|
2001
|
|
|
antzezlana espainieraz muntatu (hiru bat hilabete) eta gero, hilabete eskasean haren euskarazko ordaina egitea (maiz samar estreinatu dira euskarazko bertsioak pase oso bakar bat egin ondoren). Neurriak jorratubeharko lirateke euskarazkoa bertsioa ez izan, eta, taldeentzat nahitaezko enbarazua izan beharrean, muntaketa
|
bera
ere euskarazko bertsiotik has dadin. Orduan bai, orduan hitz egin ahal izango da euskal antzerkiaz.
|
|
|
Hamaika antzezlan taularatu dira Irungo Antzerki Gaztearen Jaialdian. Gazteei lanbide honetan lehendabiziko urratsak egiten laguntzeko oso egokia da halako jaialdiak antolatzea, baina antzezlan horien artean bat
|
bera
ere euskaraz ez izatea kezkatzeko modukoa da.
|
|
2002
|
|
|
Edozein modutan, betiko erronkaren aurrean jartzen du honek berriro ere euskalgintza, alegia, presentzia duina ziurtatzearena leku berri hauetan. tvpi.fr en, besterik ez bada, «hemen jo' ta sartuko zira» esaldia ipini dute sarrerako orrialdean; proyeccion.tv en, berriz, ez dago hitz bat
|
bera
ere euskaraz. Udaletxeek, Diputazioek, eta abarrek halako ekimenetarako laguntza publikoak ematean ez al dute inongo hizkuntza eskakizunik egiten?
|
|
|
Eta nolatan orduan ez zen dena ilunpe eta hotzikara, orain ere, hizkuntza artatu eta zaindu nahi dugula eta, Buletin ofizialak euskaraz irakur ditzakegun honetan, eta Windows
|
bera
ere euskaraz erabil dezakegun garai honetan (egin ote du euskarak horiek baino aurrerapen nabarmenagorik?, azkarki aitzinatu gara, bistan denez, programa informatikoak itzuliaz) beldur naiz euskal gaietan gauzak ez diren denak xalo eta laño, bizitzaren tolesgabetasunaren eskutre. Beldur naiz euskara ez den Bartoloren iturri garbi hartako ardotxo txuria, baizik, batzuetan bederen, gure bidexketan zangopean zapaltzen dugun istil beltzaren antzera aspalditik geldirik dagoen ur uherra, Maritxuri bigarren ahapaldira iritsi aitzinetik halako higuin zerbait ez bada, bai kezka bederen, sorraraziko liokeen kalte eta gaitz iturriaren isuria.
|
|
2003
|
|
|
Oroitaraz genezake Gieure Baionako apezpiku gaskoinak erabaki bat hartu zuela, 1925ean, elizbarrutiko ikastegi guztietan euskal (edo gaskoin) irakaskuntza programa zedin Euskal Herrian. Eta gaur egun Landesetako alde beretik etorri zaigun Molères apezpikua
|
bera
ere euskaraz mintzo zaigu ahal duen aldi oroz. Ez du aspaldi euskal irratitik hartzen genuen meza batean entzun dugula herriko apez euskalduna apezpikuaren agurtzen frantsesez, eta apezpiku landestarra ihardesten lasaiki euskaraz.
|
|
|
Albiste agentziaren erreferentzia eremu nagusia euskarazko herria izango bada, agentziaren lan hizkuntzak
|
berak
ere euskara behar du izan. Agentziaren zeregin nagusia euskarazko produkzioa euskara herriari eskaintzea baldin bada, euskaraz bizi eta euskaraz sortu behar du.
|
|
2004
|
|
|
Aurrekoaren haritik, sarri sarri azaleratu den kontua osterantzekoa da, alegia, ea Erregistro Zibilean euskarazko onomastika inskribatzea ez ezik, erregistroa
|
bera
ere euskaraz eramateko modukoa ez ote den.
|
|
2007
|
|
|
ONDORIOAK EDO a. Euskara i (ra) kastea
|
bera
ere euskararen alde asko egiteko modua izan daiteke. b. Helduen euskalduntzeak funtzio argia dauka normalizazioan, baina bere jarduera horretara begira jarri behar du, eta horretarako bere lana euskalgintzaren barruan ondo integratu behar da. c. Erabilera sustatzea eta praktika sustatzea ez dira nahastu behar.
|
|
2009
|
|
|
Beste modu batekoa zen Anaitasunaren optika, euskara batuaren alde argi eta garbi lerratuta egoteaz gain, aldizkari horrek bere burua sozialistatzat baitzeukan. Zeruko Argiak, azkenik, Anaitasunak baino malguago jokatu zuen ideologia zein hizkuntza kontuetan, baina
|
berak
ere euskara baturantz eta ezker alderantz egiten zuen herren (gero eta nabarmenago gainera, urteek aurrera egin ahala).
|
|
|
Abertzaletasunari (euskal abertzaletasunari esan nahi da) euskararekiko atxikimendua berezkoa balu bezala aitortzen zaio, berezko osagaitzat edo esentzia propiotzat hartzen du
|
berak
ere euskara, eta, oro har, halakotzat aitortzen diote besteek berari euskara. Abertzaletasun politikoaren leloa izan da" Euskadi da gure aberria eta euskara gure hizkuntza".
|
|
2010
|
|
|
Bere ustetan, hiritarra edo abokatua euskaraz zuzentzen bazitzaion hizkuntza horretan erantzuna jasotzeko eskubidea zuen. Egun euskara ulertzen du eta polito hitz egin ere, baina ez zaiola demanda bat
|
bera
ere euskaraz ailegatu esan zidan, eta horrelako egoera eta jarrerek gu, euskaldunok deskalifikatu egiten gaituela zioen. Luze eta zabal hitz egiteko gaia da hau, eta beste hainbat alorretan (justiziarekin zerikusirik ez dutenak) gure zabarkeria hau azterketa gai delakoan nago.
|
|
|
XXI. mendean, harritzen nau oraindik ere Urnietan hizkuntza jendea zatitzeko eta demagogia egiteko erabiltzen dela ikusteak. Oraindik badago hitz bat
|
bera
ere euskaraz esaten ez duenik, eta iruditzen zait hori ez dela naturala. Naturala uste dut kontrakoa dela, edozeinek hizkuntza ikasteko nahia izatea eta ikuskizun honetan naturaltasun hori bilatu nahi izan dugu.Adinduek, betiko urnietarrek, hizkuntza tratamendu hori nola hartuko dute. L.M.Z.:
|
|
2011
|
|
|
Nire iritziz, eduki dezakeen zentzua galdu egiten du neurri batean, eta gainera xarma askoz handiagoa du jatorrizkoak. Horrexegatik pentsatu nuen gehiago urrundu beharra zegoela Eskualduna astekarian argitaratu bertsiotik, eta grafiaz gainera aditza
|
bera
ere euskara batuaren paradigmara ekarri behar zela, alde horretatik irakurketa errazagoa plazaratuz.
|
|
2015
|
|
|
Norbaitek pentsa dezake ingelesa dela erabiltzen den hizkuntza horrelakoetan, eta hala da, baina Euskal Herrian bere lanari buruz hitz egin eta idatzi behar dutenean gaztelania erabiltzen dute, ez ingelesa, ezta euskara ere, nahiz eta ikasketak euskaraz egindakoak izan.Bestalde, ikerketa sustatu eta bultzatu behar duten erakundeek ez dute behar beste bultzatzen artearen ikerketa euskaraz egin dadin. Adibidez, EHUn ez dago master bat
|
bera
ere euskaraz edo euskarazko ehuneko minimorik duenik, borondate oneko irakasle batzuen salbuespena alde batera lagatzen badugu behintzat. Horrekin batera, oztopoz betetako ikerketa da euskaraz egindakoa, bai estatuan erabiltzen diren baloratzeko irizpideen arabera, baina baita bertan erabiltzen ditugunei begiratuta ere.Azkenik, museoek edo arte zentroek ere ez dute gehiegi laguntzen euskararen ikerketa zabaltzeko, eta, era berean, ez dakit sortzen ari diren zentro berriek, Tabakalerak adibidez, euskararen gaineko sentsibilitate minimorik izango duten.Ez nuke bukatu nahi hirugarren arrazoiaren gaineko kezkari aipamen txiki bat egin gabe.
|
|
2016
|
|
|
Hain zuzen, duela zenbait urte «pentsaezina zen euskaraz eman zitezkeela udal batzar baten berriak edo enpresa baten zereginei buruzkoak», dio eskualdeko erabiltzaile batek. Horri esker, eskualdeko enpresa mundua
|
bera
ere euskaraz komunikatzen hasi dela dio enpresa arloko arduradun batek. Elkarrizketatutako eragileek diote, halaber, euskara dakitenek, nahiz eta euskaraz alfabetizatua ez izan?
|
|
|
Bestaberri eguna baitzen, bere hoberenean ohoratu dugu, gure klikak bazter guziak harrotzen zituela. Gaitzeko jende andana bildua zen eta Euskaldunak denak kantuz ari baitziren, Craig Harrison apeza loriatua zen,
|
bera
ere euskaraz kantuz arizan da. Mezatik landa zintzurra bustitzeko eta bazkariari azken hunkiño baten emaiteko artean, aizkolariak ikusi ditugu, ekialdeko estaduetarik etorritako bi eta Kalfornia Nevadako bertze bi.
|
|
2019
|
|
|
Eta hor izan zen modernotasun hanitx, eta aita hor sartu zen atope. Eta hor, nonbait, onartu
|
berak
ere euskarak ez zuela deusendako balio. Ez zuen balio euskaraz mintzatzeak.
|
|
2020
|
|
|
Hutsaren hurrengoa da Zientziak graduan euskarak duen tokia: «gradu berria da eta ez dute ikasgai bat
|
bera
ere euskaraz eskaini». Hori «arrunt gaizki» iruditzen zaio, «irakasle eta ikasle euskaldun dezente garelako ikasketak euskaraz egiteko prest».
|
|
2021
|
|
|
22" Iduritu zitzayon [Agirreri], lenago Villoslada' k bere Amaya omen aundikoa erderaz idatzi zuan bezela,
|
berak
ere euskeraz orrelako arlo zar eder bat bururatuko zezakeala, ta, Erriktruda donearen bizitza autaturik, argitaratu zuan bere Auñemendi' ko lorea" (Lhande 1923, 107 or.).
|
|
|
Batzuetan euskara agerian dago gure ikuskizunetan, baina ez dagoenean ere presente dago. Erritu n, adibidez, ez dago letra bat
|
bera
ere euskaraz, eta kantatzen dena ez da ulertzen; beraz, ez dago euskara bere horretan, baina ez daukat zalantzarik Erritu ikusten duen bati euskara ere transmititzen zaiola; badaukala sustrai bat, gure mugimenduaren oinarria sortzen dela leku eta testuinguru batetik, zeinetan euskara ezinbestekoa den eta mugimendu hori eta euskara erabat bat eginda dauden. Nik harremanduta ikusten ditut.
|
|
|
" Gure umeetako askok ez zekiten hitz bat
|
bera
ere euskaraz. Jolasaren eta bestelakoen bidez sartu behar genien euskara.
|
|
|
Ondo funtzionatzen zuten Manolo Urbietaren kantu eta jolasaren bidezko materialek. Baina guk bestelakoak behar genituen, gure umeetako askok ez zekitelako hitz bat
|
bera
ere euskaraz. Jolasaren eta bestelakoen bidez sartu behar genien euskara.
|
|
2022
|
|
|
Arandiak eman ditu datuak: Filminek, esaterako, euskaraz 65 eduki zituen 2021eko irailean, eta urtebete geroago 83 dauzka; Netflixek 3 zeuzkan iaz, eta 44 dauzka aurten; Disney+ kateak ez dauka eduki bat
|
bera
ere euskaraz. Hala ere, hobekuntza hori ez da nahikoa, Tinko Filmeak eko kidearen hitzetan:
|
|
|
Arandiak eman ditu datuak: Filminek, esaterako, euskaraz 65 eduki zituen 2021eko irailean, eta urtebete geroago 83 dauzka; Netflixek hiru zeuzkan iaz, eta 44 dauzka aurten; Disney Plus kateak ez dauka eduki bat
|
bera
ere euskaraz. Hala ere, hobekuntza hori ez da nahikoa, Tinko Filmeak eko kidearen hitzetan:
|
|
|
Euskal idazleen baranoan barneratu garela, atzera ere koiu gura dut gorago dilindan utzitako puntu bat, eta da Maddi Elizaga, haren lehengusinaren ustez, escritora en lengua vasca izatearen puntu kuestionatzeko modukoa. Alegia, jakinik Maddi Elizagak funtsean Pierre Loti eta literatura tradizio frantziarraren inguruan grabitatu zuela, interesgarria litzateke jakitea aurkitu ote zuen Axular, Elizanburu eta beste zenbait euskal idazlerengan aski erakarmen, interes eta tirarik
|
bera
ere euskarazko obraren bat idaztera mugitzeko.
|
|
2023
|
|
|
Haurren euskalduntze prozesuan duen garrantzia zehaztu zuen: «Haurrek ikusten dute badirela beste haur batzuk ere euskaraz mintzatzen direnak, eta aktibitatea
|
bera
ere euskaraz egiten dela».
|