxe ikasi zuelako. Segur aski, bigarrena.
|
|
2017
|
|
|
Zeren, antza denez, urkatze momentuan izaten den zakil tentealdia oso bizkorra da. Aitonak
|
berak
halaxe ikusi zuen Antonio Flores Heredia ijito lapurra bere gaztaroan urkatu zutenean. Eta kontua amaitutakan, beti ematen zidan aholku berbera:
|
|
|
Errotaren hegala jira biratzen den era
|
berean
halaxe kiribiltzen da bizitzaren txirrindularen gurpila gugandik ihesi doanean
|
|
2018
|
|
|
Horrela, Baionan erreginarekin urte batzuk egin zituen. Bizialdi haren ostean Loiolara bizitzera joan zen,
|
berak
halaxe eskatuta.Loiolan, helburu zientifikotik baino gehiago politikotik zuen bere estrategiaren hurrengo pausoari ekin zion: Diccionario Trilingüe del Castellano, Bascuence y Latin idatzi zuen, bi aletan, 1745ean.
|
|
|
Etxepareren idazle lanerako oso irismen handiko baliabidea izan da hibridismo dialektala fusio dialektala deitu, gurago baduzu, luma zorroztu eta edertu baitio:
|
berak
halaxe idatzi zuenluma zeukan aitzurtzat, eta goldetzat mihia, besoen orde ari zaizkiolarik lanean buru muinak.
|
|
|
Eta poeta ez dago irakasteko. Poeta
|
bera
halaxe agertzen bada ere (eta sarri egingo du, hain zuzen bere partzialtasunak, alderdikeriak eraginda), ez dago hala hartzerik. Poeta bat profeta bat da.
|
|
2019
|
|
|
Kode hauek dira, beraz, euskaraz ari diren gazte askoren kode kolokial arruntak. Gogoan dut, duela hamar bat urte, alaba
|
berak
halaxe esan zidala Donostiako bere lagun bati buruz, SMSez bidaltzen zizkion mezuen inguruan: –Aita, nire lagun honek oso arraro idazten du.
|
|
|
GarcÃa MÃ ¡ rquezen La hojarasca itzultzen aritu nintzen uda batez, ariketa gisa baino ez. Halaxe ibili nintzen Martin Ugalderen Las brujas de Sorjin euskaratu nahian ere,
|
berak
halaxe eskatuta, baina laster etsi nuen (nola euskaratu izenburua?). Cesare Paveseren La bella estaterekin ere aritu nintzen.
|
|
|
Aita,
|
berak
halaxe aitortu zidan, erabat aldatu zen jarreraz behin Franco hil zenean eta demokrazia Espainiara iritsi orduko. Harrezkero, militantismoa alde batera utzita, arbuiatu egin zuen etakideek hartutako jarrera.
|
|
2020
|
|
|
Salvador Espriu: XX. mendeko idazlea, Katalunian eta Sepharaden
|
berak
halaxe deitzen zion Espainiari, juduek emandako izenez," Sepharad" entzute handia izandakoa. Raimon, Marina Rossell edo Ovidi Montllor abeslariek haren poemak musikatu eta grabatu zituzten; haren liburu bat, La pell de
|
|
|
“Haur bat eta kitto”, gure amaren hitzak.
|
Berak
halaxe izan ninduen, bakarra. Neu bigarren aldiz haurdun gelditu nintzenean komunera joan eta ponpatik tira egiten nuen ez nintzan gonbitoka aditu, ez zedin ohartu ostera umedun nengoela.
|
|
2021
|
|
|
Hesiko atetik atzera begiratu zuenean, Junius hantxe zegoen zutik, piztia txiki marrularia besoetan. Non utzirik ez zuen ikusten,
|
beraz
halaxe eduki zuen puska batean.
|
|
|
–Tasio baldin bada eragilea... , eten zidan Estibalitzek?, hilketak haren jarraitzaileren batek berrartu baldin baditu, baliteke Tasiok
|
berak
halaxe antolatu izana, gertakarien egile materialari zepoa jartzeko eta guk atxilotzeko.
|
|
2023
|
|
|
–Ala Basajaunekin makil dantza dantzatzera! –jarraitu zuen Itsaso dantza zaleak– Osaba Harkaitzek beti esaten du
|
berak
halaxe egingo lukeela!
|