|
2001
|
|
|
Begi urdinak eta gardenak zituen eta ile beltza, gauaren kolorekoa.
|
Bere
esaldietan gatz eta azukre zipriztinak zeuden beti. Eztia eta behazuna.
|
|
|
" Txakurraren salara!",
|
bere
esaldirik faboritoena, zezenak eta zezenkariak telebistan, kafesnea zopekin meriendan, letxugari azukrea  besteon ozpin eta gatzaren lekuan bizitza, gehiago   garraztu gabe, gozatu egin behar dela eta.
|
|
2002
|
|
|
Non datza euskararen gainkostuen arazoa? Hain zuzen ere, euskarak orokorrean
|
bere
esaldi osagarriak ezkerrera garatzeko duen sakoneko joerak eragitendu arazoa; izan ere, ezkerrera luzatzen den edonolako osagarria derrigor motzabeharko baita, ulergaitza nahi ez bada. Hori muga bat da, diskurtsoa baldintzatzenduen muga bat, garapen edo azpigarapen diskurtsiboa erabakitzen duen garrantzihandiko muga bat, hizkuntzaren garapena edo azpigarapena diagnostikatzeko baliodigun irizpidea.
|
|
2004
|
|
|
–Batek jaten duen lekuan bik ere jaten dute –esan zuen, beraz, Romanek, eta gustura geratu zen
|
bere
esaldi lapidarioarekin. Hain gustura ze beste barkillo zatitxo bat kendu zion neskari.
|
|
2005
|
|
|
Alonso-k adibidean proposatutako euskal esaldi telegrafikoa, inongo euskaldunek ezin uler dezake, egin duen delako euskal berrikuspena euskara ez delako (adibidez euskaraz, gandik deklinabide atzizkia esaldi hasieran ezin ager daiteke). Hemen jasotako testu adibidea 1992.ean Contrebia Belaiscan aurkitutako brontzearen esaldi bat da,
|
beraz
esaldia zeltiberieraz dago, eta gainera bi elementu zelta argi ditu: alde batetik, KUE konjugazio kopulatiboa, eta bestalde, UIR indoeuropar hitza, gizona esan nahi duena.
|
|
|
Ideologia jakin batean kokatu gabe eta" aurreko planteamendurik gabe bere pentsamendua zintzotasunez eraikiz", Zabalaren iritziz Segurolaren testuak eztabaidagarriak eta mingarriak izan daitezke euskal kulturaren barruan dabiltzan batzuentzat. Hala ere, egilearen
|
beraren
esaldi bat ekarri du gogora minduta senti daitekeenarentzat: " Zaude pixkatean eta utziezu nere hitzei atrebentzia puskat hartzen eta zure bihotzondo adabakitu horretan aztarrika aritzen".
|
|
|
Egin dezala egin beharrekoa, eta konta diezaiola gero emaitza. Urkok ulertu du neskaren jarrera,
|
beraz
esaldi bakarra gehitu du:
|
|
|
Igone Etxebarriak 1997an bere lanak bildu eta argitaratu zituen, eta bere hitzetan" EuskalHe rriko XX. mendearen hasierako mugimendu abertzale aren erakusgarria da".
|
Bere
esaldi adierazgarri bat aipatzen du bere izaeraren adierazle: " Haize gozo batek hunkitu egiten nau eta haize erauntsiak ez nau botatzen" 25.
|
|
2006
|
|
|
Baina iruindar ikerlariak ondo gogoan zeukan
|
bere
esaldiaren lehenengo zatia ere, geroxeago erakutsi zuenez. «Gaur eguneko euskaldun bezela dantza egiteko modua» aurkitu nahirik, Argia dantza taldea sortu zuen, bilatze horretarako lanabes.
|
|
|
Alik ez zuen astirik izan
|
bere
esaldia bukatzeko. Urrunean, tiro bat entzun zuen.
|
|
|
Geppertek ezin zuen ulertu. Askotan, Abbé de l’Epée karrikako bulegoan harat honat zebilela,
|
bere
esaldi kutunetakoa botatzen zuen: " Lurpean ezkutatuko balitz bezala da!".
|
|
2007
|
|
|
Kritikak laster etorri dira, eta Davidson-ek berak honela komentatzen du
|
bere
esaldi hori:
|
|
2008
|
|
|
–Bueno, erdiarekin ere konformatuko nintzateke, eta egiaztatu zuenean Nazariok berdin jarraitzen zuela
|
berak
esaldia zuzendu arren, berriro zuzendu behar izan zuen?: Artalderik gabe ere pasatuko nintzateke, egia esan?
|
|
|
Zure irudipenak dira horiek!?. Eszenari begira zegokeèn lekuko ikusezin bat, bestalde, globulu gorri adimendun bera, adibidez, begirik balu eta odolbideetatik kanpo ibiltzerik balu?, berehala ohartuko zen nola, ama nagusiak
|
bere
esaldi hura esan ahala, kopeta ilundua zuen, inondik ere?, Ernestinak apur bat goratu zuen begirada, baita ezpainei mugimendu ia hautemanezin bat eragin ere, haren betarte ezin serioagoari halako kontrapuntu bat jarri ziona, irri baten itzala izan zitekeena, eta esperantza baten ezaugarria, ondorioz, une hartan pentsamendu bat tartekatuko balitzaio bezala, ama nagusiari eman beharreko erantzuna l... –Berorrek ez dit ulertzen, ama nagusi, baina frai Millanek bai, hark ulertuko dit, seguru baietz!?.
|
|
|
Errespetua eskatuz erantzun zion Zapaterok, eta Chavezek orduan eten zuen haren jarduna. Orduan, pazientzia agortuta, bota zuen Juan Carlos I.ak
|
bere
esaldi famatuena.
|
|
|
–Bueno, erdiarekin ere konformatuko nintzateke –eta egiaztatu zuenean Nazariok berdin jarraitzen zuela
|
berak
esaldia zuzendu arren, berriro zuzendu behar izan zuen–: Artalderik gabe ere pasatuko nintzateke, egia esan...
|
|
|
Zure irudipenak dira horiek!". Eszenari begira zegokeèn lekuko ikusezin bat, bestalde –globulu gorri adimendun bera, adibidez, begirik balu eta odolbideetatik kanpo ibiltzerik balu–, berehala ohartuko zen nola, ama nagusiak
|
bere
esaldi hura esan ahala –kopeta ilundua zuen, inondik ere–, Ernestinak apur bat goratu zuen begirada, baita ezpainei mugimendu ia hautemanezin bat eragin ere, haren betarte ezin serioagoari halako kontrapuntu bat jarri ziona, irri baten itzala izan zitekeena, eta esperantza baten ezaugarria, ondorioz, une hartan pentsamendu bat tartekatuko balitzaio bezala, ama nagusiari eman beharreko e... " Berorrek ez dit ulertzen, ama nagusi, baina frai Millanek bai, hark ulertuko dit, seguru baietz!".
|
|
|
• Energia erregimen berria. Energia sorkuntza sakabanatuaren alde egin zuen, etxeko ‘jardinean sortzen dena’
|
bere
esaldia baliatuz. Energia toki guztietan sakabanatuta dago eta horren zati txiki bat baino ez dugu baliatzen.
|
|
2009
|
|
|
Baina Eiderrek" gehiegi" bat tartekatu du
|
bere
esaldian, eta bururatzen zait akaso zerbait aurpegiratu nahi digula, alegia, gu ez garela poetak eta, beraz, ezin dugula babestu Arestiren aldarriaren pean, eta aspergarriak ere suertatzen garela geure zilborrari begira eta nartzisismoak, finean, zutabeak usteldu besterik ez dituela egiten.
|
|
|
Robin Kelly hemen da.
|
Bere
esaldia da?. Broadway n gora zihoazeneko eszena hura etorri zitzaion burura.
|
|
|
defendatzeko aukera txikienik eman gabe. Adak Anaren abokatu defendatzailetzat behar zuen bere burua une hartan?, akusatu egin zuen, eta akusatu ez ezik, erre ere bai? apaizak ere ezin hobeto laburbildu zuen
|
bere
esaldian han gertatua: –Seme jatorra duzu, don Nazario!
|
|
|
gizon ezin zorrotzago bat zen, hotza eta zuzena?, mendekoak ere halaxe tratatzen zituena, bakoitzari berea exijituz, ez gehiago eta ez gutxiago?, zu hor eta ni hemen; horregatik, Nazario Orbek gizon haren ondoan jarri zuen hasieran Domingo, harekin trebatu eta apurka esperientzia har zezan, aitak esleitu ziòn karguaren merezidun egin arte; hala, Domingok lanari ekin ziòn lehen egunean, bulego buruak bulegariak bildu eta aurkezpena egitea bururatu zitzaion, Domingori ongi iruditu zitzaiona, baita Nazario Orberi ere, zeinak esan baitzuen: . Nik ere ez dut hutsik egingo, hain egun seinalatuan!?, baina Domingok ezetz eta ezetz, halakoa izan baitzen aitak
|
bere
esaldia bota bezain laster sentitu zuèn lotsa:
|
|
|
halakoetan, gainera, ezer berezirik egingo ez balu bezala egiten zuen bere egitekoa edo esaten bere esatekoa, naturaltasun osoz; eta anaiek arrazoi eman behar izaten zioten, hamarretik bederatzitan; orduan ere ez zen besterik gertatu, beste hirurek, hasieran, harri eta zur begiratu baitzioten, eta jarraian arrazoi eman? ez, haatik, Gabinok
|
bere
esaldi biribil hura aholku batekin biribilagotu baino lehen:
|
|
|
Jarraian, Domingok bere begirada zorroztu zuen, Miryamen erreakzioaren zain, xehetasunik ez galtzeko asmotan, haren aldarte aldaketarik txikiena, infinitesimalena? atzemateko prest, halako eran, non Domingo berehala ohartu baitzen nola,
|
berak
esaldia esan orduko, Miryamek arnasa bota eta besagainak jaitsi zituen, errukizko sentimendu batek begirada hartzen zion bitartean, keinu eta seinale haiekin Domingori esan nahi balio bezala: –Lastima!?; seinale haiek, baina, ez ziren segundo hartan agortu, Miryamek eskua ukabil bihurtu eta begirada gogortu baitzuen jarraian, begi haiek burdintasunaren eremutik mintzatzen ziren jada?, Domingori aditzera eman nahiko balio bezala ezen abiapuntuko bere erruki hura errukia baino haratago zihoala:
|
|
|
hurrengo astean, beharbada??, hamar bat hilabeteko esperientziaren ondoren; Domingok ezezko biribil bezain kementsu batekin erantzun ziezaiokeen aitari, honek bere proposamena egin ahala; Domingo, aldiz, nora ezean geratu zen, zer esan jakin gabe, egoerari irri badaezpadako baten adabakia jartzen ahalegindu arren; memento hura, beraz, igaro zen, baina mementoa, zinezkoa eta minezkoa? iristear zen, zeren, aitak
|
bere
esaldia esan eta semeak bere irri badaezpadako hura egin ondoren, norbaitek jo baitzuen atea, kask kask; zuzendari laguntzailea zen, larri zetorrena:
|
|
|
Jarraian, Domingok bere begirada zorroztu zuen, Miryamen erreakzioaren zain, xehetasunik ez galtzeko asmotan, haren aldarte aldaketarik txikiena –infinitesimalena– atzemateko prest, halako eran, non Domingo berehala ohartu baitzen nola,
|
berak
esaldia esan orduko, Miryamek arnasa bota eta besagainak jaitsi zituen, errukizko sentimendu batek begirada hartzen zion bitartean, keinu eta seinale haiekin Domingori esan nahi balio bezala: " Lastima!"; seinale haiek, baina, ez ziren segundo hartan agortu, Miryamek eskua ukabil bihurtu eta begirada gogortu baitzuen jarraian –begi haiek burdintasunaren eremutik mintzatzen ziren jada–, Domingori aditzera eman nahiko balio bezala ezen abiapuntuko bere erruki hura errukia baino haratago zihoala:
|
|
|
bera bezalako emakume bat, egoera latz bati aurre egin behar izan ziona, harik eta, gizartearen arauei eta debeku moralen muga estuei aurre egin ezinik, nahi ez zuèn erabakia hartu zuen arte, bere buruaz beste egiten zuela, trenbidera botata; bera –Ada– dibortzioaren kontra zegoen printzipioz, umetatik etxean ez zuen besterik entzun: ..., eta nola sentitu zuen haren heriotza berea ere balu bezala, haren jokabideari buruzko epaiketa guztiz sumarioak bazter utzita!; Teofilo Mariak, aldiz, Anari –biktimari– defendatzeko aukera txikienik eman gabe –Adak Anaren abokatu defendatzailetzat behar zuen bere burua une hartan–, akusatu egin zuen, eta akusatu ez ezik, erre ere bai... apaizak ere ezin hobeto laburbildu zuen
|
bere
esaldian han gertatua: " Seme jatorra duzu, don Nazario!
|
|
|
une hartantxe ari zitzaion aita semeari bulego buruaren kargua berandu baino lehen hartzearen egokitasunaz –" Gaizki hasi zinen, Domingo, baina harro nago zure bilakaeraz, azken hilabeteotan; hain harro nago, non laster izendatuko baitzaitut bulego buru: ...u2013, hamar bat hilabeteko esperientziaren ondoren; Domingok ezezko biribil bezain kementsu batekin erantzun ziezaiokeen aitari, honek bere proposamena egin ahala; Domingo, aldiz, nora ezean geratu zen, zer esan jakin gabe, egoerari irri badaezpadako baten adabakia jartzen ahalegindu arren; memento hura, beraz, igaro zen, baina mementoa –zinezkoa eta minezkoa– iristear zen, zeren, aitak
|
bere
esaldia esan eta semeak bere irri badaezpadako hura egin ondoren, norbaitek jo baitzuen atea, kask kask; zuzendari laguntzailea zen, larri zetorrena:
|
|
|
gizon ezin zorrotzago bat zen –hotza eta zuzena–, mendekoak ere halaxe tratatzen zituena, bakoitzari berea exijituz –ez gehiago eta ez gutxiago–, zu hor eta ni hemen; horregatik, Nazario Orbek gizon haren ondoan jarri zuen hasieran Domingo, harekin trebatu eta apurka esperientzia har zezan, aitak esleitu ziòn karguaren merezidun egin arte; hala, Domingok lanari ekin ziòn lehen egunean, bulego buruak bulegariak bildu eta aurkezpena egitea bururatu zitzaion, Domingori ongi iruditu zitzaiona, baita Nazario Orberi ere, zeinak esan baitzuen: " Nik ere ez dut hutsik egingo, hain egun seinalatuan!", baina Domingok ezetz eta ezetz, halakoa izan baitzen aitak
|
bere
esaldia bota bezain laster sentitu zuèn lotsa:
|
|
|
Gabinok esaldi biribilak botatzen zituen noizean behin, ametsetan agertzen zitzaizkiòn globoen parekoak: halakoetan, gainera, ezer berezirik egingo ez balu bezala egiten zuen bere egitekoa edo esaten bere esatekoa, naturaltasun osoz; eta anaiek arrazoi eman behar izaten zioten, hamarretik bederatzitan; orduan ere ez zen besterik gertatu, beste hirurek, hasieran, harri eta zur begiratu baitzioten, eta jarraian arrazoi eman... ez, haatik, Gabinok
|
bere
esaldi biribil hura aholku batekin biribilagotu baino lehen:
|
|
|
Aspalditik irakurri eta ikasi nion Gregorio Marañon mediku eta idazle argiari
|
bere
esaldietako hauxe: El trabajo sin prisa es el mejor descanso para el organismo.
|
|
2010
|
|
|
...atuta, kexatzen omen baitzen beste euskal idazleek ematen dioten harrera hotzaz edo horrelako zerbaitez, ez nago-eta edukiaz seguru, zeren eta, gutariko batek, gaian interesa erakutsi genuenez gero, besteoi artikulua ozenki irakurtzen zigun bitartean, nik dela normalean saihesten dudan maionesak gaitz egin zidalako, dela egunotan Marcel Prousten Denbora galduaren bila irakurtzen hasi naizelako eta
|
beraren
esaldi luzeetako prosodia kulunkari eta mikroskopikoak, laster Joxe Austin Arrietaren itzulpenari esker gure hizkuntzan ere gozatu ahal izango dugunak, liluratuta naukalako esandakoei kasu eman ordez, estiloari erreparatu bainion, esaldi sinple edo bakunez osaturiko jardun sinkopatu horri; eta beste ezertan hausnartzeko ezgai, inguruneaz guztiz ahazturik (usoaren modura, zeinak ez baitu, beste he...
|
|
|
Badut lagun bat liburuak maileguz hartzen baitizkit (nik hari ere bai), eta horregatik edo nire idaztokiaren desordenaren erdian non utzi dudan ez dakidalako, buruz aipatu dut, manipulatuz bada ere, artikulu honen arrazonamendu hala nolakoa aurrera aterako badut, Fredric Jamesonek Marxism and Form saiakeran dioena: " Nork
|
bere
esaldien forma aintzat hartzeko betebeharra dauka". Nire ideien jarioa askatuko banu (jainkoak libra zaitzatela), orrialde hau kaos bat are handiagoa izango litzateke.
|
|
|
Hautagai kontserbadorea ez zen giro politikoan jaio, Sobiet Batasunera 1985ean egin zuen bidaia batek piztu zion sena, eta
|
bere
esaldia da Estatua zure zerbitzaria da, inoiz ez zure jabea.
|
|
|
non geratzen nintzen, bada?; edo, nik uste ez bezala, ezin serioago ari ote zen Domingo, zeren berak nahi zuèn gauza bakarra Helena beregana erakartzea baitzen, lekuz kanpoko ateraldi batekin bazen ere?; hura, baina, ez zen okerrena: okerrena zen Domingok bere helburua lortu zuela, antza, Helenak tonu berezi bat erabili baitzuen
|
bere
esaldian, zeina, hotzean, mespretxuzkotzat ere har baitzitekeen?. Horiek gauzak dituzu, Domingo???, baina ahoskatzerakoan nekez, tonuak beste kutsu bat ematen baitzion, inondik ere, hitzen esanahi ustez mespretxuzkoari, mirespen eta esker onaren artekoa: tonuak bihurtzen zituen hitz haiek maitasunezko, hitz batean, edo maitasunaren ertzeko, maitasunezkoak izan ezean; ni Helenaz maiteminduta nengoen bezala ote zegoen Helena Domingoz?; hain zen handia nire min hura, non neure mina bakarrik ikusten bainuen, antza, guztirako eskubidea ematen zidana, baita neure anaia minaren ikuspuntutik juzgatzeko ere:
|
|
|
boltxebikeen txandaren ondotik espartakisten txanda izango da aurki??. Primeran oroitzen dut une hura, nola
|
bere
esaldi hartan hitz baten indarra azpimarratu zuen?, aurki??, baita nola hitzak ezpainetan irri bat zabaldu zion ere, begiak dir dir.
|
|
|
Askoz gehiago gustatzen zait, ildo horri helduta, emakume adulteriogilearen pasartea, izeba Ernestinak hainbestetan oroitarazten ziguna eta Jesusek
|
bere
esaldi harekin bukatu zuena, zeina nik neuk ere harribitxitzat dudan: –Zuetan bekaturik gabe dagoenak jaurti diezaiola lehen harria?.
|
|
|
Askoz gehiago gustatzen zait, ildo horri helduta, emakume adulteriogilearen pasartea, izeba Ernestinak hainbestetan oroitarazten ziguna eta Jesusek
|
bere
esaldi harekin bukatu zuena, zeina nik neuk ere harribitxitzat dudan: " Zuetan bekaturik gabe dagoenak jaurti diezaiola lehen harria".
|
|
|
" Horiek gauzak dituzu, Domingo..."; eta orduan, bat batean, zangoak ahuldu eta birika zimurtu zitzaidan; baina orduan, halaber, ezusteko erreakzioa izan nuen, birika zimurtu eta airez hustu orduko ez nekièn suaz bete baitzitzaidan —ez birikan eta ez gorputz osoan kabitzen ez zitzaidàn suaz—, zango indargabetuak berrindartzen nabaritzen nituen bitartean, hain zen handia Domingoren aurka sentitu nuèn herra eta ezinikusia; izan ere, zer zebilen anaia kontu hain serio harekin txantxetan, Helenaren etorkizuna txokolate fabrikatzailearen seme batekin lotzen zuela?; eta ni... non geratzen nintzen, bada?; edo, nik uste ez bezala, ezin serioago ari ote zen Domingo, zeren berak nahi zuèn gauza bakarra Helena beregana erakartzea baitzen, lekuz kanpoko ateraldi batekin bazen ere?; hura, baina, ez zen okerrena: okerrena zen Domingok bere helburua lortu zuela, antza, Helenak tonu berezi bat erabili baitzuen
|
bere
esaldian, zeina, hotzean, mespretxuzkotzat ere har baitzitekeen —" Horiek gauzak dituzu, Domingo..." —, baina ahoskatzerakoan nekez, tonuak beste kutsu bat ematen baitzion, inondik ere, hitzen esanahi ustez mespretxuzkoari, mirespen eta esker onaren artekoa: tonuak bihurtzen zituen hitz haiek maitasunezko, hitz batean, edo maitasunaren ertzeko, maitasunezkoak izan ezean; ni Helenaz maiteminduta nengoen bezala ote zegoen Helena Domingoz?; hain zen handia nire min hura, non neure mina bakarrik ikusten bainuen, antza, guztirako eskubidea ematen zidana, baita neure anaia minaren ikuspuntutik juzgatzeko ere:
|
|
|
Eta domino efektua hortxe dago: boltxebikeen txandaren ondotik espartakisten txanda izango da aurki... ’ Primeran oroitzen dut une hura, nola
|
bere
esaldi hartan hitz baten indarra azpimarratu zuen —‘aurki’—, baita nola hitzak ezpainetan irri bat zabaldu zion ere, begiak dir dir.
|
|
|
Imajinatzen ote du zenbat eta zenbat gauzari egin dionan uko urte hauetan, hik heuk ere ulertzen ez ditunan arrazoiak medio?. Ertzetik aldendu gabe ez dago itsas zabala ezagutzerik, horra
|
bere
esaldietako beste bat: baina ertzean bizi gara, Asier, lehorrean bizitzen ikastea da zailena.
|
|
|
Eztabaidagarriak izan daitezke esaten dituenak, baina bai serioski kontuan hartu beharrekoak. Hona, adibidez,
|
bere
esaldi batzuk: " El euskera precisa de comunicadores eficaces, antes que de casuistas y gramà ¡ ticos".
|
|
|
Baina
|
bere
esaldirik borobilena, zalantzarik gabe, hauxe da: mundua epe luzera nolakoa izango zen aurreikusten saiatu diren ekonomialari eta historialari guztiak nahastu egin dira.
|
|
2011
|
|
|
Zerk egiten du, baina, haren lana erakargarri? Idazlearen
|
beraren
esaldi batek agian emango digu argi: «Jainkoek eta pertsonok arazo berberak ditugu».
|
|
|
– Aspaldiko greziar banarena dituk beste hiruretatik bi, eta eurotako bat guztiz bakana. Nahiz eta jakin esaldiaren egileak gutxienez bi obra mardul idatzi zituela,
|
bere
esaldi bat baino ez diagu ezagutzen. Arrazoirik gabe ez da ezer gertatzen; gauza orok bere kausa badu eta beharraren ondorio da.
|
|
2012
|
|
|
Oshoren jarraipena jarri nahi dizuet
|
bere
esaldi zorrotza. Zer bizitza modu nahi duzu izatea hilotzez inguratuta zaudenean?, irakurri dugunetik.
|
|
|
|
Bere
esaldia hausnartua zuen, biribildu zuen, lehundu, erritmatu; maisulan bat zen zuhurtziaz eta iragakeraz, esamolde finez eta eztitasunez; baina haserreak aurre hartu zion erretorikari.
|
|
|
Eta Rodolphek
|
bere
esaldia, hau adierazten zuen aieru batez bukatu zuen: «Zartako batez zanpatuko nuke».
|
|
|
Eta
|
bere
esaldiko silabak bananduz, Homaisek errepikatu zuen:
|
|
|
Tuvachek zenbait konplimendurekin erantzun zion, bestea ahalketurik aitortu zen; eta horrelaxe geratu ziren, aurrez aurre, beren bekokiak ia elkar ukituz, inguruan epaimahaiko partaideak, udal zinegotziak, jauntxoak, guardia nazionala eta jendetza zituztela. Jaun Kontseilariak, hiru adarreko txapel txiki beltzari bere bularraren kontra eutsiz, bere olesak errepikatzen zituen, aldiz Tuvachek, mako baten gisa makurturik, berak ere irribarre egiten zuen, totelkatzen zuen,
|
bere
esaldiak bilatzen zituen, monarkiarekiko bere atxikimendua eta Yonvillen egiten zitzaion ohorea aldarrikatzen zituen.
|
|
|
Eta, hitz hauek bukatzean, Rodolphek imintzioa erantsi zion
|
bere
esaldiari. Eskua pasatu zuen aurpegian, zorabioak jo duen gizon baten gisa; gero Emmarenaren gainera erortzen laga zuen.
|
|
|
Behin eta berriz ireki zituen sudur hegalak, bortizki, kapitelen inguruko huntzaren freskura arnasteko. Eskuzorroak erantzi zituen eta eskuak xukatu zituen; gero, bere musuzapiaz, aurpegia haizatzen zuen, bere lokien taupadetan zehar jendetzaren zurrumurrua eta
|
bere
esaldiak salmodiatzen ari zen Kontseilariaren ahotsa entzuten zituen bitartean.
|
|
|
Bigarren lekuan (rankingarekin ari naiz) Antoine Saint Exuperyren The Little Prince dago.
|
Bere
esaldirik ezagunena" It is only with the heart that one can see rightly, what is essential is invisible to the eye" (Bihotzarekin baino ezin dugu zuzen ikusi, ezinbestekoa ikusezin zaio begiari). Irudika dezakezue beso batean?
|
|
|
Chrysostome gaztea penatuta azaldu zen dueluagatik beragatik, ez baitzen hura —bizpahiru aldiz errepikatu zidan— kristauak liskarra konpontzeko modua. Gogoeta borobiltzeko, Chrysostome gazteak
|
bere
esaldi bakan haietako bat osatu zuen lepoko zinta urdineko domina erakutsiz: " Azken batean, Ama Birjinaren eta sugearen arteko duelua izan da.
|
|
|
Ahotsak" gatazkarik gabe ez dago bizitzarik" esaten du.
|
Bere
esaldia barneratzen dut. Bizitzarik gabe ez dago gatazkarik erantzuten diot.
|
|
2013
|
|
|
mutilari berea emanez, alegia? baita gehixeago ere (sanjuanak ziren, zer demontre!), baina gehiegikeriaren muga zeharkatu gabe?, eta Dionixiok baxoerdi bat hustua zuen ordurako, beste bati ekiteko prest; kopa ezpainetarako bidean zuenean, ordea, etxekoandreak
|
bere
esaldi hura ahoskatu, eta Dionixio barre algara batean hasi zen?
|
|
|
Han bertan, langelako alfonbraren gainean jarri dut lau hankan eta nire irudimenean entrenatzaileak eragiten zion erritmo bertsuan egin dut trostan, eraman dut ondoren lurrean arrastaka batera eta bestera neure bulkaden indarrarekin narrastien tankeran, eta tarteka, itotzera zihoala ikusten nuenean, edalontzian behatzak busti eta ahotik sartu dizkiot whiski tanta batzuk, xurga ditzan. Azken txanpara iritsi garelarik,
|
bera
esaldi laburrak esaten hasi da hainbat hizkuntzatan, Europan barrena abian gindoazela ematen zuen lekukoei agur desesperatuak eginez. Nik, abiaduraren herioan sartu orduko, denetik esan diot, aurpegiratu dizkiot hain mingarriak zaizkidan susmoak, aukeratu egin behar duela jakinarazi diot,, edo bera edo ni?, egin diot deiadar, auzokoak enteratzeko moduan, eta euskara garbian aritu banatzaio ere ez dut uste ezer entzun duenik, bukatu eta bere onera itzuli orduko,, ona zara, oso ona, gazte askok hartuko lukete zure sasoia?, esaten baitu.
|
|
|
Zorionez, askotan mozkortu naiz azken urteotan, eta gehienetan zurekin, Fermin.. Amorante zaharrak ipurdia hurbildu dit magal azpira nire izena hasperen batean bilduz. «Zorionez» esan du
|
berak
esaldia arindu nahian, baina biok ondo dakigu bere hitzek alaitasuna falta dutela. Izan ere, zortzi urteko harremana eta gero, harreman berezia zinez, zulo galantak bizi du nire laguna.
|
|
|
Argiroago azaltzeko, har dezagun adibidetzat Justo Mokoroaren lanetik eskuratutako lagin bat, kontzeptu
|
beraren inguruko
esaldiek osatua (eguraldiak euri itxura izatea). Esamoldeak dira, jakina, eta esateko moldeagatik beragatik antolamenduagatik bezain interesgarri gertatzen dira.
|
|
|
Zeledoniok zerbitzatzen zuen ardoa –zentzuz eta tentuz betiere: mutilari berea emanez, alegia... baita gehixeago ere (sanjuanak ziren, zer demontre!), baina gehiegikeriaren muga zeharkatu gabe–, eta Dionixiok baxoerdi bat hustua zuen ordurako, beste bati ekiteko prest; kopa ezpainetarako bidean zuenean, ordea, etxekoandreak
|
bere
esaldi hura ahoskatu, eta Dionixio barre algara batean hasi zen...
|
|
|
Gugandik oso hurbil musker bat harkaitz gainera atera zen, eta atera orduko zirrikitu batean ezkutatu. Earlek
|
bere
esaldia borobildu zuen.
|
|
|
|
Bere
esaldia da, industriako aitajauna da.
|
|
|
Une hartan Zein da
|
bere
esaldia?
|
|
|
Ez ditut
|
bere
esaldiak ezagutzen.
|
|
|
Londreseko kritikari guztiei deitu, ergel bat
|
bere
esaldiaz oroitzeko ordu erdi isilik egon izana ahaztu dezaten eskatu, felazio baten truke?
|
|
2014
|
|
|
1588 Renanek horretara jotzen du, eta joera hori erakusten dute
|
bere
esaldi famatu biribilenek. Interpretazio gehienek ere horrela ulertu izan dute.
|
|
|
Ivan Ogareff tatarieraz mintzo zen, eta ekialdeko jendeen hizketak bereizgarri duen molde adierazkorra ematen zien
|
bere
esaldiei.
|
|
2015
|
|
|
Horixe da azkenaldiko
|
bere
esaldi faboritoa, horrekin zerbait konponduko balu bezala. Baina ez nau engainatzen, korridoreko atera iritsi orduko negarrez hasi da.
|
|
|
Hitzontzi ezjakina!
|
Bere
esaldi zatarrak inoren karkaxak begietan bezala inarrosi nau.
|
|
2016
|
|
|
Abiapuntu modura, Fishmanen ikuspegian oinarrituz, Mikel Zalbide
|
beraren
esaldi bat erabiliko dut: " ahuldutako hizkuntza indarberritzea (HINBE) ez da batere lan erraza.
|
|
|
lerroaren lehen zatian dauden kontsonanteek oihartzuna dute lerroaren bigarren zatian. Emistikioa ispilu moduko bat da, eta errepikatu egin behar dituzu kontsonante berak ordena
|
berean
esaldiaren bi zatietan. Horretaz gainera hitzaren azentuazioak ere eragina du, eta esaldiaren azken hitza edo hitz errimatua azentuatua bada, lehenego zatikoak ere azentua behar du.
|
|
|
–Diruak diruari deitzen dio? zen
|
bere
esaldi faboritoetako bat.
|
|
|
Mikelek moztu egin zuen
|
bere
esaldia, eta furgonetatik ateratzekoa egin zuen.
|
|
|
—Ailegatzen ari gara esan zion Guiomarrek olibondo sailen bestaldean erdi ikusten ziren bi etxeordeak seinalatuz, almazena eta okindegia.
|
Berak
esaldia bukatzearekin batera, berriz, Greta azaldu zitzaien zalaparta batean korrika, eta haren atzetik Belle, hedearen punta bati lotuta eta Pascal atzetik zekarrela.
|
|
|
—Eta nik berdin. Telebistak niri kakalarria ematen dit argitu zuen Mikelek
|
bere
esaldiko hitz desatseginena azpimarratuz.
|
|
2017
|
|
|
Esan dudan bezala, jakintza ezagatik edo, beraien esaldiak formula sinpleak izan ohi dira eta askotan esaldi tipikoetara mugatzen dira. Ikerketan zehar
|
beraz
esaldi solte batzuen inguruan egongo ginateke hitz egiten. Azken hau azpimarratzea garrantzitsua iruditzen zait gaizki ulerturik ez egoteko.
|
|
|
Norbaitek gazte batek gure kasuanlagun batekin erabiltzen baldin badu aurrekoak beharbadahitanoz erantzungo diolako. Bestela hurrengoan zerbait esango dio,
|
bere
esaldia txikia bada ere. Honela poliki poliki" hedatuz" joan daiteke bere erabilera gure kasuanesaldi batzuetara edota gero eta solasaldi luzeagotara.
|
|
|
Esku bat besaburuan jarri eta etxera joan eta egoera konpontzen saiatzeko gomendatu zidan eta, emakumeen kontra ezin dugu ezer egin?, errepikatu zuen azken aldiz. Zenbat eta gehiago edan, orduan eta ulertzen ez diren esaldi gehiago errepikatzen ditugula ohartu nintzen, baina aldi
|
berean
esaldien gainetik alkoholak adiskidetasuna indartzen duela. Edaritegitik atera eta nire berri emango niola esanez agurtu nuen.
|
|
|
Jontxuk ez zidan bukatzen utzi; esku bat nire sorbalda gainean jarri eta
|
bere
esaldi solemne haietako bat bota zuen:
|
|
|
Bakearen eta giza eskubideen aldeko borrokaren adibide handienetako bat Nelson Mandela izan da, Hego Afrikako lehen presidentea, 67 urtean gizateriaren zerbitzura jarri zena.
|
Bere
esaldi ezagunetatik, ez da ahaztea komeni: «Bakea ez da gatazkarik eza soilik; bakea denok aurrera egin ahal izango dugun ingurune bat sortzea da, edozein arraza, kolore, kredo, erlijio, sexu, klase, kasta edo bereizten gaituen beste edozein ezaugarri sozial edozein dela ere».
|
|
|
Garai hartatik, beste zenbait pertsonaia transexual atera dira jokoetan, eta zoritxarrez zenbait txiste transfobo izan badira ere, badira ondo irudikatuak izan diren pertsonaiak. Esate baterako, 1995an Chrono Triggerren ageri zen Fleakpertsonaia eta
|
bere
esaldi famatua: " Gizon edo emakumea, zein da aldea?
|
|
|
Eta buruhauste ederra jarri ere bai! Esan nahi dut, ez da gauza
|
bera
esaldi bakarreko mezua edo liburu oso bat utzita joatea! Pentsa zenbatentzako mezuak utzi litezkeen liburu betean!
|
|
|
Idazkariak bat batean gelditu zuen
|
bere
esanaldia, zerbaiti geldi geldia so eginez, nagusiaren idazmahaian. Kanikaz ari zara. Galdegin zion nagusiari. Kanikaz!
|
|
2018
|
|
|
(
|
Bere aurreko
esaldia imitatuz) Zure esanetara, zure esanetara ñiñiñi, ikusiko dute hauek zer den ona! Muahahahahaha!
|
|
|
" Idazten duenean, idazten du, barkatu baina, belarriarekin.
|
Bere
esaldi guztiak oso ondo kalibratutako esaldiak dira, oso ondo neurtutakoak eta baloratutakoak. Ematen du sermoirako prestatutako testuak ere izan zitezkeela, eta belarriaren galbahetik pasatzen zituela lehendabizi:
|
|
|
Haren lanen baten izenburua, eta gutxieneko datu biografikoak. Ez daki zergatik, baina seguru dago hari ez zitzaiola batere gustatuko
|
bere
esaldia horrela hutsaltzea. Nazka sentimendua izan du berriz ere, idazlearekiko konplizitatez, hark sentituko zuen higuina bere eginez.
|
|
2019
|
|
|
natura jakintsua da. Etengabe esaten zuen, edozein aitzakia egokia zitzaion
|
bere
esaldia sartzeko. Etxe barruan afaria erre edo mendi puntan euri zaparrada hasi, denak balio zuen naturak beti asmatzen zuela baieztatzeko.
|
|
|
Klinikoek idatzitako testuetan, hainbat sinonimo edo esanahi
|
bereko
esaldi erabiltzen dira gauza berbera adierazteko. Kardiologian, esaterako, kanporatze frakzioa hainbat modu desberdinetan azaltzen da idatzia, hala nola, fe?,, fracción de eyección? (gaztelaniaz), edo funtzio sistolikoaren aipamenaren pean.
|
|
|
Amenabar oso zuzendari azkarra da eta Unamuno ez da zoriz aukeratutako pertsonaia izan, Unamunok, hasieran altxamendua babestu baitzuen. Idazle euskalduna baina bizkor damutuko da eta nazionalen aurrean
|
bere
esaldi famatuena esango du: " vencereis, pero no convencereis".
|
|
|
Prozesuaren amaieran soilik irakurtzen zuen idatzitakoa eta zuzentzen zuen testua. Halatan, bada, eta haren errezetari jarraituz, Hrabal itzultzeko, lehenik lagatzen dut pasa dadila nire burutik
|
bere
esaldi luze bat, edo esaldi kate bat, preziatuz testuaren atmosfera, erritmoa eta" lurrina": gero, ordenagailura edo paperera pasatzen dut gaztelaniazko esaldi edo paragrafoa, segidan zorrotz zuzentzen hasten naiz txekierazko originala eskuan dudala; orduan bai, orduan arreta jartzen hasten naiz hitz bakoitzaren xehetasunetan.
|
|
|
Bere suhia Paul Lafarguerekin eztabaida batean, Marxek" marxista" izatea ukatu egin zuela kontatzen dute, eta
|
bere
esaldirik gogokoena De omnibus dubitandum —Gauza guztietatik zalantza— izan omen zen. Konbikzioak eta konpromisoak izatea beharrezkoa da mundua aldatzeko, baina ez da nahikoa.
|
|
|
Bere hizkuntza maila eta gaitasuna hortxe hortxe.
|
Bere
esaldietan ez dugu ezer berezirik aurkitu. Denetarik daukagu, eta aditz trinkoen eta perifrastikoen erabileraz, gauza bera.
|
|
|
Bietan, nahiz eta bakoitzak
|
bere
esaldietan funtzio desberdina izan, erabiltzen diren elementuek morfologia bera daukate: NOR absolutiboan, 0 marka.
|
|
|
Edozein hizkuntzarentzat garrantzi handiko osagarriak, bai; baina, are gehiago, komunztadura dela-eta, haiei dagozkien hizkiak aditz jokoetan markaturik eramaten dituztenentzat. Honen adibidea euskara da, zeren eta,
|
bere
esaldietan agertzen diren zenbait izen sintagma, pertsonen arabera, aditz jokatua haien izenordainaren markekin eratzen baitira; beraz, inolako dudarik gabe ondorioztatzen ahal dugu pertsona markarik gabe, eta zehatzagoa izanda, pertsona izenordain markarik gabe, euskal aditz konjugazioa pikutara joanen litzaigukeela.
|
|
2020
|
|
|
–Gaurko gure lana izango da ditxosozko eleberri horretako atalik interesgarriena, ikusiko duzu: donostiar neska pinpirin bat eta Erandioko taxizale bulartsu bat ausartuko dira Estatuko estolderietan gizendutako piztia bati aurre egiten?, esan zuen eta
|
bere
esaldi biribil bezain absurdoari intonazio arrandiatsua ematen saiatu zen.
|
|
|
Sarrionandiak deskribaturiko ezker europarraren porrotak Azurmendiren azterketarekin korrelazioa dauka, batik bat, azken horrek joko demokratiko liberalean" hegemoniaren inperatibo kategorikoak" edesten dituenean. Honakoak dira inperatibo demokratiko horiek
|
bere
esaldi zehatz eta zuzenetan:
|
|
|
(ARANTZAZUri
|
bere
esaldiak grazia egiten dio eta dantzatxo modukoa egingo du.)
|
|
2021
|
|
|
Josuk eta Mirenek ez dute horrelakorik onartuko. Batzuetan, gerta daiteke autore
|
berak
esaldi berean molde biak erabiltzea: Giputz aditza erabili dute, esate baterako, Arestik eta Villasantek maiz, Mirande eta Peillenek sarritan (Mitxelena).
|
|
|
Cavek
|
berak
esaldi bakarrean laburbildu du zer den Carnage beretzat: «Disko basati baina ederra da, hondamendi kolektibo batean sortua».
|
|
|
Bisitan joaten zaionean amak kontatzen dizkion pasarteetan ere haria agertu eta desagertu egiten da. Memoriak huts egiten dionean, funtsik gabeko txekeak dira
|
bere
esaldiak. Kontatzen duenaren jabe dela sinesten uzten dio amari.
|