|
2000
|
|
|
Nire izena Ttipiren hilketaren eta Josuk hartutako nabalkaden gaineko lerroaldeen barrenean agertzen zen, baina ene egunkarian bakarrik. Gure informazioa —Anak sinatua— aise ere zehatzagoa eta osoagoa zen, gainera, Isabel Sanjosek
|
berean
fusilatutako polizi oharrekoa baino. Argazkiak ez aipatzearren:
|
|
2003
|
|
|
–Hori arima –bota nion, minduraz– Gorpua hantxe lurperatu zitean,
|
berarekin
fusilatu zituzten beste laurekin batera. Derioko kanposantuan.
|
|
2005
|
|
|
Agertzen ez baldin bazen
|
bera
fusilatuko zuela, antzeko zerbait erantzunen diot. Edo ez dudala asmatzen ahal eginen diot isilik, kokotsa zimurtuz.
|
|
2009
|
|
|
Jasangaitzak egiten zaizkio kalean ikusten dituen «gogoan zaitugu» horiek (306), faltsuak iruditzen zaizkio, bakardadean bizi den minarekin ez baitute loturarik. Agurea, berriz, Demetrio falangistak bizitza salbatu zionetik dago hila, «gora komunismo libertarioa» oihukatzen zuten lagunak
|
bere aurrean
fusilatu zituztenetik.
|
|
|
Bertan beste lau lagunen gorpuzkinak aurkitu zituzten. . Ez dugu uste egun
|
berean
fusilatuak izan zirenik. Hala izan balitz, normalena hobi berean hilobiratzea izango litzateke?.
|
|
2010
|
|
|
Lehengo garaian, frankistek Altza udalerria Donostiako udalerrian txertatu baino lehen, etxetxo batzuk besterik ez bazeuden ere, oso ezaguna zen tiro zelaiari esker. Gero, Francoren armadak Donostia eta Altza hartu ondoren, terrorearen sinbolo bihurtu zen tiro zelai hori, presoak horra eramaten baitzituzten,
|
bertan
fusilatzeko. Lekuko zaharrek ziotenez, beldurgarria izaten zen bertatik ailegatzen zen entzunkizuna.
|
|
|
Horren senideen eta Erriberagoitiko auzokideen ahozko testigantzen arabera, bera eta berarekin zeuden beste bi pertsona (Florentino G. V. eta Mónica B. del V. senar emazteak) errekete talde batek harrapatu eta hil omen zituen. Gorpuzkiak aurkitu dituzten leku
|
berean
fusilatu eta lurperatu omen zituzten.
|
|
|
Komando buruak Nikolairi paparretik ostera heldu, eta sutan esan zion: . Hago isilik, oraintxe
|
bertan
fusilatzea nahi ez baduk!?. Eta, berriro askatzen zuela, ezker eskua ukabil bihurturik, gehitu zuen:
|
|
|
Komando buruak Nikolairi paparretik ostera heldu, eta sutan esan zion: " Hago isilik, oraintxe
|
bertan
fusilatzea nahi ez baduk!". Eta, berriro askatzen zuela, ezker eskua ukabil bihurturik, gehitu zuen:
|
|
2012
|
|
|
Bertan harrapatu zuten. Tolosa eta Donostiako espetxeetatik pasa ondoren,
|
Beran
fusilatu eta hilobiratu zuten. Eliasen amak zortzi seme alaba zituen eta ukatu egin zioten alargun izateagatik tokatzen zitzaion pentsioa.
|
|
|
Zipriano Cardenal txistulariak jartzen zien doinua dantza haiei. Dirudienez, Cardenal ere
|
Beran
fusilatu zuten, Arrillagarekin batera, 1936ko azaroaren 15ean. 40 urte zituen Daniel Arrillagak.
|
|
|
Etxekoak agurtzeko aukera eman zieten hirurei eta ondoren, Donostiako Ondarretako espetxean eduki zituzten preso. Beste biak bezalaxe,
|
Beran
fusilatu zuten Maximino, 1936ko azaroaren 15ean. Seme bakarra eta emaztea utzi zituen. .......................................... Juan Etxenike MatxiarenaHemeretzi urterekin etorri zen Juan Etxenike beratarra Villabonako Subijanan lan egitera.
|
|
|
Orduz geroztik ez zuten Juan gehiago ikusi. Etxean preso hartu eta Ondarretako espetxera eraman zuten eta azaroaren 15ean
|
Beran
fusilatu zuten. Juan beratarra zenez, bertakoek kamioian harrobira nola eraman zuten ikusi zuten eta, nonbait, ezagutu.
|
|
|
Joxe Krutz BarrosoGabino Barrosoren semeaJoxe Krutzek hiru urte zituen aita fusilatu zutenean. Bere familian beti izan dute aita
|
Beran
fusilatu zutenaren susmoa. Susmo hori ziurtatu egin da orain.
|
|
|
2011n egindako elkarrizketan, hala esan zuen Jesusak: “Badirudi Xerapiori billabonatar frankistaren batek damututa esan ziola
|
Beran
fusilatu zutela Elias. Hark seguru jotzen zuen hura, nahiz eta agiriren batzuetan Oiartzunen fusilatu zutela ageri zen.
|
|
|
Tolosako Eskolapioetan egin zituen ikasketak eta Andazarrateko sanatorioan egiten zuen lan. Hogeita bost urte zituela eraman eta
|
Beran
fusilatu zuten, 1936ko azaroaren 15ean........................................ Gabino Barroso MinguezValladoliden jaioa, gazterik etorri zen Zizurkilera bizitzera. Igeltsutegian aritzen zen, karea mando eta gurdien bidez garraiatzen.
|
|
2013
|
|
|
Honen ondoren, bere kontakizunean aurrera eginez, nola A. Jose Domingo eta
|
bera
fusilatzeko agindua emana zegoen kontatzen du, baina beraiek ez zekiten hori une hartan; nori burura etorri halakorik. Gero, Gasteizko Karmeldarren komentuan atxilotu gisa zeudela, jakin zuten argi eta garbi, une hartan fusilatzea eragotzi zuen Bernardo Astigarraga Begoako Erretoreak esanda.
|
|
|
Ondotik, eguerdian,
|
Beran
fusilatu zituztenez gain, fusilatutako eta desagertutako beratarrak omendu zituen Udalak Herriko Etxeko plazan. Hamabi beratar identifikatu dituzte fusilatu eta desagertutakoen artean:
|
|
2014
|
|
|
—Nik ez dut konplizea aurkitu beharrik. Nik konplizeak pauso oker bat ematea besterik ez dut behar, jo eta
|
bertan
fusilatzeko.
|
|
2015
|
|
|
—Bizirik atera ziren ikuskapena egitera joan zen mediku bati esker. Giza azpiko egoera hura ikusita, presoen aitzinean esan zien jagoleei hura krudelkeria hutsa zela, berehala zulo hartatik ateratzen ez bazituzten hobe zutela atxilotuak
|
bertan
fusilatzea. Ondorioz, askoz aireztatuagoa zen hirugarren galeriara eraman zituzten.
|
|
2016
|
|
|
Gizon maltzurra izan bide zen; fusilatzera zihoan jendea bisitatzen zuen bezperan, eta itxaropena ematen zien, indultua iritsiko zela-eta. Biharamunean
|
bere aurrean
fusilatuko zituzten.
|
|
2017
|
|
|
Bertsolaritzaren historiako irudi ikonikoeneko, Txirritaren 36ko omenaldiko familia argazkiko, protagonisten patuei erreparatu besterik ez dago: Aitzol (txapelketa haien ideologo eta eragile nagusia), 36ko urte
|
berean
fusilatua; Manuel Lekuona (mugimendu haren guztiaren inspiratzailea), Lasarteko etxe batean ezkutaturik 41 urtera arte, eta Calahorran deserritua 55era arte; Basarri (txapeldun lehenengoan, aurkezle nahiz epaimahaiko bigarrenean, eta eragile bietan), erbestetik bueltan Trabajadoresetan preso 45era bitarte; Joseba Zubimendi (lehen txapelketan aurkezle, bigarrengoan kronista eta, bietan, eragile ga...
|
|
2018
|
|
|
Denboren gaia ere hor dago, ez da gauza
|
bera
fusilatzea abesti baten 40 segundo edo hiru. Ni joaten naiz ia beti gauza solteen bila.
|
|
|
Pixkanaka pixkanaka itzaltzen ari zen. Saturrek,
|
berak
fusilatze taldeetan edota Ondarretako presondegian hainbeste etsairi emandako heriotza azkarra nahi zuen beretzat, baina horren ordez, amaierarik gabeko hilzori luze batean sartu zen. Oinaze handiak zituen eta ezin zen ohetik altxatu ere egin.
|
|
|
20 urte arteko gazteak, Bilbokoak zirela esan zutenak, leku
|
berean
fusilatu eta lurperatu zituzten. Olagueko (Anue) saihesbidea hazteko lanak zirela-eta, 1999 urtean, hondeamakinak gorpuzkinak aurkitu zituen, eta hilerriko hezurtegian sartu zituzten pisu handiko lauza baten azpian.
|
|
2019
|
|
|
Heriotzara kondenatuak
|
berak
fusilatuko duen pelotoiari su egiteko agindua ematea kemen gorenezko adierazpentzat jotzen da, gehienetan, eta gure artean baketsuen eta koldarrenak garenok ere, ahal izan denean eta inguruabarren laguntzaz, inoiz egin dugu amets bukaera loriatsu horrekin, batez ere gertaera kontatzeko norbait bizirik geldituz gero, bestela lekukorik gabe gelditu diren loriak ez baitira hain estimatuak.... Izan ere, beharrezkoa da aleaziorik sendoenezko nerbioekin munduratua izatea, edo, nerbioak dardartsu eta zapartatsuak baldin badira, neurriz kanpoko pasio batek, aberriaren aldekoak edo antzekoak, inor beretua izatea, gure ahots lehen erlatsarekin eta gero betiko mutuaraziarekin oihu egiteko, Su, modu honetan, nolabait ere, hiltzaileen kontzientziak hobenetik arinduz, eta geure kontzientzia goratuz, azken txinparta batean, erabateko sakrifizio eta abnegazioaren gailur sublimeetara.
|
|
2020
|
|
|
Egizu nahi duzuna horrekin, baina, arren eskatzen dizut, ez ezazu inoiz argitaratu. Liburu hori Ánxel Casalek argitaratu behar zuen; agian jakingo duzu Lorca hil zuten egun
|
berean
fusilatu zutela faxistek. Santiagoko alkate ere izan zen.
|
|
|
Dena den, lehenengo eszenan bi haurren aurrean ohorea galtzen duen bezala, txurreroak bigarrenean ohorea irabazten duela pentsa daiteke. Jolaseko arauak onartu eta ondokoaren mina arintzen du gizonak,
|
bera
fusilatzean gainerakoak libratuko baitira:
|