|
2005
|
|
|
Nola esan zion ez zuela berarekin jarraitu nahi? Agian ez zion zehazki hori esan nahi izan Damianek, baina
|
berak
halaxe ulertu zion: alde egiteko bere ondotik.
|
|
2006
|
|
|
Ez zen, ez, geldirik egoteko jaioa. Alargundu zenetik, eta baziren hamar bat urte aitona hil zela, ez zuen,
|
berak
halaxe zioen behintzat, aspertzeko astirik izaten.
|
|
2007
|
|
|
1998an sortu zen Academia Valenciana de la Llengua (AVL) eta 2003an hizkuntzaren izenak «inolako eztabaida kultural, sozial edo politikorik» ez lukeela sortu behar adierazi zuen erakundeak. Baina akademiak
|
berak
halaxe definitzen du hizkuntza: «Valentziera, Valentziako Erkidegoko hizkuntz historiko eta propioa da.
|
|
|
Jubeniletan, ordea, ez zuten deus egiterik izan Aurrerakoek. Markagailuak
|
berak
halaxe adierazi zuen: 22 galdu zuten Leitzako Oihan Alduntzin eta Aitor Goikoetxeak Alberdi eta Perosanz bikote bizkaitarraren aurka.
|
|
|
Ostera, Orsonek ez zeukan zalantzarik batere. Bazekien emakume harentzat adinako gizona zela, eta egiazki hala ez izanda ere,
|
berak
halaxe sinestea nahikoa zela. Eta nik uste nuen orduan, eta pentsatzen dut gaur bertan ere, horrexegatik bakarrik onartzen eta maite zuela Ojak Orson.
|
|
2008
|
|
|
Baina Nazariok ere bazituen bere arrazoiak festara joateko: alde batetik, ongileari bere esker ona azaltzeko modu bat zen; bestetik, negozioak egiteko aukera paregabea, markes jaunak
|
berak
halaxe adierazia zion behintzat karta batean:
|
|
|
Berari ere kontatu egin zioten gertatutakoa, etxean seguruena. Eta
|
berak
halaxe helarazi zidan neuri ere, berak gertutik bizi izan balu bezala.
|
|
|
...oriko bateko berriak Euskal Herri eta mundu osorako prentsaz eta internetez euskalki hutsez eskaintzea, herrialde horretako zona erdaldunetan eredu batua ikasteko hainbeste ahalegin egin duten euskaldun berriei beren herriko albisteak, iseka nabariaz, dialektoz emanez; Euskaltzain batek euskara batuan esandako hitzak, edonork ulertzeko modukoak, ondoren Euskaldunon Egunkarian dialektoz eskaintzea,
|
berak
halaxe esanak balitu bezala; autobus publiko batzuetan irteera> barik, urteera> idaztea; euskalkiak hizkuntzatzat harturik, horiek normaltzeko arauak web orrian eskaintzea; unibertsitatera selektibitatea egitera dato zen ikasle batzuek, Eubako ikastetxe famatu batekoek, adibidez, euskara batua ez dakitelako aitzakiaz azterketak euskalkiz egitea, aspaldiko urteotan gertatzen ari dene... Biblia osoa euskaraz daukagunean, oraindik mezako liturgia, aita gurea barne, lurraldez lurradeko euskalkietan izatea, maiz hiztunen egiazko euskararekin bat etorri ez arren (Eibar, Oñati, Oiartzun, Hondarribia, Irun...).
|
|
|
Baina Nazariok ere bazituen bere arrazoiak festara joateko: alde batetik, ongileari bere esker ona azaltzeko modu bat zen; bestetik, negozioak egiteko aukera paregabea, markes jaunak
|
berak
halaxe adierazia zion behintzat karta batean:
|
|
2009
|
|
|
Gabino etxean gera zitekeen, baina kanpora irten zen, barruak agindutako erabakian, Gabinok
|
berak
halaxe aitortuko zuen handik urte batzuetara Zapiain doktoreari idatzitako eguneroko itxurakoan 8:
|
|
|
Zentzuzko zentzuak, ordea, ezetz esaten zion, inoren bizitzan muturra sartzea bizikidetasunaren oinarrizko arauen aurkakoa zela, eta oso edukazio txarrekoa, beraz; zentzu zentzugabeak, berriz, baietz esaten zion, arima bat infernuko garretatik salbatzeagatik zentzu guztiak galtzea merezi zuela: barne borroka hartan sartua zegoen, beraz, Maria Bibiana. Maria Bibianak
|
berak
halaxe aitortuko zion izeba Ernestinari berandu gabe?, esan ez esan, esan ez esan, motorraren hotsek are estuagotzen zituzten Maria Bibianaren pentsamendu estuak, itolarrian uzterainoko aldartean?, pilotuak kabinarako bidea hartu, kaskoa jantzi, barruan sartu eta motorra abian jarri zuenean; jarraian, baina, pilotuari esan beharrekoa ez esan izanaz damu, bere burua erruduntzat hartuta, barrutik h... lekua galdu dut, burua galdu dut, baina Zu ez zaitut galdu nahi eta erruki zaitez nitaz, erruki zaitez pilotuaz?; gero, begiak ireki, hegazkina hegan ikusi, eta galdutako konfiantza apurka apurka berreskuratu zuen, harik eta, pilotua lurreratu zenean, halako arintze bat nabaritu zuen arte, ez arintze erabatekoa baina, artean ere gaizki eginaren kontzientziak eztenkatzen baitzuen, antza, orain zizt eta geroago sast; Maria Bibiana ez zegoen, baina, hegaldia hasi aurreko egoera berean, zuloan erortzeko zorian egon ondoren indarberritua sentitzen baitzen, maila batean bai bederen; are gehiago:
|
|
|
Foroa «topagune irekia» da, «askotarikoa, dibertsifikatua, ez konbentzionala eta gobernuz kanpokoa», bere burua aurkeztean esaten duenez. FSMk
|
berak
halaxe definitzen dupolitikoki bere zeregina: «Gizarte zibilaren entitate eta mugimenduengunea, neoliberalismoaren eta kapitalak eta edozein inperialismo motakmundua menderatzearen aurkakoa».
|
|
|
Gabino etxean gera zitekeen, baina kanpora irten zen, barruak agindutako erabakian, Gabinok
|
berak
halaxe aitortuko zuen handik urte batzuetara Zapiain doktoreari idatzitako eguneroko itxurakoan8:
|
|
|
Zentzuzko zentzuak, ordea, ezetz esaten zion, inoren bizitzan muturra sartzea bizikidetasunaren oinarrizko arauen aurkakoa zela, eta oso edukazio txarrekoa, beraz; zentzu zentzugabeak, berriz, baietz esaten zion, arima bat infernuko garretatik salbatzeagatik zentzu guztiak galtzea merezi zuela: barne borroka hartan sartua zegoen, beraz, Maria Bibiana –Maria Bibianak
|
berak
halaxe aitortuko zion izeba Ernestinari berandu gabe–, esan ez esan, esan ez esan –motorraren hotsek are estuagotzen zituzten Maria Bibianaren pentsamendu estuak, itolarrian uzterainoko aldartean–, pilotuak kabinarako bidea hartu, kaskoa jantzi, barruan sartu eta motorra abian jarri zuenean; jarraian, baina, pilotuari esan beharrekoa ez esan izanaz damu, bere burua erruduntzat hart... lekua galdu dut, burua galdu dut, baina Zu ez zaitut galdu nahi eta erruki zaitez nitaz, erruki zaitez pilotuaz...; gero, begiak ireki, hegazkina hegan ikusi, eta galdutako konfiantza apurka apurka berreskuratu zuen, harik eta, pilotua lurreratu zenean, halako arintze bat nabaritu zuen arte, ez arintze erabatekoa baina, artean ere gaizki eginaren kontzientziak eztenkatzen baitzuen, antza, orain zizt eta geroago sast; Maria Bibiana ez zegoen, baina, hegaldia hasi aurreko egoera berean, zuloan erortzeko zorian egon ondoren indarberritua sentitzen baitzen, maila batean bai bederen; are gehiago:
|
|
2010
|
|
|
Baina Oranek bi presondegi bazituen gutxienez, handia eta ttikia, delituen arabera erabiltzen omen zirenak. Nabaz zubietarrak
|
berak
halaxe baitio: a uno de los Presidios de Oran omen doala desterratua.
|
|
2011
|
|
|
Ahulduta zegoen oso, eta astebetean izandako beheraldi gaitza nabarmen zuen bere aurpegi zimel hezur huts bilakatuan. Ohe alboko mahaitik albuma hartu, beste paper eta kazeta batzuen artean ezkutatua nuen,
|
berak
halaxe eskatuta, eta inguratu egin nion.
|
|
|
hura baino lurrarekin bat eginagorik nekez?! Eta ez bereak herriko lurrik onenak zituelako, ezta txarrenak ere, haatik?, baina
|
berak
halaxe sentitzen zuelako, eta halaxe sentitzen zelako, lurrarekin lur.
|
|
|
Larkeria izango da agian; baina,
|
berak
halaxe uste du. Mira horrek bultzatuta hartu ditu Jose Santosek azken urte honetan hartu dituen erabakiak eta, batez ere, garrantzitsuena:
|
|
2013
|
|
|
bere bat bateko konbertsioa, bestela esanda, Pedro istriputik bizirik atera zuèn ustezko miraria bitarteko, bizibako fede batetik fede bizi batera eroan zuena. Paularen erabakian, beraz, bazegoen zerbait benetakoa?
|
berak
halaxe aitortzen zuen behintzat?, baina beste indar batzuk ere sentitu behar zituen ezinbestean: zerbaitetan sinesteko behar gorria, berbarako, eta bizitzaren indarra, azken batean, eta bizi senarena??, baita bere berekoikeria ere:
|
|
2015
|
|
|
Sarrionandiak
|
berak
halaxe kontatu zuen bisita:
|
|
|
Izan ere, Iruñeko Adierazpenaren inguruan sortutako desadostasunek erakusten dute denak ez zihoazela bide berean 2010eko udaberri hartan. ETAk
|
berak
halaxe azaldu zuen gerora: –Estrategia aldaketa eztabaidatzen eta publikoki lehen urrats esanguratsuak gauzatzen ari ziren bitartean (Altsasuko eta Iruñeko adierazpenak), Erakundea erantzuteko gaitasunik gabe egon zen, gogoeta sakon bat ezin eginik eta eragiteko aukerak mugatuta.
|
|
|
6 Emakumea horretaz konturatu zen, eta bere senarrari ezer esan gabe, honi mesedez handik atera zezala eskatu zion;
|
berak
halaxe egin zuen eta Salamancara eraman. Han poz pozik bizi ziren eta munduko ondasun ugari zituzten, bere karguagatik guztiak haiei poz eta atsegin ematen saiatzen zirelako.
|
|
|
Hari beretik, frantsesaren hedatzea erdi mailako jendaldeetan, are hobeki erakusten du Martin Harriet notarioaren gramatikak (1741). Gramatika horren helburua, tituluak
|
berak
halaxe adierazia Gramatica escuaraz eta francesez, composatua Frantsez hitzcunça ikhasi nahi dutenen faboretan, frantsesa irakastea zen. Beñat Oihartzabalen iritziz, guztiz argigarria da ikustea Harrietek zelan azaldu zuen zertan beharrezkoa zuten euskaldunek frantsesaren jakitea:
|
|
|
Laguntza pozoitsua da gero —benetan beharrezkoa den kasuak salbu—, psiko sozialki gai diren gizabanakoak desozializatzen dituelako, azken batean. Gizabanako hipermodernoari, desertuari kostata aurre egin behar dion horri, ezinezkoa edo eskuraezina den helburua ezartzen zaio
|
berak
halaxe desiratu izan balu bezala, jakinik sekulan ez duela lortuko. Lortzen ez duenean, eskuraezina dela ikusten duenean, neurriren batean gaixotu egiten da.
|
|
2016
|
|
|
Arbide etxaldekoa, Garazi aldeko Jatsun sortu zen 1937.eko urriaren 31n, eta geure aburuz, arrazoiak badira ere, bagaude egon, oihartzun handirik gabe igaroko dela 60 urtemuga. Agian, Jeanek
|
berak
halaxe nahiago zukeen, baina ziurtasun horretan kontsolatzen gareno, ahanzbide doilorrean labaintzen ari zaigu ospakizun eguna, euskarari opa ohi diogun beste harlauza astuna hilarri eskainiz. Guketz, eta halaxe agi ez dadin, bihoaz Etxepareren gaineko zertzelada bakan batzuk, ausaz Jatsukoaren oroipenaren pizgarri.
|
|
|
Holako kontsonanteak galtzea (b, d, g, bokal artean) arrunta da euskal hizkera anitzetan. Ez dakigu hemen metrika hobeki egokitzeko egiten duen, edo
|
berak
halaxe ikasi zuelako. Segur aski, bigarrena.
|
|
2017
|
|
|
Zeren, antza denez, urkatze momentuan izaten den zakil tentealdia oso bizkorra da. Aitonak
|
berak
halaxe ikusi zuen Antonio Flores Heredia ijito lapurra bere gaztaroan urkatu zutenean. Eta kontua amaitutakan, beti ematen zidan aholku berbera:
|
|
|
Badago non erein, egia esan; Joxe Mari Iriondok
|
berak
halaxe deskribatzen du garai hartako musika giro idorra: 4
|
|
2018
|
|
|
Horrela, Baionan erreginarekin urte batzuk egin zituen. Bizialdi haren ostean Loiolara bizitzera joan zen,
|
berak
halaxe eskatuta.Loiolan, helburu zientifikotik baino gehiago politikotik zuen bere estrategiaren hurrengo pausoari ekin zion: Diccionario Trilingüe del Castellano, Bascuence y Latin idatzi zuen, bi aletan, 1745ean.
|
|
|
Etxepareren idazle lanerako oso irismen handiko baliabidea izan da hibridismo dialektala fusio dialektala deitu, gurago baduzu, luma zorroztu eta edertu baitio:
|
berak
halaxe idatzi zuenluma zeukan aitzurtzat, eta goldetzat mihia, besoen orde ari zaizkiolarik lanean buru muinak.
|
|
|
Kritika biografistaren muturreko adibidea genuke, Euskaldunak poeman azaltzen diren pasarteak Orixeren bizitzako pasarteen bidez azaltzen baitira. Artikuluaren bukaeran Aranaldek
|
berak
halaxe galdetzen du erretorikoki: " Eta non ez da Orixe bera protagonista Euskaldunak poeman?" (1991:
|
|
2019
|
|
|
Kode hauek dira, beraz, euskaraz ari diren gazte askoren kode kolokial arruntak. Gogoan dut, duela hamar bat urte, alaba
|
berak
halaxe esan zidala Donostiako bere lagun bati buruz, SMSez bidaltzen zizkion mezuen inguruan: –Aita, nire lagun honek oso arraro idazten du.
|
|
|
GarcÃa MÃ ¡ rquezen La hojarasca itzultzen aritu nintzen uda batez, ariketa gisa baino ez. Halaxe ibili nintzen Martin Ugalderen Las brujas de Sorjin euskaratu nahian ere,
|
berak
halaxe eskatuta, baina laster etsi nuen (nola euskaratu izenburua?). Cesare Paveseren La bella estaterekin ere aritu nintzen.
|
|
|
Aita,
|
berak
halaxe aitortu zidan, erabat aldatu zen jarreraz behin Franco hil zenean eta demokrazia Espainiara iritsi orduko. Harrezkero, militantismoa alde batera utzita, arbuiatu egin zuen etakideek hartutako jarrera.
|
|
2020
|
|
|
Salvador Espriu: XX. mendeko idazlea, Katalunian eta Sepharaden
|
berak
halaxe deitzen zion Espainiari, juduek emandako izenez," Sepharad" entzute handia izandakoa. Raimon, Marina Rossell edo Ovidi Montllor abeslariek haren poemak musikatu eta grabatu zituzten; haren liburu bat, La pell de
|
|
2021
|
|
|
Amurizak
|
berak
halaxe dio Xalbador bertsolariaren omenez egin zen Sortetxeari dokumentalean: “Norberak bere burua txistukatu behar zuen Anoetan egun hartan, arazoa ez zelako Xalbadorren euskalkia, baizik eta batzuek euskalki horren ulertzeko indarrik ez egitea.
|
|
|
–Tasio baldin bada eragilea... , eten zidan Estibalitzek?, hilketak haren jarraitzaileren batek berrartu baldin baditu, baliteke Tasiok
|
berak
halaxe antolatu izana, gertakarien egile materialari zepoa jartzeko eta guk atxilotzeko.
|
|
|
Alta, (berr) egiten delako da. Beauvoirrek
|
berak
halaxe argudiatzen zuen:
|
|
2023
|
|
|
–Ala Basajaunekin makil dantza dantzatzera! –jarraitu zuen Itsaso dantza zaleak– Osaba Harkaitzek beti esaten du
|
berak
halaxe egingo lukeela!
|