|
2000
|
|
|
Ikusitakoak ikusita, euskararen aldekoa baino areago, erdararen aldeko politika linguistikoa praktikatzen dute gure inguruko hedabideek. Gizartean bertan pairatzen duenegoera diglosiko
|
bera
bizi du euskarak hedabide idatzi nagusienetan.
|
|
|
Antzinatetik ditu gizakiak
|
bera
bizi den lekuaren eta beretzat duen bizitokiarenjabe den inpresioa eman diezaiokeen zantzuren baten gogoa, nahia eta beharra. Kulturagehienetan, antzinatetik markatu ditu gizakiak beretzat hartutako territorioak eta, behinmarkatuta, defendatu egin ditu, ustez, bertan sobera daudekeen guztien aurka; batzuetan hitza ahoan zuela, eta beste batzuetan ezpata eskuan zeukala.
|
|
|
Herri horiei buruzko koordenatuak ematerakoan, badago zer bat den-denetankomuna dena. Alegia, beste batzuen koordenatuen arabera kokatu behar ditugu herrihoriek, mapa-mundietan, kartetan edo mapetan
|
berak
bizi diren lekuen errepresentaziografiko internazionalik ez dagoelako.
|
|
|
Frantziar konstituzioa (1958) eta baita espainiarra ere (1978) idatzita daude; baina estatuen oinarritzat hartuak izan dira, eta ez
|
bertan
bizi diren gizabanakoenzein gizataldeen eskubideak bermatzeko. Aipaturiko testu horiek, bada, konstituzioizena eraman arren, ez dira zuzenbidean, eta politikagintzan are gutxiago?
|
|
|
Datorkidan beste irudi bat Txillardegi aita da: seme-alabekiko harrotasuna, etaJoseba barruan egon zeneko sufrikario jasanezina,
|
berak
bizi izandako gabezia etaezbehar guztiak baino jasanezinagoa.
|
|
|
Zohikaztegiak urte osoan zehar urez estalita dauden eta goroldioz osotutako ekosistema bereziak dira; ureztapenak oxi geno gabezia dakar eta honek, landare hilak deskonposatzen dituzten mikrobioen aktibitatea oztopatzen duenez, materia organikoaren deskonposaketa erabat motela da eta ingurunea oso azido bilakatzen da, landare gehienentzako
|
bertan
bizitzea ezinezkoa eginik. Modu honetan, goroldioak hiltzen doazen neurrian, ia deskonposiziorik pairatu gabe lurzoruan metatuz doaz, hainbat metroko sakonera lor dezakeen geruza lodia eraikiz; geruza honi zohikatza deritzo.
|
|
2001
|
|
|
Arestian esandakoaren haritik tira egiten badugu, berehalaxe ohartuko garaikasgelaren mugak hautsi egin behar direla, eta ikastaldea txertaturik dagoeningurunearekin harreman estuetan lan egin behar dela. Etorkizuneko euskaldunaden gure ikaslea
|
bertan
biziko delako, ingurune horretan bertan bizi direnekin komunikatuko delako eta euskara bera komunitate horretan dagoelako. Ikastaldeareningurune hurbiletik taldera eta taldetik ingurune hurbilera, zubiak luzatu behardira, ikas-prozesuaren hastapenetatik ohitura komunikatiboak sortzen hasteko.Jarduera honek ikaslea eta euskal hiztuna harremanetan jartzea du helburu, batetikikasleak hiztunak ezagut ditzan eta haiekin ohitura komunikatiboak sortzenhasteko, eta bestetik euskal hiztuna ikaslearen ikas-prozesuaz jabe dadin eta lagundiezaion.
|
|
|
Ingurune hurbilak garrantzi handia du, ikaslea
|
bertan
bizi baita; eta hizkuntzak ez dio aldatuko ingurunea osatzen dutenekin duen harremana. Ingurune horretarako behar du euskara, eta bertan erabiliko du; edo bertan eragingo du, erabiliahal izateko.
|
|
|
Konstanza polita, aberatsa eta bertute handiko emakumeazen. Bere bakardadea hausteko eta aitaginarrebak zaindu ahal izateko, Teodosiorengurasoak
|
berarekin
bizitzera eraman zituen. Teodosio Goñira itzultzean, bidean, emaztea beste gizon batekin egona zela kontatu zion ermitau batek.
|
|
|
Bariantzaren %30.4a azaltzen duen 1 FAKTOREAn orientazio integratiboari dagozkion itemak taldekatzen dira (p= 0.87): euskaldunak eta
|
beren
bizitzeko modua hobeto ulertzeko nahia, euskal kulturako ekintzetan parte hartzekonahia, euskaldunek gizartean dituzten arazoak ulertzeko desioa, euskal kulturaezagutu eta baloratzeko nahia, euskaldun sentitu nahia, ideia berriak eta ikuspuntuzabalagoak izatea,, hori beste kultura batzuekiko zabaltzea bezala ulertzen dugularik?, euskaldunekin komunikatu nahia eta horien artean lagun berriak egin ... Faktore hori saturatzen duen azken itemetako bat interes pertsonalagoekinloturik agertzen da:
|
|
2002
|
|
|
-Azpiegituren hobetzeak jendeari
|
bertan
bizitzeko ahalmena ematen dio, nahiz lana hirian egin.
|
|
|
Aparta gaitezen; esanda dago: aparta gaitezen.Hizkuntzen konbibentziak ez du eskatzen leku fisiko
|
berean
bizi beharrik. Eraikidezagun euskaraz biziko den unibertsitate-eremu berezitua.
|
|
|
Demografiaren aldetik, gazteak mobilizatu eta hiltzeaz gain, eta biztanleak alde egitera behartzeaz gain, gerra gure lurretan txertatzen zen. Armadak
|
bertan
bizi ziren: jan, lo eta berotu beharra zuten.
|
|
|
Hiri horietan beruna duen erregaia erabiltzeak, esaterako Delhin eta Shangain, haurren %60k odolean berun-maila altuak izatea dakar, giltzurrunetan, gibelean, berrekoizpen-eta zirkulazio-sisteman eraginaz. Kutsakorrenak Mexiko, Pekin, Shangai, Teheran, Kalkuta eta Bangkok direla azpimarratzen du txostenak eta
|
bertan
bizitzea egunero bi pakete zigarro erretzearen baliokidea da.18
|
|
|
Alegiazko irudiak ziberespazioa okupatu du. Espazio zibernetikoa ez da
|
bertan
bizitzekoa, ikustekoa baizik, errekorritzekoa, trantsitatzekoa, behin-behinekoa.
|
|
|
Baina demagun zeuk nahi bezain aurpegi ederra daukala eta Venusen xarma lohadar guztietatik dariola: izango dira, noski, bera bezalakoak; artean
|
bera gabe
bizi izan gara, noski; berak ere itsusiaren zer berdinak egiten ditu eta badakigu egiten dituela, eta gajoa kirats nazkagarriz usaintzen da, otseinek ihes eta ezkutuan barre egiten diotela. Eta bitartean kanpoan utzi duen maitale negartiak atalburua lorez eta girlandaz jazten du eta atezango harroak lurrintzen, eta gizarajoak ateorrietan musuak inkaturik uzten ditu; onartua izanik, ostera, sudurrera letorkiokeen lehen bafadan, hanka egiteko arrazoi jatorrak bilatuko lituzke eta luzaz entseiaturiko elegia panpoxa behera letorke eta bere burua ergeltzat joko luke, maiteari hilkor bati dagokion baino gehiago esleitu diola ikusirik.
|
|
|
Eta ez da jainkoen edo Venusen gezien ondorio inoiz itxura exkaxeko andretxoa ere maitatua izatea. Sarritan emakumeak berak zertzen baitu bere portaeraz eta aldarte bigunez eta gorputz zainduz eta garbiz, eta aisa tiratzen du
|
berarekin
bizi izatera. Gainerakoan, ohiturak amodioa sortzen du; zeren, arinki bada ere, kank eta kank kolpatzen denak luzera amore ematen du eta gainbehera dator.
|
|
|
jainkoak ere basoetan bizi izan dira, baita Dardanotar Paris ere. Pallas, hiriak sortu zituena,
|
bera
bizi dadila horietan; guri basoak izan dakizkigula atsegin gauza guztien aurretik. Lehoi betokerra otsoari darraio, otsoa bera antxumeari, isats loretsuari antxume jolastia darraio, zuri, oi Alexis, Corydon:
|
|
2005
|
|
|
plazentalak eta marsupialak. Talde biak habitat
|
berean
bizi direnean lehia bizian aritzen direla ikusi da. Plazentalak indartsuagoak direnez ingurua menderatzen dute, eta marsupialak desagertu egiten dira edo espezie gutxi batzuek baino ez dute aurrera egiten.
|
|
|
Blastula trinkoa dela esan daiteke, desberdintzapen handirik ez duelarik. Helduari toki egokia bilatu behar dio
|
bertan
bizitzeko.
|
|
2006
|
|
|
Neba-arreben arteko harremanen inguruan azterturiko gai erakargarrienetakobat, familia
|
berean
bizi diren neba-arreben arteko adimen-eta nortasun-ezberdintasun handien zergatia izan da. Ezberdintasun horiek, adimen-neurrietarako batezbeste 0,40ko korrelazioa, nortasun-ezaugarrietarako 0,20koa eta ezaugarri psikopatologiekotarako% 10 baino baxuagoa den konkordantzia eskaintzen dutenak (Hetherrington, Reiss eta Plomin, 1994)?
|
|
|
gero eta nabarmenagoak egiten dirahonako egoeran: guraso bereko eta gainera, gutxienez haurtzaroan eta nerabezaroan familia
|
berean
bizi izan diren neba-arreben berdintasun genetikoak handiagoakdirenean.
|
|
|
Brodskyk hauxe dio
|
berak
bizi izandako garai komunistari buruz: «Amesgaiztohura bizi izan genuen askorentzat, eta batez ere amesgaiztoaren aurka borrokatuzutenentzat, kontsolamendu moral handi samarra izan zen hori:
|
|
|
Egia esatera, ezinezkoairuditzen zait binomio hau, korapilatsua egituran eta oraindik korapilatsuagoa beremugen lausoan, zintzoki uztartzea. Etxe
|
berean
bizi al daitezke literatura etagatazka. Gela berean?
|
|
|
Lehen gutunean erregeak dio berak eta bere aitak agindu zutela Seguran hiribildua egitea, eta
|
bertara
bizitzera joaten ziren aitoren semeek eta beren orubeek ez zutela petxarik (erregeari ordaindu beharreko zergak) ordaindu behar (ezta fonsadera ere, gudura joateko zerbitzuaren ordez ordaindu beharreko zerga edo prestazio publikoa jatorriz, gero zerga feudal bihurtua, edozein motatako lan-prestazio moduan eta gero espezietan eta dirutan kobratua, ozterate nafarra); aldiz, nekazariek(, labradores... Mesede egiten die, orobat, Legazpin ziren burdinolak(, masuqueras?
|
|
|
Ez dakigu aurretik zein pribilegio jaso zituen edo zein foru jaso zuen eta noiz izan zen berau, baina fundazio berria edo berritzean jasoko duena Vitoria hiribilduko forua da (Logroñokoan oinarrituta Antso VI.a Nafarroakoa Jakintsuak eman ziona 1181ean), eta gero gehitzen zaizkio ezaugarri berriak. Batetik
|
bertara
bizitzera joan daitezkeenak aitoren semeak eta nekazariak dira; lehenek ez dute zergarik ordaindu beharrik, salbuetsiak zeuden (baita gerrako fonsadera ordaintzeaz ere), eta, ostera, nekazariek erregeak agindutako eta eskatutako petxak edo zergak ordaindu behar zituzten (baina bakarrik Seguran eta ez beste inon, errege-jurisdikzio berri honen menpe geratuz gutunaren bidez). Abantaila ekonomikoak eman zizkien; bertara bizitzera joango zirenei hiribilduaren barrutitik kanpora zituzten lurrak mantentzen eta erabiltzen uzten baitzien (divisero ziren lurretan), eta aldi berean hiribildukoek zituzten eskubide berdinak zituzten hiribilduari erregeak utzitako mendi eta larreetan (egurra jasotzeko, urak erabiltzeko, abereak bazkatzeko?) 262 Divisero izatea oinordeko eskubidea izatea zen (jabea izatea nolabait, jaraunsteko hala behar denez izan), eta XIV. mende ingurutik aurrera aitoren seme izatearen sinonimo bihurtu zen; kasu honetan landatzen zutenez ari da, nekazariez, pentsa daiteke, baina edonola ere beren lurrak dituztenez.
|
|
|
Batetik bertara bizitzera joan daitezkeenak aitoren semeak eta nekazariak dira; lehenek ez dute zergarik ordaindu beharrik, salbuetsiak zeuden (baita gerrako fonsadera ordaintzeaz ere), eta, ostera, nekazariek erregeak agindutako eta eskatutako petxak edo zergak ordaindu behar zituzten (baina bakarrik Seguran eta ez beste inon, errege-jurisdikzio berri honen menpe geratuz gutunaren bidez). Abantaila ekonomikoak eman zizkien;
|
bertara
bizitzera joango zirenei hiribilduaren barrutitik kanpora zituzten lurrak mantentzen eta erabiltzen uzten baitzien (divisero ziren lurretan), eta aldi berean hiribildukoek zituzten eskubide berdinak zituzten hiribilduari erregeak utzitako mendi eta larreetan (egurra jasotzeko, urak erabiltzeko, abereak bazkatzeko?) 262 Divisero izatea oinordeko eskubidea izatea zen (jabea izatea nolabait, jarauns... Horrez gain, Legazpiko olak erakartzen dira Segurako barrutira, babestuak izan daitezen hiribilduaren inguruan, zeuden lekuan lapurren esku baitzeuden, ez baitzegoen babesik haientzat, babes militarra agian, baina jurisdikzionala ere eskainiko ziena, jakina.
|
|
|
Tolosa, adibidez, 1256an fundatu zuenean Alfontso X.ak berak, Victoriako forua eman zien, eta zehaztu zuen bere petxero zirenak Gipuzkoako lurretan ezin zirela
|
bertara
bizitzera joan, bada, aitoren seme-alabei mugatuta geratu zen, Seguran ez bezala? (Roldán, 1991).
|
|
|
Etxea botatzea oso kontu grabea izaten zen. Hiribildu bati fundazio-gutuna ematen zitzaionean,
|
bertara
bizitzera zihoazen auzokideei orube deitzen zen lur zati bana ematen zieten, etxea eraikitzeko. Etxea izatea auzokide bakoitzaren eskubidea zen eta, aldi berean, bere eskubideen bermea ere izan ohi zen.
|
|
|
Hori ekiditeko, eta bidaiari guztiak egun
|
berean
bizi daitezen, nolabait konpentsatu egin behar da. Ozeano Barea erditik zeharkatzen duen, egunaren aldatze-lerro internazionala?
|
|
2007
|
|
|
Historiari eta kulturari begiratu bezain laster konturatzen gara ze desberdinak garen denok ere; hala ere, mundu
|
bera
bizi dugu, era desberdinean bizi dugun arren. Gauzak horrela, argi dago aniztasun interpretatzailearen aurrean gaudela.
|
|
|
Horrek, bereizketak formulatu ahal izateko unean, baten eta bestearen azterbideak aldarazten ditu. Baserritarrak, mendian ibilki, problemarik gabe esan ahal izango dizu arbola baten aurrean, «haritza ez da pagoa»; baina kaletarrak ezingo dizu esan «zuhaitza ez da zuhaitza»1308 Biak hizkuntza
|
berean
bizi dira, baina bi mundu-ikuskeratan, esan genezake (mundu-ikuskera hizkuntzak beste gabe eta berak bakarrik eratzen ez duelakoan); hizkuntza berean, baina bi modutan. Eta, hala ere, gaurko euskarak biei zuhaitz-bereizketak egiteko aukera berberak eskaintzen dizkie; hizkuntza guztiek ez, eta agian garai bateko euskarak ere ez.
|
|
2008
|
|
|
Edo eibartarrak defentsarako prestatzen ari zirela ohartarazteko modu bat? Laskurain gaztea behintzat, ez zen bere jaioterria defendatzera itzuli, ezta Mutriku defendatzera ere, azken urteetan
|
bertan
bizi arren. Felix Olabek Mutrikuko alkatea zen Julian Txurrukarengandik jasotako informazioaren arabera, abuztuaren 25ean Laskurain gaztea izan zen herrialdea defendatzeko mobilizatu ez zen herritar bakarra,«?
|
|
|
Itxura denez, frogatokia sustatzeko ezinbestekoa zen zuzendaria, militar bat, normalean?
|
bertan
bizitzea lortzea, eta ondorioz, hura ostatzeko egoitza erosoa aurkitzea978.
|
|
|
Adibidez, haurtzaroan eta zahartzaroan daudenak edo gaztaroan eta zahartzaroan daudenak. Bi pertsona horiek elkar ezagutu dezakete eta testuinguru
|
berean
bizi daitezke.
|
|
|
eskola berezira eraman zuten. Gorra ez zela konturatu ostean eta medikuen arteko hainbat iritziren aurrean (adimenez atzeratua, batzuen ustez), Itard doktoreak, bere jakin-min zientifikoak motibatuta-edo, bere etxera eramatea lortu zuen; gobernuarengandik
|
berarekin
bizi zen emakumearentzako babes-eskubidea eta laguntza ekonomikoa lortuz eta hezkuntza pertsonalizatu berezi antzeko bat aplikatu nahian, aipatutako mediku gazte horren ardurapean geratu zen. Etxe horretan bizi izandako eta harekin saiatutako irakaskuntza bereziaren gorabehera, esperientzia eta zailtasunen berri utzi zigun. Itard Doktorearen Txosten?
|
|
2009
|
|
|
Belaunaldi horretakoemakumeen inguruan, erretiroarekin erlazionatutako hainbat ezaugarri azpimarratuzituen: alde batetik, erretiroa zuzenean bizi dute,
|
berarekin
bizi den gizabanakobatek (senarra) aldaketa erradikal bati aurre egitean; bestetik, emakume horienbizitzek aldaketa sakona pairatzen dute, bere bikotekidearekin zuten bizimoduaaldatu egiten da-eta. Askatasuna murrizten da, denbora gehiago igarotzen duteelkarrekin, nahiz eta eguneroko ardurak emakumearen eskuetan jarraituko duen.Bestalde, pertsona arteko harremanak ez dira bat-batean aldatzen.
|
|
|
Eta, azkenik, hirugarren zirkulua memoria komunazeritzona izango litzateke. Memoria komuna gizartea osatzen duten gizabanakoguztiek une
|
berean
bizi izandako gertaerak izango lirateke. Esperientzia indibidualak, testuinguru historiko jakin bat esperimentatu dutenek partekatu dutena.Hiru zirkulu hauen gurutzebidean legoke memoria kolektiboa:
|
|
2010
|
|
|
Agustin oso gizon serioa eta arduratsua zen eta oso ongi negoziatzengenituen gure zailtasunak. Orain,
|
berarekin
bizitzea ezezagun batekin bizitzeabezala da».
|
|
|
Mutil gazteen kasuan, berriz, Frantziak emandako kanporatze-aginduaren aurrean nahiago izan zutelako Errepublikaren aldeko lurraldeetara joan eta eznazionalen menpe zeudenetara. Frantzian, berriz,
|
bertan
bizitzeko lain ondasunzutenak gelditu ziren.
|
|
|
Berdintasunari buruzko diskurtso objektiborik ez dagoela baieztatzen denean, desberdintasuna funtsean
|
bera
bizi duen gizartearen balioen arabera egokitzen denkontzeptu bat dela esan nahi da. Desberdintasunekiko sentikortasuna aldakorra dakultura bakoitzean, bai errenta-desberdintasunei dagokienez bai genero-zeingizarte-desberdintasunen alorrean.
|
|
2011
|
|
|
Era berean, bi falta hauek ez dira bake-epaileen eskumena izango, emakumeen aurkako bortxakeriaepaitegiena baino, ZKren 173.2 artikuluak jasotzen dituen inguruabarretako bat gertatzen denean: biktima ezkontidea denean edo izan denean, edota antzeko afektibitate-harremanarekin berarekin lotuta dagoenean edo egon denean, nahiz eta elkarrekin bizi ez; edota odol, adopzio zein ezkontzaren bidezko ahaidetasunagatik, bere zein bere ezkontidearen edo
|
berarekin
bizi denaren ondorengo, aurreko edo neba-arrebak direnean; edota berarekin bizi diren zein bere ezkontidearen edo berarekin bizi denaren guraso-ahal, tutoretza, kuradoretza, zaintza edo egitezko harreraren menpe dauden adingabe edo ezgaiak direnean; edota edozein motatako harremanaren bitartez familia-elkarbizitzaren gunean sartuta dagoen beste edozein pertsona denean; edota beren ahuleziagatik ...
|
|
|
Era berean, bi falta hauek ez dira bake-epaileen eskumena izango, emakumeen aurkako bortxakeriaepaitegiena baino, ZKren 173.2 artikuluak jasotzen dituen inguruabarretako bat gertatzen denean: biktima ezkontidea denean edo izan denean, edota antzeko afektibitate-harremanarekin berarekin lotuta dagoenean edo egon denean, nahiz eta elkarrekin bizi ez; edota odol, adopzio zein ezkontzaren bidezko ahaidetasunagatik, bere zein bere ezkontidearen edo berarekin bizi denaren ondorengo, aurreko edo neba-arrebak direnean; edota
|
berarekin
bizi diren zein bere ezkontidearen edo berarekin bizi denaren guraso-ahal, tutoretza, kuradoretza, zaintza edo egitezko harreraren menpe dauden adingabe edo ezgaiak direnean; edota edozein motatako harremanaren bitartez familia-elkarbizitzaren gunean sartuta dagoen beste edozein pertsona denean; edota beren ahuleziagatik zentro publiko nahiz pribatuetan zaintza edo jagoletzapean dauden pertsonak...
|
|
|
Era berean, bi falta hauek ez dira bake-epaileen eskumena izango, emakumeen aurkako bortxakeriaepaitegiena baino, ZKren 173.2 artikuluak jasotzen dituen inguruabarretako bat gertatzen denean: biktima ezkontidea denean edo izan denean, edota antzeko afektibitate-harremanarekin berarekin lotuta dagoenean edo egon denean, nahiz eta elkarrekin bizi ez; edota odol, adopzio zein ezkontzaren bidezko ahaidetasunagatik, bere zein bere ezkontidearen edo berarekin bizi denaren ondorengo, aurreko edo neba-arrebak direnean; edota berarekin bizi diren zein bere ezkontidearen edo
|
berarekin
bizi denaren guraso-ahal, tutoretza, kuradoretza, zaintza edo egitezko harreraren menpe dauden adingabe edo ezgaiak direnean; edota edozein motatako harremanaren bitartez familia-elkarbizitzaren gunean sartuta dagoen beste edozein pertsona denean; edota beren ahuleziagatik zentro publiko nahiz pribatuetan zaintza edo jagoletzapean dauden pertsonak direnean.
|
|
|
Etxeko animaliatzat jotzen da, ez jabe edo arduradun bat daukan abere oro, jabearekin etxe
|
berean
bizi dena baino, elkarbizitza hori izanik babes berezia emateko arrazoia152.
|
|
|
Falta hau ez da bake-epaileen eskumena izango, emakumeen aurkako bortxakeriaepaitegiena baino, ZKren 173.2 artikuluak jasotzen dituen inguruabarretako bat ematen denean: biktima ezkontidea denean edo izan denean, edota antzeko afektibitate-harremanarekin berarekin lotuta dagoenean edo egon denean, nahiz eta elkarrekin bizi ez; edota odol, adopzio zein ezkontzaren bidezko ahaidetasunagatik, bere zein bere ezkontidearen edo
|
berarekin
bizi denaren ondorengo, aurreko edo neba-arrebak direnean; edota berarekin bizi diren zein bere ezkontidearen edo berarekin bizi denaren guraso-ahal, tutoretza, kuradoretza, zaintza edo egitezko harreraren menpe dauden adingabe edo ezgaiak direnean; edota edozein motatako harremanaren bitartez familia-elkarbizitzaren gunean sartuta dagoen beste edozein pertsona denean; edota beren ahuleziagatik ...
|
|
|
Falta hau ez da bake-epaileen eskumena izango, emakumeen aurkako bortxakeriaepaitegiena baino, ZKren 173.2 artikuluak jasotzen dituen inguruabarretako bat ematen denean: biktima ezkontidea denean edo izan denean, edota antzeko afektibitate-harremanarekin berarekin lotuta dagoenean edo egon denean, nahiz eta elkarrekin bizi ez; edota odol, adopzio zein ezkontzaren bidezko ahaidetasunagatik, bere zein bere ezkontidearen edo berarekin bizi denaren ondorengo, aurreko edo neba-arrebak direnean; edota
|
berarekin
bizi diren zein bere ezkontidearen edo berarekin bizi denaren guraso-ahal, tutoretza, kuradoretza, zaintza edo egitezko harreraren menpe dauden adingabe edo ezgaiak direnean; edota edozein motatako harremanaren bitartez familia-elkarbizitzaren gunean sartuta dagoen beste edozein pertsona denean; edota beren ahuleziagatik zentro publiko nahiz pribatuetan zaintza edo jagoletzapean dauden pertsonak...
|
|
|
Falta hau ez da bake-epaileen eskumena izango, emakumeen aurkako bortxakeriaepaitegiena baino, ZKren 173.2 artikuluak jasotzen dituen inguruabarretako bat ematen denean: biktima ezkontidea denean edo izan denean, edota antzeko afektibitate-harremanarekin berarekin lotuta dagoenean edo egon denean, nahiz eta elkarrekin bizi ez; edota odol, adopzio zein ezkontzaren bidezko ahaidetasunagatik, bere zein bere ezkontidearen edo berarekin bizi denaren ondorengo, aurreko edo neba-arrebak direnean; edota berarekin bizi diren zein bere ezkontidearen edo
|
berarekin
bizi denaren guraso-ahal, tutoretza, kuradoretza, zaintza edo egitezko harreraren menpe dauden adingabe edo ezgaiak direnean; edota edozein motatako harremanaren bitartez familia-elkarbizitzaren gunean sartuta dagoen beste edozein pertsona denean; edota beren ahuleziagatik zentro publiko nahiz pribatuetan zaintza edo jagoletzapean dauden pertsonak direnean.
|
|
|
Zortzigarren mailan ez bezala, mehatxupean dagoen hizkuntza egiten duten adinekoak euren jatorrizko komunitatean
|
bertan
bizi dira eta harreman-sareetan integratuta daude, hori bai, euren hizkuntza horretan ez, baizik eta hizkuntza handian egiten duten seme-alaba eta bilobez inguratuta.
|
|
|
Gure artean, ia etxe guztietara heldu da. Sareari esker, bai bidaiak, bai erosketak baita lagun-taldeak ere kudeatzen hasita daude etxeko nagusiak; gaztexeagoak, sarean
|
bertan
bizi dira, bizi. Facebook dela, Twitter dela, mezuak direla, argazkiak eta bideoak direla, Interneten itsatsita dauzkate nerabeek eta gazteek beren hatzak eta bihotzak.
|
|
|
Tony hotza, kalkulatzailea eta egozentrikoa da, kanpora begira azaleko xarma bat agertzen badu ere. «Bere alabarekin oso ona zen eta nireekin ere bai, eta inoiz ez zuen bortxarik erabili nirekin», esan zuen Sonia Carabantes hil zuenean
|
berarekin
bizi zen emakumeak. Txikitan enuresia-eta dislexia-arazoak eduki zituen, eta horien ondorioz besteen isekak jaso zituen.
|
|
|
Gaztetan harreman sexualen batzuk eduki zituen Arthur-ek klase-maila baxuko emakumeekin. Hogeita hamahiru urte zituela korista batekin harremanetan hasi zen, eta hamar bat urte iraun zuen harekin harremanetan;
|
berarekin
bizitzeko proposamena ere egin zion Arthur-ek, baina horretarako seme bat albora utzi behar zuen korista horrek, eta ez zegoen horretarako prest. Arthur-ek 43 urte zituela ere hasi zen 17 urteko neskatila bat gorteiatzen, baina baztertua izan zen.
|
|
|
Berandu hasi zen eskolara, 8 urterekin. Eta eskolara hasi zenean, bere kontrako giroa topatu zuen, bere familia komunista baitzen eta
|
bera
bizi zen testuinguruan baldintza hori arazo bat zen. Azken batean, Luziak bere bizitzako lehen urteak kanpo-munduari itxia zegoen giroan bizi izan zituen, harreman sozial eskasekin.
|
|
2012
|
|
|
Hartara, demokrazia kontsoziazionala «kontsoziazionalismodeszentralizatu»tzat jo genezake, baina, azken finean, tamaina handiko estatu batean gertatzenda, bereziki biztanleriaren tamainari dagokionez. Aitzitik, Ipar Irlandan ez dugu eszenatoki hori, etakontsoziazioa izango den lurraldearen tamaina txikitzat jo daiteke, Erresuma Batukoa izanik ere; izanere, autodeterminaziorako eskubidea
|
bertan
bizi diren biztanleen araberakoa dela aintzatesten du IparIrlandak, eta hori, praktikan, lurralde horren subiranotasuna onartzea da. Errealitate horrek honakohauen erantzule egiten ditu bertako biztanleak:
|
|
|
Eskuratutako estatuak beren lege eta askatasunekin bizitzen ohitutadaudenean, hiru era daude eusteko: lehenengoa, suntsitzea; bigarrena, norbera
|
bertara
bizitzen joatea; hirugarrena, beren legeekin bizitzen uztea, zergak kobratuz eta lagun iraunaraziko dion kide gutxikogobernu bat ezarriz. Izan ere, estatu hura printzearen esku egonda, gobernukide hauek badakite ezindirela haren adiskidetasunik eta sostengurik gabe bizi, eta edozer gauza egingo dute hari eusteko.Eta askoz ere errazago eusten zaio libre bizitzen ohitutako hiri bati bere biztanleen bitartez, besteedozelan baino».
|
|
|
Horren abiapuntua da ezinbestekoadela bereiztea nazio-identitatea eta estatus administratiboa; hots, naziotasunaeremu subjektiboari (hau da, borondateari) dagokiola eta herritartasuna eremuobjektiboari. Etorkizunean, gai arantzatsu bat baino gehiago ebatzi beharko dirahorren inguruan, baina, ematen du herritartasuna zehazteak ez lukeela gatazkahandirik ekarriko, gaur egun
|
bertan
bizitzea jotzen baita, nagusiki, baldintza bakarraeuskal herritartasuna zertan datzan adierazteko orduan. Are gehiago, idazlanarenegileek diotenez, litekeena da aniztasun politikoa edo nazio-identitate desberdinenarteko elkarbizitza guztiz bideragarria izatea balizko Euskal Estatu batean.
|
|
|
Datu hauek ere erabilita, Llera-k gaiaren jarraipena egiten du, 2005era heldu arte. ...reagotu egiten dira.2005ean, adibidez, Euskal herritar izateko baldintzez galdetzen denean,% 85ekuste du Euskal Herrian bizi eta lan egitea derrigorrezko baldintza dela;% 73kEuskal herritar izateko nahia jartzen du baldintzatzat; eta ondoren, Euskal Herrianjaioa izatea,% 57k ipintzen du baldintza gisa8 Euren burua subjektiboki euskalherritartzat dutenek, beraz, uste dute objektiboki herritartasuna
|
bertan
bizi eta lanegiten dutenei onartu beharko litzaiekeela (legelariek erabakiko dute zenbat urtebizitzen edo lan egiten). Ematen du, hortaz, Euskal Estatu batean, herritartasunazehaztea ez litzatekeela gatazka-iturri handia izango.
|
|
|
Euskal Estatuaren barne-egituraketaz aritu nahi duen proposamen orokkontuan hartu behar ditu, ezinbestean, gizarte zibilaren eta gobernu-organoen artekoharremanak. Hortaz, lurraldea
|
bertan
bizi direnen kultura-eta giza kohesioareneuskarria da, ekonomiarena baino haratago. Lurraldea kontzeptu sozial hartutaari gara orain.
|
|
|
barneproduktu gordina (BPG) per capita, edo biztanle bakoitzeko. Nolabait ere, urteanzehar estatu batek sortzen duen aberastasunaren neurketa zati
|
bertan
bizi denjende kopurua. Emaitza estatistikoak oso batezbesteko teorikoa ematen badu ere, hurbilketa moduan sarri erabilia da, nahiz eta dena neurtu ez:
|
|
2014
|
|
|
«Umeak,
|
beretzat
bizi den heinean, ez daki bere burua sexualki diferentziatzen. Neskatilen etamutilen artean, gorputza hasteko, subjektibotasunaren erradiazioa da, munduaren ulermena gauzatzenduen tresna:
|
|
|
Proba egiten du etaAitor ezagutzen du modu horretan.
|
Berarekin
biziko du bere lehen harreman sexuala.Baina Manurekin maiteminduko da. Berak asmatutako bikote ideala, bere lagunenaurrean harrotzeko moduko bizipenak emango dizkiona.
|
|
|
Parisera eraman, eta lehengo azterketa fisikoak egin ondoren, «gormutuentzako» eskola berezira eraman zuten. Gorra ez zela konturatu ostean eta medikuen arteko hainbat iritziren aurrean (adimenez atzeratua, batzuen ustez), Itard Doktoreak, bere jakin-min zientifikoak motibatuta edo, bere etxera eramatea lortu zuen; gobernuarengandik
|
berarekin
bizi zen emakumearentzako babes-eskubidea eta laguntza ekonomikoa lortuz eta hezkuntza pertsonalizatu berezi antzeko bat aplikatu nahian, aipatutako mediku gazte horren ardurapean geratu zen. Etxe horretan bizi izandako eta harekin saiatutako irakaskuntza bereziaren gorabehera, esperientzia eta zailtasunen berri utzi zigun «Itard Doktorearen Txosten» ospetsuan, eta horren laburpen fidela eta maitasunez eginikoa da pelikula, hain zuzen ere.
|
|
|
Adibidez, haurtzaroan eta zahartzaroan daudenak edo gaztaroan eta zahartzaroan daudenak. Bi pertsona horiek elkar ezagut dezakete eta testuinguru
|
berean
bizi daitezke.
|
|
|
Anek Euskal Herriko mapan Donostia(
|
bera
bizi den hiria) bilatzea.
|
|
2015
|
|
|
Giza-jarduerak antzemateko gaitasunak eragin handia izan dezake hainbat aplikazio esparrutan, halanola, ingurune adimentsuak (Philipose eta Fishkin, 2004), robotika sozialean (Fong et al., 2003) edobideo bidezko zaingoan (Fernandez-Caballero, 2012). Oro har,
|
bere
biziko garrantzia izan dezake erabiltzaileetara egokitzen diren teknologietan. Balizko teknologia adimentsu horiek gai izan beharko luketeerabiltzailearen unean-uneko jardueretara egokitzeko, zerbitzu pertsonalizatu bat eskaintzeko.
|
|
|
Era berean, hedabide bat edo beste kontsumitzerakoorduan eragina duten aldagaiak areagotu direla esan daiteke: hedabideak transmititzen dituenbaloreak, hizkuntzak edota hurbilekoa izateak bezalako aldagaiek
|
bere
biziko papera jokatzendute. Kontsumo esperientzia eta zergati hauek ezagutu ahal izateko, ordea, inkestek eskaintzendituzten datu kuantitatiboak ez dira nahikoak, izan ere, teknika hauen betebeharra aldagaiezberdinak zenbatzea da eta ez esperientzietan sakontzea.
|
|
|
Federalismoaren definizioari dagokionez, autore gehienek azpimarratzen dituzten ezaugarrieklurralde
|
berean
bizi den biztanlengoarengan erakunde ezberdinek erabakiak hartzearen gaitasuneanjartzen dute begirada. Hemendik abiatuta, eztabaida irekia geratzen da, sistema politiko honekongizate estatuaren egituratan lagundu edo oztopatzen duen argudiatzeko garaian.
|
|
|
Gipuzkoako nerabeak ikus-entzunezko unibertso
|
berean
bizi dira, eta horren erakusle daikerketan 183 saio desberdin aipatu dituztela, eta horietatik 12 saiok biltzen dutelakontsumoaren erdia baino gehiago (%50, 6). Sakoneko elkarrizketetan baieztatu da antzeragertatzen dela interneteko bideoekin, lagun-taldearen eragina nabarmena baita aukeraketaegiterako orduan.
|
|
|
Horren irakurketaren bat eskatuko nizuke, badakit zaila dela baina.Segur aski, nik nire bertsioa emango dizut: Bilboaldean-EAEtarron erdia
|
bertan
bizi da, milioi batpertsona gutxi gorabehera-, bertako udalerrien hiri lurzorua oso beteta dago eta urbanizatu gabekolurrek sekulako malda daukate. Beraz, naturala izan daiteke bertakoek etxe gehiago behar badituzte beste zonalde batzuetara jotzea.
|
|
|
Herri asko harresiaren alboan geratu dira. Lur eta etxe asko ere harresiaren alboan daude eta bertako palestinarrek baimen bereziak behar dituzte
|
bertan
bizitzeko. Haietako askok baimenik ez dute, beraz, berenak diren lurretara joateko ez dute aukerarik eta askok beren lurrak lantzeko aukera galtzen dute.
|
|
|
Argi dago estatu baten edo biren hautua
|
bertan
bizi direnek hartu beharko dutela. Hala ere, palestinarren egunerokotasuna oso gogorra da.
|
|
|
Beraz, transmediak aktualitateko informazio hutsa ematetik haragoko balioak eskain ditzake, hala nola giza interesa eta sormena: publikoak ez baititu soilik datuak ezagutuko, baizik eta gertaeren agertokian
|
bertan
bizi eta sentituko ditu. Gainera, informazioaren bitartez, publikoa entretenitzeko ere baliagarria izango da.
|
|
2019
|
|
|
epe luzeko dinamikak balioetsiz eta, giza ekosistema? gisa ulertuz gizarteeneta naturaren arteko elkar-eraginetik sortzen diren paisaia kulturalak1 Ideia honetatik abiatuta, esandaiteke ingurune jakin bateko baliabideek
|
bertan
bizi diren gizarteen produkzio-eta erreprodukzioegiturak baldintzatuko dituztela eta, aldiz, egitura horiek beraiek ingurunearen eraldatze-prozesu batabiaraziko dutela: bi noranzko erlazioa dela, alegia.
|
|
|
Beste alde batetik, Urdaibaiko estuarioan A. tonsa agertu baino lehen A. bifilosa zen espezienagusia 26 eta 30 gazitasun-guneetan eta A. clausi 35ean. 33 gazitasun-gunean, ordea, bi espezieakeremu
|
berean
bizi ziren. Hala ere, A. tonsaren agerpenaren ondoren, A. bifilosaren garrantzianabarmen txikitu egin da, eta jada ez da espezie nagusi bakarra.
|