2000
|
|
Esku hartu behar du gutxiengo kultural horien babesean. Modu horretan baino ezin du lagundu estatuak gizarte dezente bat eraikitzen, bere instituzioak
|
bertan
bizi diren gizabanako guztien errespetua irizpide nagusitzat duen gizartea, alegia10.
|
2003
|
|
Oihu, kalapita eta salaketak ez direla aski zalantzarik ez, normala ere bai horrelako erreakzioak izatea, baina ez aski, eta ezta garrantzitsuena ere. Ez ote dugu hobe etxearen paretak sendotzea eta etxea erabiltzea eta
|
bertan
bizitzea?
|
2004
|
|
Bertakoak dira denak. Bertan jaiotakoak, edo
|
bertan
bizitzea erabaki dutenak. Arrantzaleak, irakasleak, idazleak, tabernariak, langileak, berdin dio:
|
|
PATXI SARRIEGI umaian (Gipuzkoa) 1934an jaioa, Iñaki Beobi de euskal kulturgintzari eta bereziki kultur susta penari lotua bizi izan da. Elkarrizketan zehar bere bizitzaren garai desberdinei errepaso sosegatua eman nahi izan diogu, eta aspaldiko pasarte ezezagu nak bezala, hain urrutikoak ez diren gertaerak ere eka rri ditugu gogora,
|
berak
bizi izandakoak gogoratzeko asmoz.
|
2006
|
|
1 Batasunean
|
bertan
bizi diren umeen doako irakaskuntza bermatzea, irakaskuntza horren barne hartuz, batez ere, estatuko hizkuntza ofiziala edo hizkuntza ofizialetakoren bat ikastea.
|
|
Munduan ez dugu izan hainbeste aukera aniztasunari erantzuteko; horrek identitate berri bat sortzen du eta horretara irekiak egon behar dugu. Euskadi
|
bertan
bizi nahi dugunona da eta mereziko luke kultura ezberdinen biziraupenarekin amets egitea eta hori lortzera bultzatuko gaituen testuingurua sortzen saiatzea.
|
2009
|
|
Bitartekaritza, horren arabera, mundua egitea da, ez soilik munduaren mapak edo errepresentazioak egitea. Esan izan da ordenagailuen bitartezko komunikazioa mundua hautemateari eta
|
bertan
bizitzeari forma emateko agertu dela, jarduera errealetan (‘offline’ jardueretan) existitzen ez den informazio berriak osaturiko esperientziaren egitura desberdinekin elkarreragiteko modu berriak irekitzen baititu. Azpimarra dezagun bi ikusmoldeak erabili izan direla informazioaren teknologiaren inguruko ondorio onak eta txarrak ateratzeko.
|
2013
|
|
Aberastasunak banatu baino, pobrezia leuntzen ari direla argi dago; baina zenbait mugarekin egingo dute topo, ez badute jadanik egin: diru funtsak batez ere baliabide naturalen politika estraktibo oso bortitzak erabiliz lortzen ari dira, eta hortxe komunitateen aurkaritzak agertzen ari dira; lurralde suntsitu eta kutsatuak ez ditu maite
|
bertan
bizi denak, nahiz eta txikizioa kausa handien faboretan izan. Politika estraktiboek elite estraktiboak sortzen dituzte, ustelkeria ere eguneroko ogia dugu halako lekuetan.
|
|
Postmodernitateak, munduaz pentsatzerakoan, Subjektu-Objektu eredu klasikoa gainditzea errebindikatzen du: subjektuak objektibatzeari uko egin behar dio eta une bakoitza
|
bere baitan
bizitzea onartu behar du. Bakoitzak goza dezake bere unea autonomia betean eta, hor, bere sormen eta ahalmen guztiak jokoan ipin ditzake.
|
2014
|
|
Ez dago esan beharrik ez nituela ezagutu. Gaur egun Errigoitin
|
bertan
bizi diren haien ondorengoak, bai, ezagutzen ditut. Zinez esan dezaket gerra garaian ez zirela ‘nazionalen’ aldeko eta gaur egun ere ez direla pentsaera horretakoak.
|
2015
|
|
Ariatzako eskolako maistra ere airean ibili zuten denbora luzean, pintada haiek egiteko giltza berak eman ziela eta. Maistraren alabek esaten dute, beraiek eskolan
|
bertan
bizi ziren, eta ate hura, atzealdetik sartzen zena, beti zabalik egoten zela, giltzarik gabe bederen.
|
2016
|
|
Izan ere, Iparraldeko mugimendu abertzalearen zati batek kontsideratzen zuen ordua etorri zela Iparraldeari propioak zitzaizkion problematikak lantzeko, hala nola, Ipar Euskal Herriaren erakundetzea, euskararen ofizialtasuna, garapen industriala ala justizia soziala. Hori zela eta, mobilizazio abertzalea ezin zitekeen soilik euskal errefuxiatuen babesaren inguruan antolatu, baizik eta, esaterako,
|
bere
biziko garrantzia zeukan turismoaren eta etxegintza espekulazioaren inguruan. Era berean, ETAk Hegoaldean zeraman borroka armatua bezala, IK-k (Moruzzi eta Boulaert, 1988) antzeko gudua eraman behar zela zioen, bakoitzak bere bidea jarraituz, Euskal Herri askatu eta bateratu bat lortzeko.
|
|
Euskalgintzak instituzionalizazioaren ondorioz lortu ez duen atxikimendua lortu da euskararekiko, neurri batean, kulturgintzari eskerrak Gasteizen. Duela gutxira arte, baskoak kanpotik
|
bertara
bizitzera etorritakoak ziren gasteiztar askorentzat. Orain, berriz, bertan bizi eta euskaraz ez dakitenak.
|
2017
|
|
Herritar guztiek historia bera partekatu izana izango litzateke nazioaren funtsa. Aipatu dugun bezala, lurraldearen garrantzia nabarmentzea izan liteke beste aukera bat, eta, orduan, lurralde
|
berean
bizitzearen kontzientzia izango litzateke nazioaren funtsa. Beste aukera bat ere aurreikusi genezake:
|
|
Argi esanda: lehen aldiz gure historian zehar euskal herritarrok espazio
|
berean
bizitzeko aukera dugu. Interneten, Urruña eta Bilboren arteko distantzia, Tolosa eta Donostiaren arteko distantzia bera da; edota Iruñeko Txantrea eta Arrotxapea auzoen artekoa.
|
|
Are gehiago, diasporaren zortzigarren lurraldean pentsatuta, aurrez aurre ez bada ere-aipatu herrietako pertsonak bezalaxeherritar horiek ere espazio berean daude. Eta, beraz, herri barnean zein kanpoan dauden herritarren arteko distantzia bera da, espazio bera partekatzen dute eta espazio
|
berean
bizi dira.
|
|
Euskara, generoa, klasea eta jatorria gurutzatzen diren lekuak identitatearen aniztasunaz hitz egiten digu, eta baita feminismo intersekzionalaz edo elkarguneko feminismoaz ere.1 Lau ezaugarri horiek, lau ezaugarri identitario horiek, gorputz indibidual eta kolektibo
|
berean
bizi dira, elkar ukitzen eta gurutzatzen dute. Gizartearen bizikidetza lau tasun horien-gutxienezharilkatzean jokatzen da.
|
2018
|
|
Testuinguru horretan, kulturgintzan ere baldintzen desoreka
|
bera
bizi dugu, eta halaxe iristen zaizkio ondorioak kulturzaleari. Liburugintzako datuak argigarriak dira zentzu horretan.
|
2020
|
|
Eta erabat negatiboki eragin du abertzaleen arteko gatazka sutsuak (nazio politikoaren zatiketa eta kohesio faltak). Gaur, euskal nazio politikoak nazio kulturalak bizi duen krisi
|
bera
bizi du.
|
|
Finean, beren bizimodu eta bizi baldintzetatik abiatuta-jende kopuru handia aterpe
|
berean
bizitzen sexu bereizketa gabe eta familiara mugatu barik, domestikoez aparteko jardueretan aritu beharra...-, moralitate urri eta promiskuotzat epaitzen zituzten emakume haiek. Hau da, klase ertainak zedarritutako feminitate arautik erabat kanpokotzat.
|
|
Ondorioz, itzuli egin da eta badu zentzua: zirtzikatu egin zitzaion, baina, bere poesia lekuko, edo, zehazkiago, bere poesiaren bitartez, berritu egin du, eta
|
bertan
bizitzeko moduko txabola zaio orain.
|
2021
|
|
Erresidentzian
|
bertan
bizi zinen?
|
2022
|
|
Adi hemen, bigarren elementuan, logika espaziotik edo lurraldetik subjektura baitoa: lurraldeak ongizatea baldin badu, ur eta aire garbia, janari kutsatu gabea, bertako haziekin, garraio publikoarekin, anbulatorio publikoekin herri guztietan..., orduan
|
bertan
bizi direnek ongizatea izango dute. Berdin etxebizitzekin:
|
|
Akzioa egun kokatuta dagoenez gero, gaurko pertsonaiak dira protagonista eta hemen bizi ditugun egoerak dira eszenak. Lorcaren antzezlanean, Yermak seme-alabak izan nahi ditu,
|
bere inguruan
bizi diren emakume ezkonduek bezala; gizarteko arauek agintzen duten lez, ama izan nahi du. Baina, ezin duenez, zamatik askatzeko senarra hil beharra dauka.
|