|
2008
|
|
|
Beste xixterari apeza ere ezagutu duguna, Milafrangako erretor Etcheverry jauna, hau Itsasuko seme eta Hazparnen bikari egona, Francis Jammes idazle erdaldunak
|
bere
frantses lumarekin errespetuz apaintzen zuena.
|
|
|
Soldadogora joaterakoan euskaldun gazteak frantsesa jakinda joan zitezen nahi zuen Réveilek, eta, Ameriketara joatekotan, ez behintzat zerbitzu militarra egin gabe.
|
Beraz
frantses on izateko euskaldunek eskolan frantsesa ikasi behar zutela predikatzen zuen, eta hortakotz haurrek eskolara joan behar zutela (laborantza lanetan laguntzeko haur asko eskolara gutxitan joaten baitziren).
|
|
|
Daranatzek batzorde hartako idazkari lana eginez, Arana Goirik gaztelaniaz esaten zuena frantsesez jaso zuen ahal bezala. Gainerako kongresukideek arratsaldean izan zuten txostenaren zati hori entzuteko aukera, Arana Goirik berriro irakurri baitzuen, ondoren Daranatzek
|
bere
frantsesezko bertsioa gehituz. Hala ere, arratsaldeko irakurketa hori batzar irekian egin zen, 35 kongresukideez gain herriko jendea ere aretoan zela, umeak eta Los, chipirones orfeoia falta gabe.
|
|
|
Ikertzaile hauek zuzen daude esatean espainiar agintariek ez zutela garai
|
bereko
frantsesek adinako baliabiderik eta interesik jarri eskola nazionalak sostengatzeko eta hedatzeko. Hala ere, Espainian, Frantzian bezala, nahiz bitarteko eta emaitza apalagoekin izan, eskoletan maisu maistrek zerabilten hizkuntza estatuko ofiziala zen, eta sustatzen zuten ideologia nazio estatuarena orobat.
|
|
2013
|
|
|
Gauzak umorez kontatzen zituzten, edo bestela, egoera gogorra jasateko prest zirela erakusten zuten. Frantziaren aldeko engaiamendu eta sakrifizio gisa aurkezten zuten hori, beren buruak eta euskaldunak goraipatuz, eta
|
beraz
frantses onak zirela aldarrikatuz.
|
|
|
Baina nazioa eraikitzen zutenek bazekiten baserria ere nazio eraikitze prozesu horretan integratu behar zela, Anne Marie Thiesserenustez. Hots, ez da ikusi behar baserria hiriaren kontra eta
|
beraz
frantses nazioa baserriren kontra. Nahiz eta hiritartzea eta industrializazioa nazioaren eraikuntzarekin lotu, nazio horren zilegitasuna frogatzeko elementu gisa erabili zuten baserria:
|
|
|
Saint Pierrek «Frantziaren alde» idazteko ordez «gure alde» idatziz,
|
bera
frantses zela erraten zuen. Egia da, hala ere, gerlan inplikatua zela, eta beraz horren gibelean Frantzia baino gehiago, alemanen kontra ari zen soldadu taldea ikus zitekeela.
|
|
|
Zati horretan, beste batzuetan bezala, argi eta garbi idatzi zuen frantsesak haiek zirela,
|
bera
frantsesa zela. Berdintsu jokatu zuen, Frantziako lekuak laudatu zituen batean.
|
|
|
Ganibeta eskuan egin zautan sudurraren pikatzeko kheinua, erraiten zuelarik,
|
bere
frantses bitchian: «Porqui ti n, as pas coupé li nez? »1463
|
|
|
Eta errealitateari so egoten bagara, gertatzen ez denik ez dago: ezaguna da nola 1914an
|
berean
frantses general batek atzematen dituen zazpi soldado frentetik gibel egiten dutenak. Auzirik gabe, hiltzera kondenatzen ditu eta 35 soldadok osatu pelotoi batek fusilatzen ditu.
|
|
2019
|
|
|
–Eta hori
|
bera
frantsesez esatea ez al da paradoxikoa? –galdetu dio orduan lehengo mutil berak.
|