|
2001
|
|
|
Jainkotasunak gidatzeak ez du hutsune hau zertan ezabatzen. Jakintsu eta zuhurra kulturaz jabetu dena da; bere baitatik at dagoena, ordea,
|
bere
buruaren jabe ez dena, gune sozialetik at dagoena ere bada. Eta Platonek hiritar autonomoa bilatzen du, bere baitan erabakiak hartzen dituena, baina era berean ordena sozialean guztiz integratuta bizi dena, hau da, bere izateko era egitura sozialaren aurka ulertzen ez duena.
|
|
|
Berak osatu behar izango du meta diskurtso edo meta narratiba berria, orori buruz hitz egiteko gaitasuna duen diskurtsoa izango da. Eta filosofoa, gai guztiei buruz trebe eta
|
bere
buruaren jabe izanik, egiazkoa eta faltsua bereizteko gaitasunaren jabe dena izango da. Olerkigintza eta olerkariaren ordez, Platonekin filosofia izango da Heladearen oinarri kulturala; filosofoa da kulturaren oinarri berria, lehen genion moduan, meta narratiba berria. lon elkarrizketaren laburpena
|
|
|
Sakrifizioetan nahiz festetan koloretako arropez eta urrezko koroaz apaindurik, negar egiten duen eta gauza hauetako bat bera ere falta ez duen eta, aurretik inork ezer lapurtu edo minik egin gabe, hogei mila gizonekin baino, adiskide batzuekin egonik beldur handiagoa duen gizona?
|
Bere
buruaren jabe dela esango dugu, fobou kai h kardia Phda. lon.
|
|
2004
|
|
|
Jakina, Descartesen eginahala Ni horren baieztapena baino harantzago doa, eta Ni neu izatearen oinarria zein izango den ondo zehaztera zuzenduko da. Nor
|
bere
buruaren jabe izateko beharrezkoak diren baldintzak mugatu nahiko ditu, ezagutza ahalezkoa egiten duten baldintzak, alegia. Berarentzat oinarri hori ez da aurkituko ez ametsetan nagoela, ez haluzinazioak ditudanean eta ezta fedearen menpe bizi naizenean ere, baina ezta iratzarrita eta erne nagoenean ere.
|
|
|
Aukeraren aukeraz eta hautatzearen hautatzez gizakiak bere burua egiten du. Eta bere burua eginez bere buruaz jabetzen da, hots,
|
bere
buruaren jabe egiten da. Eta jabetze horri errealitate etiko edo morala deritza, Zubirik maisuki irakatsi zigunez.
|
|
2006
|
|
|
Friedrich Nietzschek asko estimatu zuen izaera heroiko hura: gizon subiranoa da heroia,
|
bere
buruaren jabe agertzen dena, besteengan berdinik ikusten ez duena, harrotasunezko kontzientzia duena, taupadatsua, botere eta askatasun osoaren jabea; dominatzailea, azken batean10.
|
|
|
Odiseoren bila —heldutasunaren bila— abiarazi duen espediziotik itzultzen denean, ezin ugariagoak dira Telemako nagusitu delako seinaleak: Telemako
|
bere
buruaren jabe bilakatu da, lehen iritzirik gabeko haurra (npioj) zena gai da bere kabuz erabakitzeko zer den ona eta zer gaiztoa (esla te kai ta cereia) 60.
|
|
2007
|
|
|
|
Bere
buruaren jabe baita adimena:
|
|
|
Adimena amaiezina (apeirov) da eta
|
bere
buruaren jabe (autokratej); eta gauzekin nahastu gabe dirau bere horretan (memeiktai oudeni crh/ man), bere barrenetik (monoj autoj) baita, izan (Anaxagoras, Fr. 12).
|
|
|
Giza arraza maila gorenean jarriko duen garapena, giza abereak egingo dituen aurkikuntza ugariei esker lortuko da503 —gogoratuko dugunez, jainko andereek ez baitzizkieten arte guztiak hasieratik ezagutarazi504; munduaren ezagutza bera ez baitzieten hasieratik ezagutarazi505— Garapen horren ondorio izango da, halaber, komunitate berri baten sorkuntza506: giza aberea
|
bere
buruaren jabe bilakatuko da kolektiboki; gizartearen antolakuntzak izaera osabeteagoa lortuko du, arrazoimenaren garapenean oinarritzen denean507.
|
|
|
Heladen —mundu garaikidean bezala— errealitatearen desenkantamendua ez zen eragin, absolutuki,
|
bere
buruaren jabe zen arrazoimen baten zabalpenarekin317 Jakin ere badakigu —jakin genuke, honezkero— arrazoimenaren izaera absolutua ilusio bat besterik ez dela318: arrazoimena beti da arrazoimen erreala eta historikoa, alegia, bere azpian dauzkan ekonomiarekin, gizartearekin eta egitura politikoarekin lotuta ulertu behar da319.
|
|
2009
|
|
|
Kanten arrazoimena baldintza batzuen gatibu dago bere jardueran. Hegelek, ordea, arrazoimena aske eta
|
bere
buruaren jabe osoa dela suposatzen du; izan ere, zerk mugatu edo lotuko luke, arrazoimena bera denean lotzen eta mugatzen duena. Eta forma horrek mugatuak direlako, bere baitan kontraesanak sufritzen dituzte, eta arrazoimenak dialektikoki gainditu egiten ditu denak.
|
|
2016
|
|
|
Jazorikoa norbaitek jazoarazi duenez, gertariaren subjektu material bat badago, kausa bat, eta hori ni naiz (indibiduoa). Subjektu mozkor hori
|
bere
buruaren jabe ez zenez, ordea, gertatuaren erantzule ez naiz, ez naiz subjektu morala (pertsona).
|
|
2021
|
|
|
9). Hortik abiatuta," gizakia berak egiten duen hori baino ez da","
|
bere
buruaren jabea" eta, bide batez," bere existentziaren erabateko erantzulea", inolako" aitzakiarik" gabe... Bistakoa denez, askotan planteatu denaren aurka, Beauvoir ez da filosofo sartrearra, baizik eta ikuspegi propioa duen filosofo existentzialista.
|
|
|
Nola pentsa daiteke erantzukizun etikoa horren argitan? Erantzukizun hori jada ezin da
|
bere
buruaren jabe den subjektu oso eta koherentearen (auto) kontzientzian funtsatu, etengabe zeharkatzen gaituen alteritateak gure buruarekiko partzialki arrotz egiten baikaitu, autokontzientzia erabatekoa ezinezko eginez. Nola birpentsatu, beraz?
|
|
|
37). Beraz, norbere gogoa, gorputza, bizitza, erlazioak, ondasunak eta askatasuna bere jabetzakoak izanik,
|
bere
buruaren jabea zen subjektu kontratugilea.
|